به نقل از «آفتاب»

مذاکرات هسته‌ای؛ خان پنجم یا ایستگاه مقصد؟

تاریخ انتشار: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۹۶۷۰۸۹

آفتاب‌‌نیوز :

تکاپوی اعضای برجام در هفته های اخیر افزایش یافته به طوری که پایتخت اتریش روزهای زیادی میزبان نمایندگان ایران و ۱+۴ و همچنین هیات آمریکایی است؛ مذاکراتی که از نشست مجازی روز ۱۳ فروردین در سطح معاونان وزیران امور خارجه کشورهای عضو کلید خورد. در آن نشست، درباره چشم‌انداز بازگشت کامل آمریکا به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ و آمادگی برای تلاش‌های مشترک جهت احیای برجام گفت‌وگو شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در پایان آن نشست، طرف های برجام ضمن تاکید بر تعهدشان جهت حفظ این توافق بین المللی، تصمیم گرفتند جلسه کمیسیون مشترک را هفته بعد جهت تداوم رایزنی‌ها در وین از سر بگیرند تا اقدامات مربوط به لغو تحریم‌ها و گام های هسته‌ای را از طریق گروه‌های کارشناسی مشخص کنند.

مذاکرات وین در دور نخست

تنها چهار روز پس از جلسه ویدیویی روز جمعه ۱۳ فروردین کمیسیون مشترک برجام، روز سه شنبه ۱۷ فروردین‌ماه نمایندگان ایران، تروئیکای اروپا به همراه روسیه و چین در وین به صورت حضوری تشکیل جلسه دادند؛ نشستی که به منظور روشن کردن تدابیر برداشتن تحریم ها و انجام اقدامات هسته‌ای برگزار شده بود و موضوع بازگشت آمریکا به برجام نیز یکی از محورهای مهم مورد گفت وگو به شمار می رفت.

آنچه که این نشست را از دیگر مذاکرات متفاوت می ساخت، حضور همزمان «رابرت مالی» مسوول امور ایران در دولت آمریکا در این کشور اروپایی بود. این نخستین باری بود که از زمان خروج آمریکا از برجام و نیز در دولت بایدن، نماینده این کشور عازم محل مذاکرات هسته ای می شد.

اظهارات مالی آشکارا پیش از این نشست از عقب نشینی دولت آمریکا در برخورد با ایران نشان داشت تا جایی که صدای اعتراض متحدان خاورمیانه ای آمریکا را درآورد. گفت وگوی چندی پیش او با شبکه «پی بی‌ اس» این تغییر رفتار نماینده آمریکا در امور ایران را به تصویر کشید. مالی در این مصاحبه به لزوم تمدید دوره تعهدات برجامی ایران اشاره‌ای نکرد و در عین حال از دیگر موارد مورد اختلاف با ایران و از جمله درباره برنامه موشکی ایران سخن نگفت. وی همچنین در بخشی از این گفت وگو تاکید کرد «آماده رفع تحریم‌های ناسازگار با برجام هستیم.»

دور نخست نشست حضوری کمیسیون مشترک برجام که در «گراند هتل» شهر وین برگزار شده بود با توافق برای ادامه رایزنی‌ها در سطح کارشناسی پایان یافت.

دور دوم مذاکرات وین و دو نشست کارشناسی موازی

دور دوم گفت‌وگوها میان اعضای کمیسیون مشترک برجام روز جمعه ۲۰ فروردین در وین برگزار ‌شد. بر اساس توافق صورت گرفته، دو نشست کارشناسی موازی بین اعضای کمیسیون مشترک برجام جهت انجام رایزنی‌های فنی در حوزه رفع تحریم و هسته‌ای تشکیل شد. قرار شد که اعضای این نشست‌های کارشناسی به بحث و رایزنی در خصوص جنبه‌های فنی و جزئیات مسائل مربوط به لغو تحریم‌ها و مسائل هسته ای بپردازند و نتیجه بحث‌های خود را به کمیسیون گزارش کنند.

«سید عباس عراقچی»‌ معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس هیات دیپلماتیک کشورمان در این نشست تاکید کرد: رفع تحریم‌های‌ آمریکا، اولین و ضروری ترین اقدام برای احیای برجام است و جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل دارد به محض رفع تحریم‌ها و پس از راستی آزمایی آن، اقدامات جبرانی هسته‌ای خود را متوقف کرده و به اجرای کامل برجام برگردد.

