به نقل از «خبرگزاری آریا»

بررسي عملکرد دوره پنجم مديريت شهري سمنان در حوزه بافت تاريخي

تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۴۲۴۱۴۱

به گزارش خبرگزاری آریا از سمنان، محسن امینیان؛ کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری در مقاله ای به بررسی عملکرد دوره پنجم مدیریت شهری سمنان در حوزه بافت تاریخی پرداخت.

متن این مقاله به شرح ذیل است:

بررسی عملکرد مدیریت شهری در حال حاضر و یا مقایسه عملکرد آن با عملکرد مدیران شهری در سنوات گذشته در شهر سمنان هدف این مقاله نبوده و در فرصت به وجود آمده نگارنده قصد دارد ضمن بررسی عملکرد مدیریت شهری در محدوده بافت تاریخی، در خصوص ضرورت و اهمیت بازسازی خانه های تاریخی، احیای باغ راه ها و ایجاد گذرهای گردشگری و همچنین بررسی کیفیت اقدامات صورت گرفته در حوزه تعریف پروژه های باز آفرینی فضاهای شهری  در چند سال اخیر مطالبی را به اختصار به رشته تحریر درآورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به جرات می‌توان گفت یکی از موترتین اقدامات در شهر سمنان، ایجاد تغییر نگرش مدیران و شهروندان سمنانی به موضوع حفظ و احیای بناهای تاریخی و همچنین اهمیت بازسازی و مرمت بافت های فرسوده بوده است.

مدیرانی  که در حوزه مدیریت شهری در طی سنوات قبل در حال انجام وظیفه بوده‌اند به خوبی به یاد خواهند آورد که نگرش دستگاه‌های اجرایی به مقوله خانه های قدیمی، ساباط و دالان های فرسوده به منزله نگاه به یک معظل شهری بوده و در حقیقت بافت قدیم را به مثابه یک دردسر شهری پنداشته و انجام هزینه برای بازسازی خانه های تاریخی را حیف و میل اعتبارات می دانستند و تنها راه رهایی از خطر ریزش دالان های قدیمی و راحت شدن از شر این ساختمان های خشت و گلی  را تخریب آن می دانستند. با نگاه منصفانه به عملکرد مدیریت شهری در سالهای اخیر شاهد اتفاقات خوبی در سطح کشور و به تبع آن در سطح شهر سمنان در راستای حفظ هویت شهری و احیای بناهای تاریخی بوده ایم،  با شروع دوره مدیریت فعلی شهری و حاکم شدن مجدد نگرش کارشناسی در بین جمعی از مدیران شهرداری، فرمانداری، استانداری و شورای اسلامی شهر به مقوله بافت های تاریخی و در پی آن اتصال خجسته ی حلقه های مدیریتی در راستای احیای بافت قدیم باعث گردید پروژه های خوبی را در این زمینه تعریف و عملیات اجرایی آن را  آغاز نمایند.

 در چند سال گذشته شهرداری سمنان ضمن شناسایی برخی از خانه‌های تاریخی و طراحی گذرهای گردشگری نسبت به تامین اعتبار و شروع عملیات احیا و بازسازی این مسیرها اقدام نموده است، از طرفی شهروندان سمنانی که تا پیش از این در سطح شهر تنها شاهد تخریب ساختمان های قدیمی بودند، حالا باصحنه های زیبایی از اتحاد و همدلی بین دستگاه‌های اجرایی در راستای اهمیت دادن به ساختمانهای خشتی و گلی و بازآفرینی دوباره  خانه های میراثی و احیای محله‌های قدیمی خود مواجه  می شدند ، خانه های فرسوده تاریخی که پیش از این به حال خود رها شده و در انتظار لودر و کامیون روز شماری می کردند، به یک باره مورد توجه مسئولین شهری قرار گرفتند، از طرفی تعریف پروژه های بازآفرینی شهری در فضاهای بافت قدیم شهر باعث گردید خانه های ظاهرا بی ارزش قدیمی دوباره  دارای احترام و اعتبار گردیده و شهروندانی که مالک این بناها بودند مجدداً برای احیای خانه‌های میراثی خود آستین‌ها را بالا زده، پای کار آمده و برای دریافت طرح های مرمت به همراه انجام تجمیع پلاک ها و شروع بازسازی و احیای بناهای موجود در محله های  قدیمی به دستگاه‌های مسئول مراجعه نمایند.

