دست‌هایی که نمی‌گذارند مصرف دخانیات کاهش یابد / افزایش مصرف تنباکوهای معطر در استان کرمان
تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۸۴۳۸۷
گروه استان- در شرایطی که با کاهش سن و افزایش مصرف دخانیات در کشور مواجیه هستیم به نظر می‌رسد سیاست‌های دوگانه این حوزه و دست‌هایی در کارند که نمی‌گذارد مصرف دخانیات در کشور کاهش پیدا کند. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمان، مصرف دخانیات سالانه 8 میلیون مرگ را رقم می‌زند که ابتلا به سرطان و بیماری‌های تنفسی تنها گوشه‌ای از آن است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با وجود همه تبلیغات، هشدارها و مسائلی که مطرح می‌شود در عمل شاهد سیاست‌های دوگانه‌ای در این حوزه هستیم؛ قوانین بر زمین مانده، مخالفت‌ها با افزایش مالیات و دست‌هایی که نمی‌گذارند مصرف دخانیات کاهش پیدا کند و از سوی دیگر توجه به این مسئله که ما در همه چیز تحریم هستیم، به جز تنباکو و سیگار!
طی چند سال اخیر از سویی مصرف قلیان در کشور ما 40 درصد افزایش داشته و در کنار آن هم سن مصرف کاهش یافته و هم میزان مصرف آن در بین خانم‌ها بالا رفته است.
به گفته علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت واردات تنباکوهای معطر و معسل از سال 1396 ممنوع است و با وجودی که از دیوان عدالت مصوبه داریم، این رای هنوز روی زمین مانده و اجرا نشده و حتماً باید در مقابل مافیای دخانیات ایستادگی کرد.
وی با بیان اینکه مصرف‌کنندگان دخانیات در کشور 8 میلیون نفر هستند که خسارت زیادی به کشور وارد کردند، گفت: هزینه‌های مستقیم بخش سلامت ناشی از این موضوع سالی 40 هزار میلیارد تومان است که عدد بسیار بالایی است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت هزینه‌های غیرمستقیم آن اعم از کارافتادگی، معلولیت‌ها، بیماری‌های مزمن و ... بسیار بالاست و شاید معادل 70 تا 90 هزار میلیارد تومان است افزود: در مجموع حدود 130 تا 140 هزار میلیارد تومان دخانیات در کشور ما هزینه وارد می‌کند که حدود 20 تا 25 هزار میلیارد هم گردش مالی در حوزه دخانیات است.
وی با بیان اینکه مافیای دخانیات خیلی راحت در سطح دنیا کارشان را انجام می‌دهد تصریح کرد: ما در همه چیز تحریم هستیم، به جز تنباکو و سیگار و خیلی راحت می‌آیند و تولید می‌کنند و کسی هم با آنها کاری ندارد.
مصرف تنباکوهای معطر در استان کرمان نسبت به میانگین کشوری بالاتر است
محسن اسماعیلی‌ماهانی مدیر اداره دخانیات استان کرمان با اشاره به اینکه به نوبه خود و با توجه به شرح وظایفی که داریم به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی پیگیر افزایش مصرف هر نوع محصولات دخانی نبوده و به این اصول مقید هستیم اظهار داشت: فعالیت ما در بحث صنعت دخانیات است.
وی با بیان اینکه براساس آمارها و بررسی‌های انجام شده، سن مصرف دخانیات کاهش زیادی پیدا کرده و حتی گزارشاتی از مصرف مواد مخدر در سنین 10 سال و دبستان داریم گفت: در خواستی که داریم خانواده‌های و دستگاه‌های تربیتی در این حوزه ورود کنند.
مدیر اداره دخانیات استان کرمان با اشاره به اینکه مصرف کالای دخانی را نمی‌توان پنهان کرد افزود: باید خانواده‌ها به فرزندان آگاهی داده و مضرات آن را بیان کنند تا بتوان میزان مصرف دخانیات در سنین پایین را کاهش داد.
وی با بیان اینکه قلیان مقدمه مصرف سیگار است ادامه داد: متاسفانه شاهدیم که فرزندان در جمع‌های خانوادگی با قلیان آشنا شده و چون استفاده از قلیان برای آنها سخت است به سمت مصرف سیگار روی می‌روند.
