بیماران خاص ذرهذره آب میشوند
تاریخ انتشار: ۱۴ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۴۴۴۸۹۸
آفتابنیوز :
«بازار دارو از کنترل خارج شده است. برخی داروهای معمولی مانند مفنامیکاسید نیز در داروخانهها پیدا نمیشود. به همین دلیل اگر پای حرفهای افراد مبتلا به بیماریهای خاص بنشینید خواهید شنید که آنها با مشکلات بسیار زیادی روبهرو هستند؛ چراکه داروهایشان از دسترس خارج شده است و اگر پیدا شود چند برابر قیمت واقعی به فروش میرسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
چرا دارو کمیاب شد؟
سالهاست که افراد مبتلا به بیماریهای خاص به جز مشکلات بیماری با مشکلات دارویی نیز مواجه هستند. مشکلات آنها اما در چند سال اخیر بیشتر شده؛ مشکلاتی که ریشههای آن به سوء مدیریت و مسائلی مانند تحریم برمیگردد. از سال ۹۸ تاکنون بسیاری از شرکتهای داروسازی دنیا که در کشور نمایندگی داشتند، دفتر خود را تعطیل کردند و این لزوم خرید مستقیم دارو از خود شرکتها را افزایش داد اما انتقال پول و حتی انتقال داروی خریداریشده به کشور با مشکلات زیادی مواجه است. بسیاری از شرکتهای خارج از مرزهای کشور به دلیل تحریمها، دارو به کشور نمیفروشند یا اگر هم بفروشند این انتقال ارز از طریق سیستم بانکی است که موانع دیگر را پیش پای خرید دارو میگذارد. اینها اما تنها مشکلات تامین داروی کشور نیست و تخصیص ارز برای تامین داروهای مورد نیاز از مشکلاتی است که فعالان در حوزه دارو با آن مواجه هستند. تخصیص ارز به تولیدکنندگان دارو، این روزها به کندی و با مشکلاتی همراه است، آن قدر که حتی به گفته افراد مبتلا به بیماریهای خاص، داروهای تولید داخل هم به دلیل تخصیصنیافتن ارز و تامیننشدن مواد اولیه، نایاب شده است.
این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند به جای ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی که به ایجاد رانت و فساد در سیستم دارویی میشود، بهتر است ارز دارو تکنرخی شود و چنان چه دولت قصد تخصیص یارانه به دارو را دارد بهتر است این یارانه را در اختیار بیمه قرار دهد. از داروهای کمیاب داخلی میتوان به انسولین برای افراد مبتلا به بیماری دیابت، آمپول واریوپپتیل که برای سرطانهای رحم و پروستات استفاده میشود و نیز داروی فاکتور ۸ که برای درمان افراد مبتلا به بیماری هموفیلی است، اشاره کرد؛ داروهایی که دورهای و در مدت زمانهای متفاوت به دلیل سوء مدیریت نایاب میشوند.
داروی کمیاب اما تمام مشکل بیماران خاص نیست. اگر افراد مبتلا به بیماری خاص دارویی را نیز در داروخانهها پیدا کنند، قیمتهای نجومی این داروها آنها را از درمان دور میکند. داروهای بیماران خاص در حالی نایاب و کمیاب است که در بازار آزاد و در فضای مجازی افرادی بهراحتی داروها را به فروش میرسانند؛ برای نمونه با گشتی در فضای مجازی میتوان فروشندگان داروی زومتا را بهراحتی پیدا کرد. فقط کافی است بیماران چهار تا پنج برابر قیمت دارو را پرداخت کنند.
پیوندیها به خاطر دارو آرامش ندارند
کمبود دارو درست به اندازه بیماری کلیوی در حال چزاندن کسانی است که پیوند کلیه شدهاند. هر بیمار پیوندی با اندک غفلتی، کلیه قرضیاش را از دست میدهد و پیوند بهراحتی پس میزند. با این حال اما کسانی که هم سختی پیوند را تحمل کرده و هم پیه خوردن دارو تا پایان عمر را به تن مالیدهاند، این روزها زیر بار کمبود دارو نیز دارند له میشوند.
