به نقل از «فارس»

مربی زیرک در پهنه سکوهای آموزشی

تاریخ انتشار: ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۲۶۲۵۳۳

از مجموعه یادداشتهای ریشه یابی مشکلات تحول تعلیم و تربیت – بخش سی و سوم

 

اردوان مجیدی

 

در سلسله یادداشتهائی، به ریشه یابی و کالبد شکافی مشکلات ماهوی نظام تعلیم و تربیت و ارائه راه‌حل‌های ممکن پرداخته بودیم. پس از یک تاخیر چند ماهه، این سی و سومین بخش از این یادداشتها است.

پس از اشاره ای به ابعاد پارادایم جدید تعلیم و تربیت، به چند شالوده و سازوکار محوری که باید در سکوهای تعلیم و تربیت[1]، که امروز نقش مهمی را در میدان تعلیم  و تربیت ایفا می کنند، اشاره کردیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در یادداشت قبلی (سی و دوم) به مدیریت مدیریت فعالیتها و کارهایی که شاگرد باید در تعامل با مربی و شاگردان دیگر در پهنه سکوها انجام دهد به عنوان اولین شالوده پرداخته بودیم.

در این یادداشت و چند یادداشت بعدی، به عملکرد زیرکانه مربی در کلاس درس می پردازیم، و به استفاده از بافت جدید تعلیم و تربیت، در یک تدریس زیرکانه اشاره می کنیم. ابتدا در این یادداشت سعی می کنیم فضای زیرکی مربی را مجسم کنیم، و در یادداشتهای بعدی، سازوکارهائی برای آن ارائه می کنیم.

آرام  اما زیرک  

یک روز در سالن مدرسه نشسته بودم و در فضای باز کلاسها، به فعالیت کلاسها نگاه می کردم. مدرسه ما آن موقع کلاسهایش در و دیوار جلوئی نداشت، و همه به یک سالن باز می شد[2].

 

 در یکی از کلاسها، یکی از مربیان با صرف انرژی خیلی زیاد مشغول درس دادن یک بخش از کتاب درسی به شاگردان بود. همه اش حرف می زد. با تمام بدنش، مشغول تلاش بود. شاگردان اما هاج و واج او را نگاه می کردند. گهگاه از شاگردان سوال می کردد، و شاگردان با سختی و به زحمت جوابی می دادند.

در کلاس مربی زیرک، بچه ها با شوق در تکاپو هستند.

 

در کلاس دیگر مربی‌ای پشت میزش لم داده بود و چای می خورد. همانطور که لیوان چای در دستش بود، گهگاه نکته ای می گفت. بچه ها بالا و پائین می پریدند و بعضا توی محیط کلاس تا میز معلم می آمدند، تا از او فرصت بگیرند که مطالب خودشان را به او بگویند. او با هوشمندی، نکته ای دیگر می گفت و همه را به تکاپو می انداخت. بچه هایش با شوق درگیر انجام کارهای واگذار شده بودند.

با اینکه در مدرسه ما خوردن و آشامیدن مثلا چای سر کلاس برای مربی و شاگردان آزاد بود و وسائل آن هم مهیا بود، مربی اول بعد از یک ساعت، انگار زهوارش در رفته باشد، خودش را به آبدارخانه می رساند که نفسی تازه کند و حنجره اش استراحتی کند. همیشه در جمع معلمان و کادر مدرسه اعلام می کرد که خیلی زحمت می کشد. واقعا هم همینطور بود. اما همیشه هم از یادگرفتن بچه ها و شرایط کاری گلایه داشت، و اینکه وقتی ساعت رسمی مدرسه تمام می شود، دیگر انرژی هیچ کاری ندارد و تازه شب هم باید برود و مطالب درس فردا را آماده کند، وگرنه فردا نمی دانست که سر کلاس باید چکار بکند!

مربی زیرک، گاه اصلا نتیجه گیری را کاملا به شاگردان واگذار می کند. 