اسماعیلی‌ماهانی با اشاره به وجود طعم‌ها و انواع مختلف مواد دخانی که گفته می‌شود طبیعی هستند و مشکلی ندارد تصریح کرد: به هیچ عنوان این تنباکوها طبیعی نبوده و همه مواد شیمیایی هستند.
وی با بیان اینکه استان کرمان به دلیلی که در لایه دوم مرز و در مسیر ترانزیت انواع کالاها قرار دارد گفت: ضریب نفوذ، محصولات دخانی غیرمجاز و قاچاق در استان کرمان بسیار زیاد است.
مدیر اداره دخانیات استان کرمان با اشاره به اینکه مصرف تنباکوهای معطر در استان کرمان به نسبت میانگین کشوری مقداری بالاتر است افزود: اما مصرف سیگار در استان کرمان به این صورت نیست و امیدواریم مصرف تنباکوهای معطر هم در استان کرمان کاهش پیدا کند.
دست‌هایی در دنیا اجازه نمی‌دهند مصرف مواد مخدر کاهش پیدا کند
حسین صافی‌زاده معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز با بیان اینکه سالانه در دنیا 8 میلیون نفر به علت مصرف مواد دخانی جان خود را از دست می‌دهند و چندین برابر این تعداد کسانی هستند که به دلیل مصرف دخانیات به بیمارهایی مانند مشکلات قلب و عروق، تنفسی و سرطان‌ها دچار می‌شوند اظهار داشت: سیگار و مواد دخانی ارتباط تنگاتنگی با بیماری‌های قلب و عروق و ... دارند.
وی با اشاره به اینکه دست‌هایی در دنیا در کار است که اجازه نمی‌دهند مصرف مواد مخدر به صورت چشمگیر و قابل توجهی کاهش پیدا کند گفت: کمپانی‌های تولید مواد دخانی، گروه‌های خاصی را مانند خانم‌ها و نوجوانان را هدف گذاری کردند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با بیان اینکه در کشور ما حدود 40 هزار میلیارد تومان در سال هزینه درمان بیماران مرتبط با مصرف مواد دخانی است افزود: اگر بخواهیم هزینه‌های غیر مستقیم مصرف دخانیات را به آن بیفزاییم چیزی در حدود 140 هزار میلیارد تومان می‌شود.
وی با اشاره به اینکه مصرف قلیان به طور چشمگیری افزایش داشته گفت: همه ما در گذشته به یاد داریم که پدربزرگ‌ها با سن و سالی بالا و در موارد خاص مصرف قلیان را داشتند و ما هیچ وقت به طور عام مصرف قلیان را نداشتیم اما امروز شاهدیم که مصرف قلیان در خانواده‌ها عادی شده و حتی شاهد مصرف آن در سنین نوجوانی و جوانی هستیم که زنگ خطری برای مشکلات آینده است.
صافی‌زاده با بیان اینکه دیدگاه‌های غلط در مصرف قلیان و تصورات غلط در این حوزه مشکلات زیادی ایجاد می‌کنند افزود: قلیان به صورت مشترک استفاده می‌شود و باعث افزایش بیماری‌های عفونی و ... می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در این حوزه مهمترین نقش را خانواده‌های در مدیریت فرزندان دارند تا محیطی عاری از دود را در خانه‌ها فراهم کنند ادامه داد: مسئله دیگر مصرف غیر مستقیم دود است؛ کسانی که مصرف کننده نیستند اما در مواجه با دود بوده و در محیطی به سر می‌برند که از این مشکلات بی‌نصیب نیستند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با بیان اینکه مصرف قلیان در جامعه به دلیل پیشینه سنتی و رایج بودن آن قبح چندانی ندارد و خانواده‌ها حساسیتی به مصرف قلیان ندارند گفت: افزایش مراکز عرضه ابزارآلات و ادوات قلیان حاکی از آن است که دستاورد زیادی در زمینه مبارزه با مواد دخانی نداشتیم.
مصرف موادی دارای محرک در بین نوجوانان شایع‌تر است
علی بهرام‌نژاد مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با بیان این که به طور کلی 3 تا 7 درصد از افراد در سنین پایینی، چون جوانی و نوجوانی به مواد مخدر گرایش دارند، اظهار داشت: متاسفانه امروزه شاهد افزایش مصرف قلیان و دخانیات در خانم‌ها هستیم و سن مصرف دخانیات به 13 سالگی کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه مصرف موادی که دارای محرک بیشتری هستند در بین نوجوانان شایع‌تر است عنوان کرد: موادی از جمله قرص‌های روانگردان، ماری جوانا، حشیش و بعد از آن سیگار و قلیان بیشترین مصرف را دارند و کمترین میزان مصرف مواد مخدر مربوط به تریاک، شیره و هروئین است.
