مرگ در کمین جوجه فلامینگو‌های بختگان
تاریخ انتشار: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۸۴۳۳۴۳
بسترخشکیده تالاب بختگان به احتمال زیاد سبب مرگ هزاران جوجه فلامینگو خواهد شد.
خبرگزاری میزان - روزنامه جام جم نوشت: فلامینگوها باید حافظه ضعیفی داشته‌باشند، شاید هم پرنده‌هایی خوشبین و خوش‌خیالند که دوباره آمده‌اند به تالاب بختگان. آنها از عرض‌های شمالی در روسیه و سیبری دوباره راه کج کرده‌اند به استان فارس تا دوباره بشوند مایه دلواپسی دوستداران محیط‌زیست و یکی از تیتر‌های مهم اخبار.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تالاب بختگان مثل ارومیه، زاینده‌رود، کارون، هامون و هیرمند حالش بد است. با این حال فلامینگو‌های صورتی دوباره آمده‌اند و باز تخم گذاشته‌اند و در حال بزرگ کردن جوجه‌هایشان هستند، بی آن‌که به یاد بیاورند که اجدادشان چطور در این تالاب گیر افتادند و جوجه‌های نسل‌های قبل‌شان چگونه در بختگان پوسیدند.
این کوچ، بازنویسی یک تراژدی قدیمی است که بار دیگر در بسترخشکیده یک تالاب در حال نگارش است، درست جایی که سال‌های قبل دوربین‌های عکاسی، فلامینگو‌های نمک سود را به تصویر کشیدند و روایت کردند که بختگان لب تشنه، تالابی که رگ آبرسانی آن را (رودخانه کُر) سرپنجه‌های بتونی سه سد می‌فشارند، دیگر آن پردیس رویایی برای پرندگان مهاجر نیست بلکه تله‌ای است به بزرگی یک سراب که در باغ سبزی که اوایل بهار نشان فلامینگوها می‌دهد به برزخ این روز‌ها و قتلگاه هفته‌های آینده مبدل خواهد شد.
چرا بختگان خشک است
می‌گویند بخت از بختگان برگشته و می‌گویند گردش روزگار طالع از او گردانده. اما این‌ها همه اش حرف و حکایت است. بختگان قبل از این که آدم‌ها با کوله‌بار افکار نادرست سمتش هجوم بیاورند و به سرچشمه‌ها و بالادستش تجاوز کنند یلی بود برای خودش، چهارمین تالاب وسیع ایران بود و دومین دریاچه بزرگ کشور. بختگان به‌قدری حالش خوب بود که سال ۵۴ بخش‌هایی از آن به همراه تالاب کمجان و طشک که روی هم می‌شدند ۱۰۸ هزار هکتار در فهرست تالاب‌های بین‌المللی کنوانسیون رامسر ثبت شد.
تالاب بختگان خشک است به چند دلیل مهم که یک بخش آن در اختیار بشر نیست، ولی بخش‌های دیگرش مستقیم به رفتار انسان‌ها یا بهتر گفته شود به رفتار تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران بستگی دارد. بخش اول که از حوزه اختیارات بشر خارج است مربوط به نزولات جوی است، به بارش‌ها که امسال با بخل فراوان بارید و سهم استان فارس و تالاب بختگان را کنار نگذاشت.
حمیدرضا ظهرابی، مدیرکل محیط‌زیست استان فارس گفت که مناطق اطراف تالاب بختگان امسال با کاهش شدید بارندگی رو‌به‌رو شده به‌طوری‌که منطقه نی‌ریز نسبت به میانگین بلندمدت بارش‌ها تا ۷۵ درصد گرفتار کاهش بارندگی شده‌است و این نی‌ریز بسیار نزدیک به بختگان است.اما کاهش بارندگی‌ها به‌عنوان معضلی ملی که امسال سراسر فلات دوست‌داشتنی ما را گرفتار کرده، معضلی است که اگر بیش از حد بزرگنمایی شود معضلات اصلی در سایه می‌مانند و همه چیز می‌افتد به گردن آسمان.
