به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

چه زمانی ارتباطات مجازی روی روابط حضوری خلل وارد می‌کند؟

تاریخ انتشار: ۲۴ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۲۷۵۹۶

به گزارش خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، چه در سوپرمارکت، چه در مطب پزشک و چه هنگام شب در رختخواب، برداشتن موبایل و شروع به پیمایش در شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌های متنی هر لحظه وسوسه‌انگیز است. اما کسی که این کار را در حضور یکی از دوستان نزدیک، یکی از اعضای خانواده یا شریک عاطفی‌اش انجام داده باشد، ممکن است گاهی احساس نادیده گرفته شدن، آزار یا حتی رانده شدن را در آن شخص ایجاد کرده باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این مسئله بر اساس یک تحقیق در حال رشد در مورد "تکنوفرنس" یا دخالت پنهانی تلفن‌های هوشمند و سایر فن‌آوری‌هایی است که می‌تواند در تعاملات اجتماعی رودر رو ما باشد.

استاد روانشناسی دانشگاه آریزونا، دیوید سبارا و همکارانش در دانشگاه ایالتی وین در دیترویت، تحقیقات موجود در مورد تکنوفرنس را بررسی می‌کنند. آن‌ها توضیحی در باره‌ی چرایی تمایل انسان‌ها به سمت تلفن‌های هوشمند حتی وقتی آن‌ها را از روابط نزدیک خود دور می‌کنند، ارائه می‌دهند و دلیل آن را تاریخ تکاملی ما می‌دانند.

سبارا و همکارانش استدلال می‌کنند که انسان‌ها در برقراری ارتباط با دیگران سخت‌گیر هستند. در طول تاریخ تکامل، ما برای بقا به روابط نزدیک با شبکه‌های کوچک مانند خانواده و دوستان اعتماد کرده‌ایم. این روابط مبتنی بر اعتماد و همکاری بود و هنگامی ساخته می‌شد که افراد اطلاعات شخصی خود را فاش کرده و درمورد آن نسبت به دیگران پاسخگو باشند.

تلفن‌های هوشمند و دسترسی مداومی که آن‌ها به پیام‌های متنی و رسانه‌های اجتماعی ایجاد می‌کنند، افشای اطلاعات شخصی و پاسخ دادن به دیگران در شبکه‌های اجتماعی را برای مردم بیش از هر زمان دیگری آسان می‌کند و این شبکه‌ها بسیار بزرگ‌تر از شبکه‌های اجداد ما هستند.

سبارا و همکارانش در مقاله خود، از این ایده که فناوری صرفاً جلب توجه می‌کند فراتر می‌روند، تا بیان کنند ممکن است بین تلفن‌های هوشمند و رفتار‌های اجتماعی که به شکل گیری و حفظ روابط نزدیک اجتماعی کمک می‌کنند، یک عدم تطابق تکاملی وجود داشته باشد.

سبارا بیان می‌کند: تلفن‌های هوشمند و امکانات آن‌ها زمینه‌های جدیدی را برای افشای اطلاعات مربوط به اینکه چه کسی هستیم و همچنین پاسخگو بودن به دیگران ایجاد می‌کنند و این ارتباطات مجازی ممکن است تأثیرات ناخواسته مخالف بر روابط فعلی ما داشته باشد. وقتی حواستان به گوشی باشد، توجه شما تقسیم می‌شود درحالی که پاسخگویی به اطرافیان برای ایجاد صمیمیت، نیاز به توجه در اینجا و اکنون دارد.

سبارا و همکارانش می‌گویند که توجه تقسیم شده ممکن است منجر به تضاد در روابط شود. به عنوان مثال، در مطالعه‌ای بر روی ۱۴۳ زن متاهل استناد می‌شود که بیش از ۷۰ درصد آن‌ها گزارش داده اند تلفن‌های همراه در روابط آن‌ها مداخله می‌کنند.

او معتقد نیست که گوشی‌های هوشمند همه بد هستند. در واقع، او و همکارانش اذعان می‌کنند که این دستگاه‌ها مزایای زیادی برای سلامتی و رفاه فراهم می‌کنند و ارسال پیامک، مسیری را برای ارتباط خوب به بسیاری از زوج‌ها ارائه می‌دهد، اما برای درک کامل و استفاده درست از آن دقت بیشتری لازم است.

بیشتر بخوانید

دلایل مسمومیت رابطه زوجین چیست؟

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: شخصیت شناسی روانشناس عمومی روانشناسی خانواده تلفن های هوشمند شبکه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۲۷۵۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به آسیب‌های نوپدید فضای مجازی

بسیاری از افرادی که به اینترنت اعتیاد دارند هرگز آن را نمی‌پذیرند، زیرا برای آن‌ها اینترنت جزئی از زندگی محسوب می‌شود ولی با وجود این روانشناسان بر این باورند که فرد معتاد به اینترنت دارای نشانه‌هایی است که می‌توان از این طریق به وابستگی فرد به اینترنت پی ببرد.

