به نقل از «تابناک»

لاریجانی: تصویب برجام تصمیم نظام بود

تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۹۷۳۷۰۹

به گزارش تابناک به نقل از ایسنا، علی لاریجانی در اولین گفت و گوی خود در فضای مجازی کلاب هاوس اظهار کرد: گناه کبیره نکردم که کاندیدا شدم. این همه توهین و تحقیر درست نیست. انتخابات باید با اخلاق همراه باشد. به نظر می‌رسد به جای نشاط و اخلاق انواع تهمت‌ها باعث کسالت مردم شده است. این منش باعث می‌شود که برنامه کاندید‌ها دیده نشود و فقط وقت صرف این بگو و مگو‌ها شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به دلیل شرایط معیشتی امروز مردم، باید این وقت صرف گفتگو و سوالات درست شود. با خاک پاشیدن بر صحنه انتخابات را تباه می‌کنند.

وی در پاسخ به واکنش‌ها به اولین تیزر انتخاباتی‌اش گفت: به حرف من درست توجه نکردند، مطلب من این بود که حوزه اقتصاد جای قاضی نیست. اقتصاد جای روابط طبیعی عرضه و تقاضا است. در واکنش به این مطلب حرف‌های عجیب و غریبی مطرح کردند. من افتخار می‌کنم در زمان جنگ در سپاه بودم و برای قضات شریف هم احترام زیادی قائل هستم. عرض من این بود هرچیزی جای خود را دارد.

لاریجانی در ادامه گفت: هر بخشی از حکومت وظیفه خودش را دارد. بخشی از مقوله اصلاحات اقتصادی در مجلس و بخشی دیگر از آن در قوه مجریه است.

وی ادامه داد: دولت‌ها در ۱۲ سال گذشته در منتهی علیه سلایق عمل کردند. در مجلس کار‌های منسجمی انجام گرفت. قوه‌ی مجریه باید از قوانین خوبی که در مجلس بود نهایت استفاده را می‌کرد.

وی در ادامه در خصوص صندوق بازنشستگی کشوری گفت: رای صندوق بازنشستگی ساعت‌ها در مجلس وقت می‌گذاشتم. ما ترتیباتی دادیم که بدهی‌های دولت به بازنشستگان بویژه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود؛ اما دولت این کار را انجام نداد.

لاریجانی گفت: من قبول دارم که در قضیه بنزین هم تدبیرش و هم اجرایش کاری نداشت و چرا این طور شد را نهاد‌های امنیتی و نظامی باید بگویند. پیشنهاد اولیه این بود که به هر ایرانی ۳۰ لیتر بنزین با یارانه بدهیم و هرکسی بیشترش را لازم داشت از بازار آزاد بخرد. این اصلاحات درست انجام نشد. آخر العمر اصلاحات دیگری آوردند و وقتی راه حل‌های اساسی‌تر قبول نشد راه‌های با اشکالی را بدون توضیح کافی برای مردم انتخاب کردند. اصل حرف این است که راه‌های قانونی چالش‌های بزرگ در کشور باید در قوه مجریه پیگیری شود.

لاریجانی در ادامه این گفتگو از مجری درخواست کرد خانم‌ها را هم در بحث مشارکت دهید.
وی ادامه در خصوص مذاکرات و قطعنامه‌ها گفت: قطعنامه‌ها کاملا روشن است. دوست عریز آقای جلیلی هم گفتند در زمان فلانی سه قطعنامه تصویب شد. قطعنامه ۱۹۲۹ یکی از بدترین‌ها در طول تاریخ سازمان ملل بود.

وی با اشاره به جزئیات قطعنامه ۱۹۲۹ و ۱۹۰۳ گفت: قطعنامه‌هایی که قبلا بوده است سنخش بیشتر مشکلات مردم نبود. روی موضوعات هسته‌ای و موشک‌ها بود. اما در قطعنامه‌های اخیر روی موضوعات بانکی و مبادله‌ای و تجاری دست گذاشتند.
این فعال سیاسی گفت: در فروردین سال ۸۵ توانستیم زنجیره‌ی سانترفیوژ بسازیم. ما مجبور بودیم مقاومت کنیم. وقتی دیدند اراده ما قوی است خانم رایس در ۲۱ تیر ماه سال ۸۵ اعلام کرد که آماده مذاکرات هستیم.

لاریجانی گفت: در مورد هلوکاست تمام جبهه غرب را علیه ما بسیج می‌کردند و دخالت‌های دیگری نیز داشتند.

وی گفت: ما در یک مقطعی قبل از قطعنامه دوم و سوم روی سه هزار سانترفیوژ بودیم. گفتیم روی دور آهسته‌ای پیش می‌رویم. متاسفانه در داخل قابل پذیرش نبود و می‌گفتند موضوع هسته‌ای حل شده است.

این فعال سیاسی گفت: نحوه تصویب برجام بیست دقیقه‌ای نبود، یک سری اقدامات در پشت صحنه داشت، از دو ماه قبل بین دو فراکسیون مجلس جلساتی برگزار شد و به تصویب رسید.
وی ادامه داد: تصویب برجام تصمیم نظام بود، در شورای امنیت ملی از دو فراکسیون مجلس دعوت شد و بحث شد. کمیسیون ویژه‌ای هم تشکیل شد و پس از چندین جلسه بحث در کمیسیون امنیت ملی نیز این هم بحث انجام شد.

لاریجانی گفت: در صحن مجلس هم یک بار زمان سخنان آقای ظریف بحث شد، یک بار در زمان ارائه نظر کمیسیون امنیت ملی بحث شد، یک بار هم در صحن از ساعت ۸ تا ۱۲ ظهر بحث شد. آقایان به توافق رسیدن، ولی بعدا زیرش زدند. آقایان ۴۰۰ پیشنهاد در صحن داشتند که امکان بررسی وجود نداشت.

وی در همین راستا تاکید کرد: شورای نگهبان چند ساعت بعد از تصویب مجلس این طرح را تصویب کرد. اگر برجام مشکل داشت شورای نگهبان تایید نمی‌کرد.

وی گفت: اینگونه مسائل نیازمند یک رویکرد خاص است. با تند سخنرانی کردن در نماز جمعه مذاکرات بین‌المللی حل نمی‌شود.

ویتاکید کرد: بحث برجام هم پشت صحنه داشت و هم روی صحنه.


لاریجانی در پاسخ به این پرسش که از کدام جناح حضور پیدا می‌کند، گفت: اینکه افراد یا باید اصلاح‌طلب باشند یا اصولگرا در دو دهه اخیر ایجاد شده است. اینکه عده‌ای اسم خود را گذاشتند جبهه انقلاب چه معنی دارد؟ جبهه انقلاب واقعی یعنی همه مردم و شهید مطهری و شهید بهشتی‌ها که علمدارش بودند. نه اینکه با مهرپراکنی و کفش پراکنی و تندروی اظهار نظر کنند.

وی خطاب به مردم ایران گفت: این انتخابات سرنوشت مردم است. همه اقشار مردم باید بدانند هرچه در انتخابات با آگاهی حضور پیدا کنند امید به حل مشکلات بیشتر خواهد بود.

لاریجانی خطاب به ابطحی فعال سیاسی اصلاح‌طلب که رابطه او با جریان سیاسی مطبوعش را سوال کرد، گفت: من توضیح دادم که جامعه ما امروز قایل به تقسیم بندی اصلاح‌طلبی و اصولگرایی نیست. بنا ندارم کنار بروم. وظیفه‌ای برای خودم تعیین کرده ام.

وی در ادامه گفت: در تاریخ پس از انقلاب، کدام دولتی مشی‌اش مثل دیگری بوده است؟ روئسای جمهور برای خودشان فکر و راه دارند و از نظر عملیاتی متفاوت هستند. نگذارید با انگ زدن‌ها جریان لوس شود. من بیست سال پیش صدا و سیما را با جوانان اداره کردم، و اگر نه توسعه در صدا و سیما رخ نمی‌داد. آن‌زمان فقط دو شبکه بود، اما آن همه شبکه ملی چه طور در آن برهه از زمان ایجاد شد؟ من در کار اجرایی بالای سر کار هستم.

لاریجانی گفت: من به شما می‌گویم یکی از مدیرانی که به جد به دنبال توسعه تولید داخلی بود من بودم.

وی با اشاره به نقش جهاد دانشگاهی و شرکت‌های داخلی در توسعه زیرساخت‌های صدا و سیما گفت: حتی در تولید کار‌های فاخر در تلویزیون کار جدی صورت می‌گرفت. آقای شجریان به شورای موسیقی ما آمد، شب عیدی ایشان را دعوت کردیم و برنامه خوبی بود؛ اما عده‌ای گفتندچرا ایشان را آوردید؟

وی تاکید کرد: در مسئله اجرایی حتما با دولت فعلی متفاوت خواهم بود. وزرای مختلف خیلی کار‌ها انجام دادند. اما یکی از مشکلات این دولت عدم جدیتیش است.

لاریجانی گفت: در مورد مالیات در مسکن حرف‌هایی که زده شد دقیق نیست. آن زمان می‌گفتند شرایط برای این کار آماده نیست. زمینه‌اش نبود. این حرفی بود که باعث شد مجلس این موضوع را نپذیرد.

وی در خصوص ارتباط با مراجع گفت: من به مراجع ارادت دارم ایشان هم به بنده لطف دارند و همیشه از نظراتشان بهره بردم. موضعی داشتند در حاکمیت پیگیری می‌کردم. ولایت فقیه میوه اندیشه مراجع است. بحث اذن از آن‌ها نیست بحث لطف آن‌ها است. مثلا دفتر آیت الله سیستانی همیشه به بنده لطف داشتند.

وی در رابطه با حجاب اظهار کرد که این موضوع دستخوش مسائل سیاسی شده است.

وی در رابطه با ضرورت حضور زنان در جامعه گفت: باید بستر‌ها چنان فراهم شود که زنان بتوانند خودشان در صحنه حضور داشته باشند.

وی در پاسخ به خبرنگار خارجی درباره پخش برنامه هویت در صدا و سیما و رفع حصر گفت: من دیر متوجه این برنامه شدم و می‌پذیرم اشتباه بوده است. زیر دستان من این کار را کردند. بعد از این اتفاق برنامه چهره‌های ماندگار را داشتیم که تلاش کردیم جبران کنیم. در مورد حصر هم قرار نبود این مقدار طولانی شود به نظر من رئیس جمهور می‌تواند این موضوع را برطرف کند.

