راهبرد اسراییل در آذربایجان برای مقابله با ایران است؟
تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۴۸۱۲۰
ساژین می افزاید: در مورد روابط ایران و اسرائیل باید گفت که دکترین نظامی - سیاسی ایران دشمن اصلی ایران اسلامی را "شیطان بزرگ" - ایالات متحده تعریف می کند. کشور بعدی در این لیست اسرائیل است که در ایران از آن با عنوان "شیطان کوچک"، "رژیم صهیونیستی"، "رژیم اشغالگر سرزمین های فلسطین" یاد می کند.روابط ایران و آذربایجان از ویژگی خاصی برخوردار است، زیرا اولاً ، گرچه آذربایجانی ها به گروه قومی ترک تعلق دارند، "آذری ها" و فارس ها شیعه هستند ، ثانیاً ، آذربایجانی ها هم در جمهوری آذربایجان زندگی می کنند (بیش از 10 میلیون نفر) و هم در جمهوری اسلامی ایران (طبق منابع مختلف ، از 17 تا 30 میلیون نفر)امروزه ، مشکلات جدیدی اضافه شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روابط بین آذربایجان و اسرائیل از اهمیت خاصی برخوردار است. آذربایجان از سال 1810 که اولین یهودیان از اروپا در باکو اسکان گزیدند، مورد توجه نخبگان یهودی جهان قرار گرفت. اولین کنیسه در سال 1832 در باکو ساخته شد. اولین کنیسه در سال 1832 در باکو ساخته شد. پس از آغاز تولید نفت در باکو در سال 1870 ، سیلی از تجاریهودی به آذربایجان شتافتند. اکنون در آذربایجان از 7 تا 10 هزار یهودی وجود دارد و سه جامعه یهودی وجود دارد: یهودیان کوهستان که عمدتاً در قیرمیزی قصبه (کراسنایا اسلوبودا) و باکو زندگی می کنند ؛ اشکنازی کوهستان ، ساکن عمدتا در باکو و سومغایت، یهودیان گرجی که در مرز با گرجستان زندگی می کنند. در باکو سه کنیسه وجود دارد. کنیسه ای که در سال 2003 در پایتخت افتتاح شد ، یکی از بزرگترین کنیسه های اروپا محسوب می شود. یک کنیسه در کراسنایا اسلوبودا نیز واقع شده است.مرکز فرهنگی جامعه یهودیان ، جامعه زنان "حوا" ، انجمن خیریه "Hesed-Khershon" ، باشگاه های جوانان "الف" ، "کیلل" ، کلوپ ویدئویی "میشپاها" ، مدارس مذهبی یهودی ، مدرسه متوسطه Ohr Avner Chabad با موفقیت کار می کننند.الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان خاطرنشان کرد: "یک جامعه یهودی بسیار فعال در آذربایجان وجود دارد. من فکر می کنم بزرگترین در منطقه است و نقش مهمی در روابط آذربایجان و اسرائیل ایفا می کند.
بیش از 70 هزار یهودی از آذربایجان در اسرائیل زندگی می کنند. سفیر سابق اسرائیل در آذربایجان ، دان استاو (2015-2019) در یکی از مصاحبه های خود خاطر نشان کرد: "آذربایجان و اسرائیل اهمیت جوامع یهودی را را درک می کنند. یهودیان آذربایجان یک نمونه زنده از میهن پرستان اسرائیل هستند ، که در عین حال عاشق وطن خود - آذربایجان هستند. در کشور ما یهودیان زیادی وجود دارند که از کشورهای عربی فرار کرده اند. بومیان آذربایجان از این نظر که آنها از سرزمین خود فرار نکرده اند ، فقط برای پیوستن به برادران خود به اسرائیل نقل مکان کرده اند. علاوه بر این ، آذربایجان نیز برای همیشه در قلب آنها باقی است.
روابط آذربایجان و اسرائیل در چندین جهت با موفقیت در حال توسعه است.