آقای «ش» که هم خودش کلیه پیوندی دارد و هم همسرش تا به حال سه بار کلیه پیوند زده، با یک دنیا آه و افسوس به ما میگوید از وقتی پیوند کلیه در ایران باب شده تا امروز هیچ زمانی نبوده که بیماران، خاطری آسوده داشته باشند. او میگوید کمبود همیشه بوده و نایابشدن داروها نیز در مقاطعی وجود داشته و کمبودی که این روزها دربارهاش حرف زده میشود، چیز تازهای نیست. با این حال این که بیماران مجبورند همیشه دلشوره داروهایشان را داشته باشند، چیزی است که آقای «ش» تا به حال به آن عادت نکرده و برایش یک علامت سوال بزرگ است که چرا یک بیمار کلیوی باید همیشه دغدغه دارو داشته باشد. داروهای گرانقیمت و بعضا کمیاب بیماران پیوند کلیه چهار قرص است. عمدتا ساخت آلمان و سوئیس که به خاطر نوسانات ارزی و مشکلات مربوط به واردات، هر بار گرانتر از دفعه قبل به دست بیماران میرسد و هر چند وقت یکبار روی فاز کمیابی و نایابی میافتد. این چهار قرص اینها هستند: سلپست، ساندیمون، راپامیون و پروگراف.
آقای «ش» میگوید اما در مقاطعی که این داروها کمیاب و نایاب میشود مثل این روزها که داروهای بیماران پیوند کلیه گرفتار کمبود است، یک ترفند است که بیماران را از مرگ نجات میدهد. او میگوید بیماران عضو کانالی در فضای مجازیاند و آنجا اعلام میکنند که نتوانستهاند دارو بخرند. به این ترتیب اعضای گروه که داروی اضافه دارند بخشی از داروی خود را به فرد نیازمند قرض میدهند تا فعلا کارش راه بیفتد.
این بیمار پیوندی اما تنها از کمبود داروهایش در عذاب نیست، بلکه میگوید سازمان غذا و دارو طرحی را اجرا کرده که به موجب آن هر بیمار کلیوی فقط مجاز به دریافت داروهایش از یک داروخانه خاص است؛ به طوری که اگر مثلا داروخانه شهید کاظمی که باید داروی یک بیمار خاص را تامین کند در این برهه دارویی را ندارد اما آن دارو در داروخانه ۲۹ فروردین در دسترس است، بیمار قادر نیست داروی خود را از این داروخانه تامین کند، چون به محض مراجعه به او خواهند گفت باید سراغ داروخانه خودش یعنی شهید کاظمی برود.
آقای «ش» معتقد است این تصمیم برای زمانی خوب است که وفور دارو باشد نه الان که کمبود، آه از فغان بیماران بلند کرده و داروخانهها نیز که قبلا سهمیه دو ماه بیماران را میدادند حالا فقط داروی یک ماه را به آنها میفروشند. علاوه بر اینها اما قیمت رو به افزایش داروهای این بیماران نیز موضوع دیگری است که محل گلایهمندی است. به گفته آقای «ش» اگر پارسال دارویی را به طور تقریبی ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان میخریدهاند حالا باید ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار و گاهی ۱۵۰ هزار تومان بخرند که این روند رو به افزایش با وضعیت جیب بیماران همخوانی ندارد.
مرگ ۴۰۰ بیمار مبتلا به تالاسمی و آسیبدیدگی ۷۰۰۰ نفر
زندگی برای افراد مبتلا به بیماری تالاسمی در یک سال و نیم گذشته سختیهای زیادی داشته است. از یک طرف کمبود خون و از طرف دیگر افزایش قیمت دارو و تجهیزات پزشکی. یونس عرب، رئیس انجمن تالاسمی کشور که خود نیز به بیماری تالاسمی مبتلاست، از روزهای سخت کمبود دارو و افزایش هزینهها به ما میگوید. اگر افراد مبتلا به بیماری تالاسمی، سال گذشته بسته تزریق شامل سرنگ را صد هزار تومان میخریدند، این روزها، بسته تزریق که هر ۱۰ روز یکبار باید خریداری شود، ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان قیمت دارد. دسفرال تزریق (فیلتر تزریق که هر سه سال یک بار باید تعویض شود) سال گذشته ۳ میلیون تومان هزینه داشت، حال این که امسال دسفرال با قیمت ارز دولتی ۱۸ میلیون تومان به فروش میرسد و بیمهها فقط هزینه ۳ میلیون تومان آن را پرداخت میکنند.