خشکیدگی تالاب بختگان و حال و روز پریشانش را اگر ریشه یابی کنیم به چند نام و چند سازه می‌رسیم. می‌رسیم به سدهای ملاصدرا و سیوند و درودزن که روی رودخانه کُر و سیوند که تامین‌کننده‌های اصلی آب تالابند، بسته شده‌اند و آبی را که حق تالاب و دلیل زنده ماندن آن است برای مصارفی دیگر ذخیره می‌کنند.
جدال بر سر حقابه
درکشورمان نه‌فقط حقابه دریاچه‌بختگان که سال‌های سال است سهم زیست‌محیطی کلیدی‌ترین دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور به آنها نمی‌رسد؛ مثل این است که راه نفس موجودی را ببندند یا شاهرگ جانوری را بزنند.
مهم‌ترین منابع تأمین‌کننده آب تالاب بختگان، رودخانه‌های کر و سیوند و سه زهکش در بخش غربی است، به‌علاوه دو چشمه یکی در شمال غربی دریاچه طشک به نام گمبان و دیگری چشمه آبگرم سهل‌آباد درجنوب شرقی. اما سد‌هایی که ساخته شده (ملاصدرا، سیوند و درودزن) مدت‌هاست فرمان ویرانگری تالاب را داده‌اند و مدت‌های مدید است که آب نه برای حیات دریاچه که برای تداوم کشاورزی و بقای انسان‌ها خرج می‌شود، آن هم چه کشاورزی‌ای؛ زراعتی بسیار توسعه‌نیافته و آب‌بر.
محمد درویش، رئیس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو در فضای مجازی با سوز دل نوشته‌است که: امیدوارم آن‌هایی که فرمان ساخت سدهای افیونی و ویرانگری، چون ملاصدرا و سیوند را علاوه بر درودزن بر رودخانه‌های کر و سیوند صادر کردند تا همچنان فارس، کامفیروز، مرودشت و کربال بتوانند رکورددار کشت برنج، گندم و ذرت بمانند، اینک با تماشای این نگون‌بختی، دست‌کم در پیشگاه وجدان‌شان شرمنده شوند.
منظور او از این نگون‌بختی، خشکیدگی تالاب بختگان و به خطرافتادن جان هزاران جوجه فلامینگویی است که در بستر مرطوب تالاب فعلا زنده‌اند، ولی هیچ کسی تضمین نخواهد کرد که همچنان زنده بمانند.
این ماجرای تقسیم ناعادلانه آب میان انسان‌ها، کشاورزی و طبیعت است، ماجرای برتری‌دادن کشت و کار سنتی و بی‌فکر که آب را نه صرف نیاز‌های واقعی که حیف و میل می‌کند، در حالی که تالابی زندگی‌بخش همچون بختگان در انتظار آب به نمک نشسته‌است.
طبق آماری که در اختیار حمید ظهرابی، مدیرکل محیط‌زیست استان فارس است، حقابه بختگان برای تامین نیاز‌های اکولوژیک آن سالانه از ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ میلیون مترمکعب است که پس از ساخت سدهای ملاصدرا، سیوند و درودزن، ۶۰۰ میلیون مترمکعب از آبی که حق تالاب است به پشت سد‌ها منتقل می‌شود.
عملیات نجات جوجه‌ها
در چنین اوضاع پرچالشی، فلامینگوها ندانسته آمده‌اند. شاید دلشان خوش بوده به تالاب بختگان سال ۹۹ که به یمن بارش‌های مناسب، حال خوبی داشت و این مهاجران توانستند به سلامت در آن زادآوری کنند و به خیر رهسپار مقصد بعدی شوند.
اما امسال بختگان جایی است شبیه تالاب سال‌های ۹۲ و ۹۶ و مخصوصا سال ۸۶. تابستان ۹۶ را که هزاران فلامینگوی نابالغ در پهنه خشک تالاب بختگان به دام افتاده‌بودند، نمیشود فراموش کرد. این پرنده‌های کوچک که ناخواسته پاگیر شده‌بودند، قرار بود زنده‌گیری شوند و به تالاب طشک برده شوند که، چون احتمال آسیب وجود داشت، به جایش چاله‌ها و کانال‌هایی در بستر تالاب حفر شد تا بافت اسفنجی خاک که کمی ذخیره آب داشت، به نگهداشت آب در محل تجمع فلامینگوها کمک کند تا روزی که جوجه‌ها پروازی شوند.
