به نقل از «فارس»

گره زدن اقتصاد به تعامل با آمریکا، خطای بسیار بزرگ دولت روحانی بود

تاریخ انتشار: ۹ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۷۰۷۲۰

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، محمد نعمتی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در برنامه‌ای با موضوع «اقتصاد زیر چرخ تدبیر و امید» که به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی(ره) برگزار شد، گفت: تقریباً کشور ما از دهۀ 1320 درگیر برنامه‌ریزی پیشرفت و توسعه بوده و در هشتاد سال گذشته، این موضوع به یک آرمان تبدیل شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در دورۀ مشروطه نیز اندیشمندان جامعۀ ما، به دنبال نوعی پیشرفت و توسعه بوده‌اند.

وی افزود: متأسفانه علی‌رغم این همه تلاش و برنامه‌های مختلف عمرانی که قبل از انقلاب پیاده شد و بعد از انقلاب نیز با صرف نظر کردن از برنامه‌هایی که در دورۀ جنگ تدوین اما اجرا نشد، شش برنامه را اجرا کردیم و یک برنامۀ 30 سالۀ توسعه و تکامل در 1358 تدوین شد، امروز به جایی رسیدیم که قابل قبول نیست و با وجود ظرفیت‌ها و امکانات کشور، وضعیت اقتصادی مناسبی نداریم.

*سیاست گذاران اقتصادی به تغییرات ساختاری برای افزایش تولید بی‌توجهی کرده اند

نعمتی با تاکید بر اینکه عدم موفقیت کشور در رسیدن به فضای مطلوب اقتصادی باید ریشه‌یابی شود، اظهار داشت: در سال‌های گذشته، رویکردی حاکم بوده است که توسعه را صرفاً یک امر مربوط به اندازه تولید می‌داند. امروزه  این رویکرد نمی‌تواند قابل قبول باشد. اگر به 6 برنامۀ توسعه که در 30 سال اخیر و بعد از جنگ تحمیلی داشتیم دقت کنید، سیاست‌گذاران اقتصادی ما نگاهشان به توسعه، صرفاً افزایش GDP و افزایش ظرفیت تولید بدون پرداختن به تغییرات ساختاری، نهادی و زمینه‌هایی است که می‌تواند تولید را شکل دهد.

وی با تاکید بر اینکه در 8 سال گذشته نیز به نظر می‌رسد با یک خطا‌های فاحشی همین رویکرد پیگیری می‌شد که متأسفانه باز به اهداف خود نائل نشد و ما در وضعیت نامناسب اقتصادی هستیم، اضافه کرد: اما رویکردی که من پیگیری می‌کنم و در این سال‌ها با دوستان و دانشجویانم درباره آن همیشه گفتگو می‌کنم، نگاه ما به توسعه به مثابه ایجاد ساختارها و قواعدی هست که لازمه شکل‌گیری تولید کارآمد و زندگی شرافتمندانه برای آحاد مردم باشد.

*وضعیت نامناسب فاصله طبقاتی بین دهک های مختلف مصرفی

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با تاکید بر اینکه برای توضیح این رویکرد شاید مناسب باشد به چند پدیده و آمارهای مرتبط با آن‌ها اشاره کنم، افزود: ما در کشوری زندگی می‌کنیم که متأسفانه یک اختلاف طبقاتی فاحش بین فقیران و ثروتمندان وجود دارد. 50 درصد مصرف را دو دهک بالای جامعه انجام می‌دهند و 5 دهک فقیر جامعه روی هم رفته، 20 درصد مصرف را دارند. این آمار بیان شده در مورد مصرف‌هاست  و شکاف درآمدی و ثروتی به مراتب از این بیشتر است.

نعمتی ادامه داد: متأسفانه ‌علی‌رغم تلاش‌های زیاد مخصوصاً 40 سال اخیر، این مشکل در ایران وجود دارد و آحاد پایین جامعه از این محدودیت‌ها به شدت رنج می‌برند. می‌توان گفت 50 درصد امکانات کشور در چند شهر بزرگ کشور، مثل تهران، تبریز، اصفهان و مشهد متمرکز شده و باز در این شهر‌ها، شمال اجتماعی (شمال شهر) دارای امکانات بیشتری است و امکانات در آنجا متمرکز شده است. بحث دیگر تورم است که می‌توان گفت یک نوع غارت از محرومان توسط حاکمان و ثروتمندان جامعه است. ماهیت تورم در کشور ما به نوعی توزیع ثروت است و ما همچنان با این مسئله گریبان‌گیر هستیم.