اول ، سیاسی. در دسامبر 1991 ، اسرائیل از اولین کشورهایی بود که استقلال آذربایجان را به رسمیت شناخت. در تاریخ 6 آوریل 1992 ، روابط دیپلماتیک بین دو کشور برقرار شد. سفارت اسرائیل از اوت 1993 در آذربایجان فعالیت می کند. درست است که هنوز هیچ سفارت جمهوری آذربایجان در اسرائیل وجود ندارد. این را می توان با این واقعیت توضیح داد که آذربایجان ، به عنوان عضوی دائمی سازمان همکاری اسلامی ، با احتیاط به این موضوع برخورد می کند. با این حال ، در ماه مه 2021 ، میخائیل جباروف ، وزیر اقتصاد آذربایجان ، در سخنرانی در دومین نشست کمیسیون مشترک بین دولت آذربایجان و اسرائیل گفت: "در سال 2022 ، آذربایجان قصد دارد یک نمایندگی تجاری با وضعیت دیپلماتیک و یک نمایندگی رسمی توسعه گردشگری در اسرائیل افتتاح کند. من اطمینان دارم که نمایندگی دیپلماتیک تمام عیار آذربایجان در اسرائیل در آینده نزدیک افتتاح خواهد شد. " آذربایجان برای کشورهای حاشیه خلیج فارس که در سال 2020 توافق ابراهیم را با اسرائیل منعقد کردند ، نمونه ای خواهد بود.
از سال 1995 ، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل و سایر مجامع بین المللی ، مذاکراتی بین سران کشورهای اسرائیل و آذربایجان انجام شده است. در سال 1997 ، نخست وزیر بنیامین نتانیاهو به آذربایجان سفر کرد. به دنبال این دیدار در سال 2009 سفر نخست وزیر وقت شیمون پرز انجام شد.در سال 2016 ، نتانیاهو بار دیگر به باکو سفر کرد. ایران منتقد این دیدار بود. با این وجود ، از آنجا که در آستانه سفر شیمون پرز به باکو در سال 2009 بود ، هیچ تهدیدی از سوی نظامیان ارشد ایران نسبت به آذربایجان وجود نداشت.
روابط سیاسی بین باکو و اسرائیل نیز بر روابط تجاری و اقتصادی تأثیر می گذارد. از سال 1993 ، شرکت آذربایجانی AZAL پروازهای بین باکو و تل آویو را انجام داده است. اولین اپراتور تلفن همراه در بازار آذربایجان شرکت اسرائیلی Bakcel بود. در فوریه 2007 ، اولین سند اقتصادی بین دو کشور به امضا رسید - توافق نامه حمایت از سرمایه گذاری ها. مالیات مضاعف در آوریل 2017 لغو شد. در ژوئیه 2019 ، تفاهم نامه همکاری امضا شد که براساس آن اسرائیل به عنوان مشاور پروژه ایجاد سیستم اطلاعات ملی در آذربایجان عمل خواهد کرد. اسرائیل وارد ده شریک تجاری و اقتصادی برتر آذربایجان شد.در سال 2019 ، تجارت بین آذربایجان و اسرائیل به 1.4 میلیارد دلار رسید ، اما به دلیل شیوع ویروس کرونا در سال 2020 کاهش یافت. شاخص های حجم همکاری های نظامی - فنی در این رقم گنجانده نشده است.براساس گزارش آژانس انرژی ایالات متحده ، آذربایجان 40٪ از نیازهای اسرائیل به نفت را تأمین می کند. این امر اسرائیل را از تکرار بحران نفتی 1973 ممانعت می کند. اسرائیل همچنین به مشارکت شرکت های آذربایجانی در اکتشاف گاز و توسعه میادین گازی کشف شده در فلات دریایی اسرائیل علاقه مند است.
