یادداشت| چالش حکمرانی در بخش کشاورزی به امنیت غذایی کشور آسیب زده است
تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۹۸۰۰۸۸
آنچه کشاورزی کشور را به چالش کشیده بحث "حکمرانی است. حکمرانی کشاورزی به ویژه در یکسال گذشته به دلیل عدم ثبات و اقتدار مدیریتی به شدت آسیب دیده است. - اخبار اقتصادی -
خبرگزاری تسنیم- آنچه که در بخش کشاورزی کشور ما را دچار چالش کرده، بحث "حکمرانی" در این بخش است. حکمرانی بخش کشاورزی به ویژه در یکسال گذشته به دلیل عدم ثبات و اقتدار مدیریتی به شدت آسیب دیده و نه تنها دستاوردهای هفت سال گذشته را برای رسیدن به حدی از خودبسندگی قابل قبول در امنیت غذایی از دست داده بلکه با تضعیف مدیریت ها در سطوح کلان کشاورزی کشور و بی تدبیری در امور جاری؛ نظام اداره امور درکشاورزی کشور را به منتهای ضعف و زوال تدریجی در حکمرانی کشانده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برای تحلیل عمیق تر باید امنیت غذایی را به شکل یک بسته با ابعاد چندگانه در نظر گرفت که در ذیل به بررسی این ابعاد می پردازیم:
اولین مولفه مهم امنیت غذایی، مسئله امنیت منابع پایه تولید است. در کشور ما به لحاظ شرایط آگرو کلیماتولوژیک ؛ منابع پایه، چه منابع آب و چه منابع خاک، دچار بهره برداری بی رویه، فرسایش و استهلاک شدید میباشند که این موضوع به همراه دوره های خشکسالی ادواری، نشست دشتها، سرعت بالای تبخیر؛ کشاورزی کشور را با مشکلات زیادی مواجه نموده است.دومین مولفه امنیت غذایی، امنیت مناسبات تولید در بخش کشاورزی است که فی الحال، به دلیل سو تدبیر ناشی از سردرگمی در تصمیم گیری دچار مشکلات فراوانی است. بسیاری از زنجیره های پسین و پیشین تولید در کشاورزی یا ناقص اند و یا کارکردهای ضعیف دارند. مناسبات تولید به دلیل فقدان نگاه زنجیره ای کامل نیست و از ضعف ساختاری -نهادی رنج میبرد.سومین مولفه، بحث امنیت سرمایه گذاری در بخش کشاورزی است.طی یکدهه گذشته تشکیل سرمایه ثابت در بخش کشاورزی، دچار نقصان گشته و حدود دوازده سال است که رشد استهلاک در بخش کشاورزی از رشد تشکیل سرمایه ثابت، پیشی گرفته است. این یک زنگ خطر بزرگ محسوب میگردد. بنابراین امنیت سرمایه گذاری( داخلی و خارجی) بخش کشاورزی بخاطر تحریم های ظالمانه مستمر و نرخ بازده پایین و حاشیه سود کم رمق ، دچار مشکل است. پروژه‌های این بخش همیشه به نقصان در تامین مالی برخورد می‌کنند. ما تنها یک بانک مونوپول تخصصی در حوزه کشاورزی داریم که قادر نیست از همه سرمایه‌گذاری‌های خرد و کلان بخش به نحوی مطلوب حمایت کند. بنابراین امنیت مالی در بخش کشاورزی دچار مشکل شده؛ لذا اعتبارات و هدایت سرمایه‌گذاری در این بخش نیز دچار چالش جدی خواهد بود.مسئله چهارم مسئله نظام های بهره برداری در کشاورزی کشور است.