آن طور که عرب توضیح میدهد، قیمت انواع قرصهای کلسیم با افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی نسبت به سال گذشته مواجه بوده است. داروی زومتا سال گذشته یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به فروش میرسید، این دارو اما این روزها با قیمت حدود ۵ میلیون تومان در داروخانهها به فروش میرسد. داروی دسفرال از داروهای آهنزدایی است که همه افراد مبتلا به بیماری تالاسمی باید آن را مصرف کنند این روزها با افزایش قیمت ۲۰۰ برابری نسبت به سال گذشته مواجه شده است. امروز اما داروهای هپاتیت C که برخی از افراد مبتلا به بیماری تالاسمی باید مصرف کنند، داروی سووداک در داروخانهها کمیاب است. عرب ادامه میدهد که اگر افراد مبتلا به بیماری، داروهای خود را مصرف نکنند، آسیب شدید یا مرگ در انتظارشان است، به همین دلیل است که از سال ۹۸ که تحریمها شدت گرفته است، ۴۰۰ نفر از مبتلایان به تالاسمی جان خود را از دست دادهاند و حدود ۷۰۰ نفر هم به دلیل کمبود دارو آسیب جدی دیدهاند.
بیماران مبتلا به اماس و زندگی با ترس
برای افراد مبتلا به بیماری اماس، زندگی از اسفندماه سال گذشته سختتر شده است. کمبود دارویی از مشکلاتی است که این روزها آنها را مجبور کرده است تا از داروهای دیگری استفاده کنند. برای محبوبه داستان یکی از افراد مبتلا به اماس که ۱۰ سالی میشود به این بیماری مبتلاست، این روزها، زندگی سخت و سختتر شده است. او به ما میگوید که از اسفندماه سال گذشته، دوستانش که به اماس فاز یک مبتلا هستند، با مشکلات تامین داروی بتافرون مواجه شدهاند. او میگوید که اگر آنها این آمپول را مصرف نکنند، سیستم ایمنیشان ضعیف و بیماری پیشروی و وارد فازهای شدیدتری میشود؛ دارویی که در یک ماه باید ۱۲ بار تزریق شود. داروی محبوبه، یعنی آمپول ربیف هم از خرداد ماه امسال نایاب شده است؛ آمپولی که اگر او تزریق نکند، بیماریاش اوج میگیرد. سوال اما این است که اگر داروی اماس نایاب شود، افراد مبتلا باید چه کار کنند؟ خانم داستان پاسخ میدهد: «تغییر دارو برای افراد مبتلا به بیماری اماس عموما پیشنهاد نمیشود، مگر این که فرد مبتلا به دارویی که استفاده میکند، واکنش منفی نشان دهد یا این که آن دارو کمیاب شود.» و چون افراد مبتلا نمیتوانند دارویی را مصرف کنند، باید داروی خود را تغییر دهند. دارویی که ممکن است به آن حساسیت داشته باشند، باعث پیشروی بیماریشان شود یا حتی عوارض زیادی را برای فرد مبتلا داشته باشد. با این وجود محبوبه، از این پس باید داروی رسیژن مصرف کند؛ دارویی که البته این روزها برای بهبود سیستم ایمنی بدن و برای افراد مبتلا به بیماری کرونا هم استفاده میشود. گرانی دارو اما شامل حال داروهای اماس هم شده است. داستان تعریف میکند که تا پیش از این که داروی ربیف کمیاب شود، سال گذشته ۲۰۰ هزار تومان برای این دارو هزینه میکرده است، امسال اما قیمت این دارو تا قبل از نایابشدن به ۸۰۰ هزار تومان هم رسید.
مشکلات بیماران هموفیلی تمامی ندارد
این روزها شرایط برای افراد مبتلا به بیماری هموفیلی در حالت عجیبی قرار دارد. داروی آنها در یک بازه زمانی موجود است و در یک بازه زمانی دیگری، به کلی کمیاب میشود.
احمد قویدل، مدیرعامل پیشین انجمن هموفیلی، به ما میگوید که کشور در تامین بسیاری از داروهای مورد نیاز افراد مبتلا به بیماری هموفیلی به خودکفایی رسیده است، مانند تولید داروی فاکتور ۷ یا ۸. مشکل اما این است که داروهای فاکتور ۷ و ۸، که در کشور تولید میشود، قیمتی برابر با داروی خارجی دارد؛ دارویی که البته برای استفاده افراد مبتلا رایگان است و آنها پولی برای خرید آن پرداخت نمیکنند اما این بیمهها هستند که میزان تفاوت قیمت را صد درصد پرداخت میکنند. سال گذشته داروی فاکتور ۸ در کشور ۴۰۰ هزار تومان قیمت داشت و امسال هم با افزایش دو برابر، حدود ۸۰۰ هزار تومان به فروش میرسد. همین داروها که برای افراد مبتلا رایگان و تولید داخل است، در برخی از ماهها در داروخانهها پیدا نمیشود و نایاب است.