افزایش مالیات بر دخانیات ضرورت دارد
حمیدرضا گلزاری مدیر گروه سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی کرمان با بیان اینکه وزارت بهداشت تنها متولی اصلی مبارزه با مصرف مواد دخانی نیست اظهار داشت: متولی مراکز عرضه مواد دخانی وزارت صمت و اتاق اصناف است.
وی با اشاره به اینکه در افزایش مالیات بر دخانیات نیز مشکل داریم و یکی از راهکارهای کاهش مصرف مخصوصا بین جوانان و نوجوانان این است که مالیات دخانیات باید بالاتر باشد افزود: همواره در بحث پیشگیری دو موضوع کنترل عرضه و کاهش تقاضا وجود دارد و قطعاً همه دستگاه‌ها نبود دسترسی آسان به مواد دخانی را یکی از فاکتور‌های مهم می‌دانند.
ضرر 140 هزار میلیاردی مصرف دخانیات به کشور/ مصرف قلیان در 8 سال 40 درصد رشد کرد70 درصد بازار دخانیات کشور در اختیار دو شرکت خارجیمدیر گروه سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی کرمان بیان کرد: همچنین در خصوص کاهش تقاضا، بحث‌های آموزشی مطرح است و در این خصوص دو برنامه در وزارت بهداشت در حال اجرا است.
گلزاری عنوان کرد: یک برنامه نوجوان سالم برای خانواده‌هایی که دارای نوجوان 12 تا 17 ساله دارند و در راستای پیشگیری از اعتیاد است و دیگر بحث پیشگیری و برنامه آن در سطح استان برای خانواده‌هایی که دارای والدین معتاد هستند در حال اجرا است.
وی با بیان اینکه در حوزه دانشجویی هم آموزش مهارت زندگی است گفت: در بخش دیگر شناسایی افرادی که دارای این مشکل هستند و همچنین درمان آنها در حوزه دانشجویی در حال اجرا است.
انتهای پیام/511/ش
منبع: تسنیم
کلیدواژه: استان کرمان استان کرمان دانشگاه علوم پزشکی کرمان بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان مصرف تنباکوهای معطر هزار میلیارد تومان دخانیات در کشور استان کرمان مصرف مواد مخدر کاهش پیدا مصرف قلیان معاون بهداشت وزارت بهداشت مصرف دخانیات افزایش مصرف مواد دخانی مصرف دخانی خانواده ها دست هایی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۸۴۳۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قلیان اکسیژن چیست و چه خطراتی می‌تواند داشته باشد؟
چند روزی است که بحث سرو «قلیان اکسیژن» در بسیاری از کافه‌ها و سفره‌خانه‌ها و مخاطرات پیدا و پنهان آن، سوژه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی شده است و بحث بر سر مضر بودن یا نبودن این قلیان بالا گرفته است.
به گزارش روزیاتو، قصه از این قرار است که وزارت ارشاد برای کاهش مصرف دخانیات در میان جوانان، در یک طرح بالینی و آزمایشی از ترکیب گاز‌های شیمیایی N۲O و اکسیژن استفاده کرده که به گواه مصرف‌کنندگان باعث احساس سرخوشی و خلسه موقتی می‌شود.
اما آیا دختران و پسران جوانی که طی این سال‌ها اقدام به استعمال قلیان اکسیژن کرده و می‌کنند، می‌دانند که عملاً در حال شرکت در «طرح مطالعاتی» وزارت بهداشت هستند تا این وزارتخانه از طریق این افراد به عوارض پیدا و پنهان استعمال قلیان اکسیژن پی ببرد؟!
آن‌گونه که مسئولان وزارت بهداشت به رسانه‌ها اعلام کرده‌اند، «پاکدم» یا همان «قلیان اکسیژن» ثبت اختراع شده و براساس یک طرح مطالعاتی درحال عرضه است.