خبرگزاری ایمنا؛ فرزانه دهقانی، دکترای ارتباطات و رسانه در یادداشتی با موضوع آسیب‌های نوپدید فضای مجازی نوشت:

«گسترش جامعه اطلاعاتی و ارتباطی و نیز شکل شکل‌گیری جهان مجازی در کنار جهان واقعی فرایند زندگی را دستخوش تغییرات زیادی کرده است؛ افزایش تصاعدی ضریب نفوذ اینترنت در ایران و تأثیر استفاده بیش از حد بروی خانواده‌ها، چنانچه به‌صورت برنامه، برنامه‌ریزی و مدیریت نشده در این فضا قرار گیرند خانواده و جامعه را نیز دچار مشکل خواهند کرد، اما قسمت مهم این پژوهش مؤلفه اعتیاد مدرن و آسیب‌های نوپدید که به‌عنوان عنصر اساسی و اصلی است، در واقع استفاده بیش از حد و بیمار گونه از اینترنت که باعث دور شدن فرد از دوستان و خانواده خانواده‌اش شود و اختلالات رفتاری یا شخصیتی را در وی ایجاد کند، اعتیاد به اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی نامیده می‌شود، این اعتیاد که سرآمد همه اعتیادهای رفتاری است رشد روزافزونی پیدا کرده و عوارض ناگواری به همراه دارد. اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همراه است: همچون اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بی قراری، تفکرهای وسواسی، کناره کناره‌گیری، اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی (علوی و جنتی فرد ،۱۳۹۰، ص .۲۲؛ سهراب زاده ،۱۳۸۹).

استفاده از اینترنت علاوه بر اینکه مزایای تأثیرگذار متعددی بر جوامع دارد ولی از سوی دیگر اثرات منفی از جمله اطلاع رسانی جهت‌دار و غیر منصفانه، نادیده گرفتن هویت ملی و دینی جوامع مختلف، تخریب باورهای اخلاقی، فرهنگی، آداب و سنن پیشرو و شبهه افکنی و تردید پردازی‌های کاذب، تزلزل بنیان خانواده، پوچی گرایی، القای ناهنجاری‌های انسانی، تضییع نیرو و استعدادهای انسانی، مشکلات جسمانی و… از جمله جنبه‌های منفی این شبکه‌های ارتباطی جدید است (علوی وجنتی فرد ،۱۳۹۰).

گسترش فضای مجازی و استفاده بیش از حد در حوزه فردی شامل تغییرات سبک زندگی به منظور گذراندن زمان بیشتر در شبکه و کاهش کلی فعالیت‌های بدنی و بی‌توجهی به سلامت فردی در نتیجه فعالیت اینترنتی، اجتناب از فعالیت‌های مهم زندگی، کمبود خواب و یا تغییر الگوهای خواب برای گذراندن زمان بیشتری در شبکه، کاهش معاشرت و در نتیجه ازدست دادن دوستان، غفلت از خانواده و دوستان، بی‌توجهی به مسئولیت‌های شغلی و شخصی، خشونت بیش از حد، پرخاشگری، تغییر عادت‌های رفتاری، بی توجهی به نظافت شخصی و… در حوزه رابطه فرزندان و والدین نیز تغییراتی به وجود آورده است که از جمله آن به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو را می‌توان نام برد. در بحث ازدواج‌ها نیز مسائلی چون ناپایداری ازدواج‌ها، تغییر الگوی همسرگزینی، نداشتن مهارت‌هایی برای ازدواج ناتوانی والدین برای آموزش به فرزندان، افزایش روابط دختر و پسر در زمان نامزدی بدون عقد، تمایل به دریافت مهریه‌های سنگین، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش تنوع‌طلبی جنسی مردان و … را می‌توان اشاره کرد (جعفری و دیگران ،۱۳۹۱؛ منایز ،۲۰۱۵)

بسیاری از افرادی که به اینترنت اعتیاد دارند هرگز آن را نمی‌پذیرند، زیرا برای آن‌ها اینترنت جزئی از زندگی محسوب می‌شود ولی با وجود این روانشناسان از جمله سامسون و کین بر این باورند که فرد معتاد به اینترنت دارای نشانه‌هایی است که می‌توان از این طریق به وابستگی فرد به اینترنت پی ببرد، هرچند که این نشانه‌ها به تنهایی نمی‌توانند معیار مستقل و کاملی برای اعتیاد مجازی به شمار آیند، انجمن روانپزشکان آمریکا (APA ) معیارهایی را مشخص کرده است که فرد باید حداقل ۳ مورد از این معیارها را حداقل به مدت ۱۲ ماه داشته باشد:

۱- زمان پرداختن به امور شخصی خود را صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کند؛ از جمله ساعات ضروری برای خواب را در این فضاها سپری می‌کند.