اما مربی دوم، با آرامش به همه کارهایش، در زمینه های مختلف در مدرسه می رسید و بعضا تا ساعتها بعد از ساعت رسمی مدرسه در مدرسه مشغول به کار بود. اما همیشه آمادگی داشت که مطالب هر درسی را که پیش بیاید، با بچه‌ها درگیر شود. حتی وقتی مسئله کاملا جدیدی مطرح می شد، همانجا کمی روی آن فکر می کرد، از بچه‌ها نظر می خواست، اگر لازم بود با بچه ها در منابع دنبال جوابش می گشت، و آخر هم گاه نظر خودش را می گفت، و گاه اصلا نتیجه گیری را کاملا به شاگردان واگذار می کرد. 

 

شما در مورد این مربی ها چطور فکر می کنید؟

از مربی زیرک تا شاگردان فعال

به نظر شما وقتی مربی به جای بچه ها فکر می کند، مسئله حل می کند، حرف توی دهن بچه ها می گذارد، تمام جزئیات کار را از قبل پیش بینی کرده و مرحله به مرحله طبق برنامه و مطالب کتاب درسی، جلو می رود، و به همه چیز و همه شاگردان توجه دارد و همه مطالب را به آنها گوشزد می کند، بهتر عمل می کند؟

وقتی مربی به جای بچه ها فکر می کند، بهتر عمل می کند؟ یا وقتی فقط در نقش یک راهنمای زیرک ظاهر می شود، و با زیرکی بچه ها را درگیر یادگیری می کند؟

 

یا وقتی فقط در نقش یک راهنمای زیرک ظاهر می شود، و با زیرکی بچه ها را درگیر یادگیری می کند؟ مطالب را بر اساس شرایط پیش آمده با آرامش تحلیل می کند، و از میزان درگیر شدن بچه ها و صحبتهایشان، برای تعیین مسیر بعدی بحث استفاده می کند. از اینکه اعلام کند ”من هم نمی دانم“ یا ”باید ببینیم چه جور می شود“، ترسی ندارد.

وقتی معلم همه چیز را از قبل پیش بینی کرده، و خودش مسئله را جای بچه ها حل می کند، تمام جزئیات را توضیح می دهد، همیشه در حال سخنرانی است. وقتی معلم اینجوری خیلی فعال شد، بچه ها منفعل می شوند!

زیرکی، حتی در تدریس کرونائی

حتی در شرایط تدریس کرونائی هم، معلمانی هستند که دائما مشغول صحبت هستند و بچه ها شنونده‌اند. بچه ها باید فیلمها یا صوتهای ضبط شده معلم را ببینند، و گوش دهند، و مو به مو مباحث آن را یادگرفته یا دستورات گفته شده را انجام دهند.

به جای آن معلمینی هستند که محتوای آموزشی متنوعی را در اختیار بچه ها می گذارند، که بچه ها به انتخاب خودشان بخشی از آنها یا همه آنها را ببینند، و از آن برداشت خود را بکنند. یا اینکه مربی فقط طرح مطلب کرده و شاگردان خودشان باید به سراغ منابع در دسترسشان بروند، و با کنکاش، در آن مورد اطلاعاتی را پیدا کنند، و یافته های خودشان را به معلم و شاگردان دیگر ارائه کنند. این معلمان، فقط گهگاه کاری تعریف می کنند، و این بچه ها هستند که در خانه دائما در حال تکاپو هستند که کاری را آماده کنند، و مطلبی را ضبط کنند و در کلاس بفرستند.

 

با معلمان زیرک، این بچه ها هستند که در خانه دائما در حال تکاپو هستند!

مربی زیرک، اولا خودش به جای بچه ها تلاش نمی کند؛ بلکه جای تلاش برای بچه ها را باز می کند. به آنها میدان می دهد، و فضائی را فراهم می کند که با شوق و علاقه درونی تلاش کنند. مربی زیرک در ذهن بچه ها چالش ایجاد می کند، آنها را درگیر می کند، و آنها را به تکاپو می اندازد. مربی زیرک، سر بزنگاه، با طرح تک نکته هائی، بچه ها را به حرکت وادار می کند؛ و در مواقع ضروری، با رساندن بچه ها به چیزی که تصور آن را هم نمی کردند، بچه ها را شگفت زده می کند.