یکی از مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن می‌گوید که حس استفاده از این گاز تداعی‌کننده احساس فصد خون بود! (فصد خون یا رگ‌زنی یکی از روش‌های خون‌گیری در طب سنتی است.) یعنی همان‌گونه که فصد خون، فشار خون را به میزان قابل‌توجهی پایین می‌آورد؛ ظاهرا استفاده از این ترکیب گاز شیمیایی نیز فشار خون فرد را تا حدی پایین می‌آورد.
مضرات قلیان اکسیژندر بررسی‌های صورت گرفته به این نتیجه رسیده ایم که در مراکزی که در ایران عرضه می‌شود، عموما N۲O همراه با اکسیژن یا هوای فشرده است. در کشورهای دیگر به صورت کپسول است که این کپسول‌ها را مستقیم استنشاق می‌کنند یا اینکه این کپسول‌ها را داخل بادکنک آزاد می‌کنند و سپس بادکنک را استنشاق می‌کنند.
نسبت آن نیز ۲۵ به ۷۵ است. آن‌گونه که سایر پزشکان دیگر نیز گفته‌اند، گاز N۲O برای حالت نیمه‌بیهوشی در دندانپزشکی اطفال هم استفاده می‌شده، اما وزارت بهداشت استفاده آن را محدود کرده و تنها مراکز دولتی این گاز را برای ایجاد حالت نیمه بیهوشی استفاده می‌کنند.
مجری طرح قلیان اکسیژن؟ وزارت بهداشت!رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در گفتگو با تسنیم گفته است که طرح مطالعاتی دستگاه «پاکدم» یا «قلیان اکسیژن» در زمان حاضر به‌صورت آزمایشی، تحت نظارت وزارت بهداشت حدود دو سال است که در ۱۰ استان کشور در حال اجراست.
این وسیله ثبت اختراع شده و بعد از اینکه تاییدیه آن از سازمان غذا و دارو گرفته شد به‌عنوان تجهیزات پزشکی ثبت شده و در سازمان غذا و دارو استاندارد‌هایی برای آن در نظر گرفته شده است.
در این وسیله از ترکیب گاز‌های اکسیژن و N۲O با رعایت حدود تعیین‌شده در سازمان غذا و دارو برای اطمینان از اینکه ضرری برای سلامتی افراد نداشته باشد، استفاده می‌شود.
او همچنین توضیح داده است: «این طرح در مرحله آزمایشی قرار دارد و بعد از مشخص شدن نتایج مطالعه که تحت نظارت دانشگاه‌های علوم پزشکی مرتبط انجام می‌شود، در صورت اثبات اثربخشی و تاثیر آن بر کاهش مصرف قلیان دخانی، به‌صورت سراسری اجرا خواهد شد.
وزارت کشور نیز به استان‌های مجری طرح، این موضوع را ابلاغ کرده و نمونه‌برداری‌ها از استان‌های تحت پوشش این طرح در حال انجام است. در مرحله اولیه مطالعه، شاخص‌های سلامتی هنگام استفاده از این دستگاه مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد براساس شاخص‌های مدنظر، استفاده از دستگاه پاکدم یا قلیان اکسیژن ضرری برای سلامتی افراد ندارد.»
بهزاد، ولی زاده درباره ترکیب موجود در این قلیان گفته است: «در این دستگاه گاز N۲O به‌عنوان گاز خنده و شادی‌آور در ترکیب با اکسیژن مورد استفاده قرار گرفته و احتمال می‌رود که این ترکیب بتواند جایگزین اعتیاد به نیکوتین و تنباکو باشد.
شواهد تاکنون نشان داده افرادی که این وسیله را مصرف کرده‌اند پس از مصرف قلیان اکسیژن تمایل چندانی به مصرف مواد دخانی ندارند. البته باز هم باید نتایج آزمایش به‌طور قطعی مشخص شود. انتظار داریم که با پایان یافتن مرحله آزمایشی این طرح، علاوه‌بر مشخص شدن اثرات مرتبط با سلامتی، درباره بحث جایگزینی آن با مواد اعتیادآوری مانند نیکوتین و تنباکو نیز به نتیجه برسیم.»
