تمجید ویژه رهبر انقلاب از مرحوم مهدی آذریزدی | من خودم را از جهت رسیدگی به فرزندانم مدیون این مرد میدانم
تاریخ انتشار: ۲۰ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۴۸۳۹۱۵
به گزارش خبرگزاری همشهریآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای در سفری به استان یزد در سال ۱۳۸۶ در حضور مرحوم مهدی آذریزدی میفرمایند: «من خودم را از جهت رسیدگی به فرزندانم، بخشی مدیون این مرد و کتاب این مرد میدانم. .. بچههای ما داشتند به دوران مُراهقی - یعنی نزدیکی به بلوغ – میرسیدند، دوره هم دوره طاغوت بود و همه عوامل در جهت گمرهسازی ذهن و دل جوان حرکت میکرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سال ۱۳۷۷ بود که جمعی از مسئولان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به دیدار رهبر انقلاب آمدند. حضرت آیتالله خامنهای که خود در زمره اهل فرهنگ و تربیت محسوب میشوند، در این دیدار اهمیت زایدالوصفی برای نقش دوران کودکی بهعنوان مرحلهای از زندگی انسان قائل میشوند که نقش مهمی در سعادت فردی و اجتماعی او دارد: «اگر حقیقتاً به آرمانهای اسلامی و ملی و عظمت ایران و ایرانی و جبران راهی که دستهای استبداد سیاه در این صدوپنجاه سال، دویست سال اخیر ما را در آن کشانده است، فکر میکنیم؛ اگر اینها برایمان مهمّ است و به آینده بهمعنای حقیقی کلمه اهمیت میدهیم، پس بایستی به تربیت کودک و نوجوان خیلی بپردازیم.» (بیانات در دیدار مسئولان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ ۱۳۷۷/۲/۲۳)
این سطور ترجمه عینی همان عباراتی است که امیرالمؤمنین علیهالسلام به آن اشاره کردهاند. یادگیری در کودکی مانند کَندوکاری روی سنگ، ماندگار است.(بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۱، ص۲۲۴) شخص رهبر انقلاب از همان ابتدا و در سالهای پیش از انقلاب اهتمام زیادی به این موضوع داشتند. تأمین خوراک مناسب فکری و فرهنگی برای فرزندانشان هم از این قاعده مستثنی نبود. با چنین نگاهی است که تشکر و تمجید کمسابقه ایشان از مرحوم مهدی آذریزدی معنادار جلوه میکند. ۱۸ تیر سالروز درگذشت مرحوم آذریزدی است که به نام روز ملی ادبیات کودک و نوجوان نامگذاری شده است. به همین مناسبت، مروری بر زندگی و دوره معروف ۸ جلدی مشهور آن مرحوم خالی از لطف نیست.
انوار سهیلی در چایخانهاو در سال ۱۳۰۰ در محله خرمشاه یزد به دنیا آمد. از دوران کودکی تا جوانی در کنار پدر به کشاورزی مشغول بود و پس از کشاورزی مدتی به حرفه جوراببافی پرداخت. در زمانی که به جوراببافی اشتغال داشت، صاحب کارگاه کتابفروشیای را در یزد تأسیس میکند و آقای آذریزدی را نیز برای کار در کتابفروشی معرفی میکند و همین پلهای میشود برای اتصال این فرزند یزد با دنیای کتاب.
پس از مدتی رحل سفر را میبندد و راهی پایتخت میشود و برای رتقوفتق امور زندگی خود را در چایخانهای سرگرم میکند و همین نقطه عطف دیگری در زندگیاش میشود. روزی در چایخانه قصهای از انوار سهیلی را میشنود و جرقهای در ذهنش میخورد و اوّلین جلد مجموعه «قصههای خوب برای بچههای خوب» با ایده سادهسازی این اثر کهن برای کودک و نوجوان متولد میشود. البته در ادامه نیز اکثریت آثارش در همین مسیر و بر پایه ادبیات کهن -چه دینی و چه ملی- شکل گرفتند.
