میزگرد| ریشه‌های بحران آب در استان خوزستان چیست؟/ انتقال آب از سرچشمه‌ها چه لطماتی به زیست بوم منطقه وارد می‌کند؟
تاریخ انتشار: ۳ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۱۷۲۲۶
گروه استانها_ در پی افزایش اعتراضات و انتقادات فعالان محیط زیست به شیوه مدیریت آب در استان خوزستان، تعدادی از مطالبه گران و فعالان محیط زیست با حضور در میزگرد تسنیم در اهواز در خصوص تحقق مطالبات خوزستان هم اندیشی کردند. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز ، شبنم قنواتی فعال محیط زیست در میزگرد"راهکارهای احیا حل بحران آب خوزستان" در دفتر تسنیم خوزستان، اظهار داشت: سازمان مردم نهاد محیط زیست خوزستان در راستای سیاست‌های محیط زیستی و حمایت از محیط زیست در طی یک دهه گذشته نسبت به سیاست‌های غلط آبی کشور با برگزاری نشست و همایش اعتراض خود را اعلام کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: شرایط بحرانی آبی کشور و خوزستان با توجه به سیاست‌های غلط دیکته شده وزارت نیرو کاملا قابل پیش بینی بود و حتی در سال 98 در سیل ویرانگر به سیاست های که در خوزستان انجام می شد، هشدار دادیم.
مدیر سمن دیده بان جلگه سبز خوزستان گفت: فعالیت محیط زیست در کشور باید جدی گرفته شود و حرف آنها شنیده شود. قبلا فعالیت های زیست محیطی فانتزی و و سرگرمی تلقی می شود ولی الان همه متوجه شدند و به اهمیت محیط زیست پی بردند.
وی ادامه داد: مسایل محیط زیست در صورت حل نشدن می‌تواند بستر مشکلات فرهنگی و امنیتی شود و مسائل سیاسی را دامن زند و حل نشدن مسایل زیست محیطی ممکن است کل زیست بوم کره زمین را دچار خدشه کند.
قنواتی به پدیده آمایش کشاورزی و صنعتی اشاره و گفت: یکی از ایرادهای اساسی در حوزه سیاست آبی مسئله، آمایش و بومی سازی است. به طور مثال به شکل طبیعی پایین دست و حاشیه رودخانه همیشه بهترین مکان برای کشاورزی و صنایع آب بر است ولی در کشور ما آب را از این مناطق با کلی هزینه مادی و زیست محیطی به کویر منتقل و صنایع را ایجاد می کنیم.
وی تصریح کرد: بخشی نگری در حوزه تصمیم سازی آب سبب شده فقط دغدغه تامین آب شرب و کشاورزی فلات مرکزی و مناطق کویری را داشته باشیم و این سبب شده از حوزه آبریزی و جلگه خوزستان غفلت کنیم. در این تصمیم گیری غلط هم وزارت نیرو، هم کشاورزی و هم شورای عالی آب مقصر هستند.
وزیر جهادکشاورزی در اهواز: الگوی کشت تابستانه در خوزستان اجرایی می‌شود عزم سپاه گیلان برای کمک به مردم خوزستان؛ 143 کانتینر آب به اهواز ارسال شداین فعال زیست محیطی به مساله انتقال آب از سرچشمه ها اشاره و سدسازی در بالادست ها اشاره و گفت: این سدسازی و انتقال آب سهم بالای در وضعیت ناگوار خوزستان دارند. کشت نیشکر و توسعه آن در خوزستان یک تصمیم اشتباه و بیشتر سیاسی بود. نگاه نفتی و خشک کردن تالاب در کنار ورود فاضلاب از عوامل اصلی بحران آبی در خوزستان است.
وی ادامه داد: به طور ویژه در هور العظیم که حوزه نفتی مشترک ایران و عراق است مشاور چینی طرح برای اینکه هزینه اکتشاف را کم کند، تالاب را به 5 حوضچه تقسیم و ورودی آب را بست تا بتواند در خشکی اکتشاف کند. یا کارگاههای اکتشاف نفت این تالاب سگ های نگهبانی را وارد تالاب کردند، که این سگ ها الان زاد و ولد کردند و به بیش از 2 هزار قلاده رسیدند که یک اکنون خطر جدی در حذف گونه های نادر و کمیاب تالاب هستند. این سگ ها وارد تالاب شده و تخم و جوجه پرندگان مهاجر را می خورند.
