به نقل از «مهر»

طرح پروپیلن شمال، راهبردی درست در پی تصمیمات غلط

تاریخ انتشار: ۹ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۶۹۵۷۲

به گزارش خبرنگار مهر، در پی پیشرفت روزافزون فناوری و همچنین افزایش مصرف خانوار در صنایع مختلف، اهمیت صنایع پتروشیمی افزایش پیدا کرده است. این مقوله برای کشور ایران که دارای منابع سرشار نفت و گاز است دارای اهمیت مضاعف است. این در حالی است که در سندهای توسعه‌ای و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی هم به صورت مکرر بر اهمیت صنایع پتروشیمی تأکید شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مثلاً در بندهای یازده و شانزده سند ششم توسعه هم بر تکمیل زنجیره ارزش صنایع پایین‌دستی نفت و گاز و در بند ۲۸ آن به عنوان اولویت اول صنایع راهبردی یاد شده است.

از جمله دلایل تأکیدهای مستمر بر توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی می‌توان به ایجاد ارزش افزوده بالا، ایجاد اشتغال بالا نسبت به صنایع بالادستی، رشد تقاضا و بازارهای صادراتی و کم اثر بودن تحریم‌ها در برابر آن اشاره کرد.

در دولت دوازدهم هم بسته‌ای به نام بسته دوم و سوم جهش تولید پتروشیمی تدوین شد و رشد قابل قبولی در صنعت پتروشیمی را به همراه داشت. تنها در سال اخیر ۱۷ پروژه به ظرفیت سالانه ۲۵ میلیون تن به بهره‌برداری رسید. این بسته با افتتاح ۱۰ طرح باقی‌مانده تا سال ۱۴۰۱ به اتمام رسیده و ظرفیت کل صنعت پتروشیمی ایران به چشم‌انداز ۱۰۰ میلیون تن می‌رسد.

از جمله طرح‌های برنامه‌ریزی‌شده به منظور افزایش ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی، می‌توان به طرح‌های پیشران تولید پروپیلن اشاره کرد. در حال حاضر ظرفیت تولید پروپیلن در کشور حدود ۹۵۰ هزار تن است؛ با وجود اینکه این طرح‌ها حجم تولید پروپیلن را در کشور تا حد خوبی بالا می‌برد اما به گفته کارشناسان اشکالاتی به نحوه اجرای این طرح‌ها وارد است که حتی می‌تواند مزیت‌های طرح را از بین ببرد.

بررسی انتقادات وارد شده به طرح پروپیلن امیرآباد

یکی از این طرح‌ها که نحوه اجرای آن انتقادات فراوانی را به همراه داشته است، طرح پروپیلن امیرآباد واقع در استان مازندران است. این طرح قرار است با مجموع هزینه حدود یک میلیارد دلار احداث شود و ظرفیت تولید سالیانه ۴۷۰ هزار تن پروپیلن را دارد.

استفاده نکردن از متانول مازاد کشور

آن طور که از آمار و ارقام بر می‌آید، هم‌اکنون کشور با مازاد متانول و کمبود پروپیلن مواجه است. بنا بر آمار، اکنون ظرفیت تولید بیش از ۱۳ میلیون تن متانول وجود دارد و این عدد به گفته بهزاد محمدی، مدیر عامل شرکت پتروشیمی کشور در سال ۱۴۰۵ به ۲۴ میلیون تن می‌رسد که برابر ۴۳ درصد کل تجارت متانول دنیاست. بنابراین اولویت با پروژه‌هایی است که از فناوریMTP استفاده می‌کنند که می‌تواند متانول را به طور مستقیم به پروپیلن تبدیل کند.

بهزاد محمدی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم در نشست خبری خردادماه سال گذشته، یکی از اهداف اصلی طرح‌های تولید پروپیلن را حل مشکلات مربوط به متانول مازاد در کشور دانست و گفت: برنامه افزایش ظرفیت تولید پروپیلن به ۳ میلیون تن در دستور کار این شرکت قرار گرفته است. به دلیل اینکه کشور به دانش فنی تولید پروپیلن از متانول دست یافته و از طرفی نیز متانول مازاد در کشور وجود دارد روش MTP انتخاب شده است. ظرفیت متانول کشور در سال ۱۴۰۴ به حدود ۲۳ میلیون تن می‌رسد که ظرفیت بسیار خوبی برای تولید پروپیلن از متانول است.

به گفته متخصصین با این وجود طرح پتروشیمی امیرآباد هرچند از جهت تولید پروپیلن طرح مفیدی است ولی فناوری تصویب شده برای این پروژه فناوریGTP یعنی تبدیل گاز طبیعی به پروپیلن است. با توجه به تولید روزافزون متانول و حجم مازاد آن در کشور وجود و احداث واحدهایی مغایر با اهداف پیش‌بینی شده از اولویت خارج می‌شوند.

کاهش فشار گاز در مناطق شمالی

چندین سال است در مناطق شمالی کشور کمبود و کاهش فشار گاز به شدت حس می‌شود. در واقع پس از سال ۹۵ که به دلیل اختلافات مالی و ضعف دستگاه دیپلماسی واردات گاز از ترکمنستان متوقف شد این مشکل جدی‌تر شد. طبق اطلاعات به دست آمده در حال حاضر میزان مصرف گاز استان مازندران به طور میانگین ۲۸ تا ۳۰ میلیون متر مکعب است ولی سوابق نشان می‌دهد افزایش مصرف حتی در کف ۳۰ میلیون متر مکعب نیز همواره استان را با مشکل مواجه می‌کند.

با این وجود احداث واحدهای تبدیل گاز طبیعی به پروپیلن با ظرفیت سالیانه ۴۷۰ هزار پروپیلن، مقدار ۵ میلیون متر مکعب گاز طبیعی را به عنوان خوراک و سوخت مصرف می‌کند که ممکن است مشکلاتی را در تأمین گاز شبکه خانگی و صنعتی استان ایجاد کند و توجیه اقتصادی این طرح را از بین ببرد.

خط لوله زائدی به طول ۲۰۰ کیلومتر

یکی از موارد تاریک و پرابهام این طرح که انتقادات فراوانی هم به دنبال داشته احداث خط لوله به طول ۲۰۰ کیلومتر تا دامغان است که هزینه ۲۰۰ میلیون یورویی هم بر دولت تحمیل می‌کند. در واقع سوال اساسی این است که چرا مخازن ذخیره‌سازی در همان شهر احداث نمی‌شود و چه لزومی به تحمیل هزینه حداقل ۲۰۰ میلیون دلاری برای انتقال پروپیلن از امیرآباد به دامغان است؟

آن هم در شرایطی که هیچ زیرساختی در شهر دامغان برای استفاده از این پروپیلن احداث و حتی پیش‌بینی هم نشده است. به همین دلیل ممکن است با گرفتن این تصمیم اشتباه و عجیب، پروپیلن ارزشمندی که در امیرآباد ساخته می‌شود به صورت بهینه استفاده نشود و موجب هدررفت منابع ملی شود.

فرصت‌های از دست رفته پروپیلن شمال

کارشناسان راه‌های مختلفی را برای تولید و مصرف پروپیلن خام پیشنهاد می‌کنند که در صورت اولویت‌بندی، طرح وزارت نفت قطعاً در اولویت آخر قرار می‌گیرد.

مهمترین راهکار اصلاحی این طرح استفاده از فناوری‌های جایگزین تولید پروپیلن است. با توجه به مازاد متانولی که در کشور وجود دارد و بیشتر هم می‌شود قطعاً استفاده از فناوری MTP (تبدیل متانول به پروپیلن) اولویت دارد.

در کنار آن بعضی از کارشناسان استفاده از فناوری PDH (تبدیل LPG به پروپیلن) را هم توصیه می‌کنند. واحدهای PDH صرفه اقتصادی خوبی دارند و دانش فنی آن هم اخیراً راستی‌آزمایی شده اما بهره‌برداری این واحدها بسیار زمان‌بر است و باید در نگاه بلندمدت وزارت نفت وجود داشته باشد.

. از دیگر پیشنهادات می‌توان به تکمیل یک مرحله دیگر زنجیره ارزش پروپیلن اشاره کرد تا نیاز به خط لوله پروپیلن از بین برود.

مثلاً با احداث واحدهای پلیمرازیسیون که هزینه معقولی هم دارد، می‌توان ماده ارزشمند پلی‌پروپیلن یا همان P.P را تولید کرد که کاربرد بسیار فراوانی در صنعت دارد. این ماده را به دلیل جامد بودن می‌توان از طریق ریل یا جاده به هرجای کشور فرستاد تا نیاز داخل را تأمین کند و یا می‌توان به راحتی صادر کرد.

کد خبر 5222534 عرفانه تاجیکی

منبع: مهر

کلیدواژه: پتروشیمی خوراک پتروشیمی محصولات پتروشیمی تولید گاز قطع برق قیمت دلار بانک مرکزی ایران تولید برق شاخص کل بورس قیمت نفت مصرف برق تولید نفت قیمت یورو قیمت سکه بهار آزادی وزارت نیرو صادرات غیرنفتی قیمت طلا بورس تهران تولید پروپیلن ظرفیت تولید میلیون تن طرح ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۶۹۵۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تولید بنزین از طریق متانول کلید خورد

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، جواد اوجی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در بحث تولید بنزین در مجتمع‌های پتروشیمی بخصوص پتروشیمی‌هایی که تولید محصول متانول دارند، تفاهمنامه‌های خوبی امضا شد تا با همکاری شرکت پالایش و پخش و شرکت صنایع ملی پتروشیمی بخشی از تولید متانول تولید کشور به سمت تولید بنزین سوق داده شود.

وی افزود: امروز در بسیاری از کشورها از خوراک متانول برای تولید بنزین استفاده می‌شود. در ایران نیز دانش فنی و ظرفیت انجام این کار وجود دارد. در برخی پتروشیمی‌ها که سهامداران آنها تمایل داشتند با همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی این اتفاق رقم خورد و بخشی از تولید متانول را به تولید بنزین سوق خواهیم داد.

وی با تاکید بر اینکه این ریل‌گذاری انجام شده و با توجه به افت قیمتی که در سال‌های گذشته در محصولات متانول داشتیم و از طرفی به منظور حل ناترازی بنزین می‌توانیم در تولید بنزین از خوراک متانول استفاده کنیم.

به گفته وی، این موضوع در کشور چین نیز اکنون اتفاق می‌افتد و در ایران نیز می‌توانیم از این ظرفیت بهره‌مند شویم.

افزایش تولید نفت و گاز در سال جاری

وزیر نفت از برنامه‌های وزارت نفت برای افزایش تولید نفت و گاز در کشور خبر داد و گفت: با تکمیل ۷۹ پروژه نیمه‌تمام و اجرای ۵۰ پروژه جدید می‌توانیم به میزان ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه تولید نفت را افزایش دهیم. همچنین به دنبال افزایش ۳۵ میلیون متر مکعب گاز و ۵۰ هزار بشکه ظرفیت پالایشی هستیم.

وی با اشاره به تفاهمنامه‌ای که امروز به امضا رسید، گفت: در سالی که به نام جهش تولید با مشارکت مردمی نامگذاری شده است، اتفاق خوبی رقم خورد چراکه عمده سهامداران این پتروشیمی‌ها مردم هستند.

او با بیان اینکه وزارت نفت در شروع سال جدید پروژه‌های کلان را با استفاده از منابع داخلی مورد توجه قرار داده است، گفت: در توسعه میادین نشان دادیم که معطل شرکت‌های خارجی نیستیم و با سرمایه‌گذاری‌های خوبی که در دو سال اخیر صورت گرفت توانستیم نگاه خوبی را به بخش داخلی ایجاد کنیم.

وی با تاکید بر اینکه امروز شاهد بودیم یک اتفاق بزرگ و کم‌نظیر در صنعت نفت رقم خورد، گفت: استفاده از حداکثر ظرفیت هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ صنایع پتروشیمی در توسعه میادین گازی می‌تواند شرایط بسیار خوبی را در این صنعت رقم بزند. نزدیک به ۲۰ میلیون مخزن گازی با ۱۴ شرکت و هلدینگ بزرگ پتروشیمی تفاهمنامه امضا شد و بالغ بر هفت میلیارد دلار شرکت‌های بزرگ در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند و رقم بیش از ۱۳۰ میلیون متر مکعب گاز را از توسعه این میادین طی دو و سه سال آتی به بهره‌برداری می‌رسانیم که ضمن تامین خوراک پتروشیمی‌ها در توسعه میادین گازی نیز نقش مهمی دارد.

به گزارش ایسنا، جواد اوجی امروز در مراسم امضای تفاهم‌نامه‌های مطالعات طرح‌های توسعه ۱۶ میدان گازی با هلدینگ‌ها، شرکت‌های پتروشیمی و شرکت‌های اکتشاف و تولید ایرانی هم با بیان اینکه بیش از شش میلیون تن به ظرفیت پتروشیمی‌ها و بیش از ۵۰ هزار بشکه به ظرفیت فراورش نفت اضافه خواهد شد، گفت: در جمع‌آوری گازی‌های مقصد ریل‌گذاری انجام شد و اقدامات خوبی را در این راستا انجام داده‌ایم.

وزیر نفت از بهره‌برداری ۷۹ پروژه نیمه‌تمام به ارزش ۱۶ میلیارد دلار خبر داد و گفت: ۵۰ پروژه جدید در راستای ارزش افزوده به ارزش ۲۵ میلیارد دلار را نیز در دستور کار قرار داریم.

وی با بیان اینکه سال گذشته بیش از هشت درصد نسبت به سال قبل از آن گاز بیشتری را به صنایع پتروشیمی تحویل دادیم، گفت: نتیجه این مساله این شد که تولید محصولات پتروشیمی رقم خورد و امسال انتظار می‌رود که نسبت به سال گذشته از نظر حجمی و ارزش تولید رقم بیشتری را محقق کنیم.

او با بیان اینکه پروژه‌ها و طرح‌های نیمه تمام و جدیدی را در دو سال و نیم در دولت مردمی تکمیل کرده‌ایم و استارت پروژه‌های جدیدی زده شد و در سال ۱۴۰۲ شاهد رشد اقتصادی بخش نفت و گاز کشور بودیم.