به نقل از «فارس»

دخل و خرج صنعت برق جور نیست/زمینه تبادل برق با کشورهای همسایه فراهم شود

تاریخ انتشار: ۱۸ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۱۵۸۸۵۷

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، میزان مصرف برق کشور در هفته‌های گذشته از 59 هزار مگاوات عبور کرد و به بیشترین میزان خود در طول تاریخ صنعت برق کشور رسید. همین مسئله سبب شد تا کشور با ناترازی تولید و مصرف برق مواجه شده و پدیده خاموشی به وجود بیاید.

خاموشی برق در این روزها، حجم گسترده‌ای از نارضایتی را به مردم تزریق کرده و شرایط دشواری برای کشور رقم زد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین رابطه یکی از دلایل اصلی مشکلات اخیر که به نوعی ریشه تمامی مسائل مرتبط با این حوزه تلقی می‌شود، مسئله اقتصاد مریض صنعت برق است.

این اقتصاد مریض از ابتدای حلقه تولید برق کشور با ارائه سوخت رایگان به نیروگاه‌های کشور آغاز شده و تا رسیدن برق به دست مصرف کننده نهایی با قیمتی بسیار کمتر از قیمت تمام شده ادامه دارد.

در همین راستا به منظور بررسی اقتصاد مریض صنعت برق به سراغ یوسف آرمودلی، کارشناس ارشد حوزه انرژی رفتیم تا پیرامون این مسئله با وی به گفتگو بپردازیم.

در این مصاحبه مواردی از جمله طرح برق امید، یارانه‌های پرداختی انرژی و قطعی برق اتفاق افتاده در روزهای اخیر مطرح و پاسخ‌های یوسف آرمودلی را در این رابطه شنیده‌ایم.

مشروح این گفتگو به شرح ذیل است:

*یارانه انرژی در کشور رقم سنگینی است

فارس: هم اکنون در کشور ما حامل‌های انرژی با پرداخت یارانه دولتی به دست مصرف‌کنندگان میرسد و عمده آن نیز توسط پرمصرف‌های ثروتمند مصرف می‌شود .در رابطه با یارانه‌های انرژی و تعرفه‌گذاری آب، برق و گاز و یارانه پنهان انرژی که اکنون در کشور ما وجود دارد، چه موضعی دارید؟

آرمودلی: یارانه‌ انرژی در چند بخش شامل گاز و تولید برق ارائه می‌شود که عدد تعیین کننده‌­ای در کشور ما محسوب می­‌شود. به خاطر این‌که قیمت پایه برق و قیمت گاز در کشور ما بسیار ارزان است، معمولاً در قیمت تولید برق و در قیمت گاز مصرفی نیروگاه‌ها تقسیم می‌شود.

فارس: نظر شما درخصوص بحث تعرفه‌گذاری‌ انرژی مخصوصاً تعرفه­‌گذاری برق که در حال حاضر انجام می‌شود، چیست؟

آرمودلی: مسئولان توانیر و وزارت نیرو از طریق شورای اقتصاد این تعرفه‌ها را مشخص می‌کنند. ما سه نوع تعرفه در صنعت برق داریم. یکی در بخش خانگی است که مصرف آن حدود 30 درصد مشترکان را شامل می‌شود. بخش دوم بخش صنعت است که شامل تعرفه‌های عمومی و تعرفه‌های تجاری است که هر ساله هر کدام بر اساس دستورالعمل مشخص می‌شود و بعد از طی مسیرهای قانونی در وزارتخانه و سازمان برنامه‌ریزی، در مجلس مصوب می‌شود. این دستورالعمل مبنای محاسبه هزینه برق برای مشترکان مختلف است.

*یارانه انرژی به صورت عادلانه توزیع نمی‌شود

فارس: بیشترین میزان مصرف برق متعلق به کدام یک از بخش‌هایی اسم که شما به آن اشاره کردید؟

آرمودلی: میزان مصرف بخش تجاری کمتر از 30 درصد است. عمده مصرف برق در بخش خانگی است و یک بخش دیگر هم مربوط به بخش صنعت است که به این بخش سوبسید زیادی داده می‌شود. اعطای این سوبسید در قیمت تمام شده‌ محصولات خود را نشان می‌دهد.