در واقع آن سال با آب ِدستی که به تالاب رساندند جوجه فلامینگوها را نجات دادند، کاری که در تابستان ۹۲ هم انجام شد، ولی در نهایت صد‌ها فلامینگو در باتلاقِ نمک بختگان بلعیده شدند.
مرگ این پرنده‌های مهاجر آن سال بسیار رقت‌انگیز بود. جوجه‌ها که قدرت پرواز نداشتند ناچار زمینگیر شدند و از آب شوری که باقی بود نوشیدند و در نتیجه دستگاه گوارش و سیستم تنفسی‌شان به نمک آغشته شد و در حالی که بلور‌های نمک به پر و بال‌شان چسبیده‌بود، نفس‌های آخر را کشیدند.
این روز‌ها نیز بیم تکرار همان حوادث می‌رود و به گفته مدیرکل محیط زیست فارس جان هفت تا ۱۲ هزار جوجه فلامینگو در خطر است. با این که به گفته حمید ظهرابی، حقابه ۵۵ میلیون مترمکعبی بختگان داده شده و این حجم از آب رهاسازی شده، ولی چون بارش‌ها اندک بوده و دمای هوا و درنتیجه میزان تبخیر به شدت افزایش یافته، از حقابه‌ای که روانه تالاب شده همه به جز اندک رطوبتی که در برخی بخش‌ها باقی مانده از دست رفته‌است.
ظهرابی تاکید می‌کند که راه‌حل اصولی نجات بختگان، تامین حقابه‌های واقعی، کاهش مصرف در بالادست و مدیریت صحیح منابع آب است، ولی می‌گوید برای نجات جان جوجه فلامینگوها یک روش اورژانسی به کار گرفته خواهد شد تا به سلامت قدرت پرواز پیدا کنند و از استان فارس بروند.
راهی که مدیرکل به آن اشاره می‌کند این است: ما می‌خواهیم حداقل آب را در بستر طبیعی تالاب مهیا کنیم؛ بنابراین با استفاده از لوله، آب را در مسیری حدودا ۱۰ کیلومتری به تالاب می‌رسانیم و در نقاطی که خاک هنوز مرطوب و به محل زندگی جوجه‌ها نزدیک است، آب را رها می‌کنیم تا زمانی که آنها بزرگ شوند و قدرت پرواز پیدا کنند.
ظهرابی توضیح می‌دهد که جوجه فلامینگوها تا ۴۵ روز اول تولد باید توسط مادر تغذیه شوند و فلامینگو‌های بالغ اکنون برای غذارسانی به جوجه‌ها تا دریاچه مهارلو پرواز می‌کنند و غذای بچه‌ها را با خود می‌آورند. اما از ۴۵ روزگی به بعد که جوجه‌ها خودشان باید دنبال غذا باشند، ما این غذا را در آبی که برای آنها فراهم می‌کنیم، تامین خواهیم کرد. به گفته او مستقل شدن جوجه‌ها در تامین خوراک از هفته آینده آغاز می‌شود و همه کارشناسان و مسؤولان و دلسوزان در تلاشند تا جوجه‌ها به سلامت از این برهه حساس عبور کنند.
سال ۹۶ که مرگ تلخ فلامینگوها در بختگان رقم خورد محمدعلی ا... قلی، کارشناس محیط‌زیست و عضو تیم نجات حیات‌وحش به رسانه‌ها گفته‌بود که از طریق یکی از کتاب‌هایی که درمورد فلامینگو‌های جهان نوشته شده، متوجه شدیم در شرایط مشابه در دیگر کشورها از سوپراستارتر‌هایی که در مرغداری‌ها مصرف می‌شود، برای تغذیه جوجه‌ها استفاده می‌کنند که در واقع پودری است حاوی مواد پروتئینی که در آب حل می‌شود و در حوضچه‌های تالاب می‌تواند به شکل سوپ در دسترس جوجه‌ها قرار بگیرد.
