بازده واقعی شاخص سهام، رشد قیمت ها را توجیه می کند؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، در این میان برخی از سخنان رییس سازمان بورس درخصوص وجود حباب در بازار سهام و دلیل اتخاذ تصمیم دامنه نوسان نامتقارن حاوی نکاتی بود که به نظر چندان راضی‌کننده نبود. این‌طور که به نظر می‌رسد به رغم تغییر نگاه موجود نسبت به نقش نظارتی سازمان بورس در میان مسوولان و فعالان بازار سهام و نحوه مقابله با نوسانات قیمت، وجود نگاه دستوری همچنان مانع بزرگی بر سر راه تخصیص آزادانه قیمت‌ها در بازار سهام است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قربانی دخالت

بازار سرمایه در طول یک سال گذشته مصائب و مشکلات گوناگونی را پشت سر گذاشته است. از زمانی که ریزش قیمت‌ها در این بازار آغاز شد، تاکنون خیل‌ عظیمی از طرح‌ها و برنامه‌ها روی میز متولیان بازار سهام رفته و هر کدام به نحوی بر سر راه تخصیص آزادانه سرمایه به این بازار خلل ایجاد کرده است. این در حالی است که در تمامی بازارهای مالی دنیا حداقل آن‌طور که در کشورهای پیشرفته در جریان است، مقوله مدیریت بازار امری کلان‌نگر است که با بررسی احتمالات و مسائل از پیش تعیین شده سعی در ارتقای مدیریت بازار و مقابله با مسائل غیر مترقبه دارد. دقیقا به همین دلیل است که نحوه مدیریت حباب‌های دارایی از نخستین تجربه آن که «حباب گل لاله هلندی» باشد تا به امروز تغییرات زیادی در شیوه برنامه‌ریزی و مدیریت این بازارها صورت گرفته است.  در ایران اما بدبینی به تجربه‌های جهانی و بدهکار نبودن گوش مدیران به گفته‌های متخصصان سبب شده نه تنها آزموده را آزمودن در میان مدیران اقتصادی کشور امری متداول باشد، بلکه نواختن بر طبل آزمون و خطا نیز به یک رویه مدیریتی در مواجهه با بازارهای گوناگون بدل شود. همین امر باعث شده در مواجهه با تورم یا مشکلات دیگری نظیر رکود همیشه حمایت دستوری حرف اول را بزند و رفتن به بیراهه تصورات و تصمیمات پوپولیستی اولویت نخست مدیران اقتصاد کشور باشد. طبیعی است که در چنین فضایی بورس نیز از تبعات منفی مدیریت غیر علمی و آرمانی به دور نخواهد بود و هر آنچه کلیت اقتصاد را با این رویکردها متاثر کند، به بازار سهام نیز اثر خواهد گذاشت.

تیغ مستدام دامنه نوسان

از بدو احیای بازار سرمایه در دهه 70 تا به امروز یکی از معروف‌ترین مشکلاتی که بازارهای مالی کشور با آن دست به گریبان بوده‌اند، قیمت‌گذاری دستوری است. این شیوه قیمت‌گذاری و نارسایی‌های ذاتی آن نه فقط در ایران بلکه در تمامی کشورهای دنیا بارها و بارها شکست خورده و دولت‌ها نیز هر چه سعی کرده‌اند با عتاب و خطاب از پس نارسایی‌های آن برآیند موفق نشده‌اند. بنابراین طبیعی است که در ایران نیز این رویه راه به جایی نبرد و مداخله در نظام بازار بیش از گذشته بر ناکارآیی و حتی فساد دامن بزند؛ به رغم آنکه در طول سال‌های گذشته این واژه در مورد قیمت‌گذاری فولاد یا کالاهایی نظیر آن به کار رفته است و بیشتر توجه‌ها حتی در خود بازار سرمایه معطوف به قیمت‌گذاری‌ها در بورس کالا و حواشی پیرامون آن بوده است. این در حالی است که با وجود تشدید مداخله دستوری در قیمت کالاها در کل اقتصاد طی سال‌های قبل، دو ابزار مخرب در بورس وجود داشته که در موقع صعود و هم در دوره نزول بازار و حتی تک نمادها کار را برای به تعادل رسیدن قیمت‌ها سخت کرده و هیجان فروش یا خرید را تشدید می‌کند.  این دو ابزار دامنه نوسان و حجم مبنا هستند که مشابه آنها در هیچ کشوری وجود ندارد و در واقع یکی از مصادیق همان اعمال سلیقه و اختراع دوباره چرخ در بخشی از اقتصاد کشور است.