قویدل با اشاره به مصوبهای که سالها قبل برای واردات فاکتور ۷ و ۸ در وزارت بهداشت و درمان تصویب شده، توضیح میدهد: «بعد از خودکفایی در تولید فاکتور ۷ و ۸، واردات این داروها به کشور ممنوع شد و این خود شروع مشکلات و نیز کمیابشدن داروهای افراد مبتلا به هموفیلی بود.»
او ادامه میدهد برای تولید داروی فاکتور ۷ و ۸ در کشورمان از روش نوترکیب استفاده میشود اما به دلیل تحریم و ممنوعیت استفاده از روشهای هستهای در تولید دارو، پلاسماهایی که در ایران جمعآوری شده، به کشور آلمان ارسال میشود تا در آنجا داروی فاکتور ۷ و ۸ تولید شود. این روش تولید، هم قیمت دارو را افزایش میدهد و هم این که به دلیل مشکلات انتقال، کمبود دارو را به صورت مقطعی ایجاد میکند. داروی فاکتور ۹ نیز از جمله داروهایی است که افراد مبتلا به بیماری هموفیلی در برهههایی نمیتوانند آن را در داروخانهها پیدا کنند. این در حالی است که جشن خودکفایی فاکتور ۹، ۱۰ سال پیش گرفته شد؛ جشنی که البته خروجی نداشت و داروی فاکتور ۹ با وجود خودکفایی به کشور وارد میشود.
کمبود دارو و مشکلات جدی بیماران مبتلا به اوتیسم
همه میدانند بیماری اوتیسم دارو ندارد. پس نباید به دنبال دارویی برای درمان اوتیسم باشیم. با وجود این اما افراد مبتلا به بیماری اوتیسم نیز باید داروهایی مصرف کنند و این شروع مشکلات دارویی برای آنهاست. سحرانه جوادی، مدیر واحد سلامت خانواده انجمن اوتیسم ایران، با اشاره به داروهایی که افراد مبتلا باید برای درمان بیماریهای همراه استفاده کنند، به ما میگوید: «افراد مبتلا باید برای درمان تشنج، دارو مصرف کنند. اولویت ما برای درمان این است که تشنج را کنترل کنیم؛ چرا که بعد از کنترل تشنج، میتوانیم آموزش به افراد را شروع کنیم.»
و داروی تشنج برای افراد مبتلا به اوتیسم، دپاکین است؛ دارویی که این روزها، در هیچ داروخانهای پیدا نمیشود و این آغاز مشکلات خانوادههایی است که بیمار مبتلا به اوتیسم دارند. با هر بار تشنج فرد مبتلا به اوتیسم، تمام آموزههای او از بین میرود. به قول جوادی، کودک ریست میشود و دوباره از نو باید آموزش و درمان را شروع کرد. اگر داروی دپاکین در داروخانهها پیدا شود، حدود ۱۴۰ هزار تومان به فروش میرسد. این دارو اما سال گذشته، حدود ۴۶ هزار تومان قیمت داشت. تشنج اما تنها مشکل همراه افراد مبتلا به بیماری اوتیسم نیست. برخی افراد مبتلا با مشکلات بیشفعالی نیز دست و پنجه نرم میکنند و این روزها، برخی داروهای کنترل رفتاری مثل ریتالین نایاب است. داروی ریتالین برای آرامکردن و کنترل خشم در برخی بیماریها استفاده میشود.
شربت والپروات سدیم - که برای درمان صرع استفاده میشود - از دیگر داروهایی است که این روزها کمیاب است. مادری که پسر مبتلا به اوتیسم دارد، تمام داروخانههای شهرش در خراسان جنوبی را گشته اما این دارو را پیدا نکرده و در نهایت به کمک دوستانش این دارو را در داروخانهای در استان مرکزی یافته است. به گفته این مادر، این شربت تولید داخل است اما این روزها در داروخانهها پیدا نمیشود. او میگوید دارو را با قیمت آزاد و با چهار برابر قیمت، حدود ۳۰۰ هزار تومان از شهر دیگری خریده است.