لاریجانی در پاسخ به پرسش دیگری درباره رد صلاحیت برخی از کاندید‌های تایید صلاحیت شده شورای‌شهر و روستای ۱۴۰۰ گفت: این کار قانونی نیست که هیئت اجرایی بگوید استعفا بدهید. الان کاره‌ای نیستم، اما سعی می‌کنم پیگیری کنم.
وی در ارتباط با موضوع محل تولدش که عراق است، گفت: جد ما مرحوم آسید مصطفی اشرفی متولد ایران است. مسئله ایرانی بودن به خون است و نه جغرافیا.

لاریجانی در ارتباط با ایده دو مجلسی شدن نظام و تاسیس سنا گفت: یکی از راه‌هایی که نظم بهتری در اداره کشور ایجاد می‌کند دومجلسی شدن است که تصویب قانون اساسی را می‌خواهد که الان وقتش نیست.

وی گفت: ما وقتی می‌بینیم دشمن خارجی داریم که دندانش را برای وضعیت اقتصادی مردم تیز کرده باید خیلی موضوعات را رعایت کنیم. در مورد بودجه امسال مگر نمی‌گفتند خیلی شرایطش بد است؟ پس چرا تصویبش کردند؟ من نظرات خودم را در اداره کشور دارم. یادم هست مدلی برای آرایش سانتریفیوژ‌ها مشخص شده بود که مدل مربع و پیشنهادی آمریکا بود. دوستان مذاکره کننده حواسشان نبود و تصویبش کردند ما به آقای صالحی گفتیم درست نیست و باید بهم بزنید و برای همین چهار ماه مذاکرات عقب افتاد.

وی در رابطه با وزیر امور خارجه گفت: ایشان شاید یکی از بهترین وزارای خارجه بودند. حداقل هشتاد جلسه در مورد برجام بحث کردیم و من ایشان را فردی متدین و توانا می‌بینم. فردی خدوم است و در داخل کشور خدمت کرده است. اما اینکه در برجام اشکالاتی بوده، بله بوده من خدمت مقام معظم رهبری نامه نوشتم که از هفت موضوع تاکید شده نتوانستند دو الی سه تایش را رعایت کنند.

لاریجانی اظهار کرد: در مجلس که بودم یکی از مشکلات ما رد صلاحیت برخی از نمایندگان بود و من می‌دیدم برخی از این رد صلاحیت‌ها درست نیست و قبول نداشتم که گاهی به مشاجره هم می‌کشید. مرحوم شهید مطهری می‌فرمایند نباید فکر کنیم اگر فلان کسی می‌آید و، چون اشکالی دارد مردم نباید انتخابش کنند. ایشان فرمودند بگذارید مردم اشتباه کنند حتی چند بار. آزادی باید بالفعل تجربه شود تا مردم توانمند شوند.

وی افزود: یکی از موضوعات مهم رئیس جمهور این است که در سطوح بالا گفتگو کند تا اقناع صورت بگیرد. اما اگر کش مکش ایجاد شود کاری پیش نمی‌رود.

لاریجانی در پاسخ به پرسشی درباره ضرورت دگرگونی در سیاست خارجی و حوزه اقتصاد گفت: ما اول باید درد را درست بشناسیم، این نیمی از راه است. این موضوع احتیاج به وفاق ملی در کشور دارد. کدام کشوری با تشنج داخلی رشد داشته است؟ اقناع سازی باید رخ بدهد و به نظر من این موضوع رخ می‌دهد. قبول دارم در شرایط نه جنگ و نه صلح یک شرایط شرطی برای بحث اقتصادی مطرح می‌شود. این موضوع باید حل شود و به همین دلیل فکر می‌کنم برجام کار درستی است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا با یک آقای لاریجانی متفاوت مواجه هستیم، و اینکه آیا تعداد آرای سال ۱۳۸۸ را تایید می‌کنید و آیا این انتخابات را به مهندس موسوی تبریک گفتید؛ اظهار کرد: همه انسان‌ها تغییر می‌کنند و من تجربه بیشتری کشف کردم. ما آرای شورای نگهبان درباره آقای احمدی نژاد را تایید می‌کنیم. من به آقای موسوی تبریک نگفتم و غروب روز شنبه پیش آقای مهندس موسوی رفتم و گفتم که این مسئله را پایان بدهند و ملاقاتی با مقام معظم رهبری داشتند تا مسئله حل شود. روز بعد هم این اتفاق رخ داد. همین کار را با آقای کروبی انجام دادم. دو سنخ رفتار انجام می‌شد، یک عده روی آتش بنزین می‌ریختند، اما به نظر من مسئله باید حل می‌شد.

وی گفت: گاهی به عنوان دولت سوم روحانی تبلیغانی علیه من می‌کنند و گاهی حتی از پول بیت المال این تبلیغات را علیه من انجام می‌دهند.

وی در پاسخ به انتقاداتی که در مورد عملکرد برادرش در قوه قضاییه مطرح است؛ گفت: وقتی آقای دکتر جواد نظرش درباره برجام با من متفاوت است، نشان می‌دهد که ما نظرات متفاوتی در مسائلی سیاسی و اجتماعی داریم. همه خانواده‌ها هم این طور هستند، این موضوع طبیعی است.

لاریجانی ادامه داد: خانواده ما افراد بزرگسالی هستند که نظراتشان متفاوت است، وقتی نظرم درباره برجام با خانواده متفاوت است فاصله‌گذاری انجام می‌شود. مگر شما امشب آمدید بین خانواده ما اختلاف بیاندازید؟ اگر به تاریخ نگاه کنید متوجه می‌شوید من از بردارم انتقاد کردم و حتی خصوصی به ایشان گفتم که رفتار برخی دادستان‌ها درست نیست. پشت تریبون مجلس هم من انتقاد کردم. هر کسی باید کار خودش را به درستی انجام بدهد.