 از طرفی پس از مرمت برخی بناهای قدیمی و آغاز بهره برداری از این مراکز تحت عنوان رستوران، موزه، مراکز  رفاهی و اقامتی و سایر کاربری های مرتبط با صنعت گردشگری شهروندان ساکن در محدوده بافت قدیم از نزدیک شاهد آن بودند که بافت قدیم شهر دوباره  رونق گرفته و به عبارتی " تهدیدهای دیروز به فرصت های امروز" تبدیل شده است ، از طرفی آغاز عملیات بازسازی انهار و مرمت دیوارهای قدیمی و انجام کف سازی در باغ راه هایی که مالکین آن سالها در انتظار ابتدایی ترین خدمات و کوچکترین اقدامات عمرانی بین دستگاه‌های متولی در رفت و آمد بودند و همواره در جواب پیگیری برای رفع مشکلات مرتبط با باغ راه ها تنها با این پاسخ تکراری مسئولین مواجه می شدند که " به این واحد مربوط نمی‌شود"  ولی حالا شاهد آن بودند که مدیریت شهری خود به سراغ باغداران زحمتکش آمده و برای  حل مشکلات فراوانی که سال ها مغفول مانده بود اقدام نموده  است،  پیرمردهایی که به سبب خاک آلود بودن مسیر رفت و آمدشان به باغ ها همیشه نالان بودند امروز دیگر با دعوت از فرزندان و خویشاوندان خود برای تفریح در باغ‌ها و بازدید از کوچه باغ های مرمت شده، حال دیگر به کار باغداری خود افتخار می‌کنند هر یک از کارشناسان حوزه گردشگری که به وضعیت قبلی باغ راه های شهر سمنان با نگاهی انصاف نگاه کنند ، اعتراف خواهند کرد که اقدامات صورت گرفته طی سالهای اخیر علاوه بر زیباسازی کوچه باغ ها باعث ارتقاء جایگاه باغداری و حفظ شان مالکین باغ ها ( این میراث طبیعی شهر سمنان) شده‌اند اگر سال‌هاست شهر سمنان را به عنوان یک باغ شهر یا شهری در باغ معرفی می کنیم پس می بایست بازسازی و احیای انهار و انجام زیباسازی در معابری که به مثال مویرگ هایی این قطعات را به هم متصل می کنند  را نیز در اولویت نخست پروژه های شهری دهیم.

پس حال که مدیریت شهری پیش قدم شده، بیاییم به حمایت همه جانبه از این اقدام شهرداری ادامه داده و با مطالبه گری از سایر دستگاههای متولی ، از مسئولین شهری بخواهیم که با بسیج امکانات و تامین اعتبار مورد نیاز سعی کنیم سنگ بنایی که توسط شهرداری سمنان پایه‌ریزی شده است نیمه کاره رها نشده و همه با هم  این نهضت مبارک را به سرمنزل مقصود برسانیم. 