طی پنجاه سال اخیر، نظامات بهره‌برداری در کشور دچار دگردیسی شده است ولی کارگزاران غافل هستند. به عنوان مثال نظام بهره‌برداری اجاره داری به شدت رواج یافته اما هیچ گونه قواعد و تنظیماتی برای سیستم اجاره داری نداریم. نظام بهره برداری گلخانه ها، تولید ماهی در قفس، ماهیان سردآبی، زراعت چوب حتی نظام های مدرن مرتعداری همچنان بلاتکلیف است؛ به همین خاطر مکانیزاسیون متاثر از صنعت لیزینگ نیز به تبع آن دچار مشکل شده است و صنعت لیزینگ نه در زمین و نه در ماشین‌آلات و سازه‌ها نمی‌تواند ورود مطلوبی پیدا نماید. مولفه پنجم ناتوانی بخش کشاورزی در استفاده از ابزارهای نوین مالی است. بخش دیگری که کشاورزی کشور باید بتواند از مواهب آن بهره مند شود، تدارک ابزارهای نوین مالی برای تامین مالی زنجیره ارزش بخش کشاورزی است که در دنیا رواج دارند مثل انواع اوراق مشارکت با نرخ تنزیل ثابت و غیر ثابت، مساقات ، مزارعه، فاکتورینگ و اقسام صکوک؛که می‌توانند در این حوزه خیلی قوی عمل کنند چراکه ابزارهای تعدیل ریسک و ضمانتهای لازمه آن در حال حاضر قابل طراحی است. این حوزه برای بخش خصوصی به دلیل کثرت و تنوع ریسک جذابیتی ندارد و معمولا به تنهایی وارد این حوزه نمی‌شوند.مولفه ششم، امنیت مناسبات کارگری/کارفرمایی در تولید بخش کشاورزی است. فقدان شرکتهای پرقدرتی که بقادر باشند در زمینه بیمه عمر، از کارافتادگی (جزئی و کلی) و کلاً بیمه در بخش بهره برداران کشاورزی فعالیت کنند، کاملاً مشهود است. نه نظام تامین اجتماعی قوی برای بهره برداران کشاورزی وجود دارد و نه تور حمایتی منسجمیمولفه هفتم، امنیت سازه‌های تولید در حوزه کشاورزی است. کشاورزی نوین اگر بخواهد رشد کند مجبور است تمام سازه‌های بخش کشاورزی را مشمول بیمه‌ها قرار دهد. ما یک بیمه قدرتمندی که بتواند تمام سازه‌های بخش کشاورزی (به طور خاص سازه‌های پر خطر) را تحت پوشش خودش بگیرد، نداریم. در امنیت لجستیک تولید چیزی که ما به آن بیمه باراندازهای مدرن، زنجیره‌های سرد، کریدورهای تجاری، حوزه‌های ترانزیتی محصولات کشاورزی و کارگو های تخصصی می‌گوییم، به شدت مورد نیاز بخش کشاورزی میباشد.مولفه هشتم، فقدان ناوگان حمل و نقل ترانزیتی و ترانشیپی و کارگو هوایی کشاورزی است. ناوگان ترانزیتی بخش کشاورزی فرسوده است و نیاز به بهسازی و نوسازی دارد. یک شرکت کارگو، یک شرکت حمل و نقل ملی کشاورزی به خصوص در نقاط جغرافیایی که مازاد تولید داریم، وجود ندارد. به خصوص در این زمان که سیاستها بر افزایش حداکثری تولیدات کشاورزی متمرکز است، حضور این نهادها بسیار مهم میباشد.مولفه نهم، بحث مدرن سازی بازار کشاورزی به کمک و حمایت نهادهای خصوصی و حضور در بورس های کالایی ملی و بین المللی است. بحث ورود بنیاد به مناسابات بازاری نوین است. مناسبات بازاری ما بسیار قدیمی است مثل انواع خریدهایی که داریم که در دنیا اصولاً کسی به این شکل وارد نمی‌شود (خرید تضمینی، توافقی، انواع خریدهای حمایتی،کشت سفارشی). این موضوعات نفس بخش خصوصی را گرفته است. این نهادهای غیر دولتی هستند که می‌توانند از ظرفیت‌های بازار بدهی استفاده کنند و فرایندهای تاخیری را در مناسابات نوین بازاری بکار گیرند، دولت فقط میتواند از منابع داخلی بانکها، خطوط اعتباری خاص یا ظرفیت های رانتیر بازاری استفاده کند.