شاید این بار هم منظور از تغدیه جوجه فلامینگوها همین روش باشد که خدا کند نتیجه بدهد. اما آنچه که در بختگان در حال وقوع است فقط نگرانی بابت سرنوشت پرنده‌ها نیست بلکه سرنوشت تالاب و محیط پیرامونی آن است. وقتی تالاب‌ها زنده و پر آب و برقرار باشند وظیفه تلطیف هوا و تامین رطوبت زمین و کاهش ذرات معلق را به خوبی انجام می‌دهند و مانع از وقوع سیل و تخریب شهر‌ها می‌شوند. اما وقتی نباشند این زنجیره تامین شکسته می‌شود و انسان و طبیعت بی‌دفاع می‌مانند؛ مثل اکنون در بختگان.
انتقال جوجه فلامینگوها
هوشنگ ضیایی / کارشناس حیات‌وحش
در خطر بودن جان جوجه فلامینگوها در تالاب بختگان خبر تلخی است. فلامینگوها در زمان پرآبی در تالاب‌ها زادآوری می‌کنند و علت تخم‌گذاری آنها در بختگان نیز شرایط نسبتا مساعد تالاب در هفته‌های گذشته‌بوده‌است. اما اکنون که تالاب رو به خشکی گذاشته، جان این پرنده‌ها در خطر است.
به لحاظ علمی راهکار نجات این پرنده‌ها تخصیص حقابه تالاب به اندازه مورد نیاز است، به طوری که توان اکولوژیک تالاب حفظ شود. برای دریافت حقابه‌ها از جمله برای بختگان باید سازمان حفاظت محیط‌زیست تلاش کند، اما مدتی است که این سازمان ضعیف شده و نمی‌تواند حقابه تالاب‌ها را تامین کند.
بنابراین، چون این راهکار اصلی محقق نمیشود باید به راه‌های جایگزین برای نجات پرنده‌ها فکر کرد ازجمله انتقال فلامینگو‌هایی که قادرند به تنهایی زندگی کنند.
برای این مهم، اما نیاز به بررسی و تصمیم‌گیری مناسب است. کارشناسان سازمان حفاظت محیط‌زیست باید با توجه به شرایط بقیه تالاب‌های کشور محل مناسبی را برای انتقال جوجه فلامینگوها پیدا کنند، محلی که از حیث تامین مواد غذایی مناسب باشد.
سال‌های پیش دریاچه‌ارومیه گزینه مناسبی برای این کار بود، اکنون نیز باید بررسی کنیم که آیا این دریاچه می‌تواند پذیرای جوجه فلامینگوها باشد یا نه؟
البته لازم است ابتدا برای آزمایش تعدادی از جوجه فلامینگوها را منتقل کنند و اگر جوجه‌ها در محل جدید از بین نرفتند برای انتقال همه آنها تصمیم‌گیری شود. نکته مهم این است که مدیران نباید از انجام این آزمایش بترسند، زیرا گرچه ممکن است برخی از جوجه‌ها دراین انتقال آسیب ببینند، اما برای نجات آنها باید تصمیم‌های مناسبی گرفت و زمان را نباید از دست داد.
بیشتر بخوانید: حال ناخوش تالاب میانکالهانتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.
منبع: خبرگزاری میزان
کلیدواژه: فلامینگو تالاب بختگان جوجه فلامینگو ها تالاب بختگان پرنده ها استان فارس جوجه ها محیط زیست تالاب ها بارش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۸۴۳۳۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کم آبی در کمین لرستان/ بارش‌های پرتکرار هم حریف خشکسالی نشد
لرستان همواره در رده استان های پربارش کشور قرار داشته که به دلیل بهره مندی از حدود ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر رودخانه دائمی، کشاورزی همچنان یک پایه ثابت اقتصاد آن بوده و ارزش تولیدات این بخش به ۸۰ هزار میلیارد ریال می رسد که برای استان محرومی چون لرستان رقم خوب و قابل قبولی است.
حدود سه میلیون تن انواع تولیدات کشاورزی از جمله بیش از ٢ میلیون و ٢٠٠ هزار تن محصولات زراعی ، ٣٠٠ هزار تن باغی و بیش از ۴۰۰ هزار تن انواع محصولات دامی سالانه در این استان تولید می شود که البته برای این حجم از تولیدات کشاورزی حدود ۹۳ درصد آب های سطحی و زیرزمینی نیز توسط حدود ۱۶۰ هزار بهره بردار این بخش مصرف می شود.