 در شهرهایی مثل سمنان، باغ راه ها جزء تفکیک ناپذیری از مسیر عبور و مرور روزانه بسیاری از شهروندان بوده و باغ ها جزء جدانشدنی از زندگی شهری می باشند. فراموش نکنیم در شهر سمنان باغ ها در محدوده شهری واقع گردیده و در بسیاری از مناطق شهری این باغ ها با بافت های مسکونی در هم تنیده شده اند، به گونه ای که بسیاری از خانه‌های مسکونی و گاهی حتی مراکز خدماتی و تجاری در مجاورت باغ ها قرار گرفت است،  همانطور که بارها اعلام نمودیم که سمنان شهری در بین باغ هاست، پس چگونه انتظار داریم مدیریت شهری در زمان برنامه ریزی برای عمران شهری ، باغات به عنوان یکی از زیباترین و باشکوه ترین مناظر شهری را از شهر جدا نموده و نسبت به آن مسئولیتی نداشته باشد، به همین دلیل شهرداری با تلاش برای ارتقاء جایگاه باغداری در شهر سمنان، رسیدگی به مشکلات این عزیزان را به یکی از اولویت های  اول مدیریت شهری در پروژه‌های عمرانی تبدیل نموده است، از طرفی مراجعه مجدد مالکین برای تعیین تکلیف و احیای باغ های رها شده قطعاً باعث افزایش ارزش خانه های قدیمی بوده که این افزایش بها نه تنها جزء اشکالات این طرح محسوب نمی گردد بلکه، قطعاً دستیابی به آن جز اهداف مدیریت شهری برای احیای ساختمان های قدیمی بوده است چرا که با شروع نهضت حفظ بافت های تاریخی برای اولین بار در شهر سمنان شاهد افزایش نسبی ارزش بناهای قدیمی در محدوده های تاریخی هستیم، در سال های قبل وقتی اصطلاح  "بنای میراثی" به ساختمان اطلاق می گردید، مالکین آن سال ها می بایست بلاتکلیفی را تحمل نموده و شاهد تخریب تدریجی بنای قدیمی خود باشند ولی با ایجاد نگرش جدید مدیریت شهری در سمنان بناهای تاریخی از احترام و اهمیت تازه‌ای برخوردار شده اند، در شهر سمنان اجرای سیاست های باز آفرینی شهری با فراز و فرودهایی همراه بوده است در هر دوره تلاش هایی برای احیای بافت‌های قدیمی شهر صورت گرفته ولی از آنجا که این تلاشها و اقدامات موضعی و محدود بوده و از طرفی هدف گذاری های صورت گرفته از برنامه ریزی  جامع و کاملی برخوردار نبوده است لذا با تغییر مدیریت شهری یا به  فراموشی سپرده شده و یا از سرعت اجرای آن کاسته شده است، در برخی از دوره های مدیریت شهری گسترش زیرساخت‌ها و توسعه معابر شهری در اولویت بوده و مهمترین جلوه این سیاست احداث تقاطع های غیر همسطح و زیرگذر هایی متعدد در سطح شهر  بوده که البته شاید ضرورت اجرای آن در زمان افتتاح با اما و اگرهایی همراه بوده ، ولی اکنون با توسعه شهر و افزایش ترافیک شهری، ضروریت اجرای آن ملموس تر به نظر می رسد. 

 خلاصه کلام این که از آنجا که شهرداری ها در سطح کشور طی سنوات گذشته خیلی برنامه محور نبوده و تهیه برنامه ها و چشم اندازهای آینده یا انجام نشده یا تدوین برنامه ها فقط به عنوان ویترین مدیریت شهری بوده ولی در واقعیت نقش آن در تصمیم گیری ها از اهمیت بالایی برخوردار نبوده است، لذا مقدار و کیفیت اقدامات صورت گرفته در حوزه بافت تاریخی در دوران های مختلف مدیریت شهری با کش و قوس های زیادی همراه بوده است. 
امروز بر همگان روشن است که توسعه می‌بایست همه جانبه و البته همگرا باشد، پس باید قبول کنیم که در دنیای پرتلاطم امروز بدون نقشه راه نمی توانیم مسیر درست را انتخاب کرده و یا حداقل  در مسیر درست باقی بمانیم و همچنین بدون برنامه ریزی نخواهیم توانست منتقدان همیشگی پروژه‌های شهری را قانع کنیم که تلاش برای احیای بافت تاریخی جزء تفکیک ناپذیر وظایف شهرداری بوده و به عبارتی شهر های تاریخی مثل شهر سمنان با حفظ بافت تاریخی خود در حقیقت هویت شهری خود را باز تعریف می نمایند.

