تلفیق اصالت و هنر در فرش های افسانه ای ایران
تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۱۸۱۹۶۶
بیستم خرداد ماه، روز معجزه خلاقانه دست و جلوه عشق و احساس و هنر است. این روز در تقویم رسمی با دو عنوان روز جهانی صنایع دستی و روز ملی فرش دستباف نامگذاری شده است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، بیستم خرداد ماه روزی است که صنایع دستی و هنرهای ارزشمند و اصیل ایرانی دوباره به چشم میآید. صنایع دستی ایران بسیار متنوع بوده و از جایگاه جهانی برخوردار است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مرتضی کیانزاد، عضو شورای عالی هنر نقوش سنتی اصفهان در این باره به خبرنگار ایمنا، میگوید: نقوش و طرح فرشهای اصیل سنتی ایران اصولاً از فرهنگ و هنر و آداب و رسوم نشأت گرفته و در این زمینه چندین مدل طراحی وجود دارد که یکی از آنها سبک روستایی باف است، روستاییان بر اساس تخیلات و آنچه در اطراف خود میدیدند، به اصطلاح " ذهنی بافی" میکردند.
وی میافزاید: سبک دیگر نیز وجود دارد که بین سبک روستایی و شهری بافی است. یعنی بافتی ادغامی از خطوط شکسته و منحنی است. سبک دیگر نیز "شهری بافی" است که از همان روستا بافی نشأت گرفته است و تاریخ آن به حدود بیش از ۳ هزار سال پیش بازمی گردد. آخرین نمونه این بافت فرش پازیریک است که بین مرز مغولستان و شوروی به دست آمده است. تاریخ کشف این فرش هم به ۲۶۰۰ سال پیش بازمیگردد. درباره طراحان نقوش فرشهای اصیل ایرانی، متأسفانه از صد سال پیش به آن طرف اطلاعات دقیقی در دست نیست و نمیتوان از شخص به خصوصی نام برد. در واقع میتوان گفت بیشتر مینیاتور یا گچ کاران روی این طرحها کار میکردند.
عضو شورای عالی هنر نقوش سنتی ایران در پاسخ به این سوال که آیا در طراحی این نقشها از داستانهای افسانهای نیز کمک گرفته میشد یا نه، میگوید: در برخی از فرشهای بافته شده در دوران شاه عباس، به غیر از چند طرح، مدلهای دیگر مثل صورت بافی داستانهای شاهنامه، هزار و یک شب و یا سایر داستانها به کار رفته است. این بدین معنا است که افسانهها نیز در تولید فرش اثر گذار بوده و حتی فرشهایی که دارای داستان و افسانه است در کشورهای مختلف، به ویژه کشورهای عربی، طرفداران زیادی داشته است.
کیانزاد تصریح میکند: درباره دسته بندی طرحها و نقشهای اصیل ایرانی باید گفت که حدود ۲۰ مدل، یا به اعتقاد برخی ۲۵، مدل مختلف وجود دارد. چرا که امروزه نیز سبکهایی اضافه شده است. از میان این طرحها، مدلهایی از جمله لچک ترنج، محرابی، محرمات، لیلی و مجنونی، صورت باف، اسلیمی و افشان را میتوان مثال زد.
وی در ادامه میگوید: قبل از انقلاب دومین صادر ات کشور، پس از نفت فرش بود و دومین منبع درآمدی ملی محسوب میشد. فرشهای ایرانی به علت زیبایی و کیفیت بالا، توجه کشورهای دیگر را به خود جلب میکرد و هنوز هم میکند. متأسفانه در حال حاضر این تجارت تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گرفته است. عاملی مثل کرونا در دو سال اخیر و به صورت کلی از آن مهمتر، تحریمها روی صادرات فرش تأثیر گذاشته است. البته سیاستهای اشتباه دولتی در حوزه صادرات و مسائل ارزی و مالیاتی نیز در این حوزه تأثیرگذار بوده است.
مقام اول در طرح، رنگ و نقش متعلق به ایران استعضو شورای عالی هنر نقوش سنتی ایران، اضافه میکند: نقصها و تنگ نظریهایی در بخش صادرات فرش رخ داد و میگفتند ما نباید سرمایههای ملی خود را به کشورهای دیگر صادر کنیم، این مساله باعث ضربههای مهلکی به صنایع دستی کشور شد. بنابراین کشورهای دیگر با کم شدن صادرات ایران به عنوان رقیب جلو آمدند و سعی کردند جایگاه این کشور را بگیرند. در رأس این کشورها چین قرار داشت که شروع به تولید فرش در سولههای بسیار بزرگ کرد. پس از آن کشورهایی مثل هند، بنگلادش، پاکستان و در حال حاضر افغانستان و ترکیه در این زمینه از رقبای ایران محسوب میشوند.