ابعاد ماجرای تدریس و استادی زیرکانه، مفصل است. شما در این مورد چگونه فکر می کنید؟  

*****

در یادداشتهای بعدی، به ابعادی از این تدریس زیرکانه خواهیم پرداخت. بخصوص خواهیم دید که چگونه با بهره بردن از بسترهای سکوهای آموزشی ایجاد شده، می توان زیرکانه شاگردان را در کلاس فعال کرد. ان شاء الله. الحمد لله رب العالمین.

 

 

 

[1] - Platforms – بسترهای رایانه ای که فعالیت آموزشی را تمهید می کنند. ”شاد“ نمونه ای از این سکوها است.

[2] - مدرسه حکمت بابلسر، در مدت 8 سال فعالیت خود به عنوان یک مدرسه پژوهشی، یک رویکرد مدرسه ای را پایه ریزی کرد، که به جرات می توان گفت، تاثیرگذاری زیادی در باور کردن تحول نظام تعلیم و تربیت، و جهت دادن به آن داشته است. در مورد مدرسه حکمت و رویکرد آن می توانید بهhttp://www.maktabe-hekmat.ir  و منابع مرتبط آن نگاه کنید.

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: گذار در بحران نظام برتر تعلیم و تربیت جای بچه ها بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۲۶۲۵۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۳۶۰۰ معلم در اصفهان استخدام می‌شود/تخلیه ۴۲ مدرسه به دلیل فرونشست

به گزارش خبرنگار مهر، محمدرضا ابراهیمی صبح سه‌شنبه در نشست خبری به مناسبت روز معلم اظهار کرد: اهمیت آموزش و پرورش بر کسی پوشیده نیست و اگر بخواهیم آینده را پیش بینی کنیم باید سری به مدارس بزنیم چرا که نبض آینده جامعه در مدارس نقش می‌گیرد.

وی هر گونه توجه به آموزش و پرورش را سرمایه‌گذاری ویژه برای آینده دانست و افزود: میزان توجه به آموزش و پرورش یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی جوامع است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه با اقدامات ویژه در دولت سیزدهم و مجلس و قوای سه گانه حال آموزش و پرورش خوب است، ادامه داد: اقدامات خوبی انجام شده اما هنوز کافی نیست، تاحدودی کمبودها در حوزه تجهیزات و فضا و نیروی انسانی جبران شده است اما جای کار وجود دارد.

وی با بیان اینکه کار ما فرهنگی است و باید برای انجام آن علاقه و هدف متعالی داشته باشیم، ابراز کرد: تعمیق آگاهی از سوی رسانه‌ها در این ارتباط امری ضروری است، رسانه‌ها باید رابطه و واسطه‌ای بین مسوولان و مردم باشند، دستاوردهای نهاد و سازمان باید عرضه شود و از سویی نیز کمبودها نیز گزارش شود.

ابراهیمی با بیان اینکه ما نباید در شهرک‌ها و مناطق انبوه نشین مشکل مدرسه داشته باشیم، افزود: اگر ماده ۱۸ قانون شوراها اجرا می‌شد این مشکلات را نداشتیم.

سال گذشته ۴۰ میلیون نفر ساعت آموزش اصفهان کم رمق بود

وی تحقق مسوولیت‌های اجتماعی نهادهای کلان تولیدی در قبال بهبود شرایط آموزش و پرورش را امری ضروری دانست و افزود: باید توجه داشت در سال گذشته مدارس اصفهان ۱۱ روز غیرحضوری شد و تعطیلی ۶۰۰ هزار دانش آموز خسارت بزرگی است چرا که حدود ۴۰ میلیون نفر ساعت ما کم رمق شده است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان افزود: تعمیق بخشی ۲ واژه مقدس تعلیم و تربیت باید در دستور کار رسانه‌ها باشد و اجازه دهند این آموزش تحت تاثیر کم کاری دیگران قرار گیرد.