با عنایت به مراتب فوق باید گفت با وجود آنکه تلاش برای احیای بافت‌های تاریخی از سابقه ای طولانی در شهرمان برخوردار بوده و پروژه هایی به منظور باز آفرینی فضاهای قدیمی شهر طراحی و اجرا شده است، ولی این  پروژه ها مثل جزایری جدا از هم بوده و مدیریت شهری در گذشته نتوانسته بین آنها همگرایی مطلوبی را ایجاد نماید، در حالی که مدیریت شهری فعلی علاوه بر تلاش برای تغییر نگرش شهروندان و مدیران شهری نسبت به تعریف پروژه‌های متعدد با محوریت بازآفرینی شهری  برای احیای بافت‌های تاریخی به صورت پروژه محور و در قالب گذرهای گردشگری اقدام نموده  است، نگاه مدیریت شهری به مقوله توسعه گردشگری شهری  از طریق احیای خانه‌های تاریخی و بازسازی معابر واقع  در حدفاصل این خانه ها و همچنین ایجاد مراکز تفریحی و رفاهی در کنار این پروژه ها و زنده کردن دوباره استخرهای قدیمی در حاشیه این محله ها.... همه و همه باعث ایجاد گذرهای گردشگری و ایجاد محورهای با هویت شهری گردیده است.

 کوتاه سخن اینکه توسعه پایدار و همه‌جانبه هرگز در سیستمی نهادینه نخواهد شد مگر با هدف گذاری علمی و تخصصی، و در نهایت توسعه جامع و پایدار محقق نخواهد شد مگر آنکه حرکت مدیران شهری بر اساس نقشه راه جامع توسعه صورت پذیرد، پس که اگر می خواهیم برای توسعه شهر اقدام کنیم چاره‌ای نداریم جز آنکه با بهره‌گیری از توان علمی متخصصان و مشاوران کاربلد  در قدم اول با تدوین برنامه‌های جامع توسعه شهری و تهیه چشم‌انداز آینده، مسیر صعود به قله را هموار نماییم، تا زمانی که تصمیم گیری ها بر اساس برنامه‌ای مدون و جامع نباشد هم امکان اشتباه وجود دارد و هم ممکن است دچار آفت اعمال سلیقه های شخصی یا گروهی در انتخاب سیاست‌های کلان شهری شویم و مهمتر آن که چون سند توسعه در سرلوحه کار ما نیست، لذا  همیشه در معرض نقد های غیر تخصصی یا گاهی غیر تخصصی قرار خواهیم گرفت که در این صورت به سبب عدم وجود برنامه مشخص، پاسخ دهی علمی به این نوع نقدها به خوبی امکان پذیر نخواهد بود.

با این حال در شرایط فعلی کشور و در حالی که عدم التزام به برنامه ریزی به عنوان بزرگترین آفت پیش روی مدیران  ارشد محسوب گردیده و در شهرداری ها به سبب وجود  بسیاری از کمبودها و بروز مشکلات متعدد قطعا پایبندی به برنامه های دراز مدت به خوبی امکان پذیر نمی باشد پس باید به مدیریت شهری حق داد که با وجود بحرانهای مالی و کمبود های  اقتصادی باز هم  بافت قدیم و هویت تاریخی شهرمان را فراموش نکرده و ساماندهی فضاهای زیبا و تاریخی و حرکت در مسیر بازآفرینی فضاهای شهری  را در اولویت  پروژه‌های عمرانی شهری خود قرار داده است چراکه شاید در آینده فرصتی برای احداث یک پارک یا تعریض یک خیابان باز هم باقی باشد ولی شاید شرایط تملک یک خانه تاریخی تا سال آینده تغییر کرده و یا عدم رسیدگی به وضعیت مقاوم سازی، تا سال آینده از آن ساختمان تنها مخروبه ای به جای بگذارد در مبحث حفظ هویت تاریخی شهری انجام کار در زمان مناسب و اقدام به موقع قبل از فرسایش یا تخریب آن اثر تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و به بعضی از منتقدین می توان گفت برای نجات هویت شهرمان حتی شاید امروز هم دیر باشد و این امر محقق نخواهد شد مگر با تغییر نگرش به مقوله بافت قدیم و بازنگری در سیاست گذاری های باز آفرینی در محدوه قدیمی شهرمان سمنان و  به قول استاد سهراب سپهری  "چشم ها را باید شست ، جور دیگر باید دید.... “جالب این که این شاعر بزرگوار  هم "کاشانی" بود