وی در پاسخ به این سوال که دیدگاه تان درباره پروژه احیای برجام چیست، گفت: من تایید نمی‌کنم که تقارن مذاکرات احیای برجام و انتخابات تصادفی نیست، ما نباید با سوءظن برخورد کنیم. قطعا باید توسعه با سنت اسلامی رخ بدهد، اما باید واقع بین بشویم. درباره اف‌ای‌تی‌اف برخی می‌گفتند که نیازی نیست روابط بانکی در این چهارچوب قرار بگیرد و می‌توانیم تهاتر کنیم، شما تصور کنید این روش چه بلایی سر قیمت‌ها به وجود می‌آورد. یک ایده دیگری بود که با کشور‌های دوست صحبت کنیم تا اقدامات مربوط به اف‌ای‌تی‌اف تغییر کند، واقعا ممکن است که یک شبه این اتفاق رخ بدهد؟

مشاور مقام معظم رهبری افزود: برخی می‌گویند ما با بانک‌های کوچک کار کنیم، این موضوع هم مسائلی دارد. دوستان فکر می‌کنند آن‌ها یک نقشه‌ای دارند، اما من فکر نمی‌کنم این طور باشد. ما باید واقع بین باشیم، اما حتما الگوی اصلی خودمان را دنبال کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آقای ظریف گفتند برای رابطه خوب داشتن با شرق مستلزم رابطه خوب با غرب است، با این موضوع موافق هستید، گفت: مطلب مشخص است و منظور من دستگاه دیپلماسی ما نیست، سازشکاران گروه‌هایی هستند که افراط می‌کنند و در گروه‌هایی در خارج از کشور هستند. در نطق من گفتم تعامل هوشمندانه با غرب رخ بدهد و شرق هم همکاری صورت بگیرد، برنامه ما هم این است. همین برنامه ۲۵ ساله که با چین وجود دارد هم به این روند است. این حرف‌ها که می‌گویند جزیره فروختیم درست نیست. این کار را باید با روسیه انجام بدهیم و اگر کشور اروپایی قدرتمند قوی بخواهد هم باید انجام بدهیم.

لاریجانی مجدد در پاسخ به علت پخش برنامه هویت در زمان ریاستش در صدا و سیما گفت: من واقعیت را درباره این برنامه گفتم، من با صراحت می‌گویم این کار غلط بود، دیگر چه باید بگویم؟ من واقعا از تولید این برنامه خبر نداشتم. توضیح بیشتر از این برای مسئله ندارم.

وی درباره حضورش در فضای مجازی و نظرش درباره فیلترینگ گفت: من فکر می‌کنم فصل بحث‌های فیلترینگ گذشته است، این‌ها کار‌های تاخیری کم فایده است و باید وقتمان را روی مسائل تولیدی بگذاریم. من خیلی امیدوارم که این روند می‌تواند در آینده تغییر کند و کشور به اقناع برسد.

این فعال سیاسی درباره اظهارات علی مطهری مبنی بر جلوگیری وی از استیضاح رحمانی‌فضلی گفت: من واقعا اطلاع نداشتم که آقای روحانی، آقای رحمانی را انتخاب کردند. من درد این را نداشتم که نیرویی به رئیس جمهور معرفی کنیم.

وی تاکید کرد: درباره انتقادات اعتراضات ۹۸ خودشان باید پاسخگو باشند. من مطلب آقای مطهری را شنیدم، چند بار به ایشان هم گفتم؛ ایشان یک کشمکشی در کمیسیون پیدا کردند و استیضاح رخ نداد. البته که در آن موضوع این مسئله که چنین اتفاقی مصلحت نیست مطرح شده بود به همین دلیل خیلی امضا‌ها را پس گرفتند. ایشان هم انسانی نیست که زیربار این موضوع برود.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: ما نباید کابینه را از قبل پیش فروش کنیم، افراد باصلاحیت زیادی بین مردم وجود دارند که ما آن‌ها را نمی‌شناسیم. هدف من این است که چنین نظمی ایجاد شود که اعلام رسمی بشود و افراد رزومه خود را ارائه کنند و بعد مصاحبه انتخاب شود. این موضوع می‌تواند شامل زنان هم بشود و از این حلقه محدود خارج شویم.

لاریجانی با اشاره به حضثر جریان اصلاحات در انتخابات پیش‌رو گفت: من نمی‌توانم تضمینی بدهم و صرفا نظر خودم را مطرح می‌کنم. درباره اشتباهات در گذشته هم معتقدم آدم باید حتما پذیرا باشد و اشتباه کارش را بپذیرد و من امروز به بخشی از آن اشاره کردم.

لاریجانی درباره احتمال حضور اصلاح طلبان در کابینه‌اش گفت: مبنای من کارآمدی است و چه اصلاح طلب چه اصولگرا و چه از افراد مستقل استفاده می‌کنم، جز این هم نمی‌توان مشکلات را حل کرد. اگر بخواهیم در این موضوع انحصار ایجاد کنم مشکل ایجاد می‌شود. حتی بعد از برجام نظر ما این بود که کشور‌های غربی در بحث نفتی ورود کنند.