وی در ادامه به بررسی اهداف راهبردی دولت تدبیر و امید در حوزه اقتصادی پرداخت و گفت: سر فصل برنامه‌های راهبردی اقتصادی دولت عبارت بود از: بهبود وضعیت رفاهی مردم، کاهش تورم، افزایش قدرت خرید خانوار، شغل آفرینی پایدار و مهار بیکاری، کاهش فقر و شکاف درآمدی و گسترش عدالت اقتصادی، ایجاد تعادل در بازار‌های مختلف کالا و سرمایه، تعامل سازنده با اقتصاد جهانی، تحکیم بنیان‌های اقتصاد داخلی و کاهش آسیب‌پذیری از شوک‌های خارجی.

*اقتصاد شرطی چه بلایی بر سر اقتصاد ایران آورد؟

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با تاکید بر اینکه رویکرد دولت تدبیر و امید همان رویکرد همان افزایش تولید بدون توجه به ساختار‌ها بوده است، افزود: در این رویکرد جهش کشور و جهش تولید میسر نیست مگر با توسل به یک سرمایه‌گذاری گسترده که از توان اقتصاد داخلی ما خارج است؛ بنابراین برای یک جهش تولید و ایجاد اشتغال پایدار به سرمایه‌گذاری خارجی متوسل شد. سرمایه‌گذاری خارجی را هم به تعامل با کشور آمریکا گره می‌زنند. کدخدا، اقتصاد آمریکا است و بنابراین بدون هماهنگی و ارتباط با این قطب اقتصادی دنیا، امکان ورود سرمایه‌گذاری خارجی نیست و اینجا بزرگ‌ترین خطای راهبردی سال‌های اخیر اقتصاد ایران به وقوع می‌پیوندد: گره زدن اقتصاد داخلی، به یک فضای نا‌اطمینانی دائمی برای تولید‌کننده‌های داخلی به یک سم مهلک تبدیل شد. تصمیم‌گیری اقتصادی، در یک فضای اطمینان و وجود اطلاعات کامل میسر است.

نعمتی ادامه داد: وقتی اقتصاد در یک فضای بی‌ثبات برود، به معنای یک ضربه هولناک به فضای تولید است. اقتصاد ایران به یک فضای تعاملی با اقتصاد آمریکا و سیاست‌مداران آمریکایی گره خورده که یک فضای فرسایشی طولانی مدت 8 ساله و سمی مهلک‌تر از نا‌اطمینانی‌های کلان برای فضای تولید است. این خطای خیلی بزرگی بود که رویکرد دولت، دوره‌ای از نا‌اطمینانی‌ها را در اقتصاد ایران پایدار کرد. این نا‌اطمینانی‌ها باید کاهش پیدا کند و یک ثبات کلان ایجاد شود که شرط اولیۀ تولید است. در گذشته اگر با آمریکا مشکلی هم داشتیم، با تصمیمات خارج از مرز‌ها گره نخورده بود و یک فضای نسبی از اطمینان داشت اما در این 8 سال، ما گرفتار این دوره نا‌اطمینانی‌های پایدار شدیم. در شرایطی که نا‌اطمینانی‌ها هستند و نتوانیم برای فردا تصمیمی بگیریم، هیچ تولید پایداری نمی‌توانیم داشته باشیم.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه وضعیت موجود را وضعیت خوبی نمی بینم، گفت: در یک نگاه تاریخی، حداقل 50 سال گذشته، اقتصادی مبنی بر استفاده از منابع طبیعی‌مان داشتیم. به همین علت سرعت تخریب محیط زیستمان خیلی بالا بوده است. فقط میزان بهره‌مندی اقتصاد ایران در هر روز از مجموع نفت خام، گاز و معادن، معادل 10 میلیون بشکه در روز هست که حدود 2 الی 3 درصد آن، هزینه‌ی تولید و 98 درصد آن ارزش افزوده‌‌ خدادادی بوده است. یعنی سهم هر ایرانی ماهانه 3 میلیون تومان فقط از همین سه منبع طبیعی است. ما در طی این سال‌ها، یک زندگی رانتی داشتیم. از زمانی که نظام بانکداری خصوصی هم اضافه شده، رانت خلق پول نیز اضافه شد و باعث ایجاد تخریب و بوجود آمدن عدم تعادل‌ها شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با تاکید بر اینکه کشور ما در قرن جدید و گام دوم انقلاب چاره‌‍ای به جز حرکت به سمت خداحافظی با نظام‌های رانتی ندارد، اظهار داشت: برای دست‌یابی به این مهم باید نظام پولی، مالیاتی، بودجه‌ای، نظام بهره‌مندی از خدمات و آموزش و سلامت،  به شکل عادلانه اصلاح گردد.

نعمتی در پایان تاکید کرد:  نگاه کارگزاران ما بعد از انقلاب و با روی کارآمدن دولت  مرحوم هاشمی رفسنجانی، و بعد از آن توسط پیروان ایشان، به طور خلاصه نگاهی لیبرال بود. این افراد یک نگاه ساده‌اندیشی و خام‌اندیشی نسبت به توسعه دارند. اقتصاد را یک فرایند خطی و مرتبط با امر تولید می دانستند و در این موضوع پیچیده از توسعه به مثابه امری تاریخی، فرهنگی مرتبط با ساختارها و قواعد تولید عادلانه به طور کلی غفلت کرده‌اند و با به آن اعتقادی نداشته‌اند. امید که در گام دوم انقلاب این موضوعات بیشتر موضوع گفتگوی اندیشمندان کشور بویژه اندیشمندان جوان ما باشد و زمینه خداحافظی کشور با این مدیریت های جاهلانه و اندیشه‌های خام و ساده اندیشانه فراهم گردد.

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: اقتصاد آمریکا دولت روحانی تولید عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق سرمایه گذاری اقتصاد ایران یک فضای سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۷۰۷۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رحمانی فضلی: دولت ضعیف و قوی، هر کدام ۲۰ درصد کشور را عقب یا جلو می برند /بدون فضای باثبات نمی شود کاری کرد

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، عبدالرضا رحمانی فضلی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، در گفتگویی، به بیان دیدگاه های خود پیرامون اهمیت توسعه متوازن در کشور پرداخته است.

وزیر سابق کشور در بخش هایی از این گفتگو که ماهنامه گفتگوی اجتماعی منتشر کرده، گفته است: اساس رضایت‌مندی مردم و قبول مشروعیت برای حکومت‌ها برمبنای کارآمدی است. پس اگر کارآمدی باشد، رضایت‌مندی هم وجود خواهد داشت. اگر رضایتمندی باشد، مقبولیت است. اگر مقبولیت باشد، مشروعیت هم کنارش قرار دارد و این سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی می‌شود که منجر به تنظیم متعادل رابطه دولت و مردم و در نتیجه امنیت می‌شود و در نهایت هم به رابطه سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی بین «مردم و مردم» و «مردم و دولت» می‌انجامد. عنصر بسیار پرقدرت همه این‌ها، توسعه متوازن و متعادل است.

رحمانی فضلی ادامه داد: هر دولت، رئیس‌جمهور و مجلسی، از قوی‌ترین تا ضعیف‌ترین، منها تا به اضافه بیست درصد، درجه توفیق دارد. من ۵ درصد اضافه نیز گفتم. یعنی دولت ضعیف ۲۰ درصد کشور را عقب می‌برد و دولت قوی ۲۰ درصد کشور را جلو می‌برد. ۸۰ درصد کشور معطل تغییرات نظام‌ها، ساختارها، کارکردها ، قوانین و روابط هستند.

وزیر سابق کشور در بخشی دیگر از گفتگوی خود اظهار داشته است: اگر در کشور بستر و فضای باثبات در حوزه اقتصادی، سیاست داخلی، سیاست خارجی و مشارکت مردم نداشته باشید، نمی‌توانید کاری انجام دهید.

وی در این گفتگو با اشاره به اینکه اگر از من پرسیده شود در شرایط کنونی بزرگترین مشکل کشور در حوزه‌های برنامه‌ریزی و توسعه چیست؟ من در یک کلمه به شما می‌گویم، عدم توازن و تعادل در کشور در بحث توسعه.

وی عنوان کرد: نظام پولی ، بانکی و مالی ما واقعاً یک نظام انحصاری متمرکز ضد توسعه است؛ از ساختار بانک‌ها بگیرید تا عملکردهایشان. مقام معظم رهبری در عموم و خصوص بارها گفته‌اند که چرا بانک‌ها شرکت‌داری می‌کنند؟! بانک تمام منابع را از سطح کشور جمع می‌کند، بعد در توزیع منابع اولویت اول آن‌ها شرکت‌ها و پروژه‌های بانک؛ اولویت دوم شرکت‌ها و پروژه‌های بانک دیگری که ضربدری کار می‌کنند و اولویت سوم مشتری‌های بزرگ خودش است، اولویت چهارمی وجود ندارد. از یک نظام پولی و بانکی ناقص‌الخلقه، نظام اداری، نظام بودجه‌ریزی، نظام مالیاتی و نظام برنامه‌ریزی که همه اجزا بد کار می‌کنند چه انتظاری می‌توان داشت. نتیجه‌اش می‌شود عدم توازن و تعادل در توسعه. چشم‌اندازهای هراسناک شهرهای بزرگ، مشکلات وحشتناک شهرهای بزرگ، محرومیت‌های وحشتناک مناطق محروم، معطل ماندن ظرفیت‌ها در مناطق محروم و مهاجرت‌ها نتیجه همین عدم توازن و تعادل است.

۲۷۲۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901081