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: بافت تاریخی شهرداری سمنان شورای شهر سمنان برای احیای بافت بافت های تاریخی خانه های تاریخی گذرهای گردشگری مدیریت شهری شهر سمنان برنامه ریزی بافت تاریخی باز آفرینی باغ راه ها بافت قدیم پروژه ها خانه ها باغ ها سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۲۴۱۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مشارکت «شناسایی خطر» در حوزه شهری ارتقا پیدا کند

دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: فرهنگ سازمانی و فردی در چشم‌انداز حادثه صفر بسیار مهم و قانون طلایی در چشم‌انداز حادثه صفر تعهد مدیران است، در این راستا در حوزه شهری مشارکت شناسایی خطر به ویژه برنامه HSE پیمانکاران باید ارتقا پیدا کند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، سجاد زارع امروز _پنجشنبه سیزدهم اردیبهشت_ در همایش اهمیت، نقش و جایگاه HSE در مدیریت شهری با تبیین موضوع چشم انداز حادثه صفر اظهار کرد: منظور از این واژه نزدیک شدن به عدد صفر است .

وی با تاکید بر اینکه آمارها نشان می‌دهد برنامه‌ای در کشور برای کاهش حوادث جاده‌ای نداریم، افزود: هدف از چشم‌انداز حادثه صفر، فرهنگ جامع پیشگیری است.

دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی کرمان تصریح کرد: فرهنگ سازمانی و فرهنگ فردی در چشم‌انداز حادثه صفر بسیار مهم است، قانون طلایی در چشم انداز حادثه صفر تعهد مدیران است.

زارع گفت: هرچند داده‌های ایمنی در ایران دست‌کاری می‌شود، اما به‌دنبال مقصر نیستیم و معتقدیم اگر اعداد واقعی گزارش داده شود می‌توان به دنبال راه حل بود.

وی با اشاره به اینکه چشم‌انداز صفر ابزار استاندارد دارد، تصریح کرد: چهار اصل زندگی قابل مذاکره نیست، توانایی مقابله با فشارهای جسمی و روحی بسیار مهم است و پیشگیری حرف اول را می‌زند.

دانشیار گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی کرمان با اشاره به سیر تکامل ایمنی در سه بخش سخت‌افزار، نرم‌افزار و فرهنگ سازمانی گفت: در کشور ما تمرکز بر ایمنی شغلی است و نه ایمنی فرایند که این خود یک گپ محسوب می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه صنایع در صورت امکان هر دو واحد ایمنی شغلی و ایمنی فرایند را با هم داشته باشند، ادامه داد: ارزیابی ریسک در صنایع توسط کارشناس ایمنی انجام می‌شود این در حالی است که واحدها باید خودشان این کار را انجام دهند، مشارکت کارکنان شاخص مهمی است.

زارع اظهار کرد: با شعار نمی‌توان به سمت چشم‌انداز صفر حرکت کرد، در حالی که در مدیریت سنتی تمرکز روی مدیریت ریسک است و در مدیریت بر اساس چشم‌انداز صفر تمرکز بر رهبری ایمنی است.

وی افزود: در حوزه شهری مشارکت شناسایی خطر، به‌ویژه برنامه HSE پیمانکاران باید ارتقا پیدا کند.

کد خبر 750062