مخالفان و مجریان طرح قلیان اکسیژن هر دو از یک نهادند!علی‌رغم تایید این طرح توسط یکی از مقامات وزارت بهداشت، ظاهرا همه مسئولان وزارت بهداشت موافق قلیان اکسیژن نیستند. تسنیم نوشته حسن آذری‌پور، عضو کمیته کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت درباره خطرات قلیان اکسیژن گفته: «با توجه به اینکه اکسیژن خالص در حد مشخصی به‌لحاظ پزشکی عوارضی را برای فرد به‌همراه دارد، باید مصرف آن تحت‌نظر کارشناسان و مقدار اکسیژن آن مشخص باشد، چون بههرحال اکسیژن خالص منجر به مسمومیت می‌شود و در فرد استعمال‌کننده سردرد ایجاد می‌کند همچنین منجر به اتساع عروق مغزی می‌شود و برای فرد مشکلات چشمی به‌همراه می‌آورد.»
به‌دنبال استعلام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره استفاده از قلیان اکسیژن، مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان این وزارتخانه طی نامه‌ای به معاونت سلامت دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی خواستار بررسی کارشناسانه و علمی این مورد شد. در پاسخ به این استعلام دانشگاه‌های علوم پزشکی شهید بهشتی و ایران طی نامه‌هایی به مضرات استفاده از قلیان اکسیژنی اشاره و مخالفت علمی خود را اعلام کردند.
احساس سرخوشی، خلسه و خنده پس از استنشاق گازیکی از مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن می‌گوید که حس استفاده از این گاز تداعی‌کننده احساس فصد خون بود! یعنی همان‌گونه که فصد خون، فشار خون را به میزان قابل‌توجهی پایین می‌آوردف ظاهرا استفاده از این ترکیب گاز شیمیایی نیز فشار خون فرد را تا حدی پایین می‌آورد.
ناگفته نماند این مساله مورد تایید پزشکانی بود که در رابطه با این ترکیب گاز با آنها گفتگو کرده بودیم. طبق مشاهدات در یکی از کافه‌های عرضه‌کننده این قلیان در مرکز شهر تهران، تفاوت قلیان اکسیژن با قلیان‌های سنتی این است که دود ندارد؛ چراکه اقتضای شکل و سیاق عرضه کردن آن گاز به فرد، دقیقا همین بدون دود بودن آن است.
البته شکل قلیان هم تفاوت دارد و شیشه قلیان متصل به تجهیزات اصلی‌ای است که گاز را وارد قلیان می‌کند. در کنار شیشه پایینی قلیان، لوله‌های پلاستیکی کوچکی وصل است که گاز را وارد محفظه می‌کند. به قسمت بالایی نیز یک بادکنک وصل است که هنگام استنشاق خالی و بعد پر می‌شود. آن‌گونه که مشاهده شد، قلیان اکسیژن دوز دارد و بستگی به خواسته افراد، دوز آن سبک و سنگین می‌شود.
گروهی از جوانانی که درحال مصرف این گاز بودند، در هنگام مصرف خنده‌های عجیب و قابل توجهی داشتند. آن‌گونه که پزشکان متخصص بیهوشی می‌گویند، این گاز به میزان قابل توجهی احساس سرخوشی می‌دهد. یعنی فرد در هنگام مصرف، حالت شادی دارد و تا حدودی به زیاده‌گویی مبتلا می‌شود. اما باز هم این حالت آنقدر‌ها در فرد ماندگار نیست و وقتی از کشیدن یا استنشاق این گاز دست می‌کشد، آن حالت سرخوشی از بین می‌رود که همین موضوع هم در میان مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن قابل مشاهده بود.
تعدادی از متخصصان بیهوشی می‌گویند که معمولا N۲O در اتاق‌های زایمان و برای کاهش درد زایمان، اما به‌طور کنترل شده استفاده می‌شود. همچنین در برخی مراکز تخصصی دندانپزشکی کودکان نیز برای ایجاد یک حالت نیمه‌بیهوشی در کودکان و البته با مجوز وزارت بهداشت مورد استفاده قرار می‌گیرد و مراکز خصوصی اجازه استفاده از این گاز را ندارند.
یکی از متخصصان بیهوشی تاکید می‌کند که استفاده از گاز N۲O خالص باعث کاهش اکسیژن در خون و پس از چند ساعت مرگ فرد خواهد شد، بنابراین مصرف این گاز یا باید ترکیب شده با اکسیژن باشد یا با دوز کنترل شده مورد استفاده قرار بگیرد.