روز ۲۲ فروردین یعنی همزمان با این دور از مذاکرات، شاهد وقوع یک خرابکاری از سوی رژیم صهیونیستی در تاسیسات هسته‌ای نطنز بودیم. واکنش ایران به این رخداد، اعلام غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم بود و عراقچی در نشست کمیسیون مشترک برجام گفت که «این اقدام در چارچوب حقوق ایران ذیل بند ۲۶ و ۳۶ برجام و با هدف رفع برخی نیازهای کشور در حوزه پزشکی انجام گرفته است». برخلاف انتظار و برآورد مقامات رژیم صهیونیستی، مذاکرات ادامه یافت.

دور سوم مذاکرات و تولد کارگروه سوم

دور سوم گفت‌وگوهای برجامی بین اعضای کمیسیون مشترک برجام روز سه‌شنبه هفتم اردیبهشت در پایتخت اتریش آغاز شد؛ نشستی که همانند قبل ‌عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه هدایت هیات نمایندگی ایران را برعهده داشت.

در این دور از مذاکرات، علاوه بر تصمیم به تسریع روند گفت‌وگوها، توافق شد فعالیت گروه‌های کارشناسی در دو حوزه لغو تحریم‌ها و موضوعات هسته‌ای، به صورت فشرده و سریع ادامه یابد. همچنین تصمیم گرفته شد که با هدف گفت‌وگو در خصوص ترتیبات عملی مورد نیاز برای اجرایی شدن لغو تحریم‌ها و سپس بازگشت آمریکا به برجام، یک گروه کارشناسی سوم با نام «گروه کارشناسی ترتیبات اجرایی»، تشکیل شود.

بنابراین برای احیای برجام و هموار کردن بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای سه کارگروه راه‌اندازی شد تا کارشناسان کشورهای عضو برجام در این کارگروه‌ها با یکدیگر گفت‌وگو ‌کنند؛ کارگروه نخست ناظر بر تعهدات برجامی ایران بود. وظیفه کارگروه دوم رفع تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای بود. در این نشست اما با هدف هماهنگی در اجرای مصوبات و نتایج کار این دو کارگروه، گروه سومی نیز تشکیل شد تا گره اصلی ناشی از تفاوت دیدگاه‌ها درباره رفع تحریم‌ها را باز کند.

دور چهارم مذاکرات در فضایی مثبت تر از قبل

چهارمین دور از مذاکرات هسته ای وین بعد از وقفه ای چند روزه، ظهر جمعه ۱۷ اردیبهشت ماه آغاز شد تا بلافاصله مباحث کارشناسی و فنی و همچنین کار بر روی متون پیش نویس شروع شود. در این نشست، سه‌ کارگروه مشغول به فعالیت بودند تا شاید گره های موجود هر چه سریع تر گشوده شود؛ کارگروه های مرتبط با تعهدات برجامی ایران، لغو تحریم‌ ها و بازگشت آمریکا به برجام و همچنین کارگروه سومی با نام گروه کارشناسی ترتیبات اجرایی.

رییس هیات مذاکره کننده کشورمان در پایان روز اول مذاکرات یعنی روز جمعه در اظهارات تلویزیونی گفت که «فضای مثبتی بر دور چهارم گفت و گوها حاکم است و با تفاهمی که بر سرمسیر مذاکرات وجود دارد، ایران بدون تعجیل تلاش خواهد کرد که این مذاکرات هر چه زودتر تمام شود.»

دیگر ارزیابی‌ها نیز حکایت از پیشرفت محسوس مذاکرات داشتند. افزون بر نماینده ایران، نمایندگان اتحادیه اروپا و همچنین نماینده روسیه اعلام کردند که تا کسب توافق فاصله چندانی باقی نمانده است. «انریکه مورا» که همزمان رییس نشست اعضای برجام بود روز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت گفت کاملا مطمئن شده که توافق نهایی برای احیای برجام حاصل خواهد شد. مورا در ادامه گفت اعضای برجام طی ۱۰ روز گذشته پیشرفت های اساسی در مذاکرات داشتند اما مسایلی نیز وجود دارد که روی آن‌ها باید کار شود و هفته آینده کمیسیون مشترک برجام دوباره نشستی خواهد داشت و کار روی آن‌ها را ادامه خواهد داد.