وی با بیان اینکه تنوع مدارس در جامعه وجود دارد و این تنوع مخالفان وموافقانی دارد، ادامه داد: کارگروهی بیش از یک سال است که در خصوص بررسی روند فعالیت تنوع مدارس فعالیت می‌کند و در آینده نزدیک در خصوص کاهش تنوع مدارس اقدام خواهد شد.

ابراهیمی در خصوص کیفیت آموزش در مدارس دولتی نیز ابراز کرد: برای این امر ما از برخی معلمان نمونه درخواست دریافت ساعت آموزشی در مدارس دولتی را داشتیم که این امر منجر به کسب رتبه دوم کیفیت آموزش در کشور شدیم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه استان اصفهان حدود یک میلیون نفر دانش آموز دارد، افزود: رشد دانش آموزی در استان اصفهان تقریباً چندین دهه است که صعودی است، اصفهان، کاشان، نجف‌آباد، خمینی‌شهر، شهرضا و … شاهد افزایش تعداد دانش آموز هستیم و در مناطق روستایی و شهرهای کوچک‌تر شاهد کاهش تعداد دانش آموز هستیم.

۱۵۰ مدرسه در اصفهان تحت تاثیر فرونشست است

مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه در شهرها دچار کمبود فضای آموزشی هستیم، گفت: ۱۵۰ مدرسه در استان تحت تاثیر فرونشست قرار گرفته‌اند، بخش عمده‌ای از آنها با اقدامات فنی، مهندسی انجام شده در حال استفاده است و ۴۲ مدرسه از روند آموزشی خارج شده که فضای برخی جبران شده است.

وی ادامه داد: ناحیه ۵ آموزش و پرورش اصفهان در خانه اصفهان، ناحیه چهار آموزش و پرورش و برخوار بیشترین مدارس آسیب دیده از فرونشست را دارند.

ابراهیمی در خصوص آثار کرونا بر روی سیستم آموزش و پرورش گفت: همه جهان از این پدیده تاثیرگرفت، آثار این پدیده کوتاه مدت تمام نمی‌شود، بنابراین در بعد آموزش دانش آموزی که سال اول و دوم را به صورت آنلاین آموزش دریافت کرده دچار مشکل آموزشی و پرورشی می‌شود، بنابراین ما سعی کردیم هرچه زودتر مدارس را بازکنیم که چالش‌های زیادی را داشتیم.

وی اضافه کرد: اولین اقدامی که در این زمینه انجام دادیم، تشکیل ستاد پسا کرونا بود که اقدامات خوبی انجام شد و شکل و کیفیت آموزشی متفاوت شده است، نوع آموزش متفاوت شده است، از فضای مجازی به عنوان مکمل استفاده می‌کنیم.

مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان با بیان اینکه کمبود نیرو در استان اصفهان به عنوان ابر چالش تعریف شد، ادامه داد: این در حالی است که در دولت سیزدهم دانشگاه فرهنگیان را تقویت کرده و در استان اصفهان ۲ هزار و ۳۰۰ دانشجو معلم را پذیرفتیم در سال ۱۴۰۰، در سال ۱۴۰۱ حدود ۲ هزار و ۷۰۰ نفر و در سال جاری سهمیه اصفهان برای استخدام در استان اصفهان ۳ هزار و ۸۶۰ نفر، البته این عدد به صورت کامل محقق نمی‌شود چرا که در برخی از مناطق کد رشته‌ها به حد نصاب نمی‌رسد.

وی ادامه داد: انتظار ما این است که در سال آینده حدود سه هزار و ۶۰۰ نفر جذب شوند.

تکمیل می شود…

کد خبر 6092888