فارس: یکی از نظرات کارشناسان پیرامون نظام تعرفه‌گذاری انرژی مسئله عادلانه نبودن توزیع این رایانه است. آیا به نظر شما این تعرفه‌گذاری‌ برق در بخش‌های مختلف عادلانه تلقی می‌شود؟

آرمودلی: تعرفه برق در بخش خانگی به جهت این‌که عموم مردم مصرف می‌کنند و کمک به عموم مردم و خصوصاً افراد کم مصرف نیز الزامی است، بسیار معقول است. اخیراً هم که دولت و خود توانیر حدودی را برای مصرف برق تعیین و اعلام کرده­اند که اگر مردم این حدود مصرف را رعایت کنند، هزینه برق آن‌ها تقریباً مجانی می‌شود. لذا به نظر من اقدام بسیار خوب و باارزشی بوده که انجام داده‌­اند.

*صنعت برق از تعرفه‌گذاری غلط ضربه خورده است

فارس: آیا منظورتان طرح برق امید است؟

آرمودلی: بله. این طرح مربوط به خانوار‌هایی است که مصرف آن‌ها معقول و پایین و یا خانواده‌هایی است که به خاطر مسائل اقتصادی در مصرف برق بسیار صرفه‌جویی می‌کنند. هزینه برق آن‌ها حتی می‌تواند مجانی باشد و این اقدام ارزشمند انجام شده است. درمقابل تعرفه برق خانواده­های پرمصرف که مصارف برق آن‌ها زیاد است و از امکانات بیشتری در روزمره خود استفاده می‌کنند، باید به گونه­ای محاسبه شود که علاوه بر قیمت تمام شده برق، سهم اضافه‌­ای را به ازای هزینه برق افرادی که صرفه‌جویی می‌کنند، از آنها دریافت کنند.

به طوری که صنعت برق بتواند به صورت یک بنگاه اقتصادی فعالیت کند. همیشه نمی‌شود انتظار داشت که قیمت برق را ثابت نگه دارند، چرا ‌که قیمت تمام شده‌ برق بسیار نامعقول می‌شود.

در نتیجه بخش خصوصی وقتی در حوزه تولید برق، انتقال برق و حوزه‌های دیگر مربوط به صنعت برق و ساختار نیروگاه‌ها سرمایه‌گذاری می کنند، دیگر نمی‌توانند مطالبات خود را بگیرند و به این ترتیب سرمایه گذاری در بخش صنعت برق اصلاً برای آن‌ها صرفه اقتصادی نخواهد داشت. بنابراین بخش خصوصی در این صنعت وارد نمی‌شود و این در حالی است که به جهت نیاز دائمی ما به مصرف برق، باید در صنعت برق سرمایه‌گذاری شود. کاهش سرمایه‌­گذاری در این بخش به نفع جامعه نیست و بهتر است به گونه­‌ای باشد که صنعت برق به عنوان یک بنگاه اقتصادی برای سرمایه گذاری مقرون به صرفه باشد و در عین حال به گونه ای عمل شود که بتوان صنعت را حفظ کرد.

فارس: پس آیا می‌­توان گفت که عملاً ارائه یارانه‌های انرژی به بخش­های مختلف، اثر سوء بر صنعت انرژی دارد؟

آرمودلی: در همه‌ بخش‌ها چنین نیست، ولی برای بعضی از بخش‌ها ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند. مثلاً چند سال پیش در بخش کشاورزی تعرفه بسیار پایین بود و از پمپ آب در بخش کشاورزی استفاده می‌کردند. این یک یارانه پنهانی است که در بخش تولید به بخش کشاورزی داده می‌شود.

