سهم برق تجدیدپذیر کجاست؟
تاریخ انتشار: ۲۱ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۴۹۸۲۸۲
ترکیه پارسال بیش از دو برابر کل رشد تولید برق ایران، فقط نیروگاه خورشیدی و بادی راهاندازی کرده بود و سهم انرژیهای تجدیدپذیر در تولید برق ترکیه به ۱۷ درصد رسید، در حالی که در ایران این رقم حدود یک درصد است.
به گزارش «انرژی امروز» از دویچه وله، ایران طی دو ماه گذشته با خاموشیهای گسترده مواجه شده و سندیکای تولیدکنندگان برق از زیان دو میلیارد دلاری خاموشیها بر اقتصاد کشور طی دو ماه خبر داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
محمد ملاکی، عضو سندیکای تولیدکنندگان برق میگوید در هر هفته ۱۲۵ میلیون کیلووات ساعت خاموشی رقم می خورد و هفتهای ۲۵۰ میلیون دلار خسارت این خاموشیها به اقتصاد کشور میشود.
از طرفی هاشم اورعی رئیس اتحادیه انجمنانرژیهای تجدیدپذیر ایران نیز گفته است حداقل چهار سال زمان نیاز هست تا کسری برق در کشور برطرف شود.
آمارها و استدلالهای اشتباه دولتی
مقامات ایران طی هفتههای گذشته خشکسالی و مزارع رمزارز را علت خاموشیها عنوان کردهاند، اما با نگاهی به آمارهای وزارت نیرو علت اصلی خاموشیها در کشور موضوعات دیگری است.
رشد تولید برق ایران طی سالهای گذشته بسیار کند بوده و پروژههای جدید نیروگاهی با تاخیر چشمگیر توسعه یافتهاند. برای نمونه پارسال برنامهریزی شده بود ۴۸۰۰ مگاوات نیروگاه جدید راهاندازی شود و تنها ۳۹ درصد آن محقق شد. سال ۹۸ نیز کمتر از نیمی از اهداف رشد تولید برق محقق شد.
هر سال بیش از ۷۰۰ هزار مشترک جدید خانگی به شبکه برق اضافه میشود و بخشهای دیگر، خصوصا صنعتی و کشاورزی رشد بیشتری از بخش خانگی در مصرف برق دارند و لذا ایران باید سالانه حداقل ۵ هزار مگاوات به تولید برق خود اضافه کند تا با خاموشی مواجه نباشد.
نکته مهم اینکه برای راهاندازی ۴۸۰۰ مگاوات نیروگاههای حرارتی به کمی بیش از ۲ میلیارد دلار نیاز است. یعنی ایران به خاطر اینکه سالانه دو میلیارد دلار در نیروگاههای جدید حرارتی سرمایهگذاری نکرده، اکنون طی دو ماه ۲ میلیارد دلار خسارت قطعی برق به وجود آمده است.
آقای ملاکی نیز گفته است خاموشیهایی که امسال اتفاق افتاد از حدود ۱۰ سال پیش قابل پیشبینی بود و اینکه دوستان بگویند «امسال با شرایط غافلگیرکننده و غیرقابل پیشبینی مواجه شدیم» درست نیست.
البته تاخیر در رشد تولید برق به دو سال گذشته محدود نمیشود. بر اساس برنامه توسعه ششم، ایران میبایست حداقل ۲۵ هزار مگاوات طی پنج سال گذشته به تولید برق خود اضافه میکرد، اما کمتر از نصف این رقم محقق شده است.
همچنین بر اساس آمارهای بینالمللی مانند موسسه «الیپتیک»، مزارع رمزارز حدود ۶۰۰ مگاوات در ایران برق مصرف میکنند. این رقم معادل حدود یک درصد از برق تولیدی کشور است و نمیتواند عامل خاموشیها باشد. ایران هم اکنون ۱۰ هزار مگاوات با کسری برق مواجه است.
نهایتا مقامات ایران خشکسالی را عامل کسری تولید برق معرفی میکنند، اما نکته اینجاست که نیروگاههای برقی با ۱۲ هزار مگاوات توان تولید برق، هم اکنون با ۶۰ درصد ظرفیت کار میکنند و تنها نیمی از خاموشیها میتواند به خاطر خشکسالی باشد.
علت خاموشیها
به غیر از رشد لاکپشتی تولید برق کشور، آمارهای خود وزارت نیرو نشان میدهد که نزدیک ۱۲ درصد از تولید برق کشور در مرحله انتقال و توزیع به هدر میرود؛ یعنی سالانه ۴۰ تراوات ساعت (معادل ۶ برابر برق تولیدی نیروگاه اتمی بوشهر) بدون اینکه به مصرفکننده برسد، در شبکه تلف میشود. ایران طی یک دهه گذشته بایستی سالانه ۲ میلیارد دلار در نوسازی شبکه برق سرمایهگذاری میکرد تا اکنون حداقل، تلفات شبکه به نصف برسد؛ اما در انجام این کار کوتاهی کرده است.
همچنین نیروگاههای حرارتی گازی و بخاری سهمی ۴۴ درصدی در تولید برق کشور دارند، اما راندمان آنها بین ۲۰ تا ۳۲ درصد است. ایران طی سالهای گذشته میتوانست با تبدیل این نیروگاهها به نوع «چرخه ترکیبی»، راندمان آنها را به ۴۵ درصد برساند، اما این اتفاق نیفتاده است.
همچنین به جای اصرار بر تولید برق هستهای و آبی، میتوانست بر تولید برق از منابع تجدیدپذیر تمرکز کند؛ چرا که هم اکنون هزینه تولید برق خورشیدی تقریبا با هزینه تولید برق هستهای یکسان است و ایران سالانه بطور متوسط ۳۰۰ روز آفتابی دارد.
هاشم اورعی رئیس اتحادیه انجمنانرژیهای تجدیدپذیر ایران نیز به این نکته اشاره کرده و گفته است خاموشیها به خاطر «دور زدن انرژیهای تجدیدپذیر» اتفاق افتاده است.
تولید انرژی خورشیدی یا بادی چیزی نیست که مانند نیروگاههای آبی با ریسک خشکسالی همراه باشد و مانند برنامه هستهای، صدها میلیارد دلار زیان تحریمها را نیز در پی ندارد.
ترکیه پارسال بیش از دو برابر کل رشد تولید برق ایران، فقط نیروگاه خورشیدی و بادی راهاندازی کرده بود و سهم انرژیهای تجدیدپذیر در تولید برق ترکیه به ۱۷ درصد رسید، در حالی که در ایران این رقم حدود یک درصد است.
نکته شگفتانگیز اینکه در سال جاری نیز دولت طبق برنامه قرار است نزدیک ۳۵۰۰ مگاوات به تولید برق خود اضافه کند، اما بر اساس آمارهای وزارت نیرو، در دو ماه ابتدایی سال تنها ۲ مگاوات آن محقق شده است!
وزارت نیرو آمارهای خردادماه را هنوز منتشر نکرده و طی چند روز گذشته نیز دسترسی به سایت اینترنتی و آمارهای خود را برای کاربران اینترنتی خارج از کشور مسدود کرده است.
خاموشیها کی رفع خواهد شد
در کوتاه مدت تنها راه تامین برق کشور، واردات برق است. ایران در ماه جاری واردات برق را به بالای ۶۰۰ مگاوات رسانده که ۶ برابر پارسال و ۱۲ برابر سال ۹۸ است؛ اما برای جلوگیری از خاموشیهای کنونی نیاز به ۱۰ هزار مگاوات واردات برق است. البته در عمل به خاطر نبود زیرساختهای واردات برق، چنین گزینهای ممکن نیست.
ایران همچنین میتواند با اختصاص سالانه ۴ میلیارد دلار به نوسازی شبکه، تلفات برق را طی پنج سال آینده نصف کند. ۴۰ تراوات ساعت (معادل ۷۵۰۰ مگاوات) تلفات سالانه برق معادل ۴۳ درصد مصرف خانگی برق و کل مصرف برق بخش کشاورزی است؛ یعنی رقم بسیار بالا و چشمگیری است.
همچنین اگر نیروگاههای گازی و بخاری را بتواند به چرخه ترکیبی تبدیل کند، تولید برق کشور فقط از همین کار حداقل ۴ هزار مگاوات افزایش خواهد یافت. برای این کار نیاز به واردات کمپرسور است. ایران قبل از تحریمهای آمریکا چندین کمپرسور از شرکت زیمنس آلمان و دیگر کشورها خریداری کرده بود، اما این کار ادامه نیافت و هم اکنون سهم نیروگاههای چرخه ترکیبی از تولید برق کشور حدود ۳۶ درصد است.
ظرفیت عملی تولید برق کشور ۶۲ هزار مگاوات است که به خاطر خشکسالی و افت تولید برق آبی، هم اکنون ۵۶ هزار مگاوات برق تولید میشود.
از آنچه گفته شد، اگر ایران با شتاب به سرمایهگذاریهای گسترده در بخش نیروگاههای جدید، افزایش راندمان نیروگاهها و نهایتا نوسازی شبکه آغاز کند، شاید تا پنج سال آینده مشکل خاموشیها برطرف شود. اما اگر چنین اتفاق نیفتد، خاموشیها در ایران در سال آینده از ابتدای بهار تا نیمه پاییز طول خواهد کشید و در سالهای بعدی کسری برق طولانیتر و شدیدتر خواهد شد.
برچسب هاانرژی های تجدیدپذیر انرژی هسته ای ایران برق تجدیدپذیر برق حرارتی ترکیهمنبع: انرژی امروز
کلیدواژه: انرژی های تجدیدپذیر انرژی هسته ای ایران برق تجدیدپذیر برق حرارتی ترکیه آسیا اروپا اقتصاد انرژی امروز ایران بین الملل تحریم خبرگزاری بین المللی خبرگزاری داخلی خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا ریاست جمهوری سازمان های بین المللی سایتهای اینترنتی شرکت ملی نفت ایران NIOC شرکت های بین المللی مجلس شورای اسلامی وزارت نفت وزارت نیرو انرژی های تجدیدپذیر تولید برق کشور رشد تولید برق میلیارد دلار هزار مگاوات وزارت نیرو راه اندازی واردات برق خاموشی ها هم اکنون ایران طی هسته ای محقق شد دو ماه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۹۸۲۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وعده اتمام خاموشیها در تابستان جاری/ کاهش مصرف خانگی دیگر استانها، راهحل توسعه برق در استانهای دیگر است؟
به گزارش خبرآنلاین، وزارت نیرو در حالی وعده اتمام خاموشیها را دوباره مطرح کرده که ناترازی برق و گاز در کشور همواره از مشکلات اساسی است که مسئولان هم به آن اعتراف میکنند. بزرگترین قربانی در این میان صنایع هستند که همواره با قطعیهای پیاپی مواجه شدهاند.
تجارت نیوز در خبری نوشت:طبق گزارشهای سال گذشته، بسیاری از شهرکهای صنعتی هفتهای دو روز به دلیل کمبود برق تعطیل میشدند. تعطیلیهای پیاپی صنایع مهمی چون فولاد خوزستان به دلیل نبود برق، زیان بزرگی به این صنایع تحمیل کرده است. از سمت دیگر، دادن مرخصی اجباری به کارکنان در چنین شرایطی، مشکلات معیشتی بزرگی به دنبال داشته است.
دولت در برنامه هفتم توسعه پیشبینی کرده است مصرف برق در هر سال ۴/۵ درصد رشد کند. وزارت نیرو در جوابیهای که با عنوان «ابتکار وزارت نیرو برای حل بحران خاموشیها؛ راهاندازی پویش!» منتشر شده بود، مدعی است افزایش ظرفیت هشت هزار و ۵۰۰ مگاواتی تولید برق از ابتدای دولت سیزدهم میسر شده است.
گفته میشود کشور برای جبران کمبود برق، سالانه به راهاندازی حدود پنج هزار مگاوات نیروگاههای برق جدید نیاز دارد. به گفته مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر، در ابتدای دولت سیزدهم رقم ناترازی، حدود ۱۴ هزار مگاوات بوده و پیشبینی این است امسال با اقداماتی که صورت میگیرد ناترازی به حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار مگاوات برسد.
طبق این اظهارات ناترازی برق همچنان رقم چشمگیری است و به نظر نمیرسد افزایش ظرفیتهای عنوانشده این ناترازی را جبران کند.
مسئولان به جای واگذاری راهحل به مصرفکنندگان، راهکاری عملیاتی برای کمبود برق در آستانه تابستان پیدا کنندطی سالهای گذشته در صنعت برق کشور سرمایهگذاری کافی صورت نگرفته و در عین حال تلاشی برای جایگزینی با انرژیهای تجدیدپذیر و بهبود تکنولوژی در این بخش نیز دیده نمیشود. طی این مدت، تامین برق مورد نیاز از طریق مدیریت مصرف، تعطیلی صنایع، کارخانهها، ادارات و خاموشیهای مکرر منازل صورت گرفته است. در این زمینه انتظار از مصرفکنندگان برای کاهش بحران برق و بیتوجهی به ناکارایی نیروگاهها، یکی دیگر از معضلات جدی صنعت برق است.
این در حالی است که برنامههای عملیاتی نامبرده در کشور باید نتایج مشاهدهپذیر داشته باشند. افزایش بحران حاکی از مشکلاتی در پیادهسازی برنامههای عملیاتی صنعت برق است. به دنبال آشکار شدن بحرانها، مسئولان مربوطه به جای واگذاری راهحل به مصرفکنندگان باید راهکاری عملیاتی برای کمبود برق در آستانه تابستان پیدا کنند. از این رو فرهنگسازی زمانی کارساز خواهد بود که بحران را درست نشانه گرفته باشند. در این زمینه به نظر نمیرسد کاهش مصرف مشترکان خانگی بحران برق را حل کند و افزایش مشارکت مشترکان خانگی در پویش، انرژی بیشتر را به بخش مولد کشور تحویل دهد.
تامین انرژی بخش مولد از منابع پایدار و بازدهی پایین نیروگاههاایران از مستعدترین کشورهای دنیا برای توسعه انرژیهای پاک بهویژه انرژی خورشیدی است؛ اما تاکنون سرمایهگذاری قابل ملاحظهای در حوزه انرژیهای پاک در کشور مشاهده نشده است. طبق گفته وزارت نیرو، ظرفیت تامین برق از طریق منابع تجدیدپذیر در کشور ۱۰۶۶ مگاوات در سال است. اما به نظر نمیرسد ظرفیت ۱۰۶۶ مگاواتی تامین برق از طریق انرژیهای تجدیدپذیر، بتواند مشکل تامین برق را حل کند.
بر اساس جوابیه وزارت نیرو، در بخش تجاری برای نخستین بار طرحهای تشویقمحور پیشبینی شده است. در حوزه کشاورزی در صورتی که کشاورزان ۸۰ درصد دیماند مصرفی خود را که معادل ۱۵ درصد از مصرف روزانه آنهاست از برق تولیدی حاصل از نیروگاههای تجدیدپذیر تامین کنند، از برنامههای مدیریت مصرف معاف خواهند شد.
اگر قرار است تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به سوی منابع تجدیدپذیر حرکت کنند، آیا نباید ظرفیت مورد نیاز آنها نیز وجود داشته باشد؟پیشتر گفته شده بود ظرفیت تولید برق نیروگاههای تجدیدپذیر ۱۰۶۶ مگاوات است. به نظر نمیرسد چنین رقمی حتی نیازهای بخش کوچکی از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان را برطرف کند. اگر قرار است تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به سوی منابع تجدیدپذیر حرکت کنند، آیا نباید ظرفیت مورد نیاز آنها نیز وجود داشته باشد؟
چندی پیش علیاکبر محرابیان، وزیر نیرو، در حاشیه بازدید از کارخانههای گروه مپنا اظهار کرد: «بخش عمده توسعه صنعتی بر پایه انرژی انجام شده است. به طوری که امروزه با آنالیز صنایع مشخص میشود سرانه مصرف برق ما در صنایع نسبت به متوسط جهان بسیار بالاتر است.»
طبق گفته او، ایران در اغلب صنایع انرژیبر جزو ۱۰ کشور برتر است. محرابیان توضیح داده بود: «اگر مصارف انرژی و توسعه صنایع را بر پایه انرژی ببینیم، در اغلب صنایع انرژیبر هستیم.» اما بنا بر اظهارات او، در حوزه بهینهسازی، افزایش کارایی، راندمان و روشهای ترکیبی که میتواند از انرژی بیشترین آورده را داشته باشد، همچنان به برنامههای عملیاتی جدیتری نیاز است.
این اظهارات نشان میدهد نبود راندمان بهینه و کارایی پایینتر از سطح انتظار نیروگاهها و از طرف دیگر تامین انرژی صنایع از روشهای ناپایدار، کماکان از عوامل اتلاف انرژی در کشور محسوب میشود.
نصرالله زارعی، معاون پیشین شرکت مهندسی و توسعه نفت و کارشناس حوزه انرژی، در گفتوگو با فرارو اذعان کرده است: «نیروگاههای ما، نیروگاههای قدیمی هستند و نسبت به نیروگاههای استاندارد دنیا، بازدهی پایینی دارند. در سراسر دنیا شاهد فعالیت نیروگاههای جدیدی هستیم که از تکنولوژیهای روز دنیا بهره میبرند. این نیروگاهها بالای ۵۵ درصد راندمان دارند. این در حالی است که برخی نیروگاههای ما تنها ۲۰ درصد بازدهی دارند. از همینجا میتوان به اختلاف فاحش در بازدهی پی برد. ما در این وضعیت، سرمایهسوزی بالایی داریم. همچنین در بخش انتقال و توزیع انرژی با مشکلاتی مواجهیم چراکه سیستمهای انتقال ما نیز بهشدت فرسوده هستند. در نتیجه انرژی هدرشده ما از نیروگاهها تا رسیدن به خانهها بسیار زیاد است.»
نقد رویکرد وزارت نیرو نهتنها اجحاف در حق تلاشگران عرصه صنعت برق نیست، بلکه در راستای عملیاتیتر شدن راهکارها و پویایی ارتباط تلاشگران حقیقی عرصه صنعت برق و وزارت نیرو است. پیشگیری از بحرانهای پیش روی صنایع و مشترکان خانگی برق، باید از رویکردهای جدی وزرات نیرو باشد.
چنانچه در مراسم رونمایی از پویش با انرژی به قطعیهای پیدرپی برق استانهای جنوبی کشور اشاره شد، انتظار میرود وزارت نیرو به قدردانی از کارگران صنعت برق این استانها بسنده نکند و فکری به حال قطعی برق این مناطق کند. به نظر نمیرسد کاهش مصرف خانگی دیگر استانها، راهحل توسعه برق در استانهای دیگر باشد.
اگر راهکاری عملیاتی برای بحران برق در تابستان پی گرفته نشود، همچون سالهای گذشته شاهد گزارشهایی مبنی بر خاموشیها و تعطیلی پیاپی صنایع خواهیم بود.
۲۱۷
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1903181