به نوبه خود ، آذربایجان علاقه مند است که از تجربیات اسرائیل در توسعه کشاورزی با شدت بالا ، فناوری اطلاعات ، شیمی ، پزشکی و غیره استفاده کند. ذربایجان در حال توسعه انرژی سبز است و اسرائیل در زمینه انرژی خورشیدی و بادی فن آوری های جالبی دارد.همکاری های نظامی - فنی بین دو کشور تقریباً 20 سال سابقه دارد. در سال 2004 ، قراردادی برای تهیه سلاح های اسرائیلی تولید شده در ترکیه با آذربایجان منعقد شد. به اطلاع ویکی لیکس ، در سپتامبر 2008 ، اسرائیل و آذربایجان توافق نامه ای امضا کردند که بر اساس آن شرکت سولتام قراردادی برای تهیه خمپاره اندازها و مهمات آنها به ارتش آذربایجان، ارتباطات تادیران - وسایل ارتباطی ، شرکت صنایع نظامی اسرائیل - موشکها و سیستمهای هدایت دریافت کرد. این شرکت طیف گسترده ای از توپخانه های موشکی ، روش های مدرنیزه کردن سیستم های قدیمی 122 میلی متری گراد (BM-21) شوروی ، سیستم های هدایت موشک های 122 تا 300 میلی متر و پرتابگرهای موشک های 300 میلی متری را ارائه داد.در سال 2009 ، شرکت دفاعی اسرائیل Elbit Systems نمایندگی خود را در آذربایجان افتتاح کرد. در مارس 2011 ، کارخانه های شرکت مشترک آذربایجان و اسرائیل AZAD Systems Co که در سال 2009 ایجاد شد (51٪ آن متعلق به آذربایجان است) تولید پهپادهای Orbiter و Aerostar را آغاز کردند.
در سال 2012 ، خرید تجهیزات نظامی آذربایجان از اسرائیل به بیش از 1.6 میلیارد دلار افزایش یافت ، تا سال 2016 - به 6 میلیارد دلار. در سال 2016 ، در جریان سفر نخست وزیر نتانیاهو به باکو ، طرفین توافق نامه همکاری در زمینه دفاع و امنیت را امضا کردند. حضور دائمی متخصصان نظامی اسرائیلی و پرسنل موساد (اطلاعات سیاسی اسرائیل) به طور در آذربایجان مورد توافق قرار گرفت.هواپیماهای بدون سرنشین (پهپادها) مقام اول را در میان تجهیزات نظامی اسرائیل تحویل شده به باکو به خود اختصاص داده اند. طی 12 سال گذشته ، نیروهای مسلح آذربایجان تقریباً کاملاً به پهپادهای اسرائیلی مجهز شده اند. فقط در سال گذشته اوضاع تا حدودی تغییر کرده است: در آستانه جنگ در قره باغ ، آذربایجان دسته ای از پهپادهای TB2 Bayraktar و مولتی کوپترهای ساخت ترکیه STM Kargu را از ترکیه دریافت کرد. ارتش آذربایجان همچنین به سلاح های اسرائیلی Tavor TAR-2 ، سلاح های Uzi ، مسلسل های سبک Negev ، سیستم های موشکی ضد تانک Spike و LAHAT ، سامانه های موشکی عملیاتی- تاکتیکی LORA ، راکت اندازهای " Lynx " ، توپخانه خودران 155 میلیمتری "ATMOS-2000" ، خمپاره های خودران 120 میلیمتری " Cardom " و "Spear Mk2 - 47" مسلح است.
اسرائیل تعدادی رادار مدرن ، سیستم دفاع هوایی "باراک -8" ، قایق های مرزی و ناوچه سبک به آذربایجان تحویل داده است. Elbit Systems تانک های T-72 و T-55 آذربایجانی ساخت روسیه و همچنین نفربر زرهی BMP-2 را مدرن سازی کرده است. طی پنج سال گذشته ، اسرائیل 43٪ از سلاح های جدید را در اختیار آذربایجان قرار داده است (برای مقایسه: ترکیه - فقط 2.8٪). شرکتهای اسرائیلی آموزش های ویژه ای را برای پرسنل ارتش آذربایجان انجام داده و اطلاعات جاسوسی را در آذربایجان جمع آوری کردند.در سال 2012 ، آویگدور لیبرمن ، وزیر امور خارجه اسرائیل در باکو گفت: "برای اسرائیل ، روابط با آذربایجان مهمتر از روابط با فرانسه است." گابی اشکنازی وزیر امور خارجه فعلی اسرائیل: "آذربایجان متحد ، دوست و بزرگترین تامین کننده منابع انرژی است. ما به توسعه و گسترش روابط با آذربایجان ادامه خواهیم داد."آری گوتا ، دانشمند کارشناس در امور سیاسی اسرائیلی خاطرنشان کرد: "در حال حاضر روابط دوستانه و قابل اعتماد بین اسرائیل و آذربایجان الگوی ایده آلی برای بسیاری از کشورهای جهان است. آنها یک مشارکت استراتژیک واقعی را نشان می دهند."