۸۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در لرستان وجود دارد که به دلیل بارش های مطلوب و وجود رودخانه و چشمه در اغلب مناطق استان، دهه های قبل استقبال چندانی برای تبدیل اراضی دیم به آبی صورت نگرفت و در حالیکه متوسط زمین های آبی کشاورزی کشور ۴۵ تا ۴۶ درصد عنوان می شود اما این رقم در لرستان بین ۲۳ تا ۲۵ درصد است.
به دلیل گستردگی اراضی دیم، کشاورزی لرستان هر سال چشم انتظار سخاوت آسمان است اما با وجود بارش های پرتکرار از مهرماه تا پایان سال گذشته، نصیب چندانی از بارندگی های بهاره نداشته است و همچنان در معرض خشکسالی قرار دارد.
به گفته معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی لرستان تا اوایل اردیبهشت ماه امسال، بارندگی ها نسبت به مدت مشابه سال زراعی قبل حدود ۱۲ درصد کاهش یافته است و بارندگی های موثر بهاره نیز وضعیت چندان مطلوبی ندارد.
زینب اکبری می گوید: متوسط بارش پهنه ای در لرستان از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون ۴۲۹ میلیمتر بوده که در مقایسه با سال گذشته ۱۲ و در مقایسه با آمار بلندمدت سال زراعی ۱۸ درصد کاهش داشته است.
اما پدیده خشکسالی که این سال ها زیاد به گوش می رسد و مدام در خصوص آن هشدار داده می شود به چه معنا است و از نظر علمی بارندگی نرمال چگونه محاسبه می شود؟
معاون توسعه و پیش بینی هواشناسی لرستان در این خصوص به ایرنا می گوید: خشکسالی از دیدگاه دستگاه های مختلف تعابیر متفاوتی دارد اما به طور کلی خشکسالی هواشناسی به معنای بارش کمتر از حد نرمال است که منجر به تغییر الگوهای آب و هوا می شود.
اکبری در خصوص ملاک محاسبه بارش های نرمال نیز گفت: میزان بارش های یک دوره آماری ۲۰ تا ۳۰ ساله ایستگاه های هر منطقه محاسبه و میانگین آن به عنوان نرمال بارش در نظر گرفته می شود.
وی اظهار داشت: به طور معمول چنانچه بارش های هر سال کمتر از ۱۰ درصد میزان نرمال باشد، خشکسالی رخ نداده است اما هرچه بارندگی سالانه نسبت به حد نرمال کاهش بیشتری داشته باشد، خشکسالی شدت بیشتری دارد.
معاون هواشناسی لرستان با اشاره به اینکه سال زراعی از ابتدای مهر ماه هرسال تا پایان شهریور سال بعد محاسبه می شود عنوان کرد: با توجه به شرایط بارش ها در سال های اخیر به ویژه ۱۰ دهه گذشته، براساس شاخص های استاندارد هواشناسی، اکثر مناطق با درجات مختلف دچار خشکسالی هستند.
اکبری با اشاره به اینکه در دوره ۱۰ ساله منتهی به پایان سال ۱۴۰۲ خشکسالی لرستان ۸۹ درصد بوده است افزود: از این میزان خشکسالی ۲۲ درصد خفیف، ۴۲ درصد متوسط، ۲۰ درصد شدید و چهار درصد بسیار شدید ثبت شده است.
کاهش حجم آب سدهای استان و سفره های زیرزمینی نیز یکی دیگر از تبعات کاهش بارندگی های بلند مدت و البته پدیده خشکسالی است به نحوی که مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان می گوید: سطح آب های زیرزمینی استان در بلندمدت منتهی به سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بطور متوسط حدود ۶.۴ متر افت داشته است.
کاهش ۵۲۲ میلیون مترمکعبی مخازن آب های زیرزمینی
به گفته داریوش حسن نژاد، کاهش مخزن آب های زیرزمینی استان در این مدت حدود ۵۲۲ میلیون مترمکعب بوده که معادل افت سالانه حدود۲۳ سانتیمتر و کسری مخزن حدود ۱۹ میلیون متر مکعب است.
