بزرگترین نیکوکار جهان کیست و موقوفه او کدام است؟
تاریخ انتشار: ۲۹ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۷۷۲۵۴
ایسنا/همدان "خواجه رشیدالدین فضلالله همدانی" بزرگترین نیکوکار و موقوفه او به نام ربع رشیدی بزرگترین موقوفه جهان است. از او یک وقفنامه ۳۰۰ صفحهای با قدمت ۷۲۷ سال باقی مانده که توسط سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسیده است.
بهگزارش ایسنا، تاکنون هیچکس نتوانسته موقوفهای به بزرگی و مختصات "ربع رشیدی" ایجاد کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
یک پژوهشگر در اینباره گفت: با توجه به اهمیت جهانیِ این وقفنامه و اینکه دهها کتاب و مقاله در خصوص آن و واقف مشهورش نوشته شده، باید گفت این وقفنامه ارزشمند موقوفاتی قابل توجهی در تبریز، یزد، کرمان، همدان و... داشته که جزء به جزء به ذکر موقع رقبات و نیات واقف پرداخته است.
خسرو محمدی در گفتوگو با ایسنا، ادامه داد: این وقفنامه درباره همدان بهوجود یک ابواب البر (خانهی نیکوکاری/خیریه)، یک دارالشفاء و زمینهای وقفی منطقه شراء پرداخته است. خواجه رشید برای دارالشفائی که در زادگاهش همدان ساخته بوده منابع مالی مشخصی قرار داد و دوستش را که ملکالاطباء ابن مهدی نام داشت متولی آن قرار داد.
وی درباره خواجه رشیدالدین همدانی بیان کرد: رشیدالدین فضل الله پسر ابوالخیربنعالی یا غالی از همدان بود و در حدود سال ۶۴۸ به دنیا آمد. شغل او پزشکی و کارهای دیوانی بوده و از پدر پزشکی را آموخته بود. در دوران چهار شاه ایلخان وزیر بود اما عمده فعالیتهای او مانند ایجاد موقوفه ربع رشیدی در دوران غازان خان انجام شد.
این باستانشناس با بیان اینکه پدر او ابوالخیر ملقب به عمادالدوله و عمادالدین و جدش عالی یا غالی ملقب به موفقالدوله بوده است و این میرساند که خانواده او ثروت و نفوذ فراوانی داشتهاند، تصریح کرد: لقب فضلالله را در کتب عربی غالبا رشیدالدوله و در فارسی رشیدالدین مینویسند. در کتاب تاریخ وصاف که در دوران خود او نوشته شده لقبش رشیدالحق و الدنیا و الدین و هم رشیدالدوله و الدین، ضبط شده. به خاطر رقابت با تاجالدین علیشاه و به تهمت کوتاهی در مداوای سلطان محمد خربنده که به مرگ او منجر شده به همراه پسر شانزده سالهاش مقتول و اموالش را ضبط کردند. او در موقع وفات هفتاد ساله بود.
محمدی در مورد وقفنامه جهانی خواجه رشید، یادآور شد: اهمیت این وقفنامه را باید در اعلام و رجال این موقوفه و یک یک کسانی که این وقفنامه را به خط و مهر خویش تسجیل کردهاند و طبعاً همه از اعیان، فقها و علماء زمان بودهاند مانند علامه حلی شناخت. رشیدالدین با علامه حلی مرتبط بوده و رسالهای هم در باب عقاید علامه در مورد زیارت نوشته است.
این پژوهشگر مطرح کرد: اما کهنترین موقوفه ایران کدام است؟ قدمت آن به چه زمانی میرسد؟ چه کسی آن را ایجاد کرده است؟ و نیت (هدف) او از ایجاد آن چه بوده است؟ کهنترین متن در گستره جغرافیایی ایران امروز که در آن از واژهی وقف استفاده شده مربوط به تمدن جلگهی خوزستان یعنی عیلام باستان است این متون میخی از دوره سوکلمخها که به نایبالسلطنههای بزرگ ایلام و شوش معروف هستند بهجا مانده است.
وی افزود: براساس یکی از آن متون معبر سنگ فرشی از اوایل هزاره دوم ق.م ساخته و وقف اَئا، اینشوشینک و انزگ (خدایان عیلامی) شده است. همچنین در دورهی عیلام میانهی I(۱۵۰۰-۱۴۰۰ق.م) به دستور تپتی- اَهَر/تپتی آهار (شاه عیلامی) به خط میخی بر روی یک دستهی هجدهتایی از قطعات آجر متنی حک شده که در آن نوشته: تپتی اَهَر که خود را پادشاه شوش میخواند بنایی آجری به نام اِ. دو. اِ در شوش ساخت و آن را وقف اینشوشینک کرد.