وی برای چندمین بار مخاطب سوالی درباره برنامه هویت قرار گرفت و گفت: من واقعا از این برنامه مطلع نبودم، بنده می‌گویم یک کار اشتباه انجام دادم حالا همین یک نقطه را گرفتید. الان یک ساعت است که درباره این موضوع صحبت می‌شود. وقتی کار مدیریتی وسیع باشد، اشکالات ممکن است که رخ بدهد. من توصیه می‌کنم که هرچیزی را متوازن ببینیم، همه کاندیدا‌های دیگر هم ممکن است اشتباهاتی داشته باشند، نباید فقط آن‌ها را دید.

وی در واکنش به اظهاراتی که انتقاد از او را عامل مجرم شناختن منتقد خواند؛ گفت: من از هیچکدام از رسانه‌ها شکایتی نکردم، من بخاطر دارم که یک بار با مسئول رجانیوز برخورد کردند و من گفتم من شکایتی از این کار ندارم. چندین بار از دادستان تهران خواستم این کار را انجام ندهند، داخل مجلس هم دوستان عصبانی می‌شدند و حرف‌هایی می‌زدند که دنبال نمی‌‎کردیم.

وی افزود: من همینجا اعلام می‌کنم از افرادی که به من توهین کردند شکایتی ندارم و از قوه قضاییه خواهش می‌کنم رسیدگی نکنند و منتی سر من نگذارند.

منبع: تابناک

کلیدواژه: نحوه برگزاری امتحانات مدارس 1399 1400 انتخابات 1400 غزه برجام علی لاریجانی انتخابات ریاست جمهوری نحوه برگزاری امتحانات مدارس 1399 1400 انتخابات 1400 غزه لاریجانی گفت قطعنامه ها فعال سیاسی صدا و سیما درست نیست رخ بدهد بحث شد یک بار حرف ها کار ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۹۷۳۷۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیا در سفر گروسی موارد اختلافی ایران و آژانس حل خواهد شد؟

سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و گفتگو در خصوص موارد اختلافی می‌تواند فرصت مناسبی در جهت ارتقای روابط ایران و آژانس باشد. - اخبار بین الملل -

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اوایل هفته جاری به منظور رایزنی و دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت در نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم وفنون هسته‌ای ایران که در شهر اصفهان برگزار می‌شود، به ایران سفر خواهد کرد.

این سفر با توجه به تحولات و شرایط منطقه و همچنین با توجه به روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و موارد ادعایی آژانس علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران دارای اهمیت خاصی است و می‌تواند در صورت رویکرد فنی و عدم توجه به مسائل سیاسی به اصلاح روند غیرسازنده آژانس در برابر ایران منجر شده و همکاری‌های فی‌مابین را افزایش دهد.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در طی سال‌های گذشته بدون توجه به همکاری‌های گسترده ایران با آژانس و اعطای دسترسی به این نهاد برای بازرسی، ادعاهای سیاسی خود علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را در گزارش‌های فصلی به شورای حکام و همچنین در مصاحبه‌های صورت گرفته با رسانه‌ها مطرح کرده است.

در آخرین گزارش فصلی گروسی به شورای حکام در اسفند ماه سال گذشته نیز رویکرد سیاسی مدیرکل مشهود است که از رویکرد ایران در کاهش همکاری با این آژانس انتقاد کرده و در خصوص مسائلی از جمله پادمان و اصطلاح دو مکان باقی مانده، توقف اجرای کد اصلاحی 3.1 و همچنین بازرسی‌ها ادعاهای قبلی را تکرار کرده است.

موضوع مربوط به اصطلاح «دو مکان» و اسناد غیرمعتبر

سال 1398 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس یک سری اسناد مجهول الهویه و غیر معتبر که توسط رژیم صهیونیستی منتشر شده بود، ادعایی را علیه 4 مکان مطرح کرد و ادعا کرد ایران در 4 منطقه ورامین، تورقوزآباد، آباده (مریوان) و آزمایشگاه جابر بن حیان غنی سازی یا اعمال خارج از پادمان انجام شده است.

طی مذاکرات و رایزنی‌ها موضوع آزمایشگاه جابر بن حیان در نتیجه همکاری ایران مطابق با بند 7.6 گزارش آژانس بسته شده است و همچنین پس از سفر گروسی در اسفند ماه 1401 به تهران و مذاکرات انجام شده پرونده مربوط به آباده نیز بسته شد. در گزارش مدیرکل به شورای حکام در خرداد سال 1402 آمده است که بازرسان تحقیقات خود را در مورد آثار اورانیوم در مریوان، در نزدیکی شهر آباده، در حدود 525 کیلومتری جنوب شرقی تهران بسته‌اند.

در آخرین گزارش آژانس به شورای حکام در اسفند‌ماه 1402 دو مکان ادعایی باقی‌مانده آژانس همچنان وجود دارد و گروسی در این گزارش مدعی شد که «ایران توضیحات فنی معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده و آژانس را از مکان یا مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است».

آژانس تاکنون اسناد معتبری در این خصوص ارائه نکرده و صرفا بر اساس اطلاعات ادعایی و مجهول‌الهویه رژیم صهیونیستی در این خصوص، ازریابی‌های خود را انجام داده است. ایران نیز در پاسخ به این ادعا به صراحت بیان کرده که  هیچ مکانی که باید تحت موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) اعلام شود، وجود ندارد؛ از جمله از طریق یادداشت‌های توضیحی INFCIRC/1159 مورخ 23 نوامبر 2023، INFCIRC/1131 مورخ 14 سپتامبر 2023، INFCIRC/996 مورخ 7 ژوئن 2022 و INFCIRC/967 مورخ 3 دسامبر 2021 که توسط ایران ارسال شده است.

در یادداشت توضیحی ایران در اسفند ماه سال گذشته نیز تاکید شده که در خصوص "ورامین"،  هیچ مکان اعلام نشده‌ای (که اعلام آن) طبق موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) الزامی باشد، وجود نداشته است.

ایران در این یادداشت نوشت: «ادعای وجود "کارخانه در مقیاس آزمایشی اعلام نشده که بین سال‌های 1999 تا 2003 مورد استفاده قرار می‌گرفته است" فاقد اطلاعات موثق و اسناد معتبر تأیید شده، بلکه مبتنی بر اسناد جعلی و غلط ارائه شده توسط یک نهاد معلوم‌الحال است. ارجاع آژانس صرفاً به تصاویر ماهواره‌ای بی‌کیفیت برای ارزیابی اینکه «... کانتینرهای خارج شده از ورامین در نهایت به تورقوزآباد منتقل شدند...» کافی و صحیح نیست، زیرا هزاران کانتینر مشابه در سراسر کشور در حال حرکت هستند. ادعای جابجایی یک کانتینر از مکانی به مکان دیگر، نمی‌تواند تنها با تصاویر ماهواره‌ای کم کیفیت طرح و پیگیری شود.»

ایران همچنین در خصوص تورقوزآباد نیز با بیان اینکه هیچ سند معتبری تاکنون ارائه نشده است، در یادداشت توضیحی خود تصریح کرد: «ارزیابی آژانس براساس اطلاعات و شواهد معتبر نیست. تورقوز آباد در واقع یک مکان صنعتی است که شامل انواع انبارها و اماکن نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک و قطعات خودرو، لوله و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی است. این مکان در چنین منطقه‌ای مناسب برای انبار مواد هسته‌ای نیست. در مورد فرض نادرست آژانس مبنی بر بیرون بردن کانتینرها به شکل دست نخورده از این مکان نیز اطلاعاتی که اثبات می‌کند فرض آژانس صحیح نیست قبلاً به آژانس ارائه شده است.»

ایران توضیحات فنی خود در خصوص این ادعاها را در گزارشاتی مختلف به آژانس ارائه کرده اما رویه سیاسی در این نهاد بین‌المللی و تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رژیم صهیونیستی تاکنون باعث شده که با وجود اینکه هیچ سند معتبر مبنی بر تخلف ایران در طی این سال‌ها وجود ندارد، این موارد ادعایی توسط آژانس بسته نشود.

ایران به طور داوطلبانه به آژانس اجازه دسترسی اعطا کرده و اطلاعات و توضیحاتی در مورد این مکان‌ها به آژانس ارائه کرد. این در حالی بود که آژانس اسناد معتبری را در رابطه با ادعای خود درباره «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده و فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای» به ایران ارائه نکرد و ایران هرگز موظف نبوده است که اسناد غیرمعتبر و ساختگی را به‌عنوان اطلاعات مرتبط با پادمان در نظر بگیرد و به درخواست‌های آژانس پاسخ دهد. با این حال، متأسفانه آژانس تمامی اسناد ساختگی و اطلاعات جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را معتبر می‌داند. این امر باعث شده است که آژانس بر این اساس ارزیابی اشتباه و نتیجه‌گیری غیرقابل اعتمادی داشته باشند.

کد اصلاحی 3.1 و توقف اجرای آن توسط ایران

به دنبال خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و ناتوانی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان و فرانسه و انگلستان در اجرای تعهدات خود، ایران بر اساس بندهای 26 و 36 برجام، تمام اقدامات شفاف‌ساز داوطلبانه فراتر از موافقت‌نامه پادمان جامع خود از جمله اجرای کد اصلاحی 3.1  (همان‌طوری که در بند 65 پیوست برجام مشخص شده است) را متوقف کرد.

پس از این عمل ایران، آژانس نیز با انتقاد از توقف موقتی اجرای کد 3.1 توسط ایران، آن را عدم اجرای موافقتنامه پادمان تلقی کرد. گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود سعی کرد ایران را ناقض توافقات بداند. وی در در نشست افتتاحیه شورای حکام آژانس در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد: «ایران همچنین نیاز به اجرای کد اصلاحی 3.1 دارد که یک تعهد قانونی برای ایران است. این مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع است و باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح آمیز است.»

مسئله‌ای که آژانس فراموش کرده این است که تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی آن طبق بندهای 26 و 36 برجام و در پاسخ به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام بود و این واقعیت آشکار نمی‌تواند مبنایی برای آژانس و دیگر کشورهای غربی برای خواسته‌های فراتر از ان‌پی‌تی و همچنین خودداری از انجام تعهدات خود باشد.

کد 3.1 جزء لاینفک ترتیبات فرعی موافقتنامه‌های پادمان جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با کشورهای غیر هسته‌ای طرف معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است. این آیین نامه از دولت‌ها می‌خواهد که در مورد تاسیسات جدید به طور معمول حداکثر 180 روز قبل از بارگذاری مواد هسته‌ای به آژانس گزارشاتی ارائه شود.

مدیرکل آژانس در این خصوص مدعی است که مبنای قانونی پذیرش کد اصلاحی 3.1 از سوی ایران، ماده 39 موافقت‌نامه پادمان است و قانونی بودن یا غیرقانونی بودن تصمیم ایران مبنی بر توقف اجرای این آیین‌نامه باید بر اساس مفاد این ماده ارزیابی شود.

اما ماده 39 در مورد تعلیق اجرای آیین نامه ساکت است و به طور خاص به توقف اجرای قانون اشاره نکرده است. بنابراین، برای ارزیابی اینکه آیا توقف اجرای کد اصلاحی 3.1 توسط ایران نقض تعهدات بین‌المللی این کشور است، بررسی اسناد حقوقی مربوط به غیر از موافقتنامه پادمان ضروری است.

عصبانیت رسانه صهیونیست از تلاش‌های ناکام تل‌آویو در آژانس علیه ایرانایران: ارزیابی‌های آژانس مبتنی بر اسناد غیرمعتبر ارائه‌شده توسط رژیم صهیونیستی است

نکته مهم دیگر این است که این بند 65 برجام بود که ایران را ملزم به اجرای مجدد کد اصلاحی پس از سال 2015 کرد. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در واقع شرایطی را فراهم می‌کند که تحت آن ایران می‌تواند تعهدات خود از جمله تعهد به اجرای کد اصلاحی 3.1 را به حالت تعلیق درآورد. به طور خاص، بندهای 26 و 36 برجام شرایطی را که اجازه چنین تعلیقی را می‌دهد، بیان می‌کند. ایران، متعاقب اعمال مجدد تحریم‌ها توسط ایالات متحده در سال 2018 و عدم پایبندی امضاکنندگان اروپایی به تعهدات خود در برجام، به تدریج تعهدات برجامی خود را کاهش داد و در فوریه 2021، اجرای کد اصلاحی 3.1 را متوقف کرد.

در نتیجه، توقف اجرای کد اصلاحی توسط ایران با تعهدات برجام همسو بوده و نقض آن محسوب نمی‌شود. برجام، به عنوان یک توافق عمومی و جزء لاینفک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد (2231)، بر اساس ماده 103 منشور سازمان ملل متحد، بر سایر معاهدات از جمله موافقتنامه‌های پادمان اولویت دارد. همانطور که در بالا ذکر شد، برجام، تحت شرایط خاصی، کاهش و تعلیق تعهدات برجامی ایران از جمله تعهد این کشور به اجرای کد اصلاح شده را مجاز دانسته و مدیرکل آژانس نمی‌تواند در ارزیابی قانونی یا غیرقانونی بودن تعلیق این موضوع را نادیده بگیرد.

این کشور ایران نبود که توقف اجرای این کد را آغاز کرد. در عوض، این اقدامات خصمانه برخی از دولت‌ها بود که ایران را مجبور به توقف اجرای این قانون در سال 2007 و بار دیگر در سال 2021 کرد. تعلیق اجرای کد اصلاحی پیامد مستقیم شکست برخی کشورها در پایبندی به تعهدات خود در برجام است. اگر این کشورها نقض‌های خود را اصلاح کنند و مسئولیت‌های خود را از سر بگیرند، ایران آماده است تا پاسخ متقابل را بدهد.

مسئله بازرسان آژانس

25 شهریور ماه 1402 بود که خبری توسط آژانس مبنی بر اینکه برخی از بازرسان این نهاد توسط ایران لغو انتصاب شده‌اند، منتشر شد. ایران 8 بازرس فرانسوی و آلمانی آژانس را براساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده 9 موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس ( INFCIRC 214) و در پی سوءاستفاده‌های سیاسی سه کشور اروپایی در جلسه شورای حکام لغو انتصاب کرد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از این لغو انتصاب  اعلام کرد: متأسفانه سه کشور اروپایی و آمریکا به رغم تعامل مثبت، سازنده و مستمر جمهوری اسلامی با آژانس، با زیاده‌خواهی و با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس، از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسی خود سوءاستفاده کردند. ایران پیشتر نسبت به عواقب این گونه سوءاستفاده‌های سیاسی از جمله تلاش برای سیاسی کردن فضای آژانس هشدار لازم را داده بود.

بعد از این عمل متقابل ایران، آژانس واکنش نشان داد و گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود با انتقاد از این لغو انتصاب مدعی شد که عمل ایران اجرای عادی فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس در ایران را متاثر می‌کند. وی در بیانیه 16 سپتامبر خود در این باره نوشت: «تجربه نشان می‌دهد که حذف/ اخراج/طرد بازرسان آژانس بر دستور کار( وظیفه) اساسی  آژانس در راستی آزمایی تأثیر می‌گذارد و روشی برای کار همکارانه نیست.»

در بحث لغو انتصاب بازرسان آژانس گروسی باید به جای فرافکنی به اصل موضوع بپردازد. وی مدعی است که ایران بر اساس ملیت بازرسان آنان را اخراج کرده و نباید انتصاب آنان را لغو می‌کرد. این در حالی است که طبق قانون ایران حق دارد نه تنها قبل از انتصاب بازرسان بلکه حتی بعد از آن نیز انتصاب آنان را لغو نماید.

 براساس توافق نامه جامع پادمانی کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دادند، اجتناب کنند یا ماموریت شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشور کاملا مختار است.

براساس بند یک ماده 9 توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای بازرسان پیشنهادی خود دریافت نماید. همچنین براساس بند دو همان ماده چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را به دولت ایران پیشنهاد نماید. براساس بند سه ماده مزبور چنانچه در اثر خودداری مکرر دولت ایران از قبول بازرسین پیشنهادی آژانس، اجرای بازرسی بر طبق موافقتنامه دچار وقفه گردد، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. با توجه به متن صریح موافقتنامه جامع پادمانی ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسینی را فاقد صلاحیت تشخیص داد از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را جایگزین نماید.

براساس گزارش‌های منتشر شده بخش پادمان، آژانس برای انجام وظائف پادمانی در چارچوب‌های مختلف پادمانی از خدمات حدود 400 بازرس از 80 ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره می‌برد. از این تعداد حدود 120 بازرس برای انجام بازرسی و راستی آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای درچارچوب تعهدات پادمانی ذیل توافقنامه جامع پادمانی کشور جمهوری اسلامی ایران منصوب شده‌اند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس. پس از لغو انتصاب 8 بازرس نیز ایران 14 بازرس جدید آژانس را پذیرفت و آژانس هیچ اشاره‌ای به این انتصاب‌های جدید نکرد و این رویکرد آژانس حرفه‌ای نیست!

اسلامی: 130 بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند

در بیانیه گروسی در این خصوص همچنین لغو انتصاب بازرسان را مسبوق به سابقه دانسته اما اگر موضوع مسبوق به سابقه است و قبلا نیز چنین شرایطی رخ داده بود چرا آژانس با توجه به سوابق قبلی پیش بینی لازم را برای جلوگیری از وقوع مجدد چنین رویدادی در پیش نگرفته بود؟ با توجه به گزارش‌های موجود در سال 2007 نیز ایران از پذیرش 38 بازرس احتراز کرد ولی دو طرف در ادامه به توافق رسیدند و آژانس نیز در انجام وظایف‌اش با مشکلی مواجه نشد. بنابراین رویکرد و وقایع اخیر را می‌توان ناشی از ناتوانی فنی آژانس ( در تامین نیروی انسانی متبحر کافی) و هم ناشی از ضعف در انجام مذاکرات و تعامل با کشور عضو دانست.

مدیرکل بدون توجه به حقوق ذاتی کشور عضو و طی سال‌ها بی‌توجهی به وظایفی که بر عهده آژانس برای انجام موثر اقدامات پادمانی و بهره گیری از تجربیات قبلی در تعاملات با کشور و نیز استفاده موثر از کلیه منابع از جمله نیروی انسانی متخصص آن شده است، موضوعی را که جزء حقوق کشور عضو است را مبنایی برای فرار از پاسخگویی مناسب به اعضا قرار داد.

آژانس به جای مذاکره با کشور عضو و معرفی بازرس‌های جدید مکررا از ایران -برخلاف مفاد ماده 9 -درخواست می‌کند که در تصمیم‌اش تجدیدنظر کند و با طرح موضوع در مجامع مختلف در صدد استفاده از موضوع به عنوان ابزاری برای اعمال فشار سیاسی بر کشور است.

در واقع آژانس به جای حل فنی موضوع به دنبال بهره گیری از شرایط سیاسی دنیا و حل آن از طریق سیاسی است که خارج از صلاحیت فنی آن است.  این نحوه عملکرد آژانس که برخلاف متن توافقنامه جامع و سازوکارهای به رسمیت شناخته شده در آن است.

فرجام سخن

اکنون با سفر گروسی به ایران و رایزنی با مقامات جمهوری اسلامی این فرصت فراهم است که  همکاری‌های ایران و آژانس افزایش یابد. این رویکرد آژانس که خواسته یا ناخواسته در سمت و سوی منافع مقطعی گروهی از کشورهای غربی است می‌تواند منجر به کاهش اعتبار فنی آژانس شود. سفر پیش رو بستر مناسبی برای گسترش تعاملات ایران و آژانس است و این اتفاق جز با مذاکرات فنی و همچنین عدم سیاسی کاری محقق خواهد شد.

اکنون امیدواری برای همکاری‌‌های بیشتر ایران و آژانس و حل و فصل ابهامات وجود دارد. دولت جمهوری اسلامی ایران بارها حسن نیت خود را نشان داده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز باید در مقابل همکاری‌های ایران، رویکرد متقابل و سازنده داشته باشد.

نکته قبل توجه این است که باید راز موفقیت ایران را در پیگیری همزمان افزایش قدرت هسته‌ای کشورمان در کنار توجه به تعاملات و مذاکرات فنی با آژانس دانست. پیشرفت‌های فنّی ایران در حوزه‌های مختلف هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی نشان می‌دهد که علیرغم فشارهای مختلف تحریمی و حتی خرابکاری، این حرکت پرشتاب متوقف یا کند نشده است.

یکی از فرصت‌های مناسب در این سفر شرکت گروسی در اجلاس کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران است. کنفرانسی که کاملا جنبه علمی و تحقیقاتی دارد و می‌تواند تصویر مناسبی از علم هسته‌ای و همچنین فعالیت صلح آمیز ایران به جهان مخابره کند.

طبق گفته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی حدود 477 مقاله تاکنون برای این کنفرانس ارائه شده است.

نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران روز دوشنبه 17 اردیبهشت آغاز می‌شود و قرار است در افتتاحیه آن محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی سخنرانی کند.

انتهای پیام/