وی اظهار داشت: بیشترین افت سطح آب زیرزمینی در بلندمدت مربوط به محدوده های مطالعاتی کوهدشت و ازنا - الیگودرز به ترتیب با حدود ۲۱.۵ متر و ۹.۴ متر بوده که معادل حجم آب حدود ۱۱۸ و ۱۸۵ میلیون مترمکعب می باشد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان گفت: کاهش و شکل بارش در سال آبی جاری نسبت به دوره آماری (بلند مدت) باعث شده است که منابع آب زیرزمینی و آبدهی رودخانه های استان همچنان در مقایسه با بلند مدت با کاهش مواجه شود به نحوی که متوسط دبی اندازه گیری شده رودخانه های استان در اسفند ماه سال آبی جاری نسبت به متوسط اسفند ماه طول دوره آماری حدود ۳۹ درصد کاهش داشته اند.
کاهش ۳۳ میلیون مترمکعبی حجم آب حوضه کارون بزرگ در لرستان
حسن نژاد با اشاره به اینکه کمترین حجم بارندگی ها در اسفند ماه سال آبی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ در محدوده ازنا - الیگودرز اتفاق افتاد افزود: حجم افت در حوضه کارون بزرگ حدود ۳۳ میلیون مترمکعب است.
به گفته وی بیشترین تغییرات افت در این حوضه مربوط به دشت ازنا - الیگودرز با حدود ۱.۱متر افت سطح آب و کسری مخزن حدود ۲۱.۲ میلیون متر مکعب در اسفند ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به اسفند ماه سال گذشته است.
مدیرعامل آب منطقه ای لرستان افزود: شبکه بهینه سنجش آب زیرزمینی استان سالانه توسط ۱۰ هزار و ۲۲۱ دهنه چشمه با خروجی حدود ۹۰۲ میلیون مترمکعب، یک هزار و ۶۶۳ رشته قنات با خروجی حدود ۸۰ میلیون مترمکعب و چاه ها با حدود ۷۰۲ میلیون مترمکعب تخلیه می شود.
۵۷ درصد مخزن سدهای لرستان خالی است
حسن‌نژاد اظهار داشت: بنابر آخرین آمار تا اوایل اردیبهشت جاری، ۵۷ درصد از حجم مخازن سدهای استان خالی است.
وی با اشاره به آخرین وضعیت مخازن سدهای لرستان بیان کرد: حجم کل مخزن سدهای مروک، ایوشان، تنگ هاله، خان‌آباد، کزنار و حوضیان ۲۰۸.۷۱ میلیون متر مکعب است که در این مقایسه سد ایوشان با ۹۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل، بالاترین درصد افزایش حجم آب را داشته است.
وی ادامه داد: حجم آب موجود در پشت سدهای استان ۹۰.۱۴ میلیون متر مکعب گزارش شده و در حال حاضر مجموع آب ورودی ۶ سد استان ۷.۷۴ مترمکعب بر ثانیه و آب خروجی ۰.۴۵ متر مکعب بر ثانیه است.
هشدار در خصوص کاهش بارندگی ها و سطح منابع آب زیرزمینی لرستان در حالی جدی گرفته نمی شود که به گفته یک دکترای تخصصی اکولوژی گیاهان زراعی ایران از ۲۰ سال قبل وارد یک دوره ۳۰ ساله خشکسالی شده و میانگین بارندگی ۳۰ ساله ایران ۲۵۰ میلیمتر است بنابراین خسارت به بخش کشاورزی به ویژه اراضی دیم یک واقعیت اجتناب ناپذیر است.
زمان ۷۵ درصد بارندگی ها مناسب نیست
به گفته بهروز میر متوسط بارش سالانه در کشورهای اروپایی بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیمتر است با این تفاوت که در کشور ما تبخیر و تعرق به علت افزایش درجه حرارت، بیشتر است.
وی می گوید: مشکل دیگر این است که ۷۰ درصد بارندگی های ایران در ۲۵ درصد مساحت کل کشور رخ می دهد و تنها ۲۵ درصد از این بارندگی ها در فصل و زمان مورد نیاز آبیاری است.
این کارشناس کشاورزی اعتقاد دارد: پدیده خشکسالی تا سال ۲۰۵۰ پیش بینی شده است و ۷۵ درصد جمعیت جهان را به دلیل تغییرات اقلیمی، با خطر مواجه می کند که علاوه بر خشکسالی، بارش های سیل آسا نیز جزو این تغییرات محسوب می شود.
