به نقل از «دانا»

نکاتی درباره یکی از مهم‌ترین غده‌های بدن/ وقتی تیروئید بلای جان می‌شود

تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۱۶۹۷۸

روز جهانی تیروئید فرصتی را فراهم کرد تا درباره یکی از مهم‌ترین غده‌های بدن و بلاهایی که می تواند بر سر مردم بیاورد اطلاع رسانی کنیم و از روش های جلوگیری آن از ابتلا به آن بگوییم.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصرهامون؛ چهارم خرداد ماه در تقویم به نام روز جهانی تیروئید نام گذاری شده است، روزی که اهدافی چون افزایش آگاهی درباره سلامت غده تیروئید، ارتقای آگاهی در مورد پیشرفت های صورت گرفته در حوزه درمان بیماری و تمرکز بر نیاز فوری برای اجرای برنامه های آموزشی و پیشگیری را دنبال می کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 
بیماری که در نتیجه مصرف ناکافی ید، سلنیوم، کمبود ویتامین D، آلودگی هوا، قرار گرفتن در معرض تابش های رادیواکتیو، افزودنی ها و نگهدارنده های موادغذایی و سیگار در افراد بروز می کند، به گونه ای که شاید خیلی ها متوجه ابتلا به آن نباشند که این خود می تواند عوارض جبران ناپذیری را برای آن ها به همراه داشته باشد.
 
بنابراین گسترش آگاهی در مورد این بیماری و دلایل و علائم بروز آن و روش های درمانی اش می تواند در کاهش آمار مبتلایان یا درمان به موقع افرادی که گرفتار آن می شوند، کمک کند، به خصوص در روزهایی که جامعه جهانی گرفتار کروناست و چنین بیمارانی بیشتر در معرض خطر هستند.
 
روز جهانی تیروئید فرصتی را فراهم کرد تا با کارشناس مرکز بهداشت سیستان و بلوچستان با هدف اطلاع رسانی در مورد تشخیص و معالجه بیماری های تیروئید و ارائه راه های پیشگیری و کنترل گفت و گویی انجام شود.

تاثیر مستقیم بیماری های غدد درون ریز بر سلامت جامعه
 
مسعود فیروزکوهی، کارشناس مرکز بهداشت سیستان و بلوچستان با بیان این که امروز روز جهانی تیروئید نام گذاری و برای امسال شعار "مادر  کودک ید " انتخاب شده است، در گفت و گو با خبرنگار ما بیان کرد: هدف از برگزاری روزجهانی یا هفته بیماری تیروئید، اطلاع رسانی عمومی برای حساس شدن جامعه و توجه به بیماری و آشنایی با راه های درمان آن است.
 
وی ادامه داد: غده تیروئید در نقطه جلوی گردن واقع شده است، این غده یکی از مهمترین غدد درون ریز هست و بیماری های آن به طور مستقیم بر سلامتی فرد موثر است. اختلال در عملکرد غده تیروئید منجر به بروز علائم و نشانه های بالینی متعدد در فرد می شود.
 
به گفته فیروزکوهی، افراد در تمام سنین، ممکن است با بیماری و مشکل عملکرد غده تیروئید مواجه شوند و متاسفانه برخی افراد مبتلا، ممکن است به بیماری شان آگاهی نداشته باشند و ضمن مواجهه با عوارض آن، دیرهنگام برای معالجه اقدام می کنند.
 
وی با بیان این که برخی بیماری های غده تیروئید شامل پرکاری و کم کاری تیروئید، هاشیماتو، گواتر، التهاب یا تورم، توده در تیروئید و سرطان تیروئید است، گفت: برای بررسی عملکرد غده تیروئید، به طور معمول توصیه می شود تا با بررسی سالیانه، به خصوص بعد از سن 40 سالگی، از بروز سرطانها و بیماریهای تیروئید جلوگیری به عمل آوریم.
 