بنابراین روز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت، دور چهارم گفت‌وگوهای بین نمایندگان سیاسی ایران و دیگر کشورهای عضو برجام به پایان رسید. هیات‌ها در پایان این دور از گفت‌وگوها عازم پایتخت‌های خود شدند و قرار است دور دیگر مذاکرات هفته آینده از سر گرفته شود.‎

موانع پیش روی مذاکره کنندگان

به رغم خوشبینی ها به مذاکرات اما گویی مشکلاتی هنوز در این مسیر وجود دارد. پایگاه خبری آمریکایی «اکسیوس» یکی از این گره ها را سانتریفیوژ های پیشرفته ایران دانسته و نوشته است: محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران و بازگرداندن آن به مقطع زمانی ۲۰۱۵ مانعی جدی در برابر گفت وگوهای وین است. برنامه هسته‌ای ایران نسبت به آن زمان پیشرفت زیادی کرده است. سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته‌ای که ایران نصب کرده به جمهوری اسلامی امکان می دهند با سرعت بیشتری اورانیوم را غنی‌سازی کند.

این گزارش اضافه می‌کند که تاکنون عمده اختلاف‌ نظرها بر سر این بود آمریکا کدامیک از تحریم‌ها را باید بردارد. در این رابطه پیشرفت خوبی شده است. اما کارگروهی که مسوول پیشبرد گفت‌ و گوها بر سر بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ ای خود است، تقریبا پیشرفتی نداشته است.

تیم هسته ای ایران، همواره موضوع لغو تحریم ها و اختلاف نظر در این زمینه را مطرح کرده است. بر اساس آنچه از مذاکرات مطرح شده آمریکا با لغو بخش قابل توجهی از تحریم ها علیه ایران موافقت کرده اما از نظر تهران این میزان کافی نیست. لازم به ذکر است که دو تحریم «موضوعی» و «بخشی» در کنار تحریم های «خاص» قرار دارد. تحریم‌ های موضوعی و بخشی مثل تحریم بخش انرژی ایران که شامل نفت و گاز می‌شود یا تحریم صنعت خودرو، تحریم مالی، بانکی و بنادر، بر اساس توافقاتی که تا الان صورت گرفته است، باید برداشته شود و توافق هم در این زمینه وجود دارد.

در کنار تحریم های موضوعی و بخشی، برخی افراد و نهاد ها به صورت خاص مورد تحریم واقع شده‌اند که مذاکرات درباره این لیست هنوز ادامه دارد و طرف مقابل پذیرفته غالب آنها از فهرست تحریم‌ها خارج شوند. فهرست عریض و طویل ۱۵۰۰ موردی از تحریم ها که دولت ترامپ در چهار سال اخیر علیه اشخاص و نهاد های ایران وضع کرد در این گروه جای می گیرند.

اینک بسیاری از نگاه ها به روزهای آینده و پنجمین دور مذاکرات هسته ای در وین دوخته شده که این چند موضوع مورد اختلاف نیز رفع شوند. البته تحقق این مهم در گرو جدیت و اراده طرف هایی است که پیشتر با تعهدگریزی خود، توافق هسته ای را با چالش مواجه ساختند.

منبع: خبرگزاری ایرنا

منبع: آفتاب

کلیدواژه: مذاکرات هسته ای برجام کمیسیون مشترک برجام بازگشت آمریکا مذاکرات هسته ای لغو تحریم ها توافق هسته ای رفع تحریم ها احیای برجام گفت وگو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۹۶۷۰۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آمریکا: در حال مذاکره مستقیم با ایران نیستیم

«ودانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با خودداری از اظهارنظر درباره کانال های ارتباطی میان واشنگتن – تهران گفت: در حال مذاکره مستقیم با ایران درباره برجام نیستیم.

به گزارش ایرنا، «ودانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سه شنبه به وقت محلی در نشستی خبری در پاسخ به پرسشی درباره برخی گزارش ها درباره احیای مذاکرات رفع تحریم ها و مذاکرات مستقیم میان تهران – واشنگتن گفت: « من در مورد راه‌های ارتباط خود با ایران اظهار نظر نمی‌کنم اما باید بگویم ما در حال مذاکره مستقیم با ایران در نیویورک یا هر جای دیگری در مورد برجام نیستیم.»

پاتل در پاسخ به سوال دیگری درباره گزارش حقوق بشری وزارت خارجه آمریکا و وضعیت خبرنگاران و شبکه اینترنشنال گفت: نمی خواهم به هیچ بخش خاصی در گزارش حقوق بشر اشاره کنم.

معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در عین حال با تکرار اتهامات ضد ایرانی واشنگتن مدعی شد: «اما همه می دانند که حکومت ایران یکی از بزرگترین صادرکنندگان تروریسم در جهان است. همزمان با این امر، حکومت ایران کاملا یک محیط آزاد و باز رسانه ای را نادیده می گیرد. شما در سه سال گذشته شاهد سرکوب شدید نهاد های رسانه، خبرنگاران و اهالی رسانه در ایران بوده اید. ما به انجام اقدامات برای مسوول ساختن حکومت ایران به دلیل نقض حقوق بشر و  خرابکارانه ادامه خواهیم داد.»