سرطان در بازار دارو
این روزها افراد مبتلا به بیماری سرطان، یک پایشان در مراکز شیمیدرمانی و پرتودرمانی است و یک پای دیگرشان در داروخانههای مرجع و خیابان ناصرخسرو. آنها به دنبال دارو از این داروخانه به آن داروخانه میروند تا داروی مورد نظرشان را پیدا کنند؛ داروهایی برای درمان سرطان که اگر در هیچ داروخانهای پیدا نشود، روند درمان به تعویق میافتد. این روزها یک چشم نازنین خون است و چشم دیگرش اشک. او در مشهد زندگی میکند و به دلیل ابتلا به بیماری سرطان پستان، دورههای شیمیدرمانی خود را میگذراند. درستش این است که با خیالی آسوده روی تخت درمان بخوابد و داروهای شیمیدرمانی به او تزریق شود. او اما دلنگران تامین داروهایش است. داروی اندوکسان، دارو ادریامایسین، آپول زولادکس و آمپول دیفرلین در هیچکدام از داروخانههای مشهد پیدا نمیشود و همین کمیابی داروها باعث شده است که دورههای شیمیدرمانی او به تعویق بیفتد.
او به ما میگوید: «به جای داروی دیفرلین میتوانم از آمپول واریوپپتیل که نمونه ایرانی است، استفاده کنم و این در حالی است که حتی این آمپول هم در داروخانهها پیدا نمیشود.»
او توضیح میدهد که هفته گذشته، آمپول واریوپپتیل را با مشکلات زیادی در داروخانهای پیدا کرده است اما به دلیل کمبود دارو، به جای هر سه آمپول او، داروخانه تنها یک ویال از آمپول را به او داد. برای فرد مبتلا به سرطان رودهای که این روزها مراحل اولیه شیمیدرمانی خود را میگذراند، داروی فلوئورواوراسیل، در هیچ داروخانهای حتی داروخانه ۱۳ آبان پیدا نشده، به همین دلیل او مجبور شده است که نمونه مشابه این دارو را تهیه کند.
مدیران چه میگویند؟
حرف از کمبود دارو که میشود، همه مدیران دولتی سخن به اعتراض باز میکنند و از داروخانههای پر از دارو میگویند. حال این که حرف افراد مبتلا به بیماری خاص، با حرف آنها متفاوت است. روز گذشته ما تلاش کردیم با سخنگوی سازمان غذا و دارو و معاون این سازمان گفتوگو کنیم اما تلاشهای ما راه به جایی نبرد. به همین دلیل به اظهارات گذشته مسئولان این سازمان بسنده میکنیم.
محمدرضا شانهساز، رئیس سازمان غذا و دارو، یازدهم تیر در گفتوگویی که با ایسنا داشت کمبود دارو را با سال گذشته مقایسه کرد و گفت: «وضعیت کمبودهای داروییمان به رغم مشکلات ارزی و تمام تنگناهایی که تحریم برایمان درست میکنند، نسبت به مدتهای مشابه در سالهای گذشته پایینتر است.»
او البته تاکید کرد که داروهای کمیاب، داروهای پرمصرفی که مصرف عمومی دارد، نیست. شانهساز بهتازگی حرفهای گذشته را تکرار کرده است و از مردم خواسته تا اگر با کمبود دارو مواجه شدند، با سامانه ۱۹۰ تماس بگیرند.
رئیس سازمان غذا و دارو تاکید کرد: «برخی کمبودها در رابطه با داروهای برندی است که مشابه تولید داخلی دارد و بر این اساس ارزی به واردات داروهای مشابه تخصیص داده نمیشود. البته در برخی موارد کمبود وجود دارد اما بهصورت معمول و مداوم نیست.»
سال گذشته محمدرضا حیدری، معاون داروی سازمان غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز هم گفته بود که ۱۰۷ قلم دارو کمیاب شده است و این در حالی است که اخبار غیر رسمی از ۵۰۰ قلم داروی کمیاب حکایت دارد. ما دیروز تلاش کردیم از کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو و معاون این سازمان از صحت این آمار بپرسیم. هیچکدام از آنها اما تا لحظه نگارش گزارش پاسخی به ما ندادند. البته به گزارش خانه ملت، سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره مشکل کمبود دارو در شهریور ۹۷ چنین اظهار نظر کرد: موضوع کمبود دارو حاشیهای و یک جنگ روانی است؛ کمبود واقعی دارو در برخی اقلام وجود دارد و اما هیچ بازار دارویی در دنیا بدون کمبود وجود ندارد. او آن زمان گفته بود با کمبود ۵۰ تا ۶۵ قلم دارو مواجه هستیم.»
