به نقل از «ایرنا»

گرایش به سبک هندی، بزرگترین آفت غزل معاصر

تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۳۳۲۴۵۶

سومین نشست مجازی از مجموعه برنامه «سخن؛ جستاری در ادبیات و شعر پارسی» با موضوع فرم شعر پس از انقلاب اسلامی، عصر روز گذشته در صفحه اینستاگرام خانه هنرمندان ایران برگزار شد. 
 در این برنامه فاطمه عرب‌زاده به گفت‌وگو با دکتر فاطمه راکعی، شاعر و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و دکتر قدرت‌الله طاهری، پژوهشگر حوزه ادبیات و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی پرداخت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 
در بخش نخست این نشست  راکعی درباره تناسب محتوای ایدئولوژیک شعر و قالب‌های شعر نو در دهه ۶۰، بیان کرد: ما نمی‌توانیم بگوییم محتوای ایدئولوژیک دهه ۶۰ با قالب‌های شعر نو تناسب داشته یا نه، چرا که ما قالب‌ها را ظرف می‌دیدیم، ظرفی که شعر را در آن می‌ریزیم. هر شعری را که دوست داشته باشیم در هر کدام از قالب‌ها که متناسب می‌بینیم،  می‌ریزیم.

یک نکته مهم این است که به قدری التهاب، شور و هیجان روحی و معنوی در انقلاب اسلامی بود که بی‌اختیار شعرها قالب موسیقایی را پیش از اینکه شاعر بخواهد انتخاب کند، برای خود انتخاب می‌کردند. 

وی ادامه داد: محتوای ایدئولوژیک دهه ۶۰ می‌توانست مناسبت خود را با همه قالب‌ها تعریف کند و قالب‌ها محدودش نمی‌کرد. ما همان‌طور که زیباترین شعرهای انقلاب را در قالب‌های غزل، بعضی رباعی‌ها، مثنوی‌ها و قالب‌های کلاسیک داریم، زیباترین شعرها را در سبک شعر نوی نیمایی و شعر سپید نیز داریم و البته در دهه ۶۰ بیشتر شعر نوی نیمایی که وزن را از آن نمی‌گیرد و فقط قافیه را می‌گیرد.

راکعی در بخش دیگری از نشست عنوان کرد: شعر زمینه نوآوری است. شعر تنها کلام هنری است یا تنها هنری است که ریشه‌اش در کلام است و مثل هنرهای دیگر بدعت، نوآوری و خلاقیت در آن حرف اول را می‌زند. خلاقیت خودش تاثیر می‌گذارد و تاثیر می‌تواند روحی و شگفت‌انگیز، به لحاظ زبانی و بیانی، در ارتباط با واژه‌سازی‌ها و ساختار نحوی زبان باشد که در شعر دهه ۷۰ به انواع مختلف صورت گرفته و نام‌های مختلفی دارد. 

در بخش دوم این نشست دکتر قدرت‌الله طاهری درباره فرم و محتوا در شعر اظهار کرد: اگر بخواهم جانب فرم و جانب محتوای شعر را مقابل هم قرار بدهم، ترجیح می‌دهم که جانب محتوا را بگیرم. یعنی بر مبنای اصالت محتوا، کلیت شعرهایی که تولید می‌شود را قضاوت کنم. چون فرم در عالی‌ترین شکل ممکن اگر بخواهد اجرا شود، بدون محتوا تفننی بیش نیست. شما اگر عالی‌ترین شکل را داشته باشید اما فاقد محتوا یا محتوای ارزنده، نهایتاً یک تفنن و یک تکنیک در اختیار دارید. یک تکنیک شکل را ایجاد می‌کند، نه اینکه خود محتوا بخواهد فرم خاص خودش را تولید کرده باشد.

در دوره ۲۰ ساله اخیر یکی از اشکالات عمده‌ای که همه جریان‌های ادبی با آن مواجه شدند، این بود که برای کشف فرم‌های جدید، از زندگی به عنوان مهم‌ترین عنصر سازنده شعر، غفلت کردند. 