همچنین اکسیژن خالص نیز همین حالت سرخوشی را ایجاد می‌کند، اما باز هم استنشاق اکسیژن خالص باعث فیبروز ریه خواهد شد و امکان عرضه آن به صورت عمومی وجود ندارد؛ بنابراین ایده متخصصان بیهوشی این است که N۲O که در حال عرضه توسط کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌هاست، قاطی شده با اکسیژن یا هوای فشرده است.
جهانپور: باید از زیرزمینی نشدن طرح استقبال کردکیانوش جهانپور، سخنگوی سابق وزارت بهداشت معتقد است این موضوع جدیدی نیست. او گفت: «گاز N۲O به‌صورت اسپری دستی و کپسول‌های استنشاقی در خیلی از کشور‌ها برای مصارفی غیر از مصارف پزشکی شروع شده بود و می‌توان گفت این ماجرا مدت‌هاست شروع شده و حتی در یک‌دسته از مکان‌ها تفریحی، کلاب‌ها و مکان‌هایی با عنوان اکسیژن پارتی چنین چیزی را ارائه می‌دهند.
بعضی کشور‌ها رویکرد مخالفت با موضوع را داشتند و به‌نوعی ممنوع کردند. برخی کشور‌ها هم این دارو را محدود و در زمره دارو‌های تحت‌کنترل قرار دادند. برخی ایالت‌های آمریکا نیز مصرف شخصی آن را آزاد اعلام کرده‌اند. در کشور ما نیز جدید نیست و حداقل چندسالی می‌شود که در قالب الگوی مصرفی با عنوان قلیان، مصرف آن شروع شده است.»
جهانپور در ادامه توضیح داد: «ظاهرا به‌دنبال اینکه در کافی‌شاپ‌ها بعضا استفاده می‌شد، تا جایی که شنیدم وزارت بهداشت نیز نوعی طرح آزمایشی به اجرا گذاشته تا بررسی کنند این طرح آیا می‌تواند رفتارهای پرخطرتری مانند استعمال دخانیات را کمتر یا اصلاح کند؟ یا این امر را که رفتاری کم‌خطرتر از استعمال دخانیات باشد، به‌دنبال دارد؟ به‌نظر می‌رسد بیشتر جنبه آزمایشی داشته است. اما بههرحال نمی‌توان به آن واژه مطالعه بالینی یا کارآزمایی اطلاق کرد.»
سخنگوی سابق وزارت بهداشت، اما احتمال داد وزارت بهداشت رویکرد بهتر یا درست‌تری را اتخاذ کند. او ادامه داد: «من جزئیات طرح را نمی‌دانم. قطعا خود دوستان در وزارت بهداشت باید اطلاع‌رسانی کنند. اما باید از این رویکرد استقبال کرد. بههرحال با هر پدیده‌ای با واژه ممنوعیت یا غیرقانونی قلمداد داشتن یا حتی بزه و جرم‌انگاری مواجه نشده‌اند؛ چراکه در دنیا مطالعاتی وجود دارد که احتمال می‌دهند عوارض این نوع گاز از دخانیات و مواد روانگردان به نسبت کمتر است. اما همین هم نباید به‌گونه‌ای اطلاق یا نامگذاری شود که در نوع خود، تبلیغ این محصول باشد. دقیقا مانند همین نامی که به آن داده‌اند، یعنی قلیان اکسیژن. به‌عبارتی تبلیغات مثبت آن موجب ترویجش می‌شود.»
انتخاب بین بد و بدتر!جهانپور تاکید کرد این طرح ممکن است تغییر رفتاری از رفتار پرخطرتر نسبت به رفتار کم‌خطرتر باشد، اما تبلیغ آن نباید صورت بگیرد. او تصریح کرد همین قلیان اکسیژن هم بی‌عارضه نیست و آنچه باید در این رابطه گفته شود، این است که عارضه کمتری دارد.» ممنوعیت مطلق و زیرزمینی کردن این موارد تنها موجب می‌شود ایمنی و استاندارد‌های استعمال آن رعایت نشود و گاهی ممکن است خطرات آن بیشتر هم باشد.
باید از این رویکرد و سیاست استقبال کرد، ولی درمورد اینکه صرفا در کافی‌شاپ‌ها عرضه می‌شود و با یک فرمول خاص، این مساله قابل‌بررسی است و باید با دیدگاهی جامع‌نگر به موضوع نگاه کرد. بههرحال سیگار هم یک فرآورده آسیب‌رسان به سلامت است، اما هم به کشور وارد و هم مصرف می‌شود.»