منبع: جام جممنبع: آفتاب
کلیدواژه: دارو بیماران خاص افراد مبتلا به بیماری تالاسمی افراد مبتلا به بیماری هموفیلی برای افراد مبتلا به بیماری افراد مبتلا به بیماری هم داروخانه ها پیدا سازمان غذا و دارو تومان به فروش مبتلا به اوتیسم افراد مبتلا داروی فاکتور میلیون تومان پیدا نمی شود همین دلیل فاکتور ۷ و ۸ داروخانه ای بیماران خاص شیمی درمانی هزار تومان کمبود دارو پیوند کلیه برای درمان فرد مبتلا سال گذشته مصرف کنند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۴۴۸۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عضو انجمن آسم و آلرژی : ۹ تا ۱۳ درصد مردم کشور آسم دارند / آلودگی هوای کلانشهرها از عوامل مهم ابتلا به آسم است
عضو انجمن آسم و آلرژی ایران با بیان اینکه ۹ تا ۱۳ درصد گروههای سنی مختلف در کشور به بیماری آسم مبتلا هستند، گفت: از آنجا که آسم یک بیماری التهابی است، آلودگی هوا میتواند میزان بروز و شدت این بیماری را افزایش دهد؛ بر همین اساس در کلانشهرها که آلودگی هوای بیشتری دارند، میزان ابتلا به این بیماری نیز افزایش مییابد.
به گزارش ایسنا؛ مریم محلوجیراد همزمان با روز جهانی آسم و آلرژی درباره بیماری آسم توضیح داد: پروسه ابتلا به آسم مانند بیماریهای عفونی نیست و معمولا به صورت خود به خود ایجاد میشود؛ به عبارت دیگر، آسم، پیامد یک بیماری نیست. آسم یک بیماری التهابی ریه است و عفونت در ابتلا به این بیماری هیچ نقشی ندارد.
وی درباره تاثیر عفونت بر شدت آسم گفت: عفونت به عنوان یک عامل محرک میتواند سبب افزایش شدت بیماری یا شروع حمله آسم باشد. باز هم تاکید میکنم، آسم یک بیماری التهابی مزمن است که در کودکان به دلیل آلرژی ایجاد میشود.
حدود ۱۳ درصد ایرانیها آسم دارندپزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علومپزشکی تهران درباره آسم کودکان توضیح داد: اکثر «آسم کودکان» از نوع آسم آلرژیک است؛ در حالی که عوامل آلرژیک و غیرآلرژیک به طور برابر در ابتلای آسم بزرگسالان نقش دارند.
محلوجی گفت: عوامل آلرژیک محیط، سبب بروز و تشدید عوارض آسم آلرژیک میشوند. عوامل آلرژیک بر ابتلا به آسم آلرژیک تاثیرگذار هستند؛ همچنین سایر مولفهها، آسم غیرآلرژیک را تحت تاثیر قرار میدهند.
وی با بیان اینکه میزان ابتلا به آسم در کشور بررسی شده، اظهار کرد: وضعیت ابتلا به آسم در میان گروههای سنی بررسی شده، حدود ۹ تا ۱۳ درصد از گروههای سنی مختلف به بیماری آسم مبتلا هستند. منظور این است میزان ابتلا به آسم با توجه به شرایط سنی افراد تغییر میکند. همچنین وضعیت ابتلا به آسم در سطح جهانی حدود ۳ تا ۱۵ درصد گزارش شده که در برخی کشورها به ۲۰ درصد نیز میرسد.
آلودگی هوای کلانشهرها از عوامل مهم ابتلا به آسم
استانهای رکورددار آسم
محلوجی با بیان اینکه بسیاری از کشورها نسبت به کنترل عوامل محرک و آلرژیزا اقدام کردهاند، افزود: آنها با کنترل عوامل محرک و آلرژیزا توانستهاند، شیوع آسم را کاهش دهند یا میزان ابتلا به این بیماری را به یک سیر ثابت برسانند. به نظر میرسد، میزان ابتلا به آسم در کشور رو به افزایش است. یکی از دلایل افزایش ابتلا به آسم در کشور، آلودگی کلانشهرها است که جزو عوامل مهم ابتلا به این بیماری محسوب میشود. شهرهای اراک و اهواز و استان سیستانو بلوچستان، بیشترین میزان شیوع آسم را تجربهکردهاند.