وی گفت: فرم‌گرایی‌هایی که در دهه ۷۰ و ۸۰ در حوزه غزل شکل گرفت، شاعران را از اصل زندگی پر تب و تاب ما ایرانیان در این ۲۰ سال دور کرد. به همین دلیل اگرچه در جاهایی ما به غزل‌هایی با فرم خوبی رسیدیم ولی این شعرها نهایتا یک تفنن است و در حافظه تاریخی ما باقی نخواهد ماند. 

 یکی از مهم‌ترین آفت‌هایی که شعر معاصر ما و به خصوص غزل را تهدید می‌کند، هندی‌گرایی‌هایی است که متاسفانه بسیار باب شده است. چرا شعر سبک هندی نتوانست شاعران بزرگ و ماندگاری در حافظه تاریخی ما ایرانی‌ها و بعد در جهان، ایجاد کند؟ آنقدر دنبال مضمون و تصویر گشتند که زندگی را گم کردند.

 
طاهری ادامه داد: وقتی من می‌گویم زندگی در شعر جریان ندارد، زندگی فقط سیاست نیست. زندگی عشق‌ها، غم‌ها، شادی‌ها، گرفتاری‌ها و لحظات خوشی است که با هم تجربه می‌کنیم. من این شعر را هر چقدر می‌خوانم فقط تصویر و ارتباطات مضمونی در محور افقی می‌بینم. شعر آن تشکل لازم را ندارد، انگار تکه‌ها و پازل‌های زیبایی هستند که در کنار یکدیگر قرار گرفتند.

وی افزود: من نمی‌دانم ما با چه ایدئولوژی، بهانه و سیاستی وارد سبک هندی شدیم. ای کاش اگر قرار بود به گذشته رجوع کنیم، سراغ سبک عراقی می‌رفتیم و شعرهای بسیار عظیم و تجربه‌مند، شعر مولانا، عطار، حافظ و سعدی را الگوی خودمان قرار می‌دادیم. شعر این شاعران پیوند وسیعی با زندگی مردمان زمان خود دارد. 

این پژوهشگر گفت: بخش عمده‌ای از شعرهایی که الان سروده می‌شود، لحظه‌ای من را شاد می‌کند و لحظه‌ای من را به شگفتی وا می‌دارد. این فقدان زندگی در مهم‌ترین شعر این دوره، کاملاً نمایان است. من بزرگترین آفت غزل معاصر را گرایش به سمت سبک هندی می‌دانم و اگر طرفدارانی دارد، حاضر هستم در یک مناظره زنده ادبی صحبت کنیم.

برچسب‌ها انقلاب اسلامی ایران دانشگاه شهید بهشتی سعدی حافظ فاطمه راکعی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: انقلاب اسلامی ایران دانشگاه شهید بهشتی سعدی انقلاب اسلامی ایران دانشگاه شهید بهشتی سعدی حافظ فاطمه راکعی سبک هندی قالب ها دهه ۶۰

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۳۳۲۴۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی در دانشگاه جامع انقلاب اسلامی

دانشگاه جامع انقلاب اسلامی در هفت رشته در مقطع دکتری تخصصی دانشجو می پذیرد. - اخبار سیاسی -

مهدی شیری مدیر روابط عمومی دانشگاه جامع انقلاب اسلامی، در گفتگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم از پذیرش دانشجوی مقطع دکتری تخصصی (PhD) در هفت رشته برای سال تحصیلی 1403-1404 دانشگاه جامع انقلاب اسلامی خبر داد.

 به گفته وی روانشناسی تربیتی، حقوق بین الملل عمومی، مدیریت بحران،  مدیریت رسانه، مطالعات زنان و خانواده گرایش حقوق زن در اسلام، مطالعات زنان و خانواده گرایش مطالعات حقوق خانواده و مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی گرایش آینده پژوهی انقلاب اسلامی از جمله رشته هایی است که در این دانشگاه دانشجو جذب می شود.

علاقه مندان برای شرکت در آزمون این رشته ها می‌توانند تا 20 اردیبهشت 1403 به درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش آموزش کشور مراجعه و نسبت به انتخاب رشته خود اقدام کنند.

انتهای پیام/