امّا ماجرا به همین سادگی پیش نرفت؛ پس از کاملشدن جلد اوّل «قصههای خوب برای بچههای خوب»، اکثریت انتشاراتیها چاپ کتاب را قبول نمیکردند، ولی در نهایت این کتاب توسط انتشارات امیرکبیر منتشر میشود. احتمالاً هم برای همین مصائب بود که آرزوی نویسندهنبودن میکند، چراکه در جایی میگوید: «امّا حالا فکر میکنم کتابخواندن برای من لااقل چیزی جز سرگردانی نداشته است. اگر بهجای نویسندهشدن، سبزیفروش میشدم، الآن آرامش و آسایش داشتم!»
امّا نقطه عجیب زندگی او هیچکدام از اینها نیست؛ عجیب آنجایی است که او هیچگاه در طول عمرش برای تحصیل به مدرسه نرفت و تمام علم و سوادش ماحصل مطالعه آزادش بود. او در اینباره میگوید: «... پیش نیامد که رنگ یک کلاس درس را ببینم. تا اینکه در سن ۵۴ سالگی که در شیراز بودم و همراه دوستان به دیدار کلاسهای پیکار با بیسوادی حومه شیراز رفتیم، یکبار منظره یک کلاس درس را دیدم ... فقط با کتابخواندن بود که سواد شکستهبسته خود را بهتدریج قدری ترمیم کردم.»
تلاشی به بلندای نیمقرنجناب مهدی آذریزدی در دورهای نزدیک به پنجاه سال تمام تلاش خودش را بهکار بست تا با کار در حوزه کودک و نوجوان قدمی در راستای پیشرفت فرهنگ و بینش این جامعه بردارد و البته که در همین مسیر، مثل تمام پدربیامرزان دیگر با سنگاندازیها و بیتوجهیهای فروانی مواجه شد. وی در این دوره بیش از سی اثر در حوزه ادبیات خاصه کودک و نوجوان تألیف کرد که برای نقل نمونههایی از این مجموعه میتوانیم به اثر کمنظیر «یاد عاشورا»، «قصههای خوب برای بچههای خوب»، «قند عسل»، «گربه ناقلا» و «گربه تنبل» اشاره کرد.
سرانجام فرزند خرمشاه پس از سالها تلاش و جهاد بیوقفه در حوزه ادبیات، پس از طیکردن دوره بیماری، در هجدهم تیرماه ۱۳۸۸ به دارباقی شتافت و در حسینیهی خرمشاه واقع در یزد به خاک سپرده شد. در سال ۱۳۹۲ هم به پاس خدمات ارزنده این نویسنده یزدی، شورایعالی فرهنگی روز هجدهم تیر را روز ادبیات کودک و نوجوان اعلام کرد.
شهرهای ادبهمانطور که پیشتر اشاره شد، یکی از آثار پررنگ مرحوم یزدی در میان آثارش مجموعه «قصههای خوب برای بچههای خوب» است. این کتاب شامل هشت جلد است و مؤلف در هر جلد بهسراغ یکی از متون کهن دینی یا ملی میرود و اساس کارش روی این ایده بناشده که در هر جلد درونمایه قصهها از یک اثر دیگری گرفتهشده و با قلمی روان به فارسی امروزی برگردانده میشود.
نویسنده برای تهیه این مجموعه ما را مسافر هشت مقصد میکند: در مقصد اوّل، بهسراغ کلیله و دمنه میرود و از بیستوپنج داستان این اثر استفاده میکند. مقصد دوم، بوی شمال میگیرد و مؤلف از بیستویک قصه داستانهای مرزباننامه بهره میگیرد. مقصد سوم، ترکیب اثری از سمرقند و طبرستان میشود. مرحوم آذری یزدی در این جلد از سیزده داستان سندبادنامه و دو داستان قابوسنامه استفاده میکند. در مقصد چهارم، همانطور که قابل پیشبینی بود، سری به مولانا میزند و این جلد را با بیستوچهار حکایت از مثنوی میبندد.
در مقصد پنجم، خاک حجاز را به پهنه کاغذ میپاشد و مخاطب را به محضر وحی میبرد. راوی در این جلد هجده داستان قرآنی را با محوریت زندگانی انبیاء روایت میکند. در مقصد ششم، سری به شهر فیروزه میزند و ما را مهمان بیستویک حکایت از جناب عطار میکند. در مقصد هفتم، بوی طراوت شیراز و طعم گلستان بهعنوان چاشنی مضاف بر اثر میشوند. و آخر سر، در مقصد هشتم به درِ خانه ذوات مقدسه معصومین علیهمالسلام میرود تا مُهر پایان کار را بگیرد.