تاثیر آلودگی هوا بر افزایش ابتلا به آسمعضو انجمن آسم و آلرژی ایران ادامه داد: آلایندههای مضر هوا وارد دستگاه تنفس میشوند؛ این آلایندهها برحسب اندازهای که دارند (ذرات حدود ۴ تا ۵ میکرون) میتواند به «راههای هوایی پایینتر» وارد شوند. همچنین ذرات بسیار ریز میتوانند تا انتهای ریه نفوذ کنند و حتی وارد خون شوند. اغلب آلایندهها، «رادیکالهای آزاد» هستند که سبب التهاب ریه یا سایر قسمتهای بدن میشوند و جزو موارد آسیبزا به حساب میآیند. به دلیل اینکه آسم یک بیماری التهابی است آلودگی هوا میتواند میزان بروز و شدت این بیماری را افزایش دهد. کلانشهرها، آلودگی هوای بیشتری دارند، به همین دلیل، میزان ابتلا به این بیماری در شهرهای بزرگ افزایش مییابد.
محلوجی درباره تفاوت آسم بزرگسالان و کودکان گفت: «ژنتیک» و «عوامل محیطی» در بروز آلرژی نقش دارند؛ به نحوی که اگر یکی از والدین آلرژی داشته باشد، احتمال ابتلای فرزند آنها به آلرژی حدود ۵۰ درصد است. همچنین اگر پدر و مادر هر ۲ دارای آلرژی باشند، احتمال ابتلای فرزند به آلرژی به ۷۰ درصد میرسد. بنابراین باید گفت ژن، نقش ۵۰ درصدی در بروز آلرژی دارد و ۵۰ درصد دیگر نیز برای عوامل محیطی است.
پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علومپزشکی تهران درباره نقش عوامل محیطی بر بروز آلرژی گفت: عوامل محیطی که منجر به آلرژی میشود به ۲ دسته «آلرژنها» و «عوامل محرک» تقسیم میشود. آلرژنها نیز به ۲ دسته «بیرونی» و «درونی» تقسیم میشود. گرده درختان، چمنها و علفهای هرز جزو آلرژنهای محیط باز هستند؛ همچنین «مایتهای گردوغبار»، سوسک، کپکها و حیوانات خانگی مثل گربه و سگ جزو آلرژنهای درونی محسوب میشوند.
وی درباره دسته محرکها توضیح داد: نه تنها موارد دخانی بلکه سایر موارد استنشاقی جزو محرکها به حساب میآیند. همچنین شویندهها و موادی که بوی تند دارند باید در دسته محرکها لحاظ شوند. ژنتیک و عوامل محیطی که موجب بروز آلرژی میشوند در سیر خود به صورت «اگزما اتوپیک»، «آسم کودکان» و «رینیت آلرژیک» تظاهر پیدا میکنند.
پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علومپزشکی تهران درباره میزان کودکان مبتلا به آسم گفت: نتایج مطالعات کشوری که با همکاری «مرکز تحقیقات ایمونولوژی» و «انجمن آسم و آلرژی ایران» انجام شده، بیان میکند میزان ابتلا به آسم در میان کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. با توجه به آمار ۹ تا ۱۳ درصدی آسم در کشور باید گفت که عددهای بالاتر مربوط به آسم کودکان است.
نقش داروهای استنشاقی در کنترل و درمان آسم
محلوجی درباره روشهای درمانی نوین گفت: داروهای استنشاقی، مهمترین دارو در زمینه کنترل و درمان آسم است که سالیان سال مورد استفاده قرار گرفته و نتایج خوبی برجای گذاشتهاند. مقاومتهایی برای استفاده از اسپریهای استنشاقی وجود داشت که با بهره گرفتن از آموزش توانستیم در جهت رفع آن گام برداریم.
وی با بیان اینکه استفاده از عوامل «بیولوژیک» جزو روشهای جدید درمان آسم به حساب میآید، گفت: استفاده از «امالیزوماب» که در واقع یک “Anti IgE” است برای درمان آسم کاربرد دارد. امالیزوماب حدود ۲ سال است در کشور تولید شده، تجربه در مواجهه با بیماران نشان داده که اثرگذاری نمونه داخلی و خارجی این دارو بیانگر یکسان است.
