شناخت نقشه های نوظهور فرش دستباف دورۀ قاجار
تاریخ انتشار: ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۹۶۰۸۷۳
پژوهش «شناخت نقشه های نوظهور فرش دستباف دوره قاجار» در راستای اهداف گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که همان آفرینش ابداعی یا بازآفرینی آثار درجه یک و هویتی هنرهای سنتی است در این مرکز انجام شد.
به گزارش ایسنا و به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید عبدالمجید شریف‌زاده ـ رییس گروه پژوهشی هنرهای سنتی ـ در این زمینه اظهار کرد: این پژوهش توسط لیلا نفیسی‌نیا، کارشناس پژوهشی این مرکز انجام شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او گفت: به این ترتیب از طریق منابع مکتوب از جمله کتب، منابع و سایت‌ها و نیز مصاحبه با اساتید فن، مجموعهای از نقشه‌های مختص این دوره مشخص و معرفی شد و بر اساس مضمون و محتوای این نقشهها، طبقهبندی طرح‌های این دوره انجام شده است.
شریف زاده در ادامه با بیان اینکه «در دوره قاجار با ایجاد تغییرات در نظام سنتی جامعه و رواج انواع صنایع و تکنیک‌های تولید، تغییرات بسیاری در فرش ایجاد شد که از جمله محسوسترین این تغییرات، بروز نقشه‌های جدید و متفاوت با دورههای پیشین، ابعاد خاص فرشها و کاربریهای جدید است»، خاطرنشان کرد: قالی‌های تصویری نمونه شاخص این تغییر است که بر پدیده تصویرگری در فرش تاکید میکرد.
او برخی از عوامل گرایش به این موضوع را گرایش به هنر غرب و طبیعت‌پردازی، تحت تأثیر ارتباط با فرهنگ غرب، ظهور عکاسی، چاپ سنگی، نقاشی قهوه خانهای و علاقه به موضوعات ادبی و فرهنگ باستانی ایران و کشف محوطههای باستانی و معرفی آثار دورههای قبل به شکل فراگیر اعلام کرد.
رییس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه افزود: در دوره قاجار علاوه بر دربار، بسیاری از صاحب منصبان و والیان حکومت‌های محلی نیز اشتیاق زیادی به فرش به عنوان محصولی فاخر و هنرمندانه پیدا کردند و تعدادی نقشه و طرح به نام برخی از آنان شهرت یافت که از آن میان میتوان به طرح مشهور به گلدانی ظل السلطانی، طرح مستوفی، طرح وزیری و طرح بختیار اشاره کرد.
او اظهار کرد: در اواخر این دوره با توجه به اقبال اروپا و آمریکا به فرش‌های ایرانی که از صادرات آن در دوره ناصرالدین شاه و شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی آغاز شده بود، شرکت‌های خارجی از جمله زیگلر و کمپانی شرق، مشغول تولید فرش در ایران شدند که بعدها منجر به تاسیس شرکت سهامی فرش ایران شد.
به گفته شریف زاده، دوره قاجار، دوره معرفی فرش ایران به جهانیان و رونق تجارت بین المللی فرش بود تا جایی که در سال ۱۹۰۶ میلادی ۱۷ کشور دنیـا از خریـداران فرش ایران بودند.
او رایجترین نقشه‌های دوره قاجار را در دو دسته کلی قرارداد و گفت: دسته نخست نقشه‌های کهن شامل نقشه‌های عشایری و روستایی، نقشه‌های دوره صفوی همچون ترنج دار، لچک و ترنج و شاه عباسیهای افشان، نقشه‌های هراتی به ویژه هراتیهای گلدانی و افشان که در این گروه بسیاری از طرح‌های پیشین قرار میگیرند و همانند گذشته ساختارهای مسلطی مانند لچک ترنج و ترنجی سیمای کلی فرش‌های قاجاری را تشکیل میدهند.
شریف زاده دسته دوم را نقشه‌های نوظهور شامل نقشه‌های تصویری (مضامین روایی و ادبی، مناظر و شخصیتها)، نقشه های منسوب به رجال (ظل السلطانی، مستوفی و...)، نقشه‌های نیمه تجریدی (گل فرنگ، درختی حیواندار) ، نقشه‌های عجیب و غریب ( نقش اجنه، واق واق و ...) و نقشه‌های اقتباسی (قفقازی، گوبلنی و...) عنوان کرد و افزود: بزرگترین مرکز قالیبافی ایران در زمان قاجار اراک (سلطان آباد) و نواحی اطراف آن دانسته شده است. طرح‌ها و نقوش فرش قاجار در مقایسه با طرح‌های پرتکلف، فاخر و درباری دوره درخشان فرشبافی ایران، دوره صفوی، ساده و عامیانه است.
او در پایان با بیان اینکه ظهور و گسترش طرح‌های تصویری و اقتباسی، مهمترین پدیده در طرح و نقش قالی‌های این دوره است، تصریح کرد: نقوش به‌کار رفته در این فرشها به استثنای طرح‌های تصویری، بیشتر گیاهی است و نقوش حیوانی، به ویژه حیوانات غیرواقعی تا حدودی حضور یافته است و گرایش به واقع‌گرایی و طبیعت‌پردازی در ترسیم نقوش از دیگر ویژگی‌های قالی‌های قاجار به شمار می‌رود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: صنایع دستی فرش صنایع دستی و هنرهای سنتی هنرهای سنتی فرش ایران شریف زاده نقشه ها طرح ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۹۶۰۸۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هشدار جدی درباره نقشه جدید نفوذی‌ها در ایران
روزنامه جمهوری اسلامی درباره نقشه جدید نفوذی ها در ایران هشدار داد.
این روزنامه نوشت: امریکا و اسرائیل برای منحرف کردن افکار عمومی از رخداد‌های اخیر به دنبال ایجاد مسئله در ایران هستد.
صهیونیست‌ها و دولت آمریکا اگر بتوانند در ایران جریان پرسروصدائی که خوراک تبلیغاتی رسانه‌های غربی و صهیونیستی برای مشغول کردن افکار عمومی شود به وجود بیاورند، به هدف خود نزدیک خواهند شد.
جنایتکاران بین‌المللی همواره جنایاتشان را در زمان‌هائی مرتکب می‌شوند که افکار عمومی جهانی به چیزی مشغول باشد. اکنون بایدن و نتانیاهو به چنین چیزی بشدت نیازمند هستند. آن‌ها در ایران عناصر نفوذی زیادی دارند که وظیفه اصلیشان جریان سازی‌های مصنوعی برای مشغول ساختن مردم به درگیری با همدیگر و جلب کردن توجه افکار عمومی بین‌المللی به این درگیری است.
متأسفانه موضوعات بهانه‌ساز که بتوانند ابزاری برای عناصر نفوذی جهت جریان سازی‌های مصنوعی شوند این روز‌ها در کشور ما کم نیستند. همه باید حساسیت زمان را درک کنند و راه‌ها را بر عناصر نفوذی ببندند.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است