به نقل از «شبستان»

اولین رساله علمی سطح ۴ مؤسسه معصومیه دفاع شد

تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۲۳۴۸۱۱

اولین رساله علمی سطح ۴ با موضوع «نقد آراء امین خولی در تفسیر ادبی معاصر» در مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) دفاع شد.

خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف ب نقل از دفتر تبلیغات اسلامی، فریده پیشوایی، از طلاب رشته تفسیر تطبیقی مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) از رساله علمی خود دفاع و موفق به کسب نمره عالی ۲۰ شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

استاد راهنمای این رساله، حجت ‏الاسلام والمسلمین سیدمحمود طیب‌حسینی، استاد مشاور اول حجت ‏الاسلام والمسلمین محمد عرب‌صالحی و استاد مشاور دوم خانم فاطمه قنبری بودند.

 

در این جلسه، خانم فریده پیشوایی در خصوص موضوع این رساله اظهار داشت: موضوع این رساله «نقد آراء امین خولی نواندیش معاصر مصری در تفسیر ادبی» است؛ خولی در مقاله‌ای به شکل تقریباً خنثی، دیدگاه خود را در تفسیر ادبی بیان کرد و سپس به شکل پراکنده و ناقص، مباحثی قرآنی را در اجرای نظریه اش ارائه داد و شاگردانش به ویژه بنت الشاطی، نظریه وی را پیاده کردند.

 

وی گفت: مسأله اصلی این رساله، تحلیل و نقد مبانی و روش خولی در نظریه تفسیر ادبی معاصر بوده که در چهار فصل، سامان یافته است.

 

پیشوایی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: این رساله از نوع کیفی و به روش اسنادی مبتنی بر آثار مکتوب خولی اعم از آثار قلمی، شفاهی و تألیفات شاگردانش ازجمله تفسیر بیانی بنت الشاطی، با رویکرد تحلیلی - انتقادی است.

 

وی افزود: هدف رساله مذکور، این است که آراء تفسیری خولی را از طريق استدلال قياسي و استقرائي، تشخيص، تفاوت و تمايز و مقايسه که به کمک قدرت تعقل و منطق صورت می گیرد، نقد کند؛ به ویژه آنکه تفسیر ادبی مورد نظر خولی، هویت متمایز از تفاسیر ادبی رایج داشته و معادل تفسیر فرهنگی است.

 

پیشوایی اظهار داشت: یافته های این رساله در فصل نقد مبانی نظریه خولی، نشان می دهد که وی به دلیل اشکالات مکتب تفسیری اهل سنت، ضمن مرجعیت دادن و اصالت بخشی به قرآن در برابـر قواعـد نحـوی و بلاغـی، با تفسیر موضوعی، قصد اثبات توانمندی قرآن در رفع مشکلات امروزی و تطابق فهم ادبی قرآن با نیازهای روز جامعه را داشته که نقطه قوت مبنایی نظریه است؛ از سوی دیگر خولی تحت تأثیر بنیان های فکری نو اعتزالی، قرآن را متني ادبي تلقي کرده و ضمن نفی تمام روش‏های تفسیری، توصیه می کند که قرآن تنها با در نظر‏گرفتن عقل و ضوابط فهم متن ادبی، همانند متون ادبی انسانی، با تكيه بر فرهنگ زمان نزول و ذوق ادبی عربی، بدون درنظرگرفتن هیچ ملاحظه دینی، به‏مثابه هنری ترین متن ادبی تفسير شود.

 

وی، مهمترین اشکال مبنای خولی در ارتباط با مخاطب را نسبی دانستن فهم‏ها از قرآن دانست و اظهار داشت: همچنین اشکال خولی در سیطره دادن به عقل و استغناء از روایات تفسیری، تکیه به عقلِ مستقل از وحی است، ضمن اینکه فهم بخشی از معارف قرآن، از عهده عقل بشر خارج است.

 

خانم پیشوایی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: یافته های این رساله در فصل نقد روش تفسیر ادبی در نظریه خولی نشان می دهد نقد علمیِ دیدگاه های مفسران، نوآوری در معانی واژگان، مرجعیت قرآن در تفسیر واژگان و اِعمال قواعد نحوی و بلاغی، عدم ورود به جزئیات و بهره‏گیری از تحلیل های جامعه‏شناختی و روان‏شناختی جهت نزدیک شدن به فهم مخاطبان اولیه نقاط قوت این نظریه اند، ضمن آنکه بسنده کردن بر ظاهر آیات و انصراف از معانی باطنی و تأویل، از چالش های جدی روش خولی در تفسیر ادبی بود.

پایان پیام/9

منبع: شبستان

کلیدواژه: دفاع از پایان نامه دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه خواهران تفسیر ادبی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۲۳۴۸۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (11 اردیبهشت)

به عزم توبه سحر گفتم استخاره کنم
بهار توبه شکن می‌رسد چه چاره کنم

سخن درست بگویم نمی‌توانم دید
که می خورند حریفان و من نظاره کنم

چو غنچه با لب خندان به یاد مجلس شاه
پیاله گیرم و از شوق جامه پاره کنم

به دور لاله دماغ مرا علاج کنید
گر از میانه بزم طرب کناره کنم

ز روی دوست مرا چون گل مراد شکفت
حواله سر دشمن به سنگ خاره کنم

گدای میکده‌ام لیک وقت مستی بین
که ناز بر فلک و حکم بر ستاره کنم

مرا که نیست ره و رسم لقمه پرهیزی
چرا ملامت رند شرابخواره کنم

به تخت گل بنشانم بتی چو سلطانی
ز سنبل و سمنش ساز طوق و یاره کنم

ز باده خوردن پنهان ملول شد حافظ
به بانگ بربط و نی رازش آشکاره کنم

تفسیر :

با آرزوهای محال و دست نیافتنی عمر خود را هدر ندهید و عاقلانه فکر کنید و تصمیم بگیرید. هرگز از خط تعادل خارج نشوید و از افراط و تفریط برحذر باشید.

اگرچه ناملایمات زندگی فشار زیادی به شما آورده اما شجاعت خود را حفظ کنید و در برابر سختی ها سر خم نکنید که انشالله به نیت دل خود برسید.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (9 اردیبهشت)