*دخل و خرج صنعت برق جور نیست

فارس: آیا شما موافقید که تعرفه برق برای خانوارهای پرمصرف که چند برابر خانوارهای کم ­مصرف مصرف می‌کنند، به صورت آزاد محاسبه شود؟

آرمودلی: بله. درمجموع باید در اقتصاد صنعت برق بالانس ایجاد شود و اگر در یک جایی هزینه کمتر دریافت می­‌شود، باید در یک جای دیگر دریافتی‌ها و درآمدها به صورتی باشد که بتوان صنعت را سرپا نگاه داشت و از سرمایه‌گذاری‌ها حمایت کرد. چون در حال حاضر با توجه به شرایط اقتصادی و تورم موجود، افزایش دستمزدها و جهش قیمت ارز، هزینه تمام‌ شده‌ فعالیت در صنعت برق و نگهداری نیروگاه­ها بسیار گران‌تر از سابق شده است و وضعیت سابق را نمی‌شود ادامه داد.

فارس: یکی از معضلات جدی که این روزها با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، مسئله خاموشی است که در روزهای گذشته شاهد آن بودیم. آیا قطعی برق در شرایط کنونی به یارانه انرژی ارتباط دارد؟

آرمودلی:  در هر صورت قضیه این است که قیمت تمام شده در صنعت برق به گونه‌­ای است که دخل و خرج با هم جور درنمی‌آید و البته در صنعت برق اصلاً به این مسئله که همواره وجود داشته، توجه نمی‌کنند. تمام تلاش این‌‌ها این است که هر طور شده برق کشور را تأمین کنند و مشکلات مردم را در شرایط سخت حل کنند، اما به هر حال دولت، مجلس، نهادهای متولی و مراکز تصمیم‌گیری باید به صنعت برق کمک و تلاش کنند که به نحوی مشکلات آن را رفع کنند.

نهادهای متولی به واسطه وظیفه‌ای که در زمینه تأمین برق بر عهده دارند، تلاش می‌کنند تا این صنعت را حفظ کرده و برق مورد نیاز مردم را همیشه تامین کنند. ولی از طرف دیگر باید در بخش­های ذیربط و به ویژه کمیسیون انرژی مجلس کمک کنند که مشکلات این حوزه مرتفع شود.

* امکان مدیریت و کنترل با دستگاه‌های اندازه‌گیری در ساعات پیک و غیرپیک ممکن است

فارس: در طرح برق امید، برای افرادی که مصرف برق آن‌ها کم است، هزینه برق رایگان است و هر چه میزان مصرف بالاتر می‌رود، هزینه تمام شده هم بیش‌تر می‌شود. نمونه چنین طرحی در کشورهای توسعه یافته نیز اجرا می‌شود که به آن تعرفه‌‌گذاری پلکانی و یا استراتژی آی بی تی می‌گویند. به نظر شما این تعرفه‌گذاری پلکانی و  افزایش پله به پله هزینه‌ها تأثیری روی کاهش یارانه انرژی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی دارد؟

آرمودلی: این رویه در واقع به نحوی دخل و خرج را پر می‌کند، اما در برخی موارد باز مشکلاتی مشاهده می‌شود. چون تمام هزینه‌های صرف شده در حوزه برق کاملاً وصول نمی‌شود و وصول بخشی از آن زمانبر است. بنابراین باید یک روزی این قیمت‌ها، واقعی شود. مسئله دوم این است که هزینه برق در ساعات پیک و غیرپیک باید با هم متفاوت باشد. یعنی در ساعت‌های پیک مصرف به ویژه در فصل گرما که هم بعدازظهر و هم شب پیک مصرف داریم، باید قیمت‌ها متفاوت باشد و در ساعات آخر شب و نیمه شب قیمت‌ها پایین‌تر بیاید تا در مواقع پیک، میزان مصرف برق به طور خودکار پایین بیاید و به عبارتی مصرف برق بهینه‌سازی شود و مردم مصارف عمده‌ خود را به ساعاتی موکول کنند که مصرف برق کمتر است. به طور نمونه ماشین لباسشویی و سایر وسایل برقی پرمصرف را در ساعات آخر شب و یا اوایل صبح استفاده کنند.