اما همه چیز به این سادگی نیست. سفیر سابق اسرائیل در باکو ، آقای دان استاو ، وضعیت را روشن می کند: "آذربایجان نمونه بارزی از مدارا است. کشوری که 97٪ مردم آن مسلمان هستند ، روابط بسیار خوبی با اسرائیل دارد. کشورهای ما می توانند و باید همکاری کنند ، زیرا هر دو ما از بی ثباتی در منطقه خاورمیانه مورد تهدید قرار گرفته ایم".آیا این به معنای اتحاد آذربایجان و اسرائیل توسط یک تهدید مشترک است؟ وزیر دفاع سابق و وزیر امور خارجه اسرائیل آویگدور لیبرمن به وضوح وضعیت را مشخص کرده گفت: "آذربایجان در تقاطع سه امپراتوری است – ایران ، عثمانی و روسیه" ، و برای اسرائیل مهم است "داشتن یک کشور دوست در این منطقه که مسلمان ، مدرن و سکولار باشد."منظور آقای لیبرمن البته ایران ، ترکیه و روسیه بود. در عین حال ، از سه کشور نام برده شده ، اسرائیل فقط با مسکو روابط تجاری عادی دارد. روابط با آنکارا مانند یک قطار وحشت است. ما قبلاً در مورد تقابل اسرائیل و ایران صحبت کردیم."جنگ در قره باغ یک نوع تمرین استراتژیک و امتحان نیرو است. اسرائیل از باکو حمایت کرده و سعی می کند کاری کند تا در صورت بروز اختلاف با ایران آذربایجان برای دفاع از خود پوتانسیل نظامی داشته باشد. از این گذشته بسیاری رسانه ها کنایه کردند که در دوره رویارویی سخت آذربایجان می تواند سرپلی برای وارد آوردن ضربه اسرائیل به ایران شود. باید اعتراف کرد که در طول سالهای اخیر اسرائیلی ها مواضع نظامی، اطلاعاتی و سیاسی – اقتصادی در آذربایجان را به مراتب تقویت کردند.آذربایجان نیرومندترین کشور قفقاز جنوبی بوده و سیاست چندبعدی را اجرایی کرده و با اتکا به اسرائیل دوردست در حال توازن میان قدرت های بزرگ منطقه – ایران، ترکیه و روسیه است.به گفته الهام علی اف، مناسبات آذربایجان و اسرائیل مانند یک کوه یخی است که نه دهم آن زیر آب قرار داشته و دیده نمی شود و مثلث ایران – آذربایجان – ترکیه به سرعت در منطقه توسعه پیدا کرده و اسرائیل در آن نقش روز بروز بیشتری ایفا می کند.
منبع: ساعت24
کلیدواژه: آذربایجان و اسرائیل زندگی می کنند ایالات متحده سال 2009 بین دو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۴۸۱۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلم مصاحبه دیپلمات ویژه ایران با الجزیره: ظرفیت ساخت بمب اتم را داریم | موجودیت‌مان تهدید شود، ناچاریم | هدف اسرائیل آزار بود نه عملیات نظامی
کمال خرازی گفت: گفت‌وگوهای غیرمستقیم بین ایران و آمریکا موضوع جدیدی نیست. سال ها برقرار بوده و امروز هم برقرار است، چه از طریق سفارت سوئیس که حافظ منافع آمریکا در ایران است و چه از طریق برخی کشورهای منطقه. در قضایای اخیر هم، هم سیاست ایران و هم سیاست آمریکا مبتنی بر این بود که این جنگ گسترش نیابد و در این راستا گفت‌وگوهای غیرمستقیم با آمریکا داشتیم. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در مصاحبه با شبکه الجزیره مباشر به سوالات متعددی از جمله در خصوص تحولات غزه، ارتباط ایران با برخی از کشورهای عربی، عملیات «وعده صادق» و جنگ اوکراین پاسخ داد. بنابر گزارش ایسنا، بخشی از گفت و گوی کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با الجزیره مباشر به شرح زیر است:
آیا منطقه خطر جنگ فراگیر را پشت سرگذاشته است؟ آمریکایی‌ها در آغاز این جنگ دائما می‌گفتند که نمی‌خواهیم شاهد جنگی فراگیر در منطقه باشیم؛ نمی‌خواهیم جنگ گسترش پیدا کند و از نوار غزه به لبنان، عراق، سوریه، جولان و غیره کشیده شود. به نظر شما آیا این مرحله واقعاً تمام شده است و جنگی فراگیر در منطقه رخ نخواهد داد؟
نه این احتمال هنوز برطرف نشده است. ولی هم آمریکا، هم ایران و هم کشورهای منطقه خواستار فراگیر شدن این جنگ نیستند و آن را به مصلحت خود نمی دانند. آمریکایی‌ها سال انتخابات خود را می‌گذرانند و تمرکزشان هم بر خاور دور است؛ بنابراین به مصلحت خود نمی دانند که جنگ گسترش یابد. آنها از توانایی‌های ایران آگاهند و در همین عملیات وعده صادق دیدند که توانایی ایران چیست.