محمدی ادامه داد: بر همین اساس و با تکیه بر دادههای باستان شناختی به دست آمده از شوش و تمدن آن میتوان گفت سنت وقف در حدود سه هزار سال پیش در آن سرزمین به شکل قابل توجهی شناخته شده بود. دربارهی زیگورات چغازنبیل (ایلام میانهیII - ۱۴۰۰تا ۱۲۰۰ ق.م) اما بسیار گستردهتر از این هم میتوان سخن گفت. زیگورات در دوران رونق از میلیونها آجر ساخته شده بود. آجرهای کتیبهداری که طبق متن میخی حک شده بر بعضی از آنها اونتش نپیریش (دیگر شاه عیلامی) زیگورات را ساخت و وقف اینشوشیناک کرد. بر این اساس میتوان معبد چغازنبیل را بزرگترین مجموعهی موقوفه و اونتش ناپیریش را بزرگترین واقف عهد باستان در ایران به شمار آورد.
وی تصریح کرد: با جستجوی بیشتر در آثار تمدن عیلام به شواهد دیگری دربارهی رواج سنت وقف در آن دوران برمیخوریم. یک مهره عقیق با متن اکدی به این شرح: به ایشتَرن (خدای شهر) کوری گلزو این را هدیه کرده است و نیز کتیبهی دیگری با این مضمون: من پیکرههایی را که اونتش- نپیریش در سیان – کوک برپا کرده بود، آنگاه که پروردگارم اینشوشینک از من خواست، برداشتم و در شوش به اینشوشینک، پروردگارم اهدا کردم وجود دارد که نشان میدهد ساخت و اهداء اشیاء وقفی و نذری یک سنت رایج در عیلام باستان بوده است. یک مهره عقیق کتیبهدار که گفته میشود از ایران آمده است و متنی وقفی از شگرکتی – شوریَش پادشاه کاسی به الهه نمه دارد نیز جزء غنائم شوتروک نهونته از بابل است. شوتروک نهونته معبدی ساخت یا معبدی کهن را بازسازی کرد که وقف رب النوع ایشنی کرب شد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری وقف موقوفه خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی زیگورات چغازنبیل وقف نامه ربع رشیدی فضل الله
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۷۷۲۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یوروویژن ۲۰۲۴ زیر سایه تهدیدات تروریستی؛ همه آنچه باید درباره بزرگترین رویداد موسیقی زنده جهان دانست
به گزارش صدای ایران از یورونیوز،یکی از بزرگترین رویدادهای موسیقی جهان، مسابقات آواز یوروویژن، در هفته دوم ماه مه در سوئد با حضور نمایندگان ۳۷ کشور شرکتکننده برگزار میشود.
انتظار میرود در طول هفته منتهی به برگزاری شصت و هشتمین دوره مسابقات یورویژن، حدود ۱۰۰ هزار نفر از ۸۹ کشور جهان از مالمو شهر میزبان این رقابتها بازدید کنند.
این در شرایطی است که همزمان با نزدیک شدن به تاریخ برگزاری این مسابقات، نگرانیها از امنیت برگزاری مراسم رو به افزایش است. در حالی که پلیس سوئد هدف اولویتدار خود را «گروههای تروریستی اسلامگرا» میداند، مقامات از اعتراضات برنامهریزیشده ضد اسرائیلی، حملات سایبری و تبعات عضویت سوئد در ناتو ابراز نگرانی کردهاند.
پلیس سوئد اعلام کرده که اولویت نخست خود را «گروههای تروریستی اسلامگرا» میداند و گفته است که پروتکلهای امنیتی «سختگیرانهای» برای مسابقه آتی وضع خواهد شد.
سال گذشته به دنبال آتش زدن قرآن در این کشور که موجب اعتراضات در جهان اسلام شد، سوئد سطح تهدید تروریستی خود را یک پله بالاتر برد و از سطح ۴ به سطح ۵ افزایش داد.
یوروویژن امسال با جنجالهایی بر سر شرکت اسرائیل همراه بوده است. گروهی از حامیان فلسطین به خاطر جنگ در غزه خواستار تحریم یورویژن شدهاند و درخواستهایی نیز برای حذف اسرائیل از این رقابتها مطرح شده است. بسیاری از هواداران نیز از هنرمندان خواستهاند که علیه اسرائیل صحبت کنند.
اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا (EBU) که این مسابقه را برگزار میکند، در برابر درخواستها مبنی بر حذف اسرائیل مقاومت کرده، اما به این کشور دستور داد متن آهنگ نمایندهاش را (که ابتدا با اشاره به حمله ۷ اکتبر حماس «باران اکتبر» گذاشته شده بود)، تغییر دهد.
این تصنیف که اکنون به «گردباد» (Hurricane) تغییر نام داده شده است، توسط خواننده ۲۰ ساله «ادن گولان» اجرا خواهد شد.
سازمان دهندگان گفتهاند که خطر افزایش تنشها با روسیه پس از عضویت سوئد در ناتو بالا رفته است. روسیه تهدید کرده بود که در پاسخ به این تصمیم «اقدامات متقابل سیاسی و نظامی-فنی» نامشخصی را اتخاذ خواهد کرد.
یک گزارش ویژه پلیس سوئد که درباره تهدیدات احتمالی تهیه شده است، حملات سایبری و اختلال در برنامههای تلویزیونی را ممکن دانسته است.
اما زیر سایه همه این تهدیدات، این مسابقات چه تاریخچهای دارد و برگزاری آن به چه صورت است؟ در زیر به شماری از مهمترین سوالات در خصوص یورویژن میپردازیم:
مسابقات یوروویژن از سال ۱۹۵۶ همهساله برگزار میشود. این مسابقه دارای اجرای موسیقی زنده از اکثر کشورهای اروپایی و همینطور فراتر از آن، از جمله اسرائیل و استرالیا است.
یوروویژن در ابتدا برای پخش تلویزیونی در تنها هفت کشور هلند، سوئیس، بلژیک، آلمان، فرانسه، لوکزامبورگ و ایتالیا آغاز به کار کرد. اما به سرعت گسترش یافت تا جایی که بینندههای این مسابقه در سال گذشته با رشدی بیسابقه به ۱۶۲ میلیون نفر رسید.
این رویداد در تاریخ ۷ مه در ساعت ۱۹ به وقت محلی در مرحله نیمهنهایی آغاز میشود. دو روز بعد در ۹ مه یک مسابقه نیمهنهایی دوم برگزار میشود و سرانجام فینال بزرگ این رقابتها روز شنبه ۱۱ مه برگزار خواهد شد.
یوروویژن کجا برگزار میشود؟این دوره مسابقات یوروویژن در مالمو، سومین شهر بزرگ سوئد با جمعیت ۳۶۲ هزار نفر جمعیت، و در سالن کنسرت «مالمو آرنا» با ظرفیت ۱۵ هزار و ۵۰۰ نفر برگزار خواهد شد.
سوئد در مجموع هفت بار میزبانی مسابقات یوروویژن را برعهده داشته که استکهلم (۳ بار در سالهای ۱۹۷۵، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۶)، گوتنبرگ (۱ بار در سال ۱۹۸۵) و مالمو (۲ بار در سالهای ۱۹۹۲و ۲۰۱۳) از شهرهای میزبان این رقابتها بودهاند.
هنرمندان کشورهای قبرس، صربستان، لیتوانی، ایرلند، اوکراین، لهستان، کرواسی، ایسلند، اسلوونی، فنلاند، مولداوی، آذربایجان، استرالیا، پرتغال و لوکزامبورگ در دور نخست نیمهنهایی به رقابت میپردازند.
هنرمندان کشورهای مالت، آلبانی، یونان، سوئیس، چک، اتریش، دانمارک، ارمنستان، لتونی، سن مارینو، گرجستان، بلژیک، استونی، اسرائیل، نروژ و هلند نیز در دور دوم نیمهنهایی با هم رقابت میکنند.
۱۰ نفر برتر از هر دور نیمهنهایی در فینال شرکت خواهند کرد. علاوه بر این ده نفر نماینده کشور برنده سال گذشته و میزبان (یعنی سوئد) به همراه «پنج بزرگ» شامل بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اسپانیا به طور خودکار به فینال راه پیدا میکنند.
در مجموع ۲۶ فینالیست وجود خواهد داشت.
پنج کشور بزرگ فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و بریتانیا بیشترین کمک مالی را به اتحادیه رادیو و تلویزیون اروپا میکنند. از همین رو و از سال ۲۰۰۰ بدین سو، این کشورها به طور خودکار جایگاه خود را در فینال تضمین کردهاند.
چگونه میتوان مسابقات را تماشا کرد؟این مسابقات توسط تلویزیونهای تمامی ۳۷ کشور شرکتکننده پخش خواهد شد. همچنین افراد میتوانند در یوتیوب این رقابتها را ببینند.
سیستم رایدهی چگونه است؟تماشاگران در خانه نتیجه نفرات برتر دو مرحله نیمهنهایی را مشخص خواهند کرد. در فینال بزرگ، اما مخاطبان و هیئت داوران حرفهای حق رای خواهند داشت.
کدام کشورها برنده بیشترین یوروویژن شدهاند؟سوئد و ایرلند هر کدام با هفت برد پیشتاز هستند. فرانسه، لوکزامبورگ، بریتانیا و هلند هر کدام پنج بار قهرمان شدهاند.
چه کسی سال گذشته برنده شد؟لورین خواننده سوئدی با آهنگ «خالکوبی» سال گذشته برای دومین بار برنده مسابقه شد. او پس از جانی لوگان ایرلندی تنها کسی است که دو بار برنده این رقابتها شده است.