فارس: پس از نظر شما مشکل تامین پیک یکی از مشکلات اساسی صنعت برق است؟

آرمودلی: مشکل ما اکنون این است که ما برای ساعات خاصی باید یک مرتبه ده هزار مگابایت، نیروگاه را به مدت دو ساعت و سه ساعت نگاه داریم. بعد از آن دوباره مصرف ما پایین می‌آید و دوباره در پیک دیگر این اتفاق تکرار می‌­شود.

این نشان می‌دهد که شکل مصرف ما خاص است و باید به نحوی مدیریت شود. امکان مدیریت و کنترل با دستگاه‌های اندازه‌گیری در ساعات پیک و غیرپیک ممکن است.

* امکان انتقال و جابه‌جایی انرژی تولیدی ما  در بین کشورهای اطراف در سطح بسیار خوبی قرار دارد

فارس: راهکار شما برای مدیریت مصرف در زمان پیک شامل چه مواردی است؟

آرمودلی: به طور مثال می­توان تعرفه‌های مختلفی را وضع کرد؛ به این صورت که مصارف سنگین را به ساعات غیرپیک برد و در ساعات پیک به خاطر قیمت بالای برق، همه میزان مصرف خود را کنترل کنند. در همه جای دنیا مصرف به این صورت است و از کنتور‌های هوشمند استفاده می­‌شود. کنتور‌های هوشمند قابل برنامه‌ریزی هستند و با کاربرد آن می‌شود بخش بزرگی از مصرف انرژی را مدیریت کرد و همچنین میزان افت صنعت برق را تا ‌جای ممکن پایین آورد. به طور مثال یک آفت در شرکت توزیع وجود دارد و شبکه‌ 20 کیلوولت به پایین و آن‌هایی را که در شبکه فوق توزیع انتقال است، باید سرمایه‌گذاری کرد و میزان افت را پایین آورد. برای این‌که هزینه‌ تمام شده‌ تاثیر بسیاری به دنبال دارد.

فارس: آیا با صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش یارانه‌های پنهان انرژی و نیز تعرفه‌گذاری صحیح و مدیریت این شبکه که مصرف برق در ساعات پیک نباشد، می‌شود، منابع پایداری به خصوص در بخش صادرات، برای دولت ایجاد کرد؟

آرمودلی: بله. این امر ممکن است. ما شبکه بزرگ و کارآمدی در کشور داریم. با توجه به وجود این شبکه‌ در حوزه توانیر و صنعت برق، امکان انتقال و جابه‌جایی انرژی تولیدی ما  در بین کشورهای اطراف در سطح بسیار خوبی قرار دارد. لذا باید از این فرصت استفاده و در بازار برق منطقه حضور پیدا کنیم. صنعت برق ما یک بنگاه اقتصادی است و باید در این حوزه فعال باشیم. شرط فعالیت آن است که بتوانیم مدیریت مصرف را از طریق کنترل و صرفه‌جویی اعمال کنیم. سپس می‌توانیم با عرضه میزان صرفه‌جویی شده و میزان برق تولیدی، در بازار برق منطقه حضور پیدا کنیم. حضور در بازارهای خارجی به عنوان تولیدکننده برق، ضمن اینکه مزیت اقتصادی برای صنعت برق ما به دنبال دارد؛ همچنین مزایای دیگری را از جهت سیاسی و اقتصادی برای کشور به همراه دارد. هرچند اکنون نیز تقریباً در کشورهای منطقه حضور داریم، اما باید این حضور را پررنگ کنیم.