جهانپور همچنین معتقد است می‌توان برای استفاده از سیگار در جامعه محدودیت گذاشت، مثلا برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع باشد یا اینکه عوارض و مالیات اعمال شود یا استاندارد‌های استفاده از سیگار در اماکن عمومی وضع شود. او درباره استعمال قلیان اکسیژن نیز گفت: «درباره این مساله بههرحال پاک کردن صورت‌مساله مثل برخورد قانونی یا ممنوعیت استعمال، برخورد درستی نیست و ظاهرا تا جایی که من شنیده‌ام، وزارت بهداشت تا الان درباره این موضوع چنین رویکردی نداشته است.»
عوارض مصرف قلیان اکسیژنجهانپور، اما معتقد است N۲O عوارضی به این شدت ندارد، اما بههرحال می‌تواند عوارضی هم داشته باشد که باید احتیاط کرد، ولی به‌صورت کلی عارضه مرگ را به‌دنبال ندارد. به گفته او «پیش از این در دنیا به‌صورت استنشاقی مصرف شخصی این گاز را داشته‌ایم، حتی در صنایع غذایی و شیمیایی نیز کاربرد‌هایی دارد.»
او ادامه داد: «بههرحال می‌توان با رویکرد یک کالای آسیب‌رسان سلامت با آن برخورد کرد، یعنی اجازه تبلیغ نباید داده شود. واژه‌ای مانند قلیان اکسیژن را نباید نشر داد؛ چراکه قلیان اکسیژن این شبهه را ایجاد می‌کند که افراد ماده مفیدی مانند اکسیژن را مصرف می‌کنند، درحالی که چنین امری نیست و بههرحال اینگونه نیست که مصرف شدید آن مرگبار باشد یا رفتار پرخطرتری نسبت به برخی دیگر از دخانیات داشته باشد.»
جهانپور همچنین در رابطه با عوارض گزارش‌شده از استنشاق این گاز گفت: «تا امروز عوارضی که در جهان گزارش شده، یکی از بارزترین آن این است که موجب دفع و کاهش ویتامین‌ها ازجمله B۱۲ می‌شود و قاعدتا در درازمدت برای سیستم عصبی و حتی اعصاب محیط مرکزی مشکلاتی ایجاد می‌کند.
همچنین کم‌خونی‌هایی- ناشی از کمبود B۱۲- یکی دیگر از عوارض آن است. این البته جزء هشدار‌هایی است که فرد مصرف مکرر و مزمن داشته باشد و به‌صورت حاد با توجه به این گاز، حالت خنده یا خلسه، یک ضعف عمومی ایجاد کند. آنچه بیشتر گزارش شده، امکان کاهش فشار خون است که این امر موجب سرگیجه می‌شود.»
مطالعات طرح آزمایشی‌تان را در اختیار عموم قرار دهیدبا توجه به گفتگو‌های صورت‌گرفته توسط متخصصان بیهوشی، آنچه مورد مطالبه است، این است که وزارت بهداشت طرح مطالعاتی انجام‌شده برای استنشاق این گاز را در دسترس مردم یا رسانه‌ها قرار بدهد تا استدلالات علمی طرح شفاف و ابهامات در رابطه با عوارض این طرح، برای متخصصان و مردم برطرف شود.
مساله مورد انتقاد دیگر که در جریان و حاشیه گزارش میدانی تهیه‌شده به آن رسیدیم، این است که وزارت بهداشت از طریق چه مکانیسمی بر عرضه استاندارد و صحیح این گاز نظارت دارد؟ اینکه درصد عرضه‌شده در هر دستگاه به چه میزان است و مصرف‌کننده قلیان اکسیژن چند درصد N۲O همراه با اکسیژن یا هوای فشرده دریافت می‌کنند؟
در صورت تخلف در عدم اعمال استاندارد‌های ابلاغی و تحت‌الشعاع قرار گرفتن سلامتی افراد مصرف‌کننده چه کسی پاسخگو است؟ خود مرکز ارائه‌دهنده یا مجری طرح یعنی وزارت بهداشت؟ تمام این‌ها ابهامات و تناقضاتی است که وزارت بهداشت، با وجود موج رسانه‌ای به‌وجود آمده علیه این طرح، اما حاضر به شفاف‌سازی آن نیست.
کانال عصر ایران در تلگرام
جاده کندوان یک طرفه شد