پیش از این، یک منبع آگاه در گفت‌وگو با ایرنا درباره برخی ادعاها درخصوص مذاکرات مستقیم نمایندگان ایران و آمریکا گفت: هیچ مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا برقرار نیست و تبادل پیام‌ها صرفا در چهارچوب تعریف شده در جریان می‌باشد.

وی تاکید کرد: مذاکرات رفع تحریم با کشورهای عضو برجام توسط علی باقری کنی به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته ای جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌شود.

«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز سوم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ درخصوص وضعیت مذاکرات رفع تحریمها گفت: جمهوری اسلامی ایران برای تأمین حقوق ملت، به ویژه در موضوع رفع تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران همواره از همه ظرفیت های دیپلماتیک خود استفاده کرده است.

او تصریح کرد: کسی که زیر میز دیپلماسی زد، نه جمهوری اسلامی ایران، بلکه آمریکا بود. شرکای آمریکا در توافق برجام هم نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند و خلاء خروج غیر قانونی آمریکا از توافق برجام را جبران کنند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: لذا جمهوری اسلامی ایران مطابق خط مشی حکیمانه ای که مقام معظم رهبری تبیین و امر فرمودند، در مسیر بی اثر سازی تحریم ها حرکت کرده و در این مسیر توفیق های زیادی به دست آورده است.

کنعانی ادامه داد: موضوع رفع تحریم‌های ظالمانه در حاشیه نشست‌های بین‌المللی و در دیدار با طرفهایی که در موضوع برجام و مذاکرات رفع تحریم های ظالمانه می‌توانند ایفای نقش کنند یا نقش تعریف شده و سازمانی دارند مطرح می شود، دیدگاه ها شنیده می شود و دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران ارائه می گردد.

تارنمای محافظه کار واشنگتن فری بیکن فروردین ماه امسال  اعلام کرد: دولت جو بایدن معافیت‌های تحریمی را که به ایران اجازه می‌دهد در چارچوب برجام وارد همکاری‌های هسته‌ای با طرف‌های بین‌المللی شود، تمدید نکرده است.

دولت بایدن اجازه داده است که مجموعه ای از معافیت های تحریمی که به ایران و روسیه اجازه می دهد،همکاری مشترک داشته باشند، منقضی شود اما به اجرای آن تحریم ها متعهد نمی شود.

واشنگتن آخرین بار آگوست ۲۰۲۳ این معافیت‌ها را تا ابتدای سال ۲۰۲۴ تمدید کرده بود و این معافیت‌ها اکنون منقضی شده‌اند.

«متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه درباره علت منقصی شدن این معافیت های تحریمی حرفی نزد اما به واشنگتن فری بیکن گفت که مقامات همچنان «در حال بررسی معافیت‌ها به عنوان بخشی از روند بررسی منظم هستند» و اظهارنظر عمومی پس از تصمیم‌گیری بعنوان بخشی از آن بررسی ارائه خواهد شد.

معافیت‌های تحریمی ایران در چارچوب برجام صادر می‌شود و دولت‌های آمریکا هر ۶ ماه موظف به تمدید آن بوده‌اند.

بر اساس متن برجام، کشورهای امضا کننده آن متعهد شده بودند که با ایران در حوزه‌ همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز از جمله در پروژه‌های رآکتور تحقیقاتی اراک و تاسیسات فردو همکاری کنند.

در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ این معافیت‌ها به دلیل خروج آمریکا از برجام لغو شد اما جو بایدن پس از ورود به کاخ سفید اعلام کرد که این معافیت‌ها را صادر خواهد کرد.

به گزارش ایرنا، ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده و  سیاست های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است.

دولت بایدن که مدعی رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و تلاش برای بازگشت به برجام بوده، تاکنون نه تنها موفق به بازگشت به برجام نشده است بلکه پی در پی به بهانه های برنامه دفاعی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران از جمله موشکی بالستیک، پهپادی، هسته ای و حقوق بشر تحریم هایی را علیه ایران وضع کرده است.

tags # برجام ، آمریکا سایر اخبار آیا انسان می‌تواند در فضا تولید مثل کند؟ | رابطه جنسی و زایمان در فضا چگونه است؟ بعد از فضا چه چیزی وجود دارد، جهان کجا تمام می‌شود؟! (تصاویر) مرکز واقعی جهان کجا است؟ فضانوردان چگونه در فضا دستشویی می‌کنند؟ | سرنوشت مدفوع انسان در فضا چه می‌شود؟