کیانزاد میافزاید: البته خوشبختانه این کشورها هنوز هم از لحاظ طرح، رنگ و کیفیت نتوانستند به پای ایران برسند و از این نظر مقام اول متعلق به ایران است. اما در بخش صادرات و به دست آوردن ارز در جایگاه چهل و دوم قرار داریم. میتوان گفت فروش و صادرات فرشها، تحریمها و عدم مدیریت درست مسئولان، امروزه بزرگترین چالش این صنعت به حساب میآیند.
وی با بیان اینکه این چالش روز به روز بزرگتر میشود، تاکید میکند: کسی دلسوز این صنعت نیست و با تغییر دولت، اوضاع باز هم همان آش و همان کاسه خواهد بود. البته برندهای خاصی در طراحی و نقاشی و تولید فرش هستند که وضعیت بدی ندارد؛ اما تعداد آنها از انگشتان دست تجاوز نمیکند.
عضو شورای عالی هنر نقوش سنتی ایران درباره وضعیت معیشتی طراحان و نقاشان فرش میگوید: طراحان و نقاشان فرش با توجه به تحریمها دچار آسیب شدیدی شدهاند. از طرفی با گسترش سیستمهای کامپیوتری و نرم افزاری، که بخش زیادی از این صنعت را به خود اختصاص داده است، پیشکسوتان اکثراً خانه نشین شده اند و از نظر معیشتی در تنگنا هستند.
اداره ارشاد طراحان فرش را هنرمند نمیداند!کیانزاد ادامه میدهد: حتی در خیلی از موارد به جای کمک و دلجویی از این قشر، زخم زبانهایی نیز میزنند. برای نمونه باید گفت که از نظر اداره ارشاد اسلامی، این افراد را با ۵۰ الی ۶۰ سال سابقه، هنرمند نمیدانند و میگویند این حوزه مربوط به صنعت است. بسیاری از طراحان و نقاشان مدت هاست به دنبال "کارت هنر" خود هستند. این در حالی است که بسیاری از هنرمندان بی تجربه کارت هنر خود را دریافت کرده اند. این امر متأثر کننده است.
وی همچنین درباره تغییرات و خلاقیتهایی که روی طرح فرشها صورت میگیرد میگوید: این تغییرات میتواند اصالت این هنر را از متزلزل کند. البته اگر بدون برنامه ریزی و چشم بسته باشد و فقط تقاضای بازار هدف در نظر گرفته بگیرند. از آنجایی که این خلاقیتها مقطعی و گاهی حساب نشده است، باعث ضربات مهلکی به صنعت فرش خواهد شد. تغییرات و خلاقیت باید کارشناسانه و در چهارچوب اصالت و فرهنگ و هنر ما باشد. میتوان در این چهار چوب خلاقیتهایی را نشان داد که به فرش ضربه نزند.
عضو شورای عالی هنر نقوش سنتی ایران از نقش اصفهان در این زمینه میگوید و اظهار میکند: اصفهان همیشه در زمینه طراحی و نقاشی و تولید فرش پیش رو بوده و حتی مکتبی با نام "مکتب اصفهان" را پایه گذاری کرده است. این مکتب همیشه در مرکز توجه بازارهای هدف بوده و هست. حتی برخی از کارهایی که در قم یا تبریز به تولید میرسد، طراحانی اصفهانی دارد. بسیاری از فرشهای ماشینی که در کاشان تولید میشود نیز به قلم طراحان اصفهانی طراحی شده است. این شهر خانه نوابغی همچون استاد احمد ارچنگ، استاد حاج عباس کرباسیون، استاد رستم شیرازی، استاد بهادری، استاد جعفر رشتیان و اساتید بی نظیر دیگری است که زمانی به وفور حضور داشتند و در هنرستان هنرهای زیبا پر و بال پیدا کردند و پرورش یافتند. اما امروزه به طور کلی هنرمندان از نظر مسئولان اهمیتی ندارند.
گزارش از: آفرین عدیلی، خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر ایمنا
کد خبر 499632منبع: ایمنا
کلیدواژه: فرش دستباف فرش فرش دستباف اصفهان بافندگان فرش طراحان فرش صنایع دستی روز جهانی صنایع دستی صادرات فرش هنر بافت فرش شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق صنایع دستی تولید فرش فرش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۱۸۱۹۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلم/ جنگ سایهها بین ایران و اسرائیل
براساس گزارش فرانس پرس جنگ سایهها همچنان بین ایران و اسرائیل ادامه داشته و ایران از ۷ اکتبر تاکنون بیش از ۸۰۰ حمله سایبری به اسرائیل داشته است.
دریافت 8 MB