شاید بتوان مدعی شد که در بین آثار معدود در حوزه ادبیات کودک و نوجوان یکی از پرمحتواترین آثار همین مجموعه هشتجلدی «قصههای خوب برای بچههای خوب» باشد؛ یعنی مؤلف برای اثر فکرکرده، زحمتکشیده و از روی دغدغه دست به خلق اثر زده است. این تمجیدات هم صرفاً حرفی توخالی برای پُرکردن رزومه نیست و آمار نیز تصدیقش میکند. مؤلف بابت تألیف این مجموعه، در سال ۱۹۶۷میلادی، برنده جایزه یونسکو هم میشود. جالب است بدانید که این مجموعه به چهار زبان زنده اسپانیایی، چینی، روسی و ارمنی نیز ترجمه و ۶۴ بار تجدید چاپ شده است.
البته که پُرواضح است مرحوم آذریزدی قصههای خوب را متناسب با اتمسفر زمانه خودش و احوالات نوجوان همان دوره طرح و پرداختکرده و همراهیکردن با نوجوانان هر دورهای اقتضائات خودش را دارد، ولی در هر صورت این موجب نادیدهگرفتن این اثر و زحمات ایشان در حوزه ادبیات کودک و نوجوان نمیشود و بر هر کسی که امروزه دغدغه فرهنگ و ادبیات کودک و نوجوان را دارد، سیری در آثار مهدی آذریزدی لازم است.
کد خبر 613467 برچسبها رهبر معظم انقلابمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: رهبر معظم انقلاب قصه های خوب برای بچه های خوب ادبیات کودک و نوجوان مهدی آذریزدی قصه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۸۳۹۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برای تقویت میدان کتاب کودک و نوجوان چه باید کرد؟
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، دوران کودکی و نوجوانی، مهمترین دورانی است که در آن شخصیت، هویت و سبک زندگی افراد شکل میگیرد و نظامهای اعتقادی و ارزشی در نهاد آنان پایه ریزی میشود. ازاین رو، تولید و مصرف محتوا در زیست بوم فرهنگی کودک و نوجوان، ضرورتی راهبردی و سبک ساز است. در این میان، «محتوای ادبی» در پویایی این زیست بوم و الگوسازی در زمینه سبک زندگی، نقشی پررنگ دارد. بررسیها نشان میدهند، سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است.
دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهشهای مجلس در پژوهشی با عنوان «تولید و ترویج محتوای ادبی برای کودک و نوجوان؛ واکاوی سیاستی و راهکارهای تقنین» آورده است، سیطره محصولات و خدمات ادبی، هنری و رسانهای بر سبد مصرف فرهنگی کودکان و نوجوانان، تولید و مصرف محتوا در این زیستبوم را به ضرورتی راهبردی تبدیل کرده است. در این میان، محتوای ادبی میتواند در پویایی زیستبوم و الگوسازی در زمینه سبکزندگی، نقشی پررنگ داشتهباشد. زیرا پیوند محتوای ادبی با زیباییها و جاذبههای هنری ناگسستنی بوده و در چنین بستر و قالبی، ظرفیت فراوانی برای انتقال پیامها و مفاهیم به ظریفترین و مؤثرترین شکل وجود دارد.
* سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است
این پژوهش بیان میکند که بنابر بررسی چارچوب سیاستی کنونی، سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است. همچنین سیاستهای واضح، ملموس و هدفمندی در این زمینه وجود ندارد. در مصوبات و مقررات تخصصیتر نیز راهبردهای موجود کمرمق بوده و جامعیت لازم را ندارند. بررسی آرایش نهادی این حوزه نیز نشاندهنده فعالیت جزیرهای، موازیکاری و تشتت در تولیگری است.
* نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان
این پژوهش نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان را بهعنوان یکی از چالشهای تولید و ترویج محتوای ادبی برای این قشر دانست و بیان کرد که خلأ برنامه راهبردی، تلقی نشدن مسائل کودک و نوجوان بهعنوان اولویتی بنیادین و ضعف در چارچوب سیاستی و نهادی موجود، به سادهانگاری، تشتت و نبود انسجام در سطوح مختلف سیاستگذاری و اجرا در این حوزه منجر شدهاست. بهدلیل محوریت نداشتن پژوهش، تخصصگرایی و برنامهریزی جامعنگرانه، عمده اقدامات بهصورت مقطعی و پروژهای، جوشیده از دغدغههای فردی یا برخواسته از ادراک و تجربه زیسته محدود و ناقص شخصی بودهاند که به نتایج کماثر و سطحی انجامیدهاست.
* مغفول ماندن بسیاری از حوزههای موضوعی مورد نیاز مخاطب
در این پژوهش، مغفول ماندن بسیاری از حوزههای موضوعی مورد نیاز مخاطب بهعنوان چالش تولید و ترویج محتوای ادبی برای گروه کودک و نوجوان بیان شده و آمده است که آثار تألیفی از لحاظ موضوعیابی، مسئلهمندی و نیازشناسی دچار ضعف جدی بوده و به بسیاری از بحرانها و مسائل آسیبزای دوره کودکی و نوجوانی کمتوجهند. در چنین شرایطی، مخاطبان برای پاسخ به نیازها و دغدغههای خود، بیشتر سراغ آثار ترجمهای و خارجی میروند که اغلب حاوی پیامهایی آسیبزا و ناسازگارند.
* خلأ در تألیف و تربیت آفرینش گر
دیگر چالش این حوزه در این گزارش به خلأ در تألیف و تربیت آفرینش گر اشاره شده و آمده است که: فعالیت مؤثر و پیوسته در این حوزه مستلزم حضور و استقرار متخصصان دغدغهمند و مسئلهشناس است. در شرایط کنونی، مجموع آثار تألیفی کمیّت و کیفیت مطلوبی نداشته و در زمینه پرورش و تربیت آفرینشگر و متخصص کودک و نوجوان و زیرساختها و مواد آموزشی مربوطه نیز خلأ جدی وجود دارد. آفرینشگران فعال و دغدغهمند کنونی نیز کمشمار بوده و در میان مخاطبان چندان شناخته شده نیستند.
* فعالیت جزیرهای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول
این پژوهش رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق محتوایی و فعالیت جزیرهای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول را بهعنوان یکی از چالشهای این حوزه معرفی کرده و توضیح میدهد که رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق یا تکمحصولها، اگرچه در کوتاهمدت جذب مخاطب را بههمراه داشته و دستاوردساز است، اما نمیتواند بهطور ماندگار و گستردهای جریانسازی کرده و انس کودکان و نوجوانان با محتوای ادبی را نهادینه کند. عمده دستگاهها و نهادهای مسئول در این حوزه ارتباط پایدار و تعامل پویایی با یکدیگر ندارند و اغلب فعالیتها و برنامههای اصلی خود را در سطح درونسازمانی دنبال میکنند. بهاینترتیب، اقدامات انجام شده تأثیر محدود و اندکی بر کلان وضعیت مصرف فرهنگی کودکان و نوجوانان گذاشته و هدف راهبردی مشخص و دستاورد ملموس و سنجشپذیری محقق نمیشود.
* نظمدهی و انسجامبخشی به فعالیتهای این حوزه
این پژوهش پیشنهاد میکند که نظمدهی و انسجامبخشی به فعالیتهای این حوزه و راهبری سبد مصرف فرهنگی مخاطب کودک و نوجوان، به تدوین برنامهای راهبردی و جامع (مصوب شورایعالی انقلاب فرهنگی) و بهروزرسانی پیوسته آن نیازمند است. تعیین اولویت و رویکرد موضوعی و تنظیم نگاشت نهادی از لوازم اساسی چنین برنامهای است. رصد و پایش مداوم زیستبوم فرهنگی کودک و نوجوان میتواند منجر به تصویری واضح از وضعیت مستقر شود. تصویری که میتواند یاریگر برنامهریزان و آفرینشگران و تولیدکنندگان در ایدهپردازی، خلق اثر، ترویج محتوا، بازاریابی و عرضه محصول باشد.
* تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی
این پژوهش یکی از راهکارهای حل این چالش را تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی عنوان کرده و ادامه میدهد که در راستای افزایش تخصصگرایی و بهبود وضعیت تألیف، روندها و زیرساختهای کنونی باید بهسمت تربیت و آموزش افراد مستعد، توانمندسازی آفرینشگران کنونی و نیز حمایت از آثار تألیفی مطلوب، تغییر مسیر یابند. ازاینرو، لازم است ضمن تقویت ظرفیتها و زیرساختهای آموزشی در مقاطع مختلف، در صنعت نشر و فعالیتهای ترویجی نیز از آثار تألیف و بومی مطلوب پشتیبانی شود (مانند مشوقهای مالیاتی و اعطای یارانه).
در این پژوهش تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی چهره سازی از نهادها و آفرینش گران حوزه کودک و نوجوان بهعنوان راهکار دیگر مطرح شده و در توضیح آن آمده است که تمرکز بر جایگاههای حقوقی و آفرینشگران موفق و ترویج و چهرهسازی از آنها میتواند پیوند مستحکمتری میان مخاطبان و محتوای ادبی ایجاد کند. زیرا نهادها و آفرینشگران از امکان همراهی طولانیمدت و پیگیری پیوسته توسط مخاطب برخوردار بوده و ظرفیت بسیار بیشتری برای هویتبخشی، الگوآفرینی و سبکسازی دارند.
* تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیتهای بازار فرهنگی
این پژوهش همچنین پیشنهاد تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیتهای بازار پردازی فرهنگی را مطرح کرده و بیان میکند که عرضه حداکثری محتوای ادبی مستلزم لحاظ ذائقهها و گرایشهای گوناگون مخاطب و قرار دادن محتوای مدنظر در زنجیره ارزش است. در صورت ایجاد پیوستاری در سیاستگذاری و برنامهریزی در این حوزه، میتوان منابع فرهنگی غنی دینی و بومی را به زبان کودک و نوجوان امروز فراوری کرد و با بهرهگیری از ظرفیتهای بازار پردازی فرهنگی به بازتولید چنین آفرینشهایی در قالبهای گوناگون پرداخت.
* تقویت جریان اقتباس
راهکار دیگر مرکز پژوهشهای مجلس در این پژوهش مبتنی بر تقویت جریان اقتباس و سرمایهگذاری در صنعت و پی نما مطرح شده که در توضیح آن بیان میکند که با تقویت جریان اقتباس میتوان جهانهای داستانی و شخصیتهای بومی و آئینی را در قالب رمان بازآفرینی کرد و با نگارش فیلمنامهها و بازینامههای اقتباسی براساس رمانهای پرمخاطب و غنی به گسترش جهان داستانی خلق شده در دیگر قالبهای هنری و رسانهای پرداخت. صنعت پینما نیز ظرفیت فراوانی در شکوفایی زنجیره ارزش آثار ادبی داشته و میتواند حلقه اتصال کتاب و آثار نمایشی (بهویژه پویانمایی) باشد. با سرمایهگذاری در پینما، هم مخاطب بالقوهای برای آثار اقتباسی فراهم میشود و هم بهرهوری فرایندهای تولید آثار نمایشی افزایش مییابد. رویکرد ارتباطات سازمانی در میان دستگاههای مسئول در این عرصه نیازمند بازنگری جدی است. همرسانی نیازها و ظرفیتها میان مدارس، مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مساجد، فرهنگسراها و دیگر نهادهای مرتبط و برقراری تعاملات همافزا در این زمینه، ضروری است.
در یکی جمع بندی نهایی محوریترین مسائل و چالشهای این حوزه از منظر سیاستی و تقنینی عبارتند از:
۱. نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان،
۲. مغفول ماندن بسیاری از حوزه های موضوعی مورد نیاز مخاطب،
۳. خلأ جدی در تألیف و تربیت آفرینش گر،
۴. رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق محتوایی،
۵. فعالیت جزیره ای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول.
در راستای مسائل یاد شده، این راهکارها پیشنهاد می شوند:
۱. تدوین برنامه راهبردی و تنظیم نگاشت نهادی،
۲. رصد و شناسایی مداوم نیازهای کودکان و نوجوانان،
۳. تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی،
۴. چهره سازی از نهادها و آفرینش گران حوزه کودک و نوجوان،
۵. تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیت های بازارپردازی فرهنگی،
۶. تقویت جریان اقتباس و سرمایه گذاری در صنعت پی نما (کمیک)،
۷. بهبود تعامل میان دستگاهی.
انتهای پیام/