این کارشناس اظهار کرد: کشور ایران از دهه 1340 به عنوان یکی از مناطق دچار کمبود ید شناخته شد و بیماری گواتر که ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید است، به عنوان تظاهری از کمبود ید به صورت همه گیر در بسیاری از استان های کشور وجود داشت.
 
وی افزود: با مطالعات انجام شده تا سال 1368 و تشکیل کمیته کشوری مبارزه با عوارض ناشی از کمبود ید در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، غنی سازی نمک با ید و تهیه آن در کارخانه های تولید نمک و توزیع آن در مراکز فروش و تاکید بر مصرف آن در خانوار، به عنوان استراتژی اصلی انتخاب شد.
 
فیروزکوهی ادامه داد: این برنامه، موفقیت های چشمگیری در کنترل بیماری و مبارزه با عوارض ناشی از کمبود آن در جامعه به همراه داشت، به طوری که امروزه افراد با بزرگی ناهنجار غده تیروئید را تقریبا در هیچ نقطه کشور نمی بینیم.

نقش حیاتی ید در بقای انسان
 
به گفته وی، هورمون های ترشح شده از غده تیروئید (دو هورمون اصلی تیروئید T3 (تیری یودوتیرونین) و T4 (تیروکسین) هستند) در متابولیسم یا سوخت و ساز بیشتر سلول های بدن و همچنین در رشد و نمو جسمی و فیزیکی کودکان و تکامل سیستم عصبی نقش دارند. یکی از عناصر مهم که در عملکرد غده تیروئید و ساخته شدن هورمون های آن موثر بوده و در بقای انسان نقش حیاتی دارد، عنصر  کمیاب " ید " است.
 
این کارشناس تصریح کرد: ید به طور طبیعی در آب دریاها، گیاهان آبزی، برخی از مواد معدنی و خاک وجود دارد و برای رشد و نمو فرد لازم است، به خصوص در رشد و تکامل عصبی – روانی جنین در دوران زندگی داخل رحمی و دو سال پس از تولد مورد نیاز است و کمبود آن موجب اختلال در رشد و تکامل مغز شده و با ایجاد مشکل در رشد شناختی – رفتاری عقب ماندگی ذهنی را سبب می شود.
 
وی گفت: همچنین به دلیل تاخیر در رشد فیزیکی - عصبی کوتولگی را به دنبال دارد، افزایش مرگ و میر کری و لالی نوزاد، لوچی چشم، اختلال در تکلم، اختلال روانی اختلال در ایستادن، راه رفتن و رشد جسمی و سفت و سخت شدن عضلات از عوارض دیگر کمبود ید در انسان است.
 
فیروزکوهی اذعان کرد: چرخه فعالیت طبیعت موجب کاهش مقدار ید در خاک می شود که این کمبود در گیاهان و سپس حیوانات و در نهایت به دلیل کمبود دسترسی از غذا، موجب کمبود در انسان می شود و به همین جهت لازم است که با غنی سازی برخی مواد غذایی با عنصر ید یا مکمل یاری، از بروز کمبود جلوگیری شود.

نیاز بیشتر زنان باردار و شیره به ید
 
وی اضافه کرد: زنان در دوران بارداری و شیردهی به منظور حفظ سوخت و ساز طبیعی بدن و انتقال هورمون تیروئید و ید به جنین و نوزاد، به ید بیشتری نیاز دارند، در صورت کمبود دریافت ید، احتمال مرگ داخل رحمی جنین و  سقط جنین افزایش می یابد و تاخیر شدید و غیر قابل برگشت فعالیت های مغزی بروز می کند.
 
این کارشناس ادامه داد: به همین جهت زنانی که قصد حاملگی و فرزند آوری را دارند، باید علاوه بر مصرف منظم مواد غذایی دارای ید مثل ماهی و فرآورده های دریایی آب های شور و نمک یددار تصفیه شده در غذا (حداکثر 5 گرم در روز) ، باید روزانه 150 میکروگرم مکمل ید هم دریافت کنند.
 
وی گفت: به تمام زنان در سن بارداری توصیه می شود که از سه ماه قبل حاملگی و در تمام دوران بارداری و شیردهی از مکمل ید استفاده کنند، مصرف نمک یددار تصفیه شده برای همه افراد خانوار جهت تامین ید مورد نیاز، در حد حداکثر پنج گرم روزانه لازم است.
 
به گفته فیروزکوهی، قرص های یدوفولیک تا پایان 3 ماهه اول بارداری و کپسول های مولتی ویتامین حاوی 150 میکروگرم ید از اوایل 3 ماه دوم بارداری تا پایان شیردهی توصیه می شوند، این مکمل یاری در سلامت مادران و جنین و نوزادانشان بسیار تاثیر گزار است.
 
وی خاطرنشان کرد: به همه شهروندان در همه گروه های سنی و به خصوص زنان در سن باروری، زنان باردار و شیرده توصیه می شود که به مراکز خدمات جامع سلامت و پایگاه های بهداشتی مراجعه و ضمن تشکیل پرونده، از آموزش های لازم فرزند آوری و فرزند داری و تغذیه  برخوردار شوند و مکمل های لازم را دریافت کنند تا هم زنانی سالم باشند و هم کودکانی سالم پرورش دهند.

کمبود ید در انتظار گیاهخواران

این کارشناس اذعان کرد: ایران در کمربند تیروئید قرار گرفته و کمبود ید در اکثر اراضی کشور وجود دارد که ماهی ها و غذاهای دریایی دریاهای شور بهترین منابع غذایی برای دریافت ید هستند، تخم مرغ هم میزان مقبولی ید دارد و می توان از شیر و دیگر فرآورده‌های لبنی و آلو خشک استفاده کرد.
 
وی گفت: کسانی که روش گیاهخواری را انتخاب می‌کنند به طور معمول بیشتر در معرض کمبود ید هستند، جایگزینی نمک ید دار به جای نمک معمولی و استفاده از مکمل های دارویی حاوی ید که بیشتر در موارد کمبود ید بدن، بیماری های مرتبط با کمبود آن یا دوران بارداری توصیه می‌شود، از راه های تامین ید مورد نیاز بدن است.
 
فیروزکوهی افزود: دریافت پروتئین کافی در کنار دریافت ید برای تهیه هورمون‌های تیروئید لازم بوده و قرص یدوفولیک یکی دیگر از داروهای تامین کننده ید است که مراکز خدمات جامع سلامت به صورت رایگان در اختیار مادران قرار می دهند.
 
انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: عملکرد غده تیروئید توصیه می شود اطلاع رسانی کمبود ید

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۱۶۹۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بلای وحشتناکی که یک قرص به ظاهر ساده بر سرتان می‌آورد

اگر عادت به مصرف داروهایی دارید، که پزشک آنها را تجویز نکرده و دلیل انتخاب‌تان توصیه‌ای دیگران است، باید بدانید که بروز علائم بیماری در همه افراد یکسان نیست و داروها هم پاسخگویی یکسان برای همه ندارند.

همشهری آنلاین در گزارشی نوشت: حذف ارز ترجیحی داروها، قیمت‌ داروی بدون و نسخه یعنی OTC‌ها را هم افزایش داده چون پوشش بیمه‌ای ندارند. به‌نظر می‌رسد که این افزایش قیمت تا حدودی افزایش بی‌رویه مصرف داروهای بدون نسخه را کنترل کرده باشد. این نکته را دکتر سیدعلی فاطمی، نایب‌رئیس سابق انجمن داروسازان ایران عنوان می‌کند. به‌گفته این کارشناس حوزه دارو، مسکن‌ها و داروهای سرفه بیشترین مصرف را به‌عنوان داروهای OTC دارند. البته میزان مصرف این داروها در ایران و جهان تقریبا یکسان است و واقعی شدن قیمت‌ این داروها پس از اصلاح سیاست‌های ارزی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ما را هم‌رتبه بقیه کشورها از نظر میزان مصرف قرار داده است.

عوارض حاد و مزمن

فاطمی با اشاره به فرهنگ خرید دارو بدون ردوبدل شدن اطلاعات بیمار عنوان می‌کند: برای فروش دارو به بیمار یا هر فرد مراجعه‌کننده باید شرح حال کامل و مشکل به دکتر داروخانه ارائه شود، اما خرید داروهای بدون نسخه در داروخانه‌های کشور در حالی انجام می‌شود که هیچ شرحی درباره بیماری و داروی مورد نیاز بیماران رد و بدل نمی‌شود. این فرهنگ تقریبا بین مردم جا افتاده و آنها هم نیازی به ارائه این توضیحات نمی‌بییند و مستقیما دارو را مطالبه می‌کنند. داروساز هم براساس ضوابطی که وجود دارد، این داروها را عرضه می‌کند.

او با تاکید بر این که داروهای OTC به‌معنای صددرصد بی‌خطر نیستند، ادامه می‌دهد: این داروها می‌توانند عوارض حاد و مزمن هم داشته باشند. عوارض حاد آنهایی هستند که مصرف‌کننده بلافاصله بعد از خوردن دارو با آن مواجه می‌شود و در عوارض مزمن هم فرد ممکن است سال‌ها بعد با مشکلات ناشی از مصرف این داروها مواجه شود. به‌عنوان مثال اگر کسی مشکلات کلیوی داشته باشد، با مصرف آنها به‌تدریج دچار نارسایی می‌شود.

مصرف آسیب‌زای ۴ استامینوفن

فاطمی با اشاره به مصرف بالای استامینوفن در کشور بیان می‌کند: این دارو را مردم به‌عنوان یک داروی بی‌ضرر یا کم‌ضرر می‌شناسند اما عوارض این دارو هم درصورت مصرف بی رویه قابل توجه است. اگر بیمار ۴ استامینوفن ۵۰۰ میلی‌گرمی در روز استفاده کند دچار مسمومیت کبدی یا کما خواهد شد.

او تاکید می‌کند: همین حالا حدود ۲۰۰ مسکن در فهرست‌ دارویی کشور وجود دارد که همه آنها درصورت خرید بدون نسخه باید طبق دستور و توصیه پزشک داروخانه مورد مصرف قرار بگیرد که شاهد چنین چیزی هم نیستیم.

عفونت را خودسرانه درمان نکنید

این کارشناس دارویی درباره عوارض مصرف خودسرانه داروهای بدون نسخه عنوان می‌کند: برخی در مواجهه با اسهال به‌دنبال داروهای بدون نسخه برای رفع مشکل هستند، اما موارد عفونی اسهال را نباید با مصرف خودسرانه دارو، درمان کرد. باید عفونت موجود در بدن فرد درمان شود. در این باره بیمار نباید اقدام به مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها هم کند چون آنتی‌بیوتیک جزو داروهای OTC نیست.

عوارض نسل قدیم سرماخوردگی‌ها

فاطمی با اشاره به این که داروهای OTC برای سرماخوردگی یا حساسیت‌های فصلی نسل قدیم و جدید دارند، توضیح می‌دهد: نسل قدیم این داروها خواب‌آوری شدید دارند و فرد درصورت مصرف بیش‌از اندازه آنتی‌هیستامین‌ها در فعالیت کاری و رانندگی با مخاطراتی مواجه می‌شود. نسل جدید این داروها خواب‌آوری کمتری دارند اما OTC نیستند و باید از سوی پزشک تجویز شوند.

داروی توصیه‌ای نخرید

به گفته این کارشناس دارویی، فرهنگ بد دیگری که در کشور ما وجود دارد این است که فرد دارویی که استفاده و تجربه مصرف آن را دارد، به دیگران توصیه می‌کند.

فاطمی در توضیح بیشتر بیان می‌کند: این فرهنگ غلطی است چون حتی سردرد در افراد یکسان نیست و برای خرید داروی مسکن‌ باید شرح حال از سوی دکتر داروخانه گرفته شود. نکته مهم این است که هر درد یا سردردی با هر مسکنی برطرف نمی‌شود. به همین دلیل انواع و اقسام مسکن‌ها در بازار دارویی کشور وجود دارد و پزشکان یا دکتر داروخانه می‌توانند بر اساس نیاز بیمار آن را تجویز کند. دردهای قاعدگی، مفاصل یا سردرد با مسکن‌های متفاوت، پاسخگویی مختلف دارند، تجویز به‌اصطلاح عمه و خاله برای مصرف داروها، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

نظر پزشک را بپرسید

فاطمی با بیان این که تداخلات دارویی هم باید مدنظر قرار بگیرد، عنوان می‌کند: تداخلات دارویی درباره داروهای OTC اهمیت زیادی دارد. این داروها با داروهای انعقاد خون تداخل مصرف دارند.

او ادامه می‌دهد: فرد مبتلا به بیماری‌های قلبی که داروی وارفارین استفاده می‌کند نباید داروهای OTC را بدون تجویز پزشک مصرف کند. حتی مصرف همزمان آنتی‌بیوتیک و مسکن هم می‌تواند کارایی آنها را تحت‌تأثیر قرار دهد.

به گفته این کارشناس دارویی، اوتی‌سی‌ها همچنین می‌توانند جذب ویتامین را مختل کنند و به همین دلیل کسانی که مصرف بالایی در داروها دارند باید از دکتر داروخانه درباره تداخلات دارویی اطلاعات لازم را بگیرند تا اثربخشی داروی اصلی که استفاده می‌کنند کمتر نشود و مشکلاتی برای بیماران ایجاد نکند.

فاطمی با بیان این که خواندن بروشورهای دارویی هم اهمیت زیادی دارد، عنوان می‌کند: البته فرهنگ خواندن بروشور یا دستور مصرف داروها در ایران کم‌رنگ است و به نوعی مردم توجهی به آنها ندارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که درصد کمی از مردم هنگام خرید دارو، بروشور آن را مطالبه و مطالعه می‌کنند یا درباره دارو اطلاعات کامل را از مسئول فنی یا دکتر داروخانه می‌گیرند. درحالی‌که این مسئله اصل ضروری خرید دارو است و باید از عوارض جانبی، میزان مصرف‌ و احتمال تداخل آن با داروهای دیگر مطلع شد.

او تاکید می‌کند: توصیه جدی این است که هر نوع داروی بدون نسخه الزاما از داروخانه و با نظر دکتر داروخانه تهیه شود. درصورت عدم‌دسترسی به بروشور داروها، سایت های معتبر در اینترنت منابع خوبی برای کسب اطلاعات لازم هستند. این منابع معتبر به راحتی در دسترس مصرف‌کنندگان قرار دارد و می‌توان هشدارهای دارویی را در آنها مطالعه کرد.

این کارشناس دارویی هشدار می‌دهد که استفاده طولانی‌مدت از داروهای OTC توصیه نمی‌شود چون می‌تواند هم عوارض جانبی داشته باشد و هم برخی از آنها به‌تدریج اثربخشی خود را از دست خواهند داد.

اثر معکوس برخی داروها

اینطور گفته می‌شود که مصرف مداوم داروها باعث کاهش اثربخشی آنها می‌شود و فاطمی در این باره می‌گوید: این مسئله درباره همه داروهای OTC صدق نمی‌کند. مثلا درباره آنتی‌بیوتیک‌ها اگر بدون نسخه تهیه و بدون تجویز پزشک مصرف شود، باکتری‌های بدن با آنها سازگاری پیدا می‌کند و باید آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر تجویز شود.

او ادامه می‌دهد: در برخی داروهای ضداسهال و ضداحتقان بینی هم این مسئله وجود دارد و اگر زیاد استفاده شود می‌تواند اثر معکوس هم داشته باشد. داروهای ضدیبوست هم می‌توانند این شرایط را به‌وجود بیاورند. عمده آنها گیاهی هستند و بهتر است هر چند وقت یک‌بار تغییر کنند.