مولفه دهم، حضور نهادهای قوی در بحث ذخایر استراتژیک کشور حداقل در چهار محصول عمده وارداتی نهاده های دام و طیور کشاورزی است. نهادهای غیر دولتی می‌توانند امنیت ذخایر استراتژیک را بکمک تاسیس هاب های راهبردی را بر عهده گیرند مثل هاب روغن، هاب جو، و بخشی از ذخایر استراتژیک را در حوزه محصولات وارداتی راهبردی به عهده بگیرند. بسیاری از نهادهای ما اگرچه نام اتحادیه، تعاونی ، اتحادیه مرکزی، کنفدراسیون، مجمع و انجمن ملی و یا اسامی از این دست را یدک میکشند اما به دلیل ساختار ضعیف، تفکر سنتی و بی قدرتی و انزوای تاریخی تشکل ها در حوزه کشاورزی؛ کارکرد متعارف یک تشکل یا اتحادیه پرقدرت و نقش پررنگ در مناسبات قدرت در بخش کشاورزی بازی نمی نمایند. پاره ای از آنها طی سالیان دراز به شکل زائده ای از سیستم بوروکراسی درآمده اند. این نهادسازی؛ ضعف ساختاری و اشکال برنامه ریزی دارد، ناتوان است، قدرت چانه زنی ندارد. به سختی مسئولیت می پذیرد و پاسخگو نه در برابر اعضا و کشور نیست. این نهادها در حکمرانی جدید باید به شکلی اساسی تغییر ساختار و برنامه بدهند.مولفه یازدهم، موضوع امنیت در بخش مناسبات تولید در نظام‌های بهره‌برداری است. کشاورزی ایران یک پارادوکس داردکه نمی‌داند با آن چکار بایدبکند. یکی آمایش تولید است و یکی الگوی کشت. بخاطر اینکه تعادلی بین تولید خرده‌پایی و تولید بزرگ مالکی وجود ندارد. یکی دیگر اینکه نود و شش درصد از تولیدات بخش کشاورزی ما تولید خانوادگی است. حکمرانی متعارف نتوانسته تعادلی بین شخصیت‌های حقیقی و حقوقی فعال در این حوزه ایجاد کند. نهادهای مدرن و شرکتهای تخصصی سهامی میتواند مناسبات نوین شرکت‌داری را در این حوزه وارد کند و بخشی از این تولیدات خانوادگی را به سمت شخصیت‌های حقوقی با ساختار ترازنامه ای قوی و ترکیب سهامداری مشخص، هدایت کند.مولفه دوازدهم؛ امنیت در حوزه فناوری و دانش کشاورزی است یا همان شکاف تکنولوژی. ما دو نوع سندرم در حوزه فنآوری کشاورزی داریم، سندرم عقب افتادگی تکنولوژیک و سندرم کهنگی تکنولوژیک. این دوگونه عارضه جنس‌شان با هم فرق دارد. اگر این دو نوع توازن شان بهم بخورد، شکاف فنآوری بوجود می‌آید که الان این توازن بهم ریخته است. بحثی که حکمرانی نوین سریعا باید به آن وارد شود، بحث حضور در میدان تکنولوژی‌های پرمخاطره و انواع سرمایه‌گذاری‌های خطر پذیر در بخش کشاورزی است. تاسیس یک صندوق سرمایه‌گذاری پرمخاطره بخش کشاورزی با منابع پرقدرت و با نسبت‌های اهرمی بالا می تواند به دلیل اعتماد سیستم بانکی پرتفوی ریسک سرمایه‌گذاری فنآوری ها را در بخش کشاورزی تعدیل نماید.مولفه سیزدهم، بحث جستجوی امنیت غذایی ورای پهنه های تولید سرزمینی کشور است که کشت فرا سرزمینی میخوانیم. در دنیا به "لند گرابینگ" معروف است حضور شرکتهای خصولتی و خصوصی در دو بخش تولید و سیلو کردن و تراتشیپ محصولات کشاورزی در سرزمین میزبان درست شبیه به مدل عربستان یا چین مبحث مهمی است که باید دنبال شود.مولفه چهاردهم، بحث بهره وری نازل و کارایی اندک تولید در کشاورزی ایران است. حکمرانی جدید میتواند به کمک تاسیس شرکتهای کشاورزی دقیق و کشاورزی هوشمند عنصر کارایی را وارد نظام تولید نماید و بمثابه دروازه ورود تکنولوژی و فرهنگ جدید کشاورزی نسل سوم و چهارم جهت تحول کشاورزی کشور نقش ایفا نماید.