قنواتی ادامه داد: انتقال آب از سرچشمه باید به طور جدی متوقف شود و متاسفانه اعدادی که درباره حجم آب انتقالی از سرچشمه ها از سوی وزارت نیرو گفته می شود صحت ندارد و اعداد و رقم بیش از این اعداد است. وزارت نیرو اعداد و رقمی هم درباره میزان آب خوزستان بیان می کند، مربوط به مطالعات دهه 70 است.
وی افزود: مخفی کاری در این حوزه انتقال آب بسیاری است و بسیاری از پرژوه ها و اسناد در این زمینه محرمانه است و ما فعالان زیست محیطی به آن دسترسی نداریم. مثلا در زمینه سد سرداب دزفول اطلاعاتی موجود نیست.
این فعال زیست محیطی گفت: سد کوهرنگ3 اگر ساخته شود در واقع کارون برای همیشه خشک می شود زیرا تونل را با میزان خروجی بالا ساخته شده و درصدد هستند که سد نیز برای انتقال آب در کنار این تونل احداث کنند. سد خرسان و سد بهشت آباد این سد و تونل ها اگر شکل بگیرند، خوزستان برای همیشه خشک می شود. تامین آب شرب اهواز که از کارون است، به خطر می افتد و از طرفی اگر کارون خشک شود، چرخه آبی منطقه بهم می‌ریزد و اصولا آب کارون اگر خشک شود، خلیج فارس ظرف 7 سال دچار مخاطرات زیست محیطی جدی می شود. کشاورزی مناطق پایین دست مثل منطقه اروند نابود می شود.
وی ادامه داد: تا آنجا که اطلاع داریم 14 تیر1400 مجوز بهشت آباد برای انتقال آب از سوی محیط زیست دولت تدبیر و امید صادر شده است و در باره تونل بهشت آباد ابهام زیاد وجود دارد و درباره 15 کیلومتر این تونل هیچ اطلاعاتی موجود نیست.
قنواتی بیان داشت: در زمینه کوهرنگ 3 دولت مدعی است برای انتقال 250 میلیون مترمکعب ساخته شده است ولی سدی که برای این تونل درنظر گرفته شده بیش از یک میلیارد مترمکعب گنجایش دارد و این نشان از عدم صداقت مسئولان وزارت نیرو است.
مدیر انجمن دیده بان جلگه سبز خوزستان درباره شلتوک کاری در خوزستان گفت: در دوران سیل خوزستان مسئولان استان بدون تدبیر مجوز کشت برنج را به شکل گسترده در استان صادر کردند و براساس تز غلطی که ارائه می دادند که ترسالی ها شروع شده است، که همان موقع ما به این مجوزها معترض شدیم وگفتیم در سالهای بعد نمی توانید جلوی کشت را بگیرید و محیط زیست به مخاطره می افتد.
قنواتی به نبود برنامه از سوی جهادکشاورزی خوزستان برای حل مشکل کشاورزی استان گفت: جهاد در این زمینه از زیربار مسئولیت خود شانه خالی کرده و این را به گردن وزارت نیرو انداخته است. در حالی که باید در زمینه بهینه سازی کشاورزی جهاد وارد شود. برای کشاورزان خرده مالک تدبیر کند و اینکه رئیس جهاد کشاورزی ادعا کند باید کشاورزان به مناطق پرآب مثل شوش بروند، درد آور است.
این فعال زیست محیطی ادامه داد: برای حل بلند مدت مشکل شرب خوزستان، علاوه بر جلوگیری از انتقال آب، باید جلوی سدسازی های گسترده که از سوی پیمانکاران تحمیل می شود را گرفت. سالانه به اندازه یک رودخانه آب در پشت سدها تبخیر می شود و اگر این سد برای مهار سیلاب است که نشان داده شد، فایده ندارد و اگر برای برق است که با هزینه کمتر و با استفاده از انرژی بادی و خورشیدی می توانیم این حجم برق را جبران کنیم.
وی درباره اقدامات کوتاه مدت و بلند مدت برای حل مشکل آب خوزستان بیان داشت: مسئولان دولت سیزدهم باید به شکل درست و بدور از تعصبات درباره آب تصمیم گیری کنند. یک شورای فراقