برهوتی از سردرگمی در کویر شهداد/ آلودگی تنها نتیجه گردشگری
تاریخ انتشار: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۸۲۸۷۲۵
خبرگزاری مهر، گروه استانها - اسمامحمودی: شهداد نامی آشنا طی دو دهه اخیر در بستر صنعت گردشگری ایران است، این منطقه که در گذشته مرکز ایالت آراتا در ایران باستان بوده را به نام خبیص هم میشناسند، آنجا که قدیمی ترین پرچم کشف شده فلزی ایران را کشف کردند و بقایایی از شهر کوتولهها پیدا شده است.
بیرق فلزی شهداد که هم اکنون در موزه ملی ایران نگهداری میشود در کنار مجموعه از اشیای تاریخی مربوط ۶ هزار سال قبل حلقهای اصلی از تمدن شرق ایران محسوب میشود اما آنچه که طی دو دهه اخیر نام شهداد را بیش از گذشته بر زبانها جاری میکند ثبت جهانی پرونده کویر لوت است و در این میان شهداد ۷۰ درصد از عرصه این کویر را در خود جای داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کویرلوت در واقع چهارمین پرونده ثبت جهانی طبیعی جهان و اولین اثر ثبت شده طبیعی ایران است که تا قبل از شیوع کرونا در فصل گردشگری کویرنوردی به خصوص در پاییز، زمستان و بهار شاهد حضور گسترده گردشگران بین المللی به ویژه اروپاییها و طبیعت گردان ایران بود.
استان کرمان ۷ اثر ثبت جهانی را در خود جای داده که یکی از جالب توجه ترین آنها عجایب خارق العاده کویر است، آنجا که گرمترین نقطه زمین با عنوان گندم بریان، قرار دارد و کمی آن سوتر گلدانهای طبیعی کویر (نبکاها) از زمین سر بر آوردهاند و کمربندی از کلوت ها که از آنها به عنوان نگهبانان کویر یاد میشود نیز گردشگران را به خود جذب میکنند.
رودخانه شور که علیرغم عبور از گرمترین کویر ایران اما هیچ گاه خشک نمیشود و البته دریاچهای نوپدید در میانه کلوت ها که در کنار دره کشیت، آسمان پر ستاره لوت، نخلستانها و بلند ترین تپههای شنی جهان و … کلکسیونی از زیباییهای طبیعی را فراهم کرده که در کمتر نقطهای از کشور و جهان میتوان آنها را یافت.
گردشگری رها شده در کویر لوت
اما سوال اینجاست از زمان ثبت جهانی کویر در حالی که منطقه شهداد مملو از جاذبههای گردشگری است چه برنامه ریزی برای بالقوه کردن صنعت گردشگری انجام شده است.
جواب این سوال را میتوان با سفری کوتاه به منطقه شهداد مشاهده کرد؛ فاصله شهر کرمان با شهداد تقریباً ۱۰۰ کیلومتر است هر چند قبل از شیوع کرونا مردم از استانهای مختلف کشور دائماً در این منطقه حضور داشتند اما هم اکنون کرمانیها سوار بر خودروهای آفرود یا خودروهای شخصی تمامی نیازهای خود را به همراه میبرند و بدون حضور در شهداد، روستاها و کمپهای محدود حاشیه کویر خود را به دریاچه و کلوت ها و یا عمق کویر میرسانند.
بدون هیچ مانعی اتوبوسها و کامیونها در میانه کویر و در کنار کلوت ها که گاه میلیونها سال قدمت دارند میروند و در کمتر جایی از کویر میتوان به مکانی بکر دست یافت.
بدون هیچ مانعی اتوبوسها و کامیونها در میانه کویر و در کنار کلوت ها که گاه میلیونها سال قدمت دارند میروند و در کمتر جایی از کویر میتوان به مکانی بکر دست یافت
کنارههای کلوت ها مملو از آجر و بلوک سیمانی و یا بقایایی آتش برای طبخ غذا و یا کمپها است، رد تایر خودروها همه جا هستند و گاه شاهد کنده شدن و تخریب برخی از قسمتهای کلوت ها توسط مردم هستیم، زبالهها در مکانهای مختلف کویر لوت که زمانی عاری از گونه زباله بود دیده میشود. شیشههای شکسته، هیزمهای نیمه سوخته و پوست میوه و اناع زبالههای کمپهای گردشگری را میتوان در کویر یافت.
با شیوع کرونا گستره حضور مردم در کویر برای فاصله گرفتن از یکدیگر نیز بیشتر شده و آسیب به طبیعت بکر لوت بیش از گذشته به چشم میخورد، تورهای گردشگری حتی در زمان اوج کرونا به صورت غیر رسمی فعال هستند.
نبکاها هیزم گردشگران غیر مسئول
در اطراف دریاچه جوان نیز میتوان انواع زبالهها را مشاهده کرد و هر روز بر آلودگی موجود در طبیعت این اثر زیبای جهانی افزوده میشود.
با تاریک شدن هوا حتی در اطراف نبکاها میتواند جوانانی که آتش روشن میکنند و گاه گیاهان این جنگل تاریخی را به آتش می کشند مشاهده کرد و البته به صراحت میتوان دید که هیچ برنامهای برای ساماندهی گردشگری در این منطقه وجود ندارد و همه چیز باری به هر جهت رها شده است.
عدم وجود سرویس بهداشتی، مسجد و مراکز عرضه کالاهای مورد نیز مسافران نشان میدهند نه مردم محلی به این دیدگاه رسیدهاند که باید برای ایجاد درآمد برنامه ریزی کنند و نه مسئولان فکری به حال ایجاد زیر ساخت کردهاند.
جادهای که پس از ۲ سال همچنان بسته است
شاید تخریب دو ساله جاده شهداد به نهبندان و عدم برنامه ریزی مسئولان برای ایجاد حتی یک مسیر موقت آبرومند نشان میدهد در این اثر ثبت جهانی هیچ چشم انداز مشخصی وجود ندارد و مشخص نیست چرا وعدههایی که در جلسات مختلف مطرح میشود هیچ گاه نمودی در زندگی واقعی پیدا نمیکند.
در این زمینه با مدیرکل روابط عمومی استانداری کرمان که یکی از فعالان رسانهای اهل شهداد نیز میباشد به گفتگو نشستیم، عباس تقی زاده در این زمینه دغدغه مند است و به خبرنگار مهر میگوید: یکی از اتفاقات ارزشمند در عرصه گردشگری استان کرمان ثبت جهانی کویر لوت بود که بین کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی مشترک است.
سود بومگردی ها به جیب آژانسها و دلالها میرود
تقی زاده افزود: در گرداگرد بیابان لوت شهرها و روستاهای متعددی وجود دارند که بعضاً علاوه بر ویژگیهای گردشگری و خاص دارای سوابق تاریخی و باستانی جالب توجه نیز هستند، پس از ثبت جهانی بیابان لوت فعالیتهای برای توسعه گردشگری صورت گرفته اما عمده آنها توسعه مراکز بومگردی بوده است، در عین حال همین واحدها نیاز به آسیب شناسی نیاز دارد.
وی بیان کرد: برای مثال در شهداد که یکی از بیشترین تمرکز مراکز بومگردی را داریم یکی از پیشنهادهایی که بارها مطرح کردم این است که بومگردی ها باید یک انجمن و یا اتحادیه داشته باشند که از طریق آن هم سطح آموزشها را ارتقا دهند و هم از تجربههای دیگران استفاده کنند.
وی بیان کرد: متأسفانه برخی مواقع شاهد هستیم این بومگردی ها منافع هم را برای جلب مسافر تهدید میکنند و در این میان برخی از تورهای گردشگری از استانهای دیگر و یا استان کرمان سود به جیب میزنند و ممکن است سود چندانی به بومگردی ها ندهند.
سود گردشگری به جیب مردم نمیرود
وی گفت: برای توسعه جوامع محلی و خدمات به مسافران واحدهای بومگردی ایجاد شده اما نتوانستهاند یک انجمن ایجاد کنند و از وجود این پتانسیل اقتصادی برای توسعه محلی استفاده کنند.
تقی زاده افزود: مدیریت مسافر در واقع خارج از منطقه شهداد است و بیشتر به دست آژانسها و تورهای گردشگری قرار داد و سود ناشی از گردشگری عاید مردم منطقه نمیشود.
داد و ستد اقتصادی بین مردم محلی و گردشگر تقویت شود
مدیرکل روابط عمومی استانداری کرمان بیان کرد: در واقع مردمی که در این منطقه زندگی میکردند تا دیروز به فرد دیگری خدمات میدانند و حالا به تورها و آژانسها خدمات میدهند، تعبیر بدبینانه این است مردمی که تا دیروز کارگر مزرعه کشاورزی بودند امروز کارگر یک رستوران یا بومگردی شدهاند اما ارتقا پیدا نکردهاند.
مردمی که تا دیروز کارگر مزرعه کشاورزی بودند امروز کارگر یک رستوران یا بومگردی شدهاند اما ارتقا پیدا نکردهاند وی افزود: نیاز است مردم بومی به خصوص تحصیل کردهها با آموزش و حمایت، نقشهای مهمتری ایفا کنند، و برنامه ریزی باید به این افراد واگذار شود.
وی همچنین گفت: گاه در گردشگری لوت به جاذبههای بیابان لوت مثل کلوت ها، گندم بریان و دریاچه بیشتر توجه میشود و مسافران از کنار روستاها و شهرها رد و وارد بیابان میشوند، اگر بخواهیم چرخه اقتصادی ایجاد کنیم باید بین گردشگر و کسانی که آنجا زندگی میکنند ارتباط ایجاد کنیم این ارتباط میتواند به داد و ستد اقتصادی ختم شود.
وی بیان کرد: این تجارت گرچه وجود دارد اما بسیار ضعیف است، سفر به شهداد یک روزه و به سمت طبیعت کویر لوت است در واقع مسافر همه مایحتاج خود را به همراه میآورد و پس از سفر یک روزه به لوت، بدون هیچ عایدی برای مردم باز میگردد.
تقی زاده بیان کرد: متناسب با ثبت جهانی لوت هیچ اتفاق خاصی روی نداده این وضعیت در سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی بسیار ضعیفتر است که برای رفع این مشکل باید برنامه ریزی شود.
مدیرکل روابط عمومی استانداری کرمان بیان کرد: ارتباط گردشگران با جوامع محلی با حفظ محیط زیست و فرهنگ جوامع بومی باید افزایش یابد، اهالی باید آموزش ببینید و توانمند شوند اما هم اکنون ۷۰ درصد مردم منطقه شهداد زیر پوشش نهادهای حمایتی قرار دارد و سوال این است که در اوج پتانسیلهای اقتصادی و گردشگری چرا مردم محروم هستند؟
چارچوب و نقشه راه در گردشگری شهداد وجود ندارد
تقی زاده گفت: جایی در برنامه ریزی مشکل دارد، یک برنامه و چارچوب و نقشه راه در این منطقه وجود ندارد و تدوین نشده است، یکی دو نقطه را خیلی تقویت میکنیم اما بقیه را نمی بینم و توسعه نا متناسب ایجاد میکند و مشکلاتی ایجاد میشود که پیامد اجتماعی و امنیتی دارد. در صورتیکه اگر این توازن وجود داشته باشد شاهد توسعه زیر ساختها در سطوح مختلف خواهیم بود.
وی افزود: به هر حال وقتی یک گردشگر به یک منطقه میآید به انواع خدمات نیاز دارد اما این خدمات ضعیف و یا اصلاً دیده نشده است، استفاده از توان تولید صنایع دستی در منطقه اصلاً دیده نشده و مردم ارتباطی با مسافران ندارد.
وی ادامه داد: دلالها و رابطها در حال حاضر بیشترین سود را میبرند، در حالی که فنی و حرفهای و آموزش و پرورش میتوانند دورههای آموزشی برای مردم محلی ایجاد کند ضمن اینکه آموزشگاههای زبان میتوانند مردم را برای ارتباط با گردشگران خارجی توانمند کنند. اما هیچکدام از اینها را در هیچ نقطهای در لوت نمیبینیم و برنامه کلیشهای وجود دارد.
نسخههای بیرونی و تقلیدی از خارج از کشور پاسخگو نیست باید ویژگیهای بومی را شناسایی و متناسب با اینها کار کنیم
وی گفت: هیچ نظری از مردم محلی نظر گرفته نمیشود و نگاه فقط به کلوت ها و جاذبهها است اما نگاه باید تغییر کند، زیر ساختهای شهری، بهداشت و درمان و عمران باید ارتقا یابد و هزینه کنیم تا مسافر و گردشگر به داخل شهر بیایید و موجب مهاجرت معکوس شود.
مدیرکل روابط عمومی استانداری کرمان اضافه کرد: چرخه گردشگری لوت حلقههای مفقوده ای دارد و به یک مطالعه نیاز است که باید با حضور تیمهای پژوهشی در خود مناطق انجام شود، نسخههای بیرونی و تقلیدی از خارج از کشور پاسخگو نیست باید ویژگیهای بومی را شناسایی و متناسب با اینها کار کنیم.
وی بیان کرد: معینهای اقتصادی و شرکتها میتوانند در این زمینه تأثیر گذار باشند، باید اجازه داده شود که شرکتهای دیگر در منطقه سرمایه گزاری کنند و جلوی انحصار در سرمایه گذاری گرفته شود، باید شرکتها بومی تأسیس و در کنار شرکتهای بزرگ توانمند شوند.
تقی زاده افزود: نرخ مهاجرت در منطقه شهداد بالاست و بسیاری از جوانان بعد از سربازی و دانشگاه به شهداد باز نمیگردند چون مهارتهای لازم و امکانات در منطقه وجود ندارد و این مساله مشکل ساز است.
وی ادامه داد: نمیتوانند از گردشگر پول در آورد استاندار، فرماندار، بخشدار و تک تک مدیران محلی باید نگاهشان تغییر کند و به سمت توانمندکردن جوامع بومی حرکت کنند.
وی ادامه داد: نگاه گذشته به جایی نمیرسد و مسافران فقط چشم هاشان را میآورند عکس میگیرند و زباله میاندازند و برمی گردنند و اتفاق خاصی در منطقه روی نمیدهد.
نگاه گذشته به جایی نمیرسد و مسافران فقط چشم هاشان را میآورند عکس میگیرند و زباله میاندازند و بر می گردنند و اتفاق خاصی در منطقه روی نمیدهد
زهرا ابراهیمی یکی از فعالان گردشگری که در یکی از واحدهای بومگردی است به خبرنگار مهر میگوید: زندگی مردم شهداد قبل و بعد از ثبت جهانی پرونده لوت هیچ تغییر محسوسی نکرده است چون مردم عملاً فقط از راه دور چراغهای خودروها را میبینند که دسته دسته از شهرهای دیگر راهی کویر لوت میشوند و حتی رغبتی برای حضور در کمپها و شهر شهداد ندارند.
وی میگوید: متأسفانه مسئولان از گردشگری این منطقه فقط ثبت جهانی آن را انجام دادهاند و بعد از گذشت بیش از دو سال از تخریب جاده شهداد نهبندان حتی برای آسفالت موفق جاده هم کاری نکردهاند و فقط هر سال آمار حضور گردشگران را بیان میدهند در زمان شیوع کرونا فرصت خوبی بود تا زیر ساختهای منطقه تقویت میشد اما عملاً هیچ اتفاقی روی نداده است.
وی افزود: در این اثر ثبت جهانی عملاً برنامهای برای توسعه گردشگری وجود ندارد و همه چیز روی کاغذ مانده است و عملاً جوامع محلی از بابت گردشگری توانمند نشده اند.
مسافران هیچ عادی برای مردم ندارند
ابراهیمی با ابزار تأسف از حضور گسترده مردم در تمام ایام شیوع کرونا طی سال گذشته گفت: منطقه به شدت متأثر از حضور گردشگرانی است که تنها آورده شأن برای شهداد زبالههایشان است و حتی یک بطری آب از مغازههای منطقه خریداری نمیکنند.
وی گفت: متأسفانه جاده لوت نیز به گونهای احداث شده که از شهر شهداد و روستاها عبور نمیکند و عملاً مسافران هم دیگر رغبتی برای حضور در شهر و روستاها ندارند.
وی بیان کرد: مسئولان باید در زمینه توسعه گردشگری در مناطقی مانند شهداد به صورت جدی روی توانمند کردن مردم محلی از طریق اراده خدمات گردشگری، توسعه صنایع دستی و ایجاد جذابیتهای بیشتر بپردازند و ارائه تسهیلات به جوانان شهدادی زمینه بازگشت جوانان مهاجر به شهداد را مهیا کنند.
در شرایط موجود به نظر میرسد باید طرح جامع گردشگری لوت با نگاه جدی به محرومیت زدایی با هدف توانمند شدن مردم محلی و بومی و با مشورت افراد تحصیل کرده در منطقه تدوین و به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد و شهدادی که میتواند به دلیل گستردگی کویر لوت حتی در زمان شیوع کرونا جذب گردشگر کند به مکانی برای خلق ثروت و ایجاد مهاجرت معکوس تبدیل شود.
کد خبر 5206465منبع: مهر
کلیدواژه: کویر شهداد استانداری کرمان عباس تقی زاده زهرا ابراهیمی جاذبه گردشگری میراث فرهنگی کرمان وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی کرمان ویروس کرونا روز قدس شب قدر روز جهانی قدس کرمانشاه عکس استانها آمار کرونا بوشهر ماه مبارك رمضان ماه رمضان ۱۴۰۰ شیوع کرونا فلسطین شب احیا سیلاب مدیرکل روابط عمومی استانداری کرمان وجود ندارد منطقه شهداد برنامه ریزی برای توسعه شیوع کرونا بومگردی ها کلوت ها مردم محلی ثبت جهانی زیر ساخت تقی زاده زباله ها کویر لوت اثر ثبت شرکت ها کمپ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۸۲۸۷۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عضو انجمن آسم و آلرژی : ۹ تا ۱۳ درصد مردم کشور آسم دارند / آلودگی هوای کلانشهرها از عوامل مهم ابتلا به آسم است
عضو انجمن آسم و آلرژی ایران با بیان اینکه ۹ تا ۱۳ درصد گروههای سنی مختلف در کشور به بیماری آسم مبتلا هستند، گفت: از آنجا که آسم یک بیماری التهابی است، آلودگی هوا میتواند میزان بروز و شدت این بیماری را افزایش دهد؛ بر همین اساس در کلانشهرها که آلودگی هوای بیشتری دارند، میزان ابتلا به این بیماری نیز افزایش مییابد.
به گزارش ایسنا؛ مریم محلوجیراد همزمان با روز جهانی آسم و آلرژی درباره بیماری آسم توضیح داد: پروسه ابتلا به آسم مانند بیماریهای عفونی نیست و معمولا به صورت خود به خود ایجاد میشود؛ به عبارت دیگر، آسم، پیامد یک بیماری نیست. آسم یک بیماری التهابی ریه است و عفونت در ابتلا به این بیماری هیچ نقشی ندارد.
وی درباره تاثیر عفونت بر شدت آسم گفت: عفونت به عنوان یک عامل محرک میتواند سبب افزایش شدت بیماری یا شروع حمله آسم باشد. باز هم تاکید میکنم، آسم یک بیماری التهابی مزمن است که در کودکان به دلیل آلرژی ایجاد میشود.
حدود ۱۳ درصد ایرانیها آسم دارندپزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علومپزشکی تهران درباره آسم کودکان توضیح داد: اکثر «آسم کودکان» از نوع آسم آلرژیک است؛ در حالی که عوامل آلرژیک و غیرآلرژیک به طور برابر در ابتلای آسم بزرگسالان نقش دارند.
محلوجی گفت: عوامل آلرژیک محیط، سبب بروز و تشدید عوارض آسم آلرژیک میشوند. عوامل آلرژیک بر ابتلا به آسم آلرژیک تاثیرگذار هستند؛ همچنین سایر مولفهها، آسم غیرآلرژیک را تحت تاثیر قرار میدهند.
وی با بیان اینکه میزان ابتلا به آسم در کشور بررسی شده، اظهار کرد: وضعیت ابتلا به آسم در میان گروههای سنی بررسی شده، حدود ۹ تا ۱۳ درصد از گروههای سنی مختلف به بیماری آسم مبتلا هستند. منظور این است میزان ابتلا به آسم با توجه به شرایط سنی افراد تغییر میکند. همچنین وضعیت ابتلا به آسم در سطح جهانی حدود ۳ تا ۱۵ درصد گزارش شده که در برخی کشورها به ۲۰ درصد نیز میرسد.
آلودگی هوای کلانشهرها از عوامل مهم ابتلا به آسم
استانهای رکورددار آسم
محلوجی با بیان اینکه بسیاری از کشورها نسبت به کنترل عوامل محرک و آلرژیزا اقدام کردهاند، افزود: آنها با کنترل عوامل محرک و آلرژیزا توانستهاند، شیوع آسم را کاهش دهند یا میزان ابتلا به این بیماری را به یک سیر ثابت برسانند. به نظر میرسد، میزان ابتلا به آسم در کشور رو به افزایش است. یکی از دلایل افزایش ابتلا به آسم در کشور، آلودگی کلانشهرها است که جزو عوامل مهم ابتلا به این بیماری محسوب میشود. شهرهای اراک و اهواز و استان سیستانو بلوچستان، بیشترین میزان شیوع آسم را تجربهکردهاند.
تاثیر آلودگی هوا بر افزایش ابتلا به آسمعضو انجمن آسم و آلرژی ایران ادامه داد: آلایندههای مضر هوا وارد دستگاه تنفس میشوند؛ این آلایندهها برحسب اندازهای که دارند (ذرات حدود ۴ تا ۵ میکرون) میتواند به «راههای هوایی پایینتر» وارد شوند. همچنین ذرات بسیار ریز میتوانند تا انتهای ریه نفوذ کنند و حتی وارد خون شوند. اغلب آلایندهها، «رادیکالهای آزاد» هستند که سبب التهاب ریه یا سایر قسمتهای بدن میشوند و جزو موارد آسیبزا به حساب میآیند. به دلیل اینکه آسم یک بیماری التهابی است آلودگی هوا میتواند میزان بروز و شدت این بیماری را افزایش دهد. کلانشهرها، آلودگی هوای بیشتری دارند، به همین دلیل، میزان ابتلا به این بیماری در شهرهای بزرگ افزایش مییابد.
محلوجی درباره تفاوت آسم بزرگسالان و کودکان گفت: «ژنتیک» و «عوامل محیطی» در بروز آلرژی نقش دارند؛ به نحوی که اگر یکی از والدین آلرژی داشته باشد، احتمال ابتلای فرزند آنها به آلرژی حدود ۵۰ درصد است. همچنین اگر پدر و مادر هر ۲ دارای آلرژی باشند، احتمال ابتلای فرزند به آلرژی به ۷۰ درصد میرسد. بنابراین باید گفت ژن، نقش ۵۰ درصدی در بروز آلرژی دارد و ۵۰ درصد دیگر نیز برای عوامل محیطی است.
پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علومپزشکی تهران درباره نقش عوامل محیطی بر بروز آلرژی گفت: عوامل محیطی که منجر به آلرژی میشود به ۲ دسته «آلرژنها» و «عوامل محرک» تقسیم میشود. آلرژنها نیز به ۲ دسته «بیرونی» و «درونی» تقسیم میشود. گرده درختان، چمنها و علفهای هرز جزو آلرژنهای محیط باز هستند؛ همچنین «مایتهای گردوغبار»، سوسک، کپکها و حیوانات خانگی مثل گربه و سگ جزو آلرژنهای درونی محسوب میشوند.
وی درباره دسته محرکها توضیح داد: نه تنها موارد دخانی بلکه سایر موارد استنشاقی جزو محرکها به حساب میآیند. همچنین شویندهها و موادی که بوی تند دارند باید در دسته محرکها لحاظ شوند. ژنتیک و عوامل محیطی که موجب بروز آلرژی میشوند در سیر خود به صورت «اگزما اتوپیک»، «آسم کودکان» و «رینیت آلرژیک» تظاهر پیدا میکنند.
پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علومپزشکی تهران درباره میزان کودکان مبتلا به آسم گفت: نتایج مطالعات کشوری که با همکاری «مرکز تحقیقات ایمونولوژی» و «انجمن آسم و آلرژی ایران» انجام شده، بیان میکند میزان ابتلا به آسم در میان کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. با توجه به آمار ۹ تا ۱۳ درصدی آسم در کشور باید گفت که عددهای بالاتر مربوط به آسم کودکان است.
نقش داروهای استنشاقی در کنترل و درمان آسم
محلوجی درباره روشهای درمانی نوین گفت: داروهای استنشاقی، مهمترین دارو در زمینه کنترل و درمان آسم است که سالیان سال مورد استفاده قرار گرفته و نتایج خوبی برجای گذاشتهاند. مقاومتهایی برای استفاده از اسپریهای استنشاقی وجود داشت که با بهره گرفتن از آموزش توانستیم در جهت رفع آن گام برداریم.
وی با بیان اینکه استفاده از عوامل «بیولوژیک» جزو روشهای جدید درمان آسم به حساب میآید، گفت: استفاده از «امالیزوماب» که در واقع یک “Anti IgE” است برای درمان آسم کاربرد دارد. امالیزوماب حدود ۲ سال است در کشور تولید شده، تجربه در مواجهه با بیماران نشان داده که اثرگذاری نمونه داخلی و خارجی این دارو بیانگر یکسان است.
عضو انجمن آسم و آلرژی ایران ادامه داد: برخی از داروهایی بیولوژیک که شاید اثربخشی بیشتری داشته باشند در دسترس نیستند. امیدواریم که شرایط به نحوی باشد که این داروها در دسترس بیماران قرار گیرند.
ضرورت توجه به آموزش در کنترل آسم
محلوجی با بیان اینکه «آموزش بیماران» اولین نکته در مدیریت آسم به حساب میآید، افزود: هفتم می به عنوان روز جهانی آسم شناخته میشود و هر ساله شعاری را برای این روز در نظر میگیرند. «توانمندکردن بیماران مبتلا به آسم از طریق آموزش» به عنوان شعار سال جاری انتخاب شده است. بیماران مبتلا به آسم باید بپذیرند که به این بیماری مبتلا هستند و باید برای درمان آن اقدام کنند.
وی ادامه داد: وظیفه مراکز بهداشتی و دانشگاهی این است که به بیماران آموزش دهند و به آنها بگویند درمان فقط مصرف دارو نیست؛ بلکه شامل اجتناب از عوامل مسبب حمله آسم هم میشود. بیماران با بهره گرفتن از آموزش باید بدانند که درمان در وهله نخست، اجتناب از عوامل محرکزا و گام دوم نیز استفاده از داروها است. حملات آسم با افزایش علائم سرفه، خسخس کردن و تنگینفس شروع میشود و با پیشروی میتواند سبب افت اکسیژن خون شود. در چنین شرایطی، بیمار باید در بیمارستان و حتی ایسییو بستری شود. اغلب مرگومیر ناشی از آسم به علت حمله حاد آسم است که باعث تنگی نفس و کاهش اکسیژن میشود.
محلوجی درباره آموزش در حوزه آسم گفت: تلاشهایی در زمینه آموزش آسم توسط انجمن آسم و آلرژی ایران با همکاری مرکز تحقیقات ایمونولوژی اسم و آلرژی صورت گرفته است. همایش علمی آسم هر ساله همزمان با روز جهانی این بیماری برگزار میشود و جدیدترین موارد مرتبط آسم مورد بررسی قرار میگیرد. در کنار همایش علمی، «همایش آموزش خانواده» نیز برگزار میشود و نکاتی درباره بیماری آسم به بیماران و خانوادههای آنها ارائه میشود.
وی ادامه داد: پزشکان تلاش میکنند که به بیماران به ویژه بیمارانی که برای نخستینبار به مراکز درمانی مراجعه میکنند، نکات آموزشی لازم را ارائه دهند.
محلوجی درباره میزان مرگومیر ناشی از بیماری آسم گفت: حدود ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آسم مبتلا هستند و میزان مرگومیر ناشی از بیماری حدود ۴۵۰ هزار نفر گزارش شده است. آماری مربوط به میزان مرگ و میر ناشی از آسم در کشور در دسترس نیست.
عضو انجمن آسم و آلرژی ایران درباره کلینیک آسم و آلرژی جهاد دانشگاهی علومپزشکی تهران گفت: کلینیک سازمان جهاد دانشگاهی حدود ۱۲ سال پیش تاسیس شده و پزشکان فوقتخصص ایمنولوژی که عضو هیاتعلمی دانشگاههای علومپزشکی هستند، جدیدترین خدمات علمی به بیماران را ارائه میدهند. بیماران این کلینیک در صورت لزوم، تحت تستهای آلرژی از جمله «تستهای پوستی آلرژی» قرار میگیرند.
وی ادامه داد: همچنین انواع تستهای تنفسی اعم از تستهای چالشی با «برونکودیلاتور»، تست ورزش، تستهای متاکولین و نیتریکاکسید بازدمی به منظور شناسایی نوع بیماری فرد در این مرکز انجام میشود. پس از تشخیص نوع بیماری، روشهای درمانی نوین مانند تزریق داروهای بیولوژیک، ایمونوتراپی (تزریق واکسن آلرژی) با توجه به نوع بیماری ارائه میشود. افرادی که مبتلا به آسمهای آلرژیک هستند مورد «ایمونوتراپی» قرار میگیرند و پروسه واکسندرمانی برای آنها انجام میشود.
محلوجی در پایان گفت: توصیه میکنم بیمارانی که به آسم مبتلا هستند بیماری خود را جدی بگیرند. اکثر موارد آسم، قابل کنترل است. بیماران با درمانهای استنشاقی میتوانند بیماری خود را کنترل کنند و به زندگی طبیبعی خود ادامه دهند.
کانال عصر ایران در تلگرام