میر با اشاره به افزایش انتشار گازهای گلخانه ای به دلیل تغییر کاربری اراضی کشارزی توسط بشر گفت: خشکسالی در انواع هواشناسی، کشاورزی، کشاورزی هیدرولوژی یا کاهش منابع آب های زیرزمینی و رودخانه ها، و اقتصادی و امنیتی تعریف می شود که خشکسالی هواشناسی به معنای کاهش بارندگی نسبت به بلند مدت است و خشکسالی کشاورزی زمانی که رطوبت موجود خاک کمتر از میزان مورد نیاز گیاه باشد رخ می دهد.
وی گفت: میانگین ۵۰ ساله بارندگی در لرستان ۵۲۲.۹ میلیمتر است که ۲ ایستگاه شول آباد با ۹۱۵ میلیمتر و سپیددشت ۷۱۱ میلیمتر اختلاف معناداری با سایر ایستگاه ها دارند و با حذف آنها، میانگین بارندگی استان به ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیمتر می رسد و جزو استان هایی خواهیم بود که همیشه با تنش خشکسالی مواجه می شویم.
این دکترای تخصصی اکولوژی گیاهان زراعی با اشاره به وجود ۶۰ نقطه همگن، اقلیم و ریزاقلیم های مختلف در لرستان و بروز ۲ خشکسالی در سال های ۹۹ تا ۱۴۰۱، افزود: لرستان طی سال زراعی ۱۴۰۰- ۱۴۰۱ جزو هفت استان خشکسال کشور و سال زراعی گذشته جزو ۱۳ استان کم بارش بود.
به گفته میر در سال زراعی جاری نیز لرستان تا ۳۰ آذر جزو پنج استان کم بارش کشور بود و بر خلاف پیش بینی های هواشناسی در ابتدای سال مبنی بر تعجیل در بارندگی، پاییز زودرس و افزایش بارش ها، متاسفانه این مهم در اکثر نقاط کشور و لرستان صدق نکرد.
وی ادامه داد: بارش ها با تاخیر مواجه و در مقایسه با بلند مدت تا تاریخ ۳۰ آذر ۱۴۰۲، حدود ۱۰۵ میلیمتر کاهش بارندگی در استان ثبت شد که بارش ها از بهمن ماه روند به نسبت خوبی گرفت و کمی جبران شد اما همچنان با خطر کم آبی مواجه هستیم.
ازنا و الیگودرز، کم بارش ترین ها
این دکترای تخصصی اکولوژی گیاهان زراعی گفت: از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون میانگین بارندگی ها در استان ۴۳۵ تا ۴۰۰ میلیمتر بوده است که الیگودرز با ۲۸۷ و ازنا با ۲۸۸ میلیمتر، هم تاخیر در بارش ها و هم کمبود و کاهش بارندگی داشته اند و این امر در کاهش تولید محصولات استراتژیکی مانند جو و دیم تاثیرگذار خواهد بود.
میر با اشاره به کمبود بارش ها در برخی نقاط خرم آباد و دشت سیلاخور نیز افزود: هم اکنون با وقفه ۲۰ تا ۲۵ روزه بارش های بهاره در کل استان مواجه هستیم و با پیش بینی خوش بینانه برای بارش های بهاری، باز هم احتمال کاهش ۳۰ تا ۳۵ درصد عملکرد در ازنا و الیگودرز وجود دارد.
وی همچنین در خصوص روند اجرای طرح الگوی کشت در لرستان تصریح کرد: الگوی کشت فراقوه ای و فراسازمانی است و باید وزارتخانه های مختلف تعامل کنند تا چالش ها مدیریت شود به نحوی که تدوین الگو وظیفه وزارت جهاد کشاورزی و اجرای آن نیازمند همکاری دستگاه های بیرونی است.
وی تاکید کرد: اهداف کوتاه مدت کشاورز باید با اهداف میان مدت و بلند مدت کلان هماهنگ باشد همچنین کشت محصولات بهاره باید به پاییزه تغییر یابد تا بارش های بیشتری نصیب زمین شود.
باشگاه خبرنگاران جوان استان ها استان‌ها
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت