«مسجد ملک زورن» دٌری گران‌بها در دشتی دور افتاده
تاریخ انتشار: ۹ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۷۱۱۵۱
ایسنا/خراسان رضوی یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: تا سال ۱۳۲۸ هجری شمسی کمتر کسی می‌دانست که چه دُر گران‌بهایی به نام « مسجد ملک زوزن» در دشت دورافتاده و در میان خانه‌های خشت و گلی و محقر روستای زوزن غریب و آسیب‌پذیر بر جای مانده است.
رجبعلی لباف‌خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در آن سال «آندره گدار» برداشت‌های خود و عکس‌هایی را که از بخش‌های باقیمانده مسجد در سال ۱۳۱۹هجری شمسی گرفته بود در مجموعه مقالات «آثار ایران» منتشر و پژوهشگران را از وجود آن آگاه کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: بعد از گدار، ایران‌شناسان دیگر از جمله اروپاییان، آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها از جمله «اولگ گرابار» و «شیلا بلر» و «دکتر شهریار عدل» بنا را از نزدیک مورد بازدید و مطالعه قرار دادند و به برخی از جزئیات از جمله محتوای کتیبه‌ها و رمز و رازهای نهفته در آن پی بردند.
این پژوهشگر خراسانی ادامه داد: در بررسی‌های اولیه، آندره گدار ضمن بیان مشخصات کالبدی و معماری آن با توجه به درگاه انتهای ایوان قبله اظهار نظر کرده بود که مسجد جزئی از کاخ ملک زوزن بوده است، اما در گمانه‌زنی‌های سمت غربی مسجد و مجاور درگاهی مذکور نشانه‌ای از ساخت‌وساز بعد از سده چهارم هجری قمری مشاهده نشد و اظهار نظر گدار می‌تواند بیان ایده‌ای باشد که هیچگاه عملی نشده است.
لباف‌خانیکی تصریح کرد: شیلا بلر در بررسی‌های میدانی خود موفق شده است جزییات بیشتری از تزیینات و محتوای کتیبه‌های مسجد را معرفی نماید و به اعتبار مضمون برخی کتیبه‌ها آن را مدرسه‌ای پندارد. دکتر شهریار عدل در ضمن برداشت‌های «فوتوگرامتریک» متوجه وجود فضاهای معماری و عناصر تزیینی و کتیبه‌هایی گردیده که از نظر آندره گدار و شیلا بلر دور مانده‌اند.
وی عنوان کرد: عدل با توجه به فضاهای کاربردی و مضمون کتیبه‌ها و تزئینات ناقص، بنا را مسجد-مدرسه‌ای ناتمام فرض کرده و اعتقاد داشته که بنا ساخته شده، اما تزئینات آن به اتمام نرسیده است. او توانسته است با نزدیک شدن به تزیینات رویه دیوار انتهایی ایوان قبله بر روی داربست تنها کتیبه‌های فارسی مسجد در درون قاب آجری با مضمون «دوعاگوی عز تو دوعا می‌خواهد» را تشخیص دهد و با بررسی دقیق کتیبه‌های برجسته کاشی در درون قاب‌ها، به این امر پی ببرد که هنرمند با قراردادن کاشی‌هایی با رنگ‌های متفاوت کنار یکدیگر موفق به ساخت نخستین کاشی معرق در این مسجد- مدرسه شده است.
این باستان‌شناس خراسانی افزود: علاوه بر این که شالوده، پایه دیگر ورودی یک شبستان در جنوب ایوان را مشاهده و با شگفتی به پایه‌های ستبر آجری در مجاورت ایوان برخورد کردیم که به صورت ردیف می‌توانستند باقیمانده از یک شبستان بسیار وسیع و بزرگ کهن‌تر از مسجدملک‌زوزن باشند و مطالعات ما در درون ایوان و صحن مجاور ایوان شرقی مسجد ملک‌زوزن هم منجر به کشف پایه‌هایی در راسته پایه‌های مکشوفه قبلی و متعلق به همان شبستان بسیار وسیع بود، اما ستون‌های کشف شده در سمت جنوب ایوان با ستون‌های جبهه شرقی در شکل‌گیری اولیه تفاوت داشت، به این معنی که در ابتدا و احتمالا سده سوم هجری قمری ستون‌های استوانه‌ای نسبتا باریک ساخته شده و در مرحله بعد آن ستون استوانه در میان یک جدار آجری مکعب با تزیینات پلکانی شکل محاط شده و سپس همان ستون‌ها به گونه‌ای تقویت شده که از مقطع مستطیل برخوردار باشد.
لباف‌خانیکی گفت: در این مرحله تعداد ستون‌ها به سمت شمال و شرق گسترش یافته است. ستون‌های باقیمانده در داخل ایوان کنونی تخریب شده، اما شالوده آنها برجای مانده، در حالیکه ستون‌های جنوب ایوان کاملا تخریب نشده و از فضای بین ستون‌ها به عنوان کارگاه‌های تراش آجر و قالب‌گیری کاشی جهت تزئین مسجد کنونی استفاده شده است.
وی ادامه داد: در سمت شمال ایوان نیز اقدام به گمانه‌زنی شد و علاوه بر پیدایش شالوده پایه شمالی ورودی شبستان مسجد کنونی، یک محراب زیبا با کتیبه‌های برجسته گچی نقاشی شده متعلق به آخرین مسجد قبل از مسجد کنونی کشف شد که در درون یک حفاظ صندوق مانند گل و خشتی نگهداری شده بود.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی تصریح کرد: در اوایل قرن هفتم هجری قمری مسجد عظیم و وسیع باقیمانده از دوران سلجوقی احتمالا از نوع مساجد شبستانی و گسترش یافته مساجد پیشین بوده و «قوام‌الدین مؤیدالملک ابوبکر علی زوزنی» ملک زوزن در اوج اقتدار تصمیم گرفته است آن مسجد را منهدم و تجدید بنا کند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: گردشگري معماري مساجد گردشگری مجازی خواف کتیبه ها ملک زوزن ستون ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۷۱۱۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماجرای واژگونی وحشتناک ام وی ام X55 چه بود؟
فرارو- انتشار فیلمی هولناک از لحظه شکسته شدن اکسل خودرو ام وی ام X55 و واژگونی آن در اتوبان کاشان-قم با واکنش‌های زیادی همراه شده است. دوباره بحث بی‌کیفیت بودن خودروهای چینی به میان آمده و عده‌ای این خودروها را با نمونه‌های آلمانی و ژاپنی مقایسه می‌کنند. واکنش نیمه‌رسمی مدیران خودرو نشان می‌دهد با مسئله جدی روبرو هستیم.
به گزارش فرارو، مدیران‌خودرو یک فراخوان صادر کرده و از کسانی که برای خرید خودرو X55 پرو اقدام کرده‌اند خواسته به‌منظور بررسی سلامت و عملکرد اکسل خودرو به نمایندگی مراجعه کنند. کارشناسان عقیده دارند بدون بررسی ماجرا نمی‌توان نظر قطعی داد اما حادثه وحشتناک رخ داده اتوبان کاشان- قم احتمالا از بخش مونتاژ این خودرو سرچشمه می‌گیرد. آیا MVM مدل X55 پرو یک خوردو ناامن است؟ سرنخ‌هایی از حوادث مشابه در روسیه و آفریقای جنوبی پیدا شده است.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی نمایندگی: شانس با خودرو یار نبوده...برای بررسی چرایی حادثه، نظر چند نماینده مدیران خودرو را جویا شدیم تقریبا هیچ‌کدام آنها حاضر نیستند به‌شکل رسمی اظهارنظر کنند. حداقل وقتی خودتان را خبرنگار معرفی می‌کنید جوابشان منفی است اما وقتی گفتم خریدار خودرو هستم و نگرانم، یکی از آنها حادثه را کاملا اتفاقی خواند. دقیقا برعکس کارشناسان مستقل که می‌گویند بدون تشکیل تیم فنی و بررسی دقیق با حضور مسئولان سازمان استاندارد اظهارنظر غیرمنصفانه به‌نظر می‌رسد.
مسئول یک نمایندگی مدیران‌خودرو در پاسخ به سوالات خبرنگار فرارو که خودش را خریدار ماشین معرفی کرده می‌گوید: بالاخره در مونتاژ دو الی سه هزار خودرو چنین اتفاقی می‌افتد و امر عجیبی نیست. شاید شانس با این خودرو یار نبوده که یک دوربین صحنه را ثبت می‌کند. بگذارید خیالتان را راحت کنم، اگر موضوع کیفیت کلی مونتاژ بود ما الان یک ایکس 55 پرو سالم در ایران نداشتیم. این استدلال کاملا اشتباه است.
سماجت می‌کنم و می‌گویم همین چند روز اخیر عکس‌ها و ویدئوهایی دیده‌ام که اتفاقی مشابه‌ای برای همین مدل خودرو را در کشورهای روسیه و آفریقای جنوبی نشان می‌دهد. برای اینکه آرامم کند می‌گوید: نمی‌توان اصل موضوع را رد کرد. ممکن است چنین اتفاقی افتاده باشد اما حادثه برای هر ماشینی رخ می‌دهد. اگر یک سرچ در اینترنت بزنید مورد خروج اکسل حتی برای بنز و BMW اتفاق افتاده است. بنابراین نمی‌توان گفت این دو خودروساز هم خودروهای بی‌کیفیتی تولید می‌کنند.
در پایان می‌گوید نباید نگران باشم و مهربانانه توصیه می‌کند: اتفاقات قبل از این حادثه مشخص نیست. شاید راننده ماشین به یک تعمیرکار ناشی مراجعه کرده است. یک فیلم را نمی‌توان به تمام خودروهایی از این دست یا محصولات کل یک کارخانه تعمیم داد. به نظر من حادثه کاملا اتفاقی بوده و نباید چندان به آن توجه کرد.
درخواست کارشناسان بررسی حادثه ایکس ۵۵ پرو استبابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو در بررسی چرایی حادثه رخ داده برای ایکس ۵۵ پرو و خارج شدن محور چرخ عقب به فرارو می‌گوید: رسانه‌ها برخی مطالب را چه درست و چه نادرست کنار هم می‌چینند و می‌گویند این اتفاق در جای دیگری هم افتاده که من اصلا این موضوع را قبول یا رد نمی‌کنم. به نظر می‌رسد اگر قرار باشد این شایعات تمام شوند، باید تیم فنی شرکت سازنده مادر، گزارشی از علل حادثه تهیه کند و در اختیار مردم قرار دهد. اگر علت برای مثال نحوه رانندگی بوده، پس این اتفاق ممکن بود برای هر خودروی دیگری هم بیفتد. اگر اشکال یک اشکال فنی باشد که شرکت مادر موظف است مشکل را برطرف کند، فراخوان بدهد و کارهایی از این قبیل انجام دهد.
بابک صدرایی در ادامه می‌گوید: باید به این نکته توجه داشته باشیم که تعداد زیادی از این مدل خودرو در بازار ایران فروخته شده است. شاید بیش از 15 هزار دستگاه و نزدیک پنج سال از حضور این خودرو در بازار ایران می‌گذرد. حداقل 500 هزار دستگاه از این خودرو هم در بازارهای چین و دیگر کشورها به فروش رفته است. حالا یک مورد اتفاق افتاده که می‌توان آن را سرنخ دانست. باید بررسی شود و نمی‌توان حکم قطعی بر ناایمنی این مدل خودرو داد.
دنبال سرنخ ماجرای ایکس ۵۵ پرو باشیدماجرای ایکس ۵۵ پرو برای افرادی که این ماشین را خریده‌اند یا پولش را داده‌اند و منتظر تحویل هستند، نگران‌کننده است. بابک صدرایی عقیده دارد اگر موارد متعددی به همین شکل اتفاق افتاده بود، وضع فرق می‌کرد و نیاز به بررسی جدی ابعاد داستان داشتیم. اما وقتی فقط برای یک خودرو این مشکل پیش می‌آید، باید دید علت آن به نحوه استفاده برمی‌گردد یا مشکل مختص همان یک خودرو بوده است. این موضوعات هم نیازمند تشکیل یک تیم فنی بی‌طرف متشکل از کارشناسان شرکت مادر و سازمان استاندارد است تا شفاف‌سازی صورت بگیرد و برای مردم و خریداران خودرو شائبه ایجاد نشود.
این کارشناس خودرو به فرارو تاکید کرد: ایکس ۵۵ پرو فقط در بازار ایران عرضه نمی‌شود و از آنجایی که در دیگر کشورها مثل روسیه، آفریقای جنوبی یا کشورهای عربی هم حضور دارد، بنابراین دارای یکسری استاندارد است. یک زمانی گفته می‌شد خودروی پورشه هم در یک کشوری دچار حریق شده که به دنبال آن همه گفتند ممکن است این خودرو مشکل فنی داشته باشد اما بعد از تحقیق و بررسی معلوم شد که راننده بی‌احتیاطی کرده است.
ایکس ۵۵ پرو؛ خبری از واکنش مسئولان نیستایکس ۵۵ پرو بخت‌برگشته‌ای که دچار شکستگی اکسل عقب شده و ویدئویش دست به‌دست می‌چرخد، از دسترس عموم خارج است. با وجود گذشت چند ساعت از حادثه واژگونی هنوز شرکت مدیران خودرو به شکل رسمی واکنشی نشان نداده است. مقامات و مسئولان مرتبط با بازار خودرو هم تمایلی برای دخالت در ماجرا نداشته‌اند.
مدیران خودرو به صدور یک فراخوان نصف‌ونیمه اکتفا کرده که در آن خبر داده‌اند به زودی با خریداران خودروهای ایکس ۵۵ پرو تماس می‌گیرند و از آنها می‌خواهند در یک پروسه زمان‌بندی شده به نمایندگی مراجعه کرده تا وضعیت اکسل عقب آنها بررسی شود. این مسئله در همه‌جای دنیا رایج است و تا پایان بررسی‌ها نمی‌توان گفت حادثه در کمین بقیه خودروهاست.
حالا باید منتظر ماند و دید در ادامه صاحبان مدیران خودرو علت اصلی حادثه را چه عنوان می‌کنند آیا حادثه کاملا اتفاقی بوده که در این شرایط سایر خریداران این مدل از خودرو از نگرانی در خواهند آمد یا احتمالا سرنخ ماجرا در جای دیگری است.
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند