به نقل از «فرارو»

روایت سید محمد خاتمی از آشنایی با سید علی اکبر محتشمی‌پور

تاریخ انتشار: ۲۷ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۵۷۳۷۹

سید محمد خاتمی، رئیس جمهور اسبق جمهوری اسلامی ایران در یادداشتی به مناسبت چهلمین روز درگذشت سید علی اکبر محتشمی‌پور نوشت: «گفتن و نوشتن درباره شخصیت و خدمات و نقش ممتاز حاج سید علی‌اکبر محتشمی‌پور در انقلاب و پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی کاری است بس دشوار این حق بزرگ را شاید بتوان با نگاشتن کتابی قطور ادا کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مرحوم آقای محتشمی‌پور عالمی وارسته، مجاهد و از یاران مخلص حضرت امام و از چهره‌های درخشان انقلاب و ایران بود. ایشان در دوران تبعید امام در عراق در کنار ایشان بود و بدون تردید در روشن نگاه‌داشتن چراغ انقلاب که از سوی رژیم و ارتجاع و بدخواهان همواره مورد تهدید قرار داشت نقش مهمی را ایفا کرد.

من هر چند از ایشان شنیده بودم، ولی از نزدیک توفیق دیدار و آشنایی با ایشان را نداشتم تا این‌که اولین بار در نوفل‌لوشاتو ایشان را دیدم طبعاً حوزه کار و مسؤولیت من که در هامبورگ بود با حوزه مسؤولیت ایشان متفاوت بود و طبعاً همکاری نزدیکی در آن برهه از زمان نداشتیم.

بعد از پیروزی انقلاب، این آشنایی و همکاری بیشتر شد. جناب محتشمی‌پور رحمةالله‌علیه در حساس‌ترین لحظه‌های انقلاب، به‌عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه برگزیده شد. این انتخاب نشانه شخصیت ممتاز ایشان و نیز اعتمادی بود که امام و نظام نوپای جمهوری اسلامی به ایشان داشتند.

سوریه از آغاز خود را در کنار انقلاب و جمهوری اسلامی دید و تعریف کرد و تا آخر هم همین رویه را ادامه داد، هرچند که این کشور استفاده‌های فراوان از این نزدیکی و اعمال این سیاست کرد، ولی موضع آن برای کشور و انقلاب هم مغتنم بود و حتی در جریان جنگ تحمیلی نیز در کنار ایران و مدافع مواضع ایران و خنثی کننده بسیاری از توطئه‌ها و بدخواهی‌ها علیه نظام نوپای انقلابی بود. بخصوص سبب شد که تلاش نامیمون استکبار و ارتجاع برای جایگزین کردن دوگانه اسرائیل و اعراب به دوگانه اعراب و جمهوری اسلامی خنثی شود.

از سوی دیگر موضع قاطع و انعطاف ناپذیر سوریه در برابر رژیم صهیونیستی و بخصوص بعد از قرارداد کمپ دیوید و حمایت این کشور از مقاومت فلسطین و همراهی با رهبران نهضت ضداسرائیلی برای ایران که سویه سیاست خارجی خود را مقابله با استکبار و صهیونیسم قرارداده بود ارزش فراوان داشت؛ و نکته سوم این که سوریه واسطةالعقد ارتباط میان ایران انقلابی و لبنان که علی‌رغم آشفتگی‌های درونی نیرو‌های بسیار ارزنده انقلابی در آن بودند و نیز یکی از عمده‌ترین کشور‌های پناه‌دهنده فلسطینیان و استقبال کننده از رهبران مبارز فلسطینی بود قرار گرفت.

سفارت سوریه در این زمان نیازمند شخصیتی همه‌جانبه نگر، شجاع و توانا و مورد اعتماد بود تا علاوه بر هدایت روابط با سوریه، تدبیر امور لبنان و راهبری سیاست‌های مناسب در آن کشور را به عهده بگیرد و مرحوم محتشمی‌پور همان شخصیت بود که می‌توانست و توانست احترام و اعتماد همه گروه‌ها و جریان‌های مبارز و متعهد فلسطینی و لبنانی را جلب کند. بدون تردید شکل‌گیری و تداوم فعالیت‌های حزب‌الله لبنان به‌صورت یک نهاد مستقل لبنانی، عربی و اسلامی که به ایران انقلابی هم نزدیک بود مرهون تلاش و تدبیر و پی‌گیری مرحوم محتشمی‌پور بود.

این عزیز در همین مأموریت سنگین در سوریه بود که مورد سوء قصد تروریستی قرار گرفت و دچار آسیب فراوان شد و این آسیب سنگین تا آخر هم همراه ایشان بود، ولی کوچک‌ترین خللی در موضع و عزم ایشان در خدمت به جمهوری اسلامی و انقلاب و حمایت از و همراهی با مقاومت و رویکرد ضد صهیونیستی و ضد استکباری ایشان ایجاد نکرد.

پس از بازگشت آقای محتشمی‌پور از مأموریت سوریه در دولت برادر بزرگوار جناب آقای مهندس موسوی به ایشان پیشنهاد تصدی وزارت کشور شد که به حق برای انجام مأموریت و مسؤولیت در این مقام مهم شایستگی داشت، ولی خود ایشان در آغاز دچار تردید بود.

در این زمان که من هم افتخار نزدیکی و آشنایی بیشتر با ایشان را داشتم مورد مشورت ایشان قرار می‌گرفتم. ایشان می‌گفت حوزه کاری و تجربه و رویکرد من بیشتر در سیاست خارجی و بخصوص جنبه‌های انقلابی آن است و در سیاست داخلی با حساسیت‌های فراوان که دارد و نیازمند آگاهی و تجربه دیگری است شاید نتوانم به نحو مطلوب مؤثر باشم؛ و حتی مطرح کرد که بهتر است من (خاتمی) به وزارت کشور بروم و اگر به حضور او در دولت اصرار هست ایشان به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برود که با این پیشنهاد مخالفت شد و با بحث فراوان ایشان را قانع کردیم که تردیدشان بی‌جا است و اطمینان دادیم که ایشان در مقام خدمت جدید هم موفق خواهد شد و هرگونه همفکری و همکاری که لازم باشد ما در کنار ایشان خواهیم بود و دیدیم که ایشان در مقام وزیر کشور نیز چه خدمات ارزنده‌ای انجام داد و چه نقش ممتازی از جمله در دفاع از حقوق مردم و پاسداری از رأی آنان داشت.

همفکری و همراهی ما از جمله در مجمع روحانیون مبارز که با انشعاب از جامعه محترم روحانیت مبارز تشکیل شده بود و مورد حمایت و تأیید حضرت امام با تأکید ایشان بر لزوم تکثر در عرصه حیات سیاسی بود نیز ادامه داشت و تا آخر هم این همفکری و همیاری باقی بود.

جناب محتشمی‌پور گرچه یک کنشگر فعال و با استقامت در عرصه سیاست (داخلی و خارجی) بود، ولی به لحاظ نظری هم جایگاه خود را داشت. ایشان با انتشار مجله وزین «بیان» در بسط نظر سیاسی و فرهنگی و نیز اطلاع‌رسانی و بخصوص تأمین آزادی بیان و اندیشه گام مهمی را برداشت و در واقع تریبون آزادی را ایجاد کرد تا همه آنان که اهل فکر و نظر و نیز داری رویکرد‌های مختلف هستند بتوانند حرف و رأی خود را ابراز دارند و در واقع این را به نفع انقلاب و تقویت جنبه مردم‌سالاری و تقویت رضایت عامه بخصوص نخبگان که بنیاد یک نظام مردم سالار است می‌دانست و انصافاً که در این زمینه سعه صدر جناب محتشمی‌پور درخور توجه و تقدیر فراوان بود و دریغ که بیان مثل بسیاری از روزنامه‌ها که در بهار (نه‌چندان طولانی) فرهنگ ایران پس از انقلاب رخ نمود به محاق تعطیلی افتاد و از عطرافشانی بازماند.

جناب محتشمی‌پور در انتخابات سال ۸۴ هم فعال بود و بخصوص از پراکندگی وعدم انسجام نیرو‌های معروف به خط امام نگرانی داشت و تا آنجا که به یاد دارم در حین احترام به نامزد‌های مختلف گرایش ایشان به برادر بزرگوار و مجاهد جناب آقای کروبی بود.

در سال ۸۸ هم با تمام قوا در کنار عزیز گرانقدرمان جناب آقای مهندس موسوی قرار گرفت و یکی از فعال‌ترین و موجه‌ترین کسانی بود که در ستاد و در کنار ایشان فکر و عمل خود را به کار گرفت و متحمل صدمات نیز شد؛ و بالاخره ترجیح داد که دومین هجرت خود را به نجف اشرف انجام دهد، بخصوص در این مدت نیز با بازسازی و نوسازی اقامتگاه امام در دوران تبعید و تبدیل آن به مرکزی دیدنی و یادآوری خاطرات بزرگ باز هم علاقه خود را به انقلاب و امام نشان داد. هر چند در این هجرت ارتباط خود را با ایران و حضور گاه و بی‌گاه در میهن حفظ کرد.

امروز دیگر این عزیز که سرمایه‌ای ممتاز در انقلاب و نیرویی مؤثر پس از پیروزی انقلاب بود و در میان ما نیست و مرگ دردناک او که هنوز هم به آسانی به باور نمی‌نشیند همه ما را سوگوار کرد.

از خداوند منان می‌خواهم که پاداش پاکی و نیکی و مجاهدت و ظلم ستیزی و تبعیض آشوبی و وابستگی‌اش به مردم به عنوان صاحبان اصلی کشور و پافشاری مثال زدنی بر عدالت را با رحمت واسعه خود به این عزیز عنایت فرماید.»

منبع: جماران

منبع: فرارو

کلیدواژه: سید محمد خاتمی محتشمی پور جناب محتشمی پور جمهوری اسلامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۵۷۳۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سید محمد خاتمی: کشور در شرایط حساسی به سر می‌برد/ چشم امید ما برای عبور از بحران‌ها و گشودن افق‌ها به نهاد دانشگاه و دانشگاهیان است/ اولین کار مجلس هفتم تثبیت قیمت‌ها بود و دیدیم که تورم روز به روز افزایش پیدا کرد

به گزارش جماران؛ در آستانه روز معلم گزارش «مسأله دانشگاه در ایران» با حضور سید محمد خاتمی ارائه شد

گزارش تحقیقی «مسأله دانشگاه در ایران؛ مخاطرات توسعه علمی و چشم‌اندازهای پیش رو» که با مشارکت جمعی از مدیران سابق، نظریه‌پردازان، متخصصان، کارشناسان و فعالان دانشگاهی و دانشجویی، زیر نظر سید محمد خاتمی انجام شده است، ارائه و منتشر شد.

سید محمد خاتمی در نشستی که در آستانه روز معلم و با حضور جمعی از استادان و متخصصان دانشگاه و مدیران پیشین آموزش عالی برگزاری شد، ضمن اشاره به شرایط دشوار و حساس سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کشور و گرامی‌داشت روز معلم به تبیین ضرورت‌ و زمینه‌های شکل‌گیری و تدوین این گزارش کارشناسانه و تجربه‌های پیشین مشابه آن پرداخت.

خاتمی گفت این متن چهارمین تلاش پس از گزارش‌های «آسیب‌شناسی اصلاحات»، «مسأله حجاب، واقعیت‌ها و راهکارها» و «مسائل آموزش و پرورش» است که در تدوین آن عرف کارشناسانه و تجارب و دیدگاه‌های متخصصان بنای گفت‌وگوی میان نخبگان و جامعه قرار گرفته است. 

رئیس دولت اصلاحات گفت: من در این دوره به دوستان گفتم به جای مسائل خیلی کلی، بنیادین و اساسی که باید روی آن فکر کرد، مورد به مورد مسائل را بررسی کنیم؛ مسأله‌شناسی کنیم و اعلام کنیم راه‌حل‌های مسأله چیست.

وی تأکید کرد: ما در این عرصه برنامه ارائه نمی‌دهیم زیرا ارائه برنامه را باید کسانی انجام دهند که امکانات اجرایی در اختیارشان است. رویکرد این گزارش‌ها بیشتر ناظر به شناخت و حل مسأله است. 

 

باید از تجربه‌ها درس گرفت

 

خاتمی با اشاره به پژوهش آماده شده دربارهٔ آموزش‌عالی ابراز امیدواری کرد که انتشار آن زمینه را برای بحث‌های گسترده‌تر صاحب‌نظران فراهم ‌کند. 

خاتمی گفت: باید از تجربه‌ها درس گرفت و رهیافت‌های افق‌گشا را با فهم و نقد عملکردهای گذشته در مقاطع مختلف پیدا کرد. ما در هیچ‌جا خاتم‌الفلاسفه یا خاتم‌العلما نداریم. حتی اندیشه متفکرانی مثل ملاصدرا هم کاملاً رنگ و بوی زمانه خودش را داشته و دارد. یعنی وقتی زمانه عوض شد، ممکن است این تفکرات هم تغییر پیدا کند. بر اساس همین دیدگاه باید تأکید کنم که این متن نهایی نیست، چارچوبی از یک رویکرد است و تلاش شده که مسائل از دیدگاه کارشناسی دیده شوند و راهکارهایی ارائه شوند و اگر دستگاه‌های اجرایی، یا سیاست‌گذاران و سیاست‌ورزان فعلی مسائل آموزش عالی بخواهند به اینها توجه کنند باید از دل این دست گزارش و گفت‌وگوهای پس از آن‌ها برنامه‌هایی اجرایی درآورند.

رئیس دولت اصلاحات با اشاره به ضرورت بررسی نقادانه سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی در همه زمینه‌ها از جمله حوزه علوم و فناوری به روند تدوین چشم‌انداز بیست ساله کشور و سپس برنامه چهارم توسعه پرداخت که بر مبنای آن‌ها در سال‌های پایانی دولت اصلاحات تلاش‌های زیادی برای ارائه یک مسیر مدون برای توسعه کشور بر پایه توسعه علمی شده بود. 