* عمده هزینه‌های نیروگاه‌های دولتی مربوط به هزینه‌ تعمیرات و نگهداری آن‌ها است

فارس: با توجه به یارانه‌های پرداختی، وضعیت نیروگاه‌های برق کشور از لحاظ سوددهی و زیان‌دهی چگونه است؟

آرمودلی: عمده هزینه‌های نیروگاه‌های دولتی مربوط به هزینه‌ تعمیرات و نگهداری آن‌ها است. اما نیروگاه‌های بخش خصوصی باید اقساط نیروگاه‌های خود را بپردازند، یا نیروگاه‌ها را بسازند، یا قسط‌های ارزی بدهند. یعنی وقتی که یک نیروگاه را می‌سازند، باید سهم ارزی خود را برگردانند. این قسط‌ها و هزینه‌های جاری آن‌ها با همدیگر متفاوت است. باید به نحوی باشد که برای آنها از جهت بالانس مالی، مقرون به صرفه باشند تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. هر شرکتی دارای هیئت مدیره و یک بخش اقتصادی است و باید در محاسباتی که بخش خصوصی انجام می­‌دهند، به این نتیجه برسند که تولید برق نسبت به سایر فعالیت‌های معمول اقتصادی که در کشور انجام می‌شود، یک فعالیت باارزش و اقتصادی است. در این صورت در زمینه ایجاد نیروگاه سرمایه‌­گذاری می‌کنند و این فرصتی است که بخش خصوصی و کشور می­‌توانند از آن بهره‌مند شوند.

انتهای پیام/ب

منبع: فارس

کلیدواژه: کارشناس انرژی صنعت برق خاموشی برق تعرفه گذاری صنعت برق قیمت تمام شده سرمایه گذاری یارانه انرژی ساعات پیک تعرفه گذاری صنعت برق نیروگاه ها میزان مصرف کشور ما هزینه برق تولید برق بخش خصوصی صرفه جویی برق آن ها دخل و خرج مصرف برق هزینه ها برق کشور تعرفه ها نظر شما بخش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۱۵۸۸۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری نشست‌های تخصصی برای تبادل تجربه بین شرکت‌های ایرانی و خارجی در نمایشگاه نفت

مدیر بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی نفت ایران با اشاره به حضور ۲۵۰ شرکت خارجی در این رویداد گفت: در این دوره از نمایشگاه نفت ایران نشست‌های B۲B و تخصصی برای تبادل دانش و تجربه بین شرکت‌های ایرانی و خارجی طراحی شده است.

به گزارش شانا به نقل از شرکت ملی نفت ایران، غلامرضا جمالی بیان کرد: استقبال شرکت‌های خارجی از نمایشگاه امسال به گونه‌ای است که ۵ هزار مترمربع فضا برای جانمایی آنها درنظر گرفته شده است در حالی که در دوره گذشته تنها فضایی ۲ هزار متری برای شرکت‌های خارجی در نظر گرفته شده بود.

وی افزود: شرکت‌هایی از روسیه، چین، فرانسه،‌ آلمان، ژاپن، کانادا، ایتالیا، ترکیه،‌ بلاروس،‌ هندوستان، اتریش و آرژانتین حضوری فعال در این نمایشگاه خواهند داشت.  
 
بر اساس این گزارش، در بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی نفت ایران بیش از هزار و ۷۵۰ شرکت ایرانی و خارجی در بخش‌های مختلف از جمله شرکت‌های بالادست نفت و گاز، اکتشاف و تولید، سازندگان داخلی، صنایع میان‌دستی و پایین‌دستی گاز، پالایش و پتروشیمی و شرکت‌های دانش‌بنیان، پارک‌های فناوری، دانشگاه‌ها، استارت‌آپ‌ها و دیگر شرکت‌های مرتبط با صنعت نفت حضور دارند.

نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی به‌عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین رویداد نفتی ایران با حمایت و سیاست‌گذاری وزارت نفت، از سوی شرکت ملی نفت ایران برگزار می‌شود و شرکت‌های اصلی وزارت نفت (شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی)، شرکت‌های زیرمجموعه و تابعه آن‌ها و دست‌اندرکاران اصلی صنعت نفت، در آن حضور جدی و فعال دارند.

این رویداد با شعار «صنعت نفت، جهش تولید، بهینه‌سازی فناورانه» روزهای ۱۹ تا ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌شود و علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت ملی نفت ایران به نشانی www.nioc.ir و سایت نمایشگاه صنعت نفت به نشانی www.iran-oilshow.ir مراجعه کنند.