در عملیات وعده صادق، ایران برای نخستین بار رژیم اشغالگر اسرائیل را از داخل خاک خود هدف قرار داد. برخی می‌گویند عملیات هماهنگ شده بود؛ ایران به آمریکایی‌ها، حتی با واسطه با اسرائیلی‌ها، و به کشورهای منطقه اطلاع داده بود که چنین عملیاتی انجام خواهد داد. لذا همه از آن خبر داشتند. حتی یک نفر هم در اسرائیل کشته نشد و اسرائیلی‌ها اعلام کردند که این پهپادها و موشکها تهدیدی جدی متوجه ما نشد و بیشتر آن، حتی بیش از ۹۰ درصد آن، اصلا به اسرائیل نرسید. از به کار بردن این تعبیر عذرخواهی می‌کنم اما برخی می‌گویند این عملیات بیشتر یک “اقدام نمایشی” بود تا اقدامی حقیقی و جدی علیه اشغالگران اسرائیلی. پاسخ شما چیست؟
اولا ما در این عملیات صرفا ۲۰ درصد امکاناتی را که بسیج کرده بودیم، به کار بردیم. اگر رژیم اسرائیل پاسخی می داد، می توانستیم حملات خیلی بیشتری را انجام دهیم. البته ما نخواستیم آدم کشی کنیم. صرفا هدف مان این بود که مراکز نظامی رژیم اسرائیل را هدف قرار دهیم و به همین دلیل به آمریکا و کشورهای منطقه اطلاع دادیم که این عملیات انجام می شود و محدود خواهد بود. واقعا هم محدود بود و پس از اتمام عملیات، روند را متوقف کردیم. در این قضیه خیلی باتدبیر عمل شد. هم پاسخ چشمگیری داده شد و هم به گونه‌ای بود که موجب گسترش جنگ در سراسر منطقه نشود.
آیا ایران امروز در حال تغییر قواعد بازی در منطقه و راهبرد بازدارندگی میان خود و رژیم اشغالگر اسرائیل است؟ شما از خاک خود، از درون ایران، اشغالگران را هدف قرار دادید؛ آیا این اقدام باز هم تکرار خواهد شد؟ آیا قواعد جدیدی میان خود و رژیم اشغالگر اسرائیل شکل داده‌اید؟
اولا بازدارندگی رژیم اسرائیل در همان ۷ اکتبر از بین رفت. هیچ کس تصور نمی‌کرد فلسطینی‌ها بتوانند چنین عملیاتی را علیه این رژیم انجام دهند. دیدید که ابهت و توانایی اطلاعاتی رژیم اسرائیلی نابود شد و نتوانست چنین عملیاتی را پیش‌بینی و جلوگیری کند. در عملیات وعده صادق هم عینا همینطور بود؛ یعنی بازدارندگی رژیم اسرائیل منتفی شد. آنها دریافتند که اگر ایران بخواهد جواب دهد، در سطح عملیات متعارف توانایی بالایی دارد و می‌تواند انجام دهد و دیگر آنها از بازدارندگی برخوردار نیستند و به همین دلیل بود که آمریکا، فرانسه، انگلیس و این دست کشورها به رژیم اسرائیل در رهگیری موشک ها کمک کردند. درست است که تعدادی از موشک های ما را زدند، اما برای هدف ما تعداد موشک ها مهم نبود، بلکه زدن مراکز نظامی هدف بود. ما نشان دادیم که ما این امکان را داریم که پاسخ قطعی به رژیم اسرائیل بدهیم و از حملات بعدی آن جلوگیری کنیم.
چند روز پس از عملیات وعده صادق، گفته شد که اسرائیل برخی تأسیسات نظامی و حتی برخی تأسیسات هسته‌ای را، مشخصاً در اصفهان، هدف قرار داد، اما ایران نه آن را اعلام کرد و نه به آن پاسخ داد. آیا این حقیقت دارد یا نه؟
آنچه اتفاق افتاد، استفاده از یک پرنده کوچک بود که از قبل به شیوه های جاسوسی به ایران فرستاده بودند؛ نه اینکه از اسرئیل حمله ای انجام دهند. در گذشته هم پرنده های کوچک را به طرقی به ایران فرستاده بودند تا در شرایط خاصی عملیات انجام دهند. این‌ها در واقع آزار دادن است، وگرنه عملیات نظامی تلقی نمی‌شود، چنانکه کوادکوپتر آنها نتوانست آسیبی وارد کند. این اقدام علیه تاسیسات هسته ای ایران نیز نبود، بلکه می‌خواستند صرفا یکی از پایگاه‌های نظامی را هدف قرار دهند. اگر آنها بخواهند جسارت کنند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزنند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تا به حال بازدارندگی را در سطح متعارف تجربه کردیم. اگر آنها بخواهند به توانایی‌های هسته‌ای ایران ضربه بزنند، طبیعتا می‌تواند موجب تغییر دکترین هسته ای ایران شود.
این نکته مهمی است آقای دکتر. شاهد تغییر در دکترین بازدارندگی ایران و دکترین بازدارندگی اسرائیل هستیم. اگر اسرائیل تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهد، شما دقیقا چه خواهید کرد؟
دو سال پیش در گفت‌وگو با الجزیره اعلام کردم که ایران ظرفیت تولید بمب هسته ای دارد؛ امروز هم آن ظرفیت هست، ولی ما تصمیمی برای تولید بمب هسته‌ای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاست‌های هسته‌ای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور است.
برخی گزارش‌ها، مشخصاً از سوی مطبوعات آمریکایی، ادعا کرده اند که پس از عملیات طوفان الاقصی، مذاکراتی محرمانه میان شما و آمریکا برای جلوگیری از گسترش جنگ صورت گرفته است. آقای دکتر، آیا این گزارش‌ها درست و دقیق‌اند؟
گفت‌وگوهای غیرمستقیم بین ایران و آمریکا موضوع جدیدی نیست. سال ها برقرار بوده و امروز هم برقرار است، چه از طریق سفارت سوئیس که حافظ منافع آمریکا در ایران است و چه از طریق برخی کشورهای منطقه. در قضایای اخیر هم، هم سیاست ایران و هم سیاست آمریکا مبتنی بر این بود که این جنگ گسترش نیابد و در این راستا گفت‌وگوهای غیرمستقیم با آمریکا داشتیم.
آیا پس از عملیات طوفان الاقصی، آمریکا به شکل محرمانه از شما خواسته است که از مقاومت و حزب الله به شکل گسترده حمایت نکنید تا ایران هدف حمله مستقیم آمریکا قرار نگیرد؛ یا خیر؟
آمریکا نمی تواند چنین درخواستی از ما بکند. ما وظیفه دفاع از محور مقاومت را داریم. اگر آمریکا چنین درخواستی از ما داشته باشند، جوابش منفی است.
آیا آمریکا، باز هم به شکل سری، از شما خواسته است به حوثی‌ها فشار بیاورید تا حملات خود علیه کشتی‌ها در دریای سرخ را متوقف کنند؛ یا خیر؟
خیر. چنین فشاری از سوی ایران بر حوثی ها وارد نخواهد شد. حوثی‌ها مشغول دفاع از محور مقاومت و یمن هستند. این حق قانونی آن‌هاست که بتوانند در تحولات منطقه نقش داشته باشند.
بله، اما آمریکایی‌ها از شما نخواسته‌اند که به حوثی‌ها فشار وارد کنید؟
ممکن است که خواسته باشند که مثلا حوثی ها در عملیات دریای سرخ برخی توجهات را داشته باشند، اما ما به حوثی ها دستور نمی‌دهیم و آنها به صلاحدید خود اقدام می‌کنند. ما صرفا اگر توصیه هایی به اعضای محور مقاومت داشته باشیم، جنبه رایزنی دارد وگرنه تصمیم گیرنده خود محور مقاومت است؛ چه حوثی‌ها، چه حزب الله، چه حماس و چه مقاومت عراقی.
این نکته ما را به یک موضوع دیگر می‌رساند و آن رابطه ایران با مصر است. به نظر می‌رسد که در سالهای گذشته این روابط تا حد زیادی بهبود یافته است. چند ماه پیش تماسی تلفنی میان رؤسای جمهور ایران و مصر برقرار شد. مسئولان عالی‌رتبه دو کشور دیدارهایی با هم داشته‌اند. امروز ایران از رابطه با مصر چه می‌خواهد؟ هدف و چشم انداز آینده [ایران برای این روابط چیست]؟
ما همواره علاقمند به حل مشکلات با مصر بودیم. حتی زمانی که وزیر امور خارجه بودم در این زمینه تلاش‌های زیادی کردم. زمان مرحوم احمد ماهر که وزیر امور خارجه بود. من حتی با مبارک در آن زمان ملاقات کردم ولی متاسفانه مصری‌ها تصمیم جدی نگرفتند. امروز هم ایران علاقمند است روابط سیاسی خود را با مصر به عنوان کشوری دارای تمدنی بزرگ، باسابقه تاریخی بسیار عریق و کشوری که مردم مبارزی دارد، برقرار کند. البته در حال حاضر روابط عادی، رفت‌وآمدها، رایزنی‌ها و گفت‌وگوها تا حدی برقرار است، ولی کفایت نمی کند. ایران و مصر دو کشور مهمی هستند که نهایتا باید رابطه خود را برقرار کنند.
آیا میان ایران و مصر هماهنگی‌هایی در راستای تلاش برای توقف جنگ اسرائیل علیه نوار غزه وجود دارد؟
بله در حد گفت‌وگوهای بین وزیران امور خارجه، این ارتباط برقرار است که با هم رایزنی و مشورت دارند.
چه چیزی مانع توسعه بیشتر روابط میان ایران و مصر می‌شود؟
اختلافاتی در گذشته بوده که عمدتا اختلافات سیاسی و امنیتی است. البته این اختلافات در گذشته در گفت‌وگوهایی که با آقای ماهر داشتم، حل شد. حتی بیانیه مشترک هم نوشته شد، ولی به نظر ما در نهایت دستگاه‌های اطلاعاتی مصر دخالت کردند و جلوی برقراری رابطه را گرفتند. بر اساس آن سوابق امروز هم مسائل قابل حل است. کافی است دو کشور تصمیم بگیرند که رابطه را برقرار کنند و اگر اختلافاتی هم هست، بعدا برطرف کنند.
اجازه دهید به روابط میان شما و عربستان بپردازیم که به نظر می‌رسد نسبت به قبل گسترش و توسعه یافته است. آخرین تحولات در این زمینه چیست و این روابط به کدام سو می‌رود؟
ازسرگیری روابط ایران و عربستان گام بسیار مهمی بود. برقراری روابط به مصلحت هر دو طرف بود. چون در این منطقه پرتلاطم، هر چه روابط صمیمانه بین کشورها بیشتر باشد، به نفع کل منطقه است. الان هم رابطه عادی برقرار و گفت‌وگو برای همکاری بیشتر در حال انجام است.
آیا پیش بینی می‌کنید که روابط میان شما و عربستان بیش از این گسترش یابد؟
برنامه ما این است که روابط پیشرفت کند و منجر به همکاری عملی بیشتر در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و حتی امنیت منطقه ای شود. ما آمادگی کامل داریم که با عربستان تعامل و گفت‌وگوهای جدی داشته باشیم.
ممکن است برخی بگویند این نوعی دوگانگی معیارها از سوی ایران است. به این معنا که موضع ایران در قبال اشغال اراضی فلسطینی از سوی اسرائیل روشن است و این کشور با اشغالگری در فلسطین مخالف است. اما در عین حال، شما به نوعی در حال فراهم آوردن ابزارهایی برای اشغال خاک اوکراین توسط روسیه هستید. این امر را که گونه‌ای دوگانگی معیارها به نظر می‌رسد چگونه توضیح می‌دهید؟
ما اساسا اشغالگری را توجیه نمی کنیم، ولی اساسا این تله آمریکا و ناتو بود که روسیه را وارد جنگ کنند چون می خواستند ناتو را به سمت مرزهای روسیه گسترش دهند. روسیه مجبور به مقاومت در برابر این برنامه غرب و ورود به اوکراین شد. نهایتا امیدواریم جنگ خاتمه یابد، لذا ما با اشغال موافق نیستیم.
پس اشغال خاک اوکراین توسط روسیه را تأیید نمی‌کنید. آیا دریافت من درست است؟
ما اشغال سرزمین های دیگر را تایید نمی کنیم، مگر آنکه بخش هایی به دلیل مسائل فرهنگی یا مذهبی بخواهند تصمیم بگیرند از آن کشور جدا شوند و به کشور دیگری بپیوندند. الان بخش هایی از اوکراین در حال حاضر چنین ادعایی دارند. جنگ که تمام شود این مسائل قابل بررسی است.
ایرانیان اهل غافلگیر کردن هستند! شما به روسیه که کشوری بزرگ و ابرقدرت است پهپاد دادید و او آنها را در اوکراین استفاده کرد. می‌خواهم بگویم ایران امکانات عظیمی دارد و حتی می‌تواند به ابرقدرت‌ها کمک کند. آیا اینگونه نیست؟
پاسخ: اگر ایران چنین امکانات خوبی دارد و همه نگران آن امکانات هستند، باید با آن تعامل داشته باشند و از فشار بر ایران جلوگیری کنند. اما متاسفانه آمریکا انواع فشار را وارد می آورد، البته فشارهایی که به گفته خودشان هم شکست خورده است.
برخی ممکن است درباره آنچه در سوریه انجام داده اید بگویند که امروز – همانطور که شما بهتر از من می‌دانید – بسیاری از سوری‌ها اعتقاد دارند که ایران با دخالت در سوریه مستقیماً در ریخته شدن خون صدها هزار نفر دست داشته و مسئولیت مستقیم آن را برعهده دارد. پاسختان به این سخن چیست؟
فرض کنید وقتی داعش نزدیک دمشق بود، دمشق را می‌گرفت. آن وقت چه بلایی سر همه سوری‌ها می آمد؟ ایران که به دعوت دولت سوریه وارد این کشور شد، توانست به استقرار دولت کمک کند و در منطقه امنیت ایجاد کرد. چه آقای بشار اسد، چه مسئولان دولتی و چه مردم سوریه، همه قدردان مشارکت ایران در این دفاع علیه تروریسم بودند و هستند. البته ممکن است نظرات مخالفی هم وجود داشته باشد؛ به خصوص که رژیم اسرائیل و آمریکا چنین نظریاتی را اشاعه می دهند و با توجه به دستگاه تبلیغاتی وسیعی که دارند، می خواهند پشتوانه امنیتی سوریه و نیروهای مستشاری ما را که در آنجا هستند، از صحنه دور کنند.
اما برخی می‌گویند داعش قرار بود در سوریه چه کاری بیشتر از کشتن صدها هزار نفر و آواره کردن میلیون‌ها نفر که دولت سوریه مرتکب شد، انجام دهد؟ و شما از دولتی حمایت کردید که به اعتقاد برخی به کشتار مردم خود دست زد. پیش از طرح آخرین سؤال، آیا توضیحی درباره این نکته دارید؟
اگر دولت سوریه چنین دفاعی از کیان خود نکرده بود، طبیعتا سوریه فشل شده بود و امنیت آن به کلی از بین رفته بود.این خواست رژیم اسرائیل بود. یکی از دلایلی که ما به کمک سوریه شتافتیم برای این بود که برنامه آمریکا و رژیم اسرائیل شکست بخورد و سوریه بتواند هویت و استقلال خود را حفظ کند؛ بنابراین درست است که در هر جنگ کسانی کشته می شوند، ولی نمی شود این را پای دولت سوریه گذاشت. باید پای رژیم اسرائیل و تروریست هایی گذاشت که علیه دولت مستقل سوریه اقدام کردند. طبیعی است که دولت وظیفه دارد در برابر تروریسم بجنگند؛ هر چند ممکن است انسان‌های بی‌گناهی هم در این جنگ از بین بروند.
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!