خاتمی در ادامه یادآور شد: افرادی با این دیدگاه و رویکردها مخالف بودند، اولین کاری که کردند، برنامه چهارم را که یک برنامه بسیار مترقی و خوب بود و با لحاظ دیدگاه‌های چشم‌انداز تنظیم شده بود کنار گذاشتند و مسائلی که می‌بینید پیش آمد؛ از جمله بحث طبیعی کردن قیمت‌ها که قرار بود در کل برنامه پنج ساله با یک شیب ملایمی انجام شود تا اثر منفی در جامعه نداشته باشد و در عین حال با سیاست‌های جبرانی، درآمد آن صرف کسانی شود که درآمد کمتری دارند یا بهای حامل‌های انرژی بهبود پیدا کند.

 

تنها یک سال از برنامه چشم‌انداز ۲۰ ساله مانده است باید ببینیم چرا به شاخص‌های نهایی آن نزدیک نشده‌ایم

 

رئیس دولت اصلاحات در ادامه افزود: اولین کار مجلس هفتم تثبیت قیمت‌ها بود و دیدیم که به کجا رسیدیم و مسأله تورم و افزایش نقدینگی و مسائل دیگری که روز به روز افزایش پیدا کرد و امروز به سطح فوق‌العاده نگران کننده‌ای رسیده است و امیدوارم بزرگان کشور این نگرانی را داشته باشند که حلش کنند. تنها یک سال از برنامه چشم‌انداز ۲۰ ساله مانده است، باید ببینیم چرا به شاخص‌های نهایی آن نزدیک نشده‌ایم.

خاتمی در ادامه با تأکید بر اینکه آموزش عالی از مهمترین نهادهای امروز جامعه ما است، اظهار داشت: دانش همیشه در عرصه حیات اجتماعی انسان جایگاه خودش را داشته است، ولی اولاً دانش به معنای جدید کلمه امر تازه‌ای است و ثانیاً باید توجه داشت که ضرورتاً متصدی امر دانش مجموعه آموزش عالی و افراد تشکیل دهنده این نهادها هستند و باید این موضوع مسأله اصلی و واقعی نهاهای تصمیم‌گیری‌ برای دانشگاه و جامعه باشد. مثلاً در آن زمان ما دیدگاهی در زمینه اداره دانشگاه‌ها بر پایه هیأت امنا و انتخاب مدیران داشتیم، این رویکرد اگرچه کامل نبود ولی قبول داشت که اعضای هیأت علمی افرادی را برای ریاست دانشگاه به وزیر علوم معرفی کنند و او در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح کند و فردی برای ریاست دانشگاه انتخاب شود که حمایت عموم دانشگاهیان را با خود داشته باشد.

وی در پایان تأکید کرد: در حوزه علم و آموزش و دانشگاه مثل هر حوزه دیگر، اولین اصل «رویکرد» است. اگر دیدگاه ما به جهان، انسان و جامعه اصلاح نشود و به زندگی، نظم و سامان اجتماعی متناسب با نیاز و خواست انسان امروز و مقتضیات جهانی نگاه نداشته باشیم، معلوم نیست راه‌حل‌های مطرح شده برای مسائل پیش رو بتواند کارآمد باشد. 

 

نباید با ذهنیت‌های بسته و جهت‌دار به سراغ امور پیچیده کشور رفت

 

اصل دوم «کارشناسی» است یعنی باید به مسائل و تنگناها و بحران‌های موجود کارشناسانه پرداخت و کارها را به کاردانان آگاه و روشن و بیدار سپرد، نه آنکه با ذهنیت‌های بسته و جهت‌دار به سراغ امور پیچیده کشور رفت. حداقل این است که زمینه‌های آزادانه و مؤثر گفت‌وگو را در جامعه، میان اهل نظر و فن فراهم شود که بتوانند نظرشان را مطرح کنند و این فکرها به مرحله عمل برسانند. 

خاتمی در پایان افزود: این روزها کشور در شرایط حساسی به سر می‌برد، ان‌شاء‌الله خداوند شرّ دشمنان را کم کند و در موقعیت کنونی ما دیگر شاهد تنش تازه‌ای در عرصه حیات منطقه‌ای و ملی نباشیم؛ و جامعه ما بتواند راه توسعه مردم‌سالار را با سلامت و امنیت طی کند. به هرحال چشم امید ما همیشه برای عبور از بحران‌ها و گشودن افق‌ها در همه زمینه‌ها به نهاد دانشگاه و دانشگاهیان عزیز است.

متن کامل این گزارش در ادامه قابل دریافت و مطالعه است:

دانلود مسأله دانشگاه در ایران