عضو انجمن آسم و آلرژی ایران ادامه داد: برخی از داروهایی بیولوژیک که شاید اثربخشی بیشتری داشته باشند در دسترس نیستند. امیدواریم که شرایط به نحوی باشد که این داروها در دسترس بیماران قرار گیرند.
ضرورت توجه به آموزش در کنترل آسم
محلوجی با بیان اینکه «آموزش بیماران» اولین نکته در مدیریت آسم به حساب میآید، افزود: هفتم می به عنوان روز جهانی آسم شناخته میشود و هر ساله شعاری را برای این روز در نظر میگیرند. «توانمندکردن بیماران مبتلا به آسم از طریق آموزش» به عنوان شعار سال جاری انتخاب شده است. بیماران مبتلا به آسم باید بپذیرند که به این بیماری مبتلا هستند و باید برای درمان آن اقدام کنند.
وی ادامه داد: وظیفه مراکز بهداشتی و دانشگاهی این است که به بیماران آموزش دهند و به آنها بگویند درمان فقط مصرف دارو نیست؛ بلکه شامل اجتناب از عوامل مسبب حمله آسم هم میشود. بیماران با بهره گرفتن از آموزش باید بدانند که درمان در وهله نخست، اجتناب از عوامل محرکزا و گام دوم نیز استفاده از داروها است. حملات آسم با افزایش علائم سرفه، خسخس کردن و تنگینفس شروع میشود و با پیشروی میتواند سبب افت اکسیژن خون شود. در چنین شرایطی، بیمار باید در بیمارستان و حتی ایسییو بستری شود. اغلب مرگومیر ناشی از آسم به علت حمله حاد آسم است که باعث تنگی نفس و کاهش اکسیژن میشود.
محلوجی درباره آموزش در حوزه آسم گفت: تلاشهایی در زمینه آموزش آسم توسط انجمن آسم و آلرژی ایران با همکاری مرکز تحقیقات ایمونولوژی اسم و آلرژی صورت گرفته است. همایش علمی آسم هر ساله همزمان با روز جهانی این بیماری برگزار میشود و جدیدترین موارد مرتبط آسم مورد بررسی قرار میگیرد. در کنار همایش علمی، «همایش آموزش خانواده» نیز برگزار میشود و نکاتی درباره بیماری آسم به بیماران و خانوادههای آنها ارائه میشود.
وی ادامه داد: پزشکان تلاش میکنند که به بیماران به ویژه بیمارانی که برای نخستینبار به مراکز درمانی مراجعه میکنند، نکات آموزشی لازم را ارائه دهند.
محلوجی درباره میزان مرگومیر ناشی از بیماری آسم گفت: حدود ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آسم مبتلا هستند و میزان مرگومیر ناشی از بیماری حدود ۴۵۰ هزار نفر گزارش شده است. آماری مربوط به میزان مرگ و میر ناشی از آسم در کشور در دسترس نیست.
عضو انجمن آسم و آلرژی ایران درباره کلینیک آسم و آلرژی جهاد دانشگاهی علومپزشکی تهران گفت: کلینیک سازمان جهاد دانشگاهی حدود ۱۲ سال پیش تاسیس شده و پزشکان فوقتخصص ایمنولوژی که عضو هیاتعلمی دانشگاههای علومپزشکی هستند، جدیدترین خدمات علمی به بیماران را ارائه میدهند. بیماران این کلینیک در صورت لزوم، تحت تستهای آلرژی از جمله «تستهای پوستی آلرژی» قرار میگیرند.
وی ادامه داد: همچنین انواع تستهای تنفسی اعم از تستهای چالشی با «برونکودیلاتور»، تست ورزش، تستهای متاکولین و نیتریکاکسید بازدمی به منظور شناسایی نوع بیماری فرد در این مرکز انجام میشود. پس از تشخیص نوع بیماری، روشهای درمانی نوین مانند تزریق داروهای بیولوژیک، ایمونوتراپی (تزریق واکسن آلرژی) با توجه به نوع بیماری ارائه میشود. افرادی که مبتلا به آسمهای آلرژیک هستند مورد «ایمونوتراپی» قرار میگیرند و پروسه واکسندرمانی برای آنها انجام میشود.
محلوجی در پایان گفت: توصیه میکنم بیمارانی که به آسم مبتلا هستند بیماری خود را جدی بگیرند. اکثر موارد آسم، قابل کنترل است. بیماران با درمانهای استنشاقی میتوانند بیماری خود را کنترل کنند و به زندگی طبیبعی خود ادامه دهند.
کانال عصر ایران در تلگرام