بر اساس آنچه پیش‌تر نیز این روزنامه در مجموعه‌ای از گزارش‌ها به آن اشاره کرده است این دو ابزار در بسیاری از مقاطع، ضمن ایجاد صفوف فروش و صفوف خرید سنگین به‌خصوص در زمان جلب توجه همگانی به بازار سرمایه نه تنها خود جلوی بحران را نگرفته‌اند، بلکه به طور جد در ایجاد بحران نقش‌آفرینی کرده‌اند. مکانیزم بحران‌آفرینی که این دو متغیر مهم در بازار سرمایه دارند به این صورت کار می‌کند که فارغ از میزان باز بودن دامنه نوسان وقتی صفی در بازار شکل می‌گیرد، انباشته شدن تقاضا یا عرضه امروز بر تقاضا یا عرضه فردا سبب تشدید روند معاملاتی می‌شود. این قضیه زمانی تعمیق می‌شود که محدودیت حجم مبنا در عمل مانع از رسیدن قیمت‌های فردا به سقف یا کف دامنه مجاز امروز شود.

دقیقا آنچه در نیمه نخست سال 99 به تشدید حباب بورس منجر شد، مشکلی از این دست بود که سبب می‌شد صف‌های خرید بازار هر روز سنگین‌تر شود و قیمت‌ها با رشد بدون رویه در نهایت حبابی سنگین را رقم بزنند. با این حال مساله به روند نزولی محدود نشد. مشابه همین رویه در نیمه دوم سال در سقوط قیمت‌ها شکل گرفت و سبب شد اشباع عرضه در صفوف فروش در همدستی با حجم مبنا بخش قابل‌توجهی از سهام به‌خصوص نمادهای کوچک بازار را با کاهش قیمت روبه‌رو کند. شاید لازم به یادآوری نباشد اما دقیقا از 19 مردادماه تاکنون بسیاری از نمادهای کوچک بازار بیش از 70 درصد قیمت خود را از دست داده‌اند.

سخنان عجیب آقای رییس

با تمامی این اوصاف رییس سازمان بورس به رغم مخالفت با دو تیغه قیچی زیان سرمایه‌گذاران، یعنی همان دامنه نوسان و حجم مبنا از تصمیم خود که به تعمیق بحران برساخته از حضور دامنه نوسان منجر شد، دفاع می‌کند. این مقام سازمان بورس روز گذشته در حالی در جمع اعضای اتاق بازرگانی تهران از تصمیم خود در ماه‌های پایان سال گذشته دفاع کرد که بنابر آمار به ثبت رسیده در بازار سهام از زمان به کارگیری دامنه نوسان نامتقارن و محدود شدن کاهش قیمت به محدوده 2 درصد، عملا نه تنها روند نزولی سهام فرسایشی شده بلکه اشباع فروش در بسیاری از نمادها عملا منجر به خارج نشدن پول از سهام و ورود آنها به نمادهای ارزنده شده است.

آنطور که محمدعلی دهقان دهنوی در این نشست گفته است، در مقطعی که تصمیم به تغییر دامنه نوسان گرفته شده، نااطمینانی در اقتصاد کشور وجود داشته و معلوم نبوده که قرار است خبر مثبت یا بد در بازار منتشر شود، همچنین مشخص نشده بود که شکل‌گیری روابط ایران در حوزه احیای برجام با قدرت‌های خارجی به چه شکلی خواهد بود؛ بنابراین این نااطمینانی به بازار صدمه می‌زده است. این گفته‌های رییس سازمان بورس در حالی مطرح می‌شود که نااطمینانی در دهه‌های اخیر بخشی جدانشدنی از اقتصاد کشور بوده و عامل تازه‌واردی در تحلیل وضعیت اقتصادی نیست. در مواجهه با این پاسخ سوالی که پیش می‌آید این است که چرا با در نظر گرفتن تنها یک عامل از مجموع عوامل دخیل باید تصمیمی گرفته می‌شد که هم خود نا‌اطمینانی را تشدید کند و هم با افزایش بی‌اعتمادی به بازار سهام و وارد آوردن ضربه سنگین به نقدشوندگی راه را برای خروج سرمایه از بازار از گذشته نیز هموارتر سازد؟

حباب چرا و چگونه؟

اما از دامنه نوسان که بگذریم در بخش دیگری از سخنان سخنگوی شورای عالی بورس حرفی عجیب درخصوص مفهوم «حباب» به میان آمده که واقعا عجیب به نظر می‌رسد. به گفته دهقان دهنوی قیمت دارایی‌ها بر اساس انتظارات تورمی شکل می‌گیرد و زمانی که انتظارات تورمی همانند نیمه نخست سال گذشته رو به فزونی است، نمی‌توان از حباب صحبت کرد. سوال اینجاست که اگر نمی‌توان حرف از حباب زد پس چرا بسیاری از کارشناسان در سه ماه نخست سال 99 به درستی از حبابی شدن بازار سخن گفتند و در مورد بروز خطر در این بازار هشدار دادند. در ثانی نکته پنهان از نظر آقای رییس در این موضوع نهفته است که حباب قیمت دارایی یک امر تحلیلی و بر اساس اطلاعات موجود است که بر مبنای انتظارات تورمی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نمی‌توان باور نداشتن به آن را با وجود نداشتن آن هم‌سنگ دانست. حقیقت امر این است که بازار سرمایه در همان زمان رشد بی‌وقفه قیمت‌ها مشخصات مهمی از شکل‌گیری و فرجام یک حباب تورمی را به نمایش می‌گذاشت. حباب قیمت در یک دارایی زمانی شکل می‌گیرد که بر مبنای یکی از روش‌های ارزش‌گذاری که عموما جریانات نقد آتی واحد اقتصادی و نرخ بازده بدون ریسک نیز در آنها دخیل است ارزش بنیادی محاسبه و متناسب با قیمت بازار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. زمانی که قیمت بازار فراتر از ارزش یاد شده در حال افزایش باشد حباب تشدید می‌شود و اگر این شرایط به بیشتر نمادهای بازار سهام سرایت کند حرف از شکل‌گیری حباب در بازار مربوطه می‌زنیم.

بورس بدون تورم

دیگر سخنان رییس سازمان بورس نیز عجایبی در بر داشت که پرداختن به آنها خالی از لطف نیست. نخست آنکه انتقاد دهقان‌دهنوی از مدافعان لزوم تناسب در رشد بورس با رشد اقتصادی به گونه‌ای بود که انگار رشد شاخص‌های سهام در ایران به فرض تورم‌زدایی شدن از رشد اقتصادی فراتر نیست و چون منتقدان متناسب نبودن رشد بورس با رشد ناچیز اقتصادی در حال مقایسه متغیری اسمی با واقعی هستند، به بیراهه می‌روند.

این در حالی است که بنا بر محاسبات رشد شاخص بورس به طور واقعی در سال گذشته 72 درصد و در سال پیش از آن 135 درصد بوده که در هر دوی این سال‌ها اقتصاد نتوانسته رشد چندانی از خود به نمایش بگذارد. بنابر این به هر شکل که نگاه کنیم بورس ایران نتوانسته خود را با واقعیات اقتصاد تطبیق دهد. در توضیح این مشکل اینکه انتظارات تورمی کشور به دلیل اصلی این موضوع تبدیل شده شکی نیست. اما باید به این نکته نیز توجه کرد که در هر صوت نمی‌توان وجود انتظارات تورمی را به عنوان مقصر وضعیت بورس معرفی کرد، چرا که در هر صورت مقام ناظر در سازمان بورس نقش عمده و مهمی در جهت منطبق کردن ساز‌و‌کار بازار با واقعیات موجود دارد.

پربیننده ترین عرضه اولیه سهام گروه مدیریت ارزش سرمایه صندوق بازنشستگی کشوری حل معمای ریزش بورس و فرار دژپسند از مسئولیت + فیلم سیمان از حصار قیمت گذاری دستوری خارج شد سهامداران چه شرکت هایی منتظر افزایش سرمایه هستند؟ سنگین‌ ترین صف‌ های خرید و فروش در بورس امروز / تا تعادل بازار فاصله زیادی باقی است!

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: بازار سرمایه رییس سازمان بورس انتظارات تورمی بازار سرمایه دامنه نوسان اقتصاد کشور بازار سهام قیمت گذاری سال گذشته حجم مبنا قیمت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۲۴۷۴۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صندوق سرمایه‌گذاری سهامی‌ چیست؟

اغلب افراد به دنبال حفظ ارزش سرمایه خود و کسب بازدهی مناسب هستند. برای رسیدن به این هدف نیاز است که افراد به کسب دانش و تجربه کافی در زمینه سرمایه‌گذاری بپردازند. روش‌های سرمایه‌گذاری زیادی مانند سرمایه‌گذاری در ملک، طلا، بازار بورس و … وجود دارد که هر فرد با توجه به تمایلات و درجه ریسک پذیری خود می‌تواند روش مناسب را انتخاب کند. سرمایه‌گذاری در بازار بورس، شامل دو روش مستقیم و غیرمستقیم است. ---------------- رپرتاژ آگهی -----------------

اغلب افراد به دنبال حفظ ارزش سرمایه خود و کسب بازدهی مناسب هستند. برای رسیدن به این هدف نیاز است که افراد به کسب دانش و تجربه کافی در زمینه سرمایه‌گذاری بپردازند. روش‌های سرمایه‌گذاری زیادی مانند سرمایه‌گذاری در ملک، طلا، بازار بورس و … وجود دارد که هر فرد با توجه به تمایلات و درجه ریسک پذیری خود می‌تواند روش مناسب را انتخاب کند. سرمایه‌گذاری در بازار بورس، شامل دو روش مستقیم و غیرمستقیم است.
در روش مستقیم، افراد به صورت شخصی فرآیند تحلیل، خرید و فروش سهام را انجام می‌دهند. برای رسیدن به نتیجه مطلوب در این روش، افراد باید دانش تخصصی، زمان کافی، مهارت و تجربه لازم را داشته باشند. همچنین، روش‌های مختلف تحلیل مانند تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال وجود دارند که می‌توانند به فرد کمک کنند تا تصمیمات بهتری در خرید و فروش سهام بگیرد.
صندوق سرمایه گذاری و سبدگردانی اختصاصی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس هستند. روش غیرمستقیم سرمایه‌گذاری در بورس به این معناست که افراد مدیریت دارایی‌های خود را به متخصصان بورسی و اشخاص با تجربه و دارای مجوز از سمت سازمان بورس واگذار می‌کنند. صندوق‌های سرمایه گذاری دارای انواع مختلفی شامل صندوق‌های سهامی، درآمد ثابت، مختلط، بخشی و … هستند که در ادامه به توضیح صندوق سهامی می‌پردازیم.
  صندوق سهامی
صندوق‌‌های سهامی، نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که عمده سبد دارایی آن را سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی تشکیل می‌دهند. ترکیب دارایی صندوق‌های سهامی شامل حدود ۷۰ درصد سهام و مابقی به‌صورت وجه نقد، اوراق مشارکت، اوراق بانکی و … است. این نوع صندوق‌ها در مقایسه با صندوق‌های با درآمد ثابت و مختلط ریسک بالاتری دارند.
صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی کارگزاری مفید شامل صندوق اطلس، پیشرو، پیشتاز و امید توسعه است. صندوق های پیشرو، پیشتاز و امید توسعه مبتنی بر صدور و ابطال و صندوق اطلس از نوع صندوق‌های ETF هستند.
صندوق اطلس مفید یکی از صندوق‌های سهامی قابل معامله است که از سال ۱۳۹۲ وارد بازار بورس شده است. به دلیل بازدهی مناسب در سال‌های گذشته، این صندوق به عنوان یکی از صندوق‌های سهامی، مورد توجه سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه قرار گرفته است. صندوق امید توسعه تنها صندوق سهامی کارگزاری مفید است که از مکانیزم تقسیم سود ماهیانه استفاده می‌کند.
صندوق‌های سهامی براساس تعداد واحدهای قابل ارائه نیز به دو دسته بزرگ و کوچک تقسیم می‌شوند. اگر تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری قابل انتشار حداقل پنج هزار و حداکثر پنجاه هزار واحد باشد، در دسته صندوق‌های کوچک قرار می‌گیرد. اگر تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری بین پنجاه هزار و پانصد هزار باشد، در دسته صندوق‌های بزرگ قرار می‌گیرد.
صندوق‌های سهامی دارای مزایایی همچون نقدشوندگی بالا، امکان کسب بازدهی مناسب در صورت رشد بازار بورس و کاهش ریسک به دلیل مدیریت توسط افراد حرفه‌ای هستند.
  ویژگی ‌های صندوق سهامی
صندوق سهامی، مناسب افرادی است که ریسک پذیری بالای دارند. همچنین این افراد فرصت کافی برای کسب دانش و انجام معاملات را ندارند.
مدیران صندوق‌های سهامی با استفاده از تجربه و مهارت خود، سعی می‌کنند بازدهی مناسبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند. این صندوق‌ها به دنبال سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌هایی هستند که پتانسیل رشد و عملکرد مناسبی دارند و قادر به ارائه بازدهی بیشتری هستند.
باید توجه داشت که صندوق‌های سهامی در شیوه سرمایه‌گذاری متفاوت عمل می‌کنند و می‌توانند استراتژی محافظه‌کار، متوسط یا تهاجمی داشته باشند.
در واقع، عملکرد یک صندوق سهامی تاثیر زیادی بر ارزش واحدهای آن در طول زمان دارد. اگر صندوق عملکرد خوبی داشته باشد، ارزش واحدهای آن افزایش می‌یابد. اما اگر صندوق به خوبی عمل نکند، امکان دارد که ارزش واحدهای آن رشد نکند و یا حتی کاهش پیدا کند.
یک راهکار معمول در صندوق‌های سرمایه گذاری از جمله صندوق‌های سهامی برای ایجاد فرصت سرمایه‌گذاری برای افراد با مبالغ کم، تقسیم واحد‌های صندوق به تعدادی واحد کوچکتر است. این کار باعث کاهش قیمت هر واحد صندوق می‌شود و امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک را نیز فراهم می‌کند.
در نتیجه، در انتخاب صندوق‌های سهامی بهتر است سرمایه گذاران صندوق‌هایی را انتخاب کنند که در دوره‌های مختلف از جمله دوره‌های رشد و رکود بازار، عملکرد قابل قبولی داشته باشند.