۲- تغییر عادت رفتاری؛ استفاده از اینترنت باعث می‌شود که شخص از سایر فعالیت‌هایی که قبلاً برای او لذت بخش بوده، دست بکشد.

۳- زمانی که باید تکالیف درسی یا کاری انجام دهد، در اینترنت سپری می‌کند. (رابرتس ،۱۳۹۲)

۴- چنانچه ارتباط با شبکه‌های اجتماعی به دلیلی قطع شود، احساس افسردگی، بی قراری و بدخلقی می‌کند.

۵-خسته‌تر و کج خلق تر از زمانی است که اینترنت جزئی از زندگی وی نبود . دامنه تنش‌های عصبی او بالاتر است و از سردردهای عصبی رنج می‌برد .

۶- بیش از حد خشونت نشان می‌دهد و پرخاشگری و قانون شکنی می‌کند.

۷-در زمان دل مشغولی‌های فکری و ذهنی، ساعات متمادی را صرف چک کردن شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند .

۸- هنگامی که فرد دسترسی به شبکه‌های اجتماعی ندارد دائم به استفاده مجدد از آن فکر می‌کند و ذهن خود را مشغول نوع فعالیت‌های موردنظر می‌کند.

۹- روزی چند بار و به‌طور مرتب شبکه‌های اجتماعی و گروه‌ها و کانال‌های خود رابررسی می‌کند.

۱۰-در حین اتصال به شبکه‌های اجتماعی ، زمان خود را از دست می‌دهد و متوجه گذشت زمان نیست.

۱۱- زمان بسیار کوتاهی برای وعده‌های غذایی صرف می‌کند و به علت از بین رفتن وعده‌های غذایی کمبود وزن پیدا می‌کند. (امیدوار و صارمی ،۱۳۸۱)

۱۲- هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی احساسی آمیخته به خوشنودی و گناه می‌کند

۱۳- ترجیح می‌دهد به اینترنت وصل شود تا اینکه با دوستان یا خانواده باشد. و به عبارتی دیگر به دوستان خانواده و کلیه مسئولیت‌های خود پشت پا می‌زند.

۱۴- روابط جدیدی با افرادی که هنگام ورود به شبکه‌های اجتماعی با آنها آشنا شده، تشکیل می‌دهد و بیشتر مایل است با آنها ارتباط برقرارکند .

۱۵- کمتر از خانه بیرون می‌رود و فعالیت‌های اجتماعی او کاهش چشمگیری پیدا می‌کند.

۱۶- راجع به اینکه چه مدت برخط بوده است یا در مورد میزان ساعات صرف شده در فضای شبکه‌های اجتماعی به خانواده، والدین، همسر و یا رئیس خود دروغ می‌گوید .

۱۷- دیگران از او به علت صرف زمان طولانی در اینترنت ناراحت هستند و مرتب از او گله می‌کنند.

۱۸- در موقعی تنهایی و خلوت و زمانی که کسی در خانه نیست، به سراغ فضا می‌رود.

۱۹- از محدودیت‌های زمانی که برای وی به منظور استفاده از اینترنت تعیین شده است، سرپیچی می‌کند.

۲۰- تمام تلاش‌ها برای محدود ساختن ساعات استفاده از اینترنت بی نتیجه مانده است. (جعفری و دیگران ،۱۳۹۱)

مخاطب ایرانی با رسانه‌های مدرن از قبیل اینترنت و تلفن همراه که مجهز به امکانات پیامک و بلوتوث است نیز مواجه است، سبد فرهنگی خانواده ایرانی دچار تغییرات فراوانی شده است که همگی به نوعی مروج سبک زندگی مدرن است که خاستگاه این نوع سبک زندگی تمدن غربی است و ترویج این شیوه از زندگی، لاجرم تمام مؤلفه‌های معرفتی تمدن غرب را شایع می‌سازد و موجب می‌شود بی‌سامانی در مسائل فرهنگی و اجتماعی در کشور افزایش یابد؛ در این خصوص مدیران و برنامه ریزان و سیاست گذاران اجرایی و کاربردی، لازم است که در راستای کاهش مشکلات ناشی از استفاده شبکه‌های اجتماعی با برگزاری دوره‌ها، جلسات کارگاهی، بازدیدهای علمی و آموزشی و تصویب سیاست‌ها، نظام‌های کنترل کیفی و فنی برنامه‌ریزی‌هایی انجام دهند.»

کد خبر 748386