مولفه پانزدهم، امنیت صادرات مازاد محصولات کشاورزی، بکمک برندسازی، استاندارد سازی تحول در نظامات انبار داری و سیلویی ذخایر کشاورزی، احداث پایانه های عظیم صادراتی در مبادی مرزی کشور به کمک تاسیس شرکتهای مدیریت صادرات کشاورزی(نه شرکتهای بازرگانی کشاورزی) بلکه شرکت مدیریت صادرات محصولات کشاورزی به بازارهای هدف منطقه ای میباشد. که در حال حاضر در کشور وجود ندارند.مولفه شانزدهم، تاسیس شرکتهایی است که بتوانند یا در فناوری های جاری مثل انواع ویتامین ها، ریزمغذی ها، نهال، کود و سم که کشور وابستگی دارد وارد شود و در زنجیره فرایندهای پسین یا پیشین کشاورزی نقش ایفا نماید یا درجه وابستگی را به حداقل رسانده و یا خودکفایی را عینی سازد. بحث دوم ورود به مبحث فناوری های آینده در چشم اندازهای بیست ساله است در اقتصاد دریا محور در تولید انواع جلبک ها و تولید انواع حشرات دارای پروتئین بالا برای خوراک دام و طیور و آبزیان؛ در هر حال هر کدام از مسایل فوق نیاز به نقشه راه و برنامه ریزی و مستر پلان دارد که امید است در دولت بعدی به آنها پرداخته شود.* حسین شیرزاد معاون سابق وزیر جهادکشاورزی
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: کالاهای اساسی کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی کالاهای اساسی کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی محصولات کشاورزی بخش کشاورزی بخش کشاورزی کشاورزی کشور سرمایه گذاری بهره برداری امنیت غذایی سازه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۹۸۰۰۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
با جدیت پیگیر بحث امنیت شغلی کارگران هستیم
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه با جدیت پیگیر بحث امنیت شغلی کارگران هستیم، گفت: کار جوهره توسعه اقتصاد هر کشوری است؛ کار بستر استقلال سیاسی، امنیتی و فرهنگی کشور را فراهم می‌کند و ما به همه کارگران ایران اسلامی افتخار می‌کنیم.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، صولت مرتضوی عصر امروز _چهارشنبه پنجم اردیبهشت_هم‌زمان با هفته کارگر و در دیدار با نخبگان جامعه کارگری اظهار کرد: روایتی است از امام صادق (ع) که می‌گوید کسی که برای تأمین معیشت خانواده کار و تلاش کند همانند کسی است که در راه خداوند رحمان جهاد می‌کند. کار جوهره توسعه اقتصاد هر کشور و بستر استقلال سیاسی، امنیتی و فرهنگی کشور را فراهم می‌کند؛ ما به همه کارگران ایران اسلامی افتخار می‌کنیم.
وی افزود: همانطور که امروز در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی عرض کردم به جد پیگیر بحث امنیت شغلی کارگران هستیم؛ رهبری به زیبایی فرمودند امنیت شغلی با پایداری صنایع و کارخانجات محقق می‌شود، امسال به‌عنوان سال جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده و باید توجه داشت جهش با رشد متفاوت است؛ جهش به معنای یک حرکت خارق‌العاده و استثنایی است. بستر جهش تولید جامعه کارگری و کارفرمایی است.
مرتضوی گفت: متأسفانه برخی به‌دلیل نیت‌های خاص سیاسی که دارند به دنبال ایجاد دوگانه کارگر و کارفرما هستند؛ از منظر ما کارگر و کارفرما هر دو در یک جبهه سخت در حال تلاش هستند و کارفرما به لحاظ اینکه تمام سرمایه‌اش را جهت ایجاد رونق و توسعه اشتغال به خدمت گرفته است کارگر است؛ کارگر کارفرما است به دلیل اینکه شیره جانش را برای توسعه به کار می‌گیرد و جهش تولید امسال با تلاش جامعه کارگری و کارفرمایی محقق خواهد شد.
وزیر تعاون با بیان اینکه باید دست به دست هم دهیم به مهر و میهن خویش کنیم را کنیم آباد، افزود: امروز جامعه ما امروز ایران قوی و پر اقتدار است و تمام اینها با سرپنجه تدبیر، تخصص و توان اجرایی شما محقق شده است؛ تمام ۵۰ هزار کارگری که در جای جای نظام اسلامی در حال فعالیت هستند همگی جزو نخبگان عرصه خدمات، کشاورزی و مباحث مختلف هستند و باید از این ظرفیت‌ها استفاده شود؛ از دکتر چکشیان معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت تعاون تقاضا می‌کنم ارتباط با نخبگان جشنواره امتنان را برقرار نگه دارند و از نظرات‌شان استفاده کنند.
مرتضوی با تاکید بر اینکه تحریم خساراتی را وارد کرده است، اما این تحریم پیشرفت‌های کلانی را نیز برای کشور به ارمغان آورده است، گفت: امروز یکی از عزیزان در دولت مباحثی را مطرح کرد که نوجوانان ما در حوزه دانش‌بنیان نوجوانان ره صد ساله را یک شبه پیموده‌اند؛ امیدواریم فرصتی مهیا شود در نمایشگاه پیشرفت‌های کشور در سنوات آتی در محضر مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری حتماً از اقدامات نخبگان حوزه کارگری رونمایی شود، شما کارگران سفیران جمهوری اسلامی ایران هستید و توقع ما از شما که علم را می‌شناسید و بر پیشرفت‌های جهان احاطه دارید جهاد تبیین شما، تبیین دستاوردهای خودتان در حوزه‌های مختلف است.
وزیر تعاون تصریح کرد: گلایه‌هایی که بخش کارگری از ما دارند و بخشی از آن به حق است، در خصوص حقوق و مزایا است؛ ما بارها گفته‌ایم که ما حداقل حقوق را تعیین می‌کنیم اما طبیعی است که در بسیاری از کارخانجات باید کارگر را راضی نگه دارند اما این حقوق هنوز به حد ایده‌آل نرسیده زیرا عقب‌ماندگی چندین ساله‌ای در این حوزه وجود دارد و افزایش حقوق بسیار اندک بوده است؛ مقدورات کشور و بخش تولید پاسخگوی افزایش فراتر از تصمیمات نیست زیرا اثرات جانبی دارد و رهبر معظم انقلاب امروز اشاره فرمودند که توسعه و پایداری کارخانجات لازمه امنیت شغلی است. در سنوات گذشته ملاحظه کردید که چه بلایی بر سر صنایع نساجی آمد و کارخانجات بزرگ ما تعطیل شدند. لازمه ثبات و امنیت شغلی سرپا نگه داشتن کارگاه و کارخانه است که باید به آن توجه شود.
وی تاکید کرد: خلاقیت در هدایت و رهبری نیروهای همکار بسیار اهمیت دارد خصوصاً در بخش مسکن کارگری؛ شما نخبگان حوزه کارگری باید از ظرفیت‌های تخصصی برای مناسب‌سازی، ارزان‌سازی و سبک‌سازی مسکن و مشارکت در امر مسکن استفاده کنید. ما و شما باید دست به دست یکدیگر بدهیم تا دغدغه جامعه کارگری که مهم‌ترین آن مسکن، اشتغال و ازدواج است را رفع کنیم، ما مأمور مسئول هستیم و همه با یکدیگر باید کمک کنیم تا اینکه با جهش تولید، رونق اقتصادی صورت بگیرد. رونق در این مسیر هزینه‌های تولید را کاهش داده و در کاهش تورم اثرات مثبت خواهد داشت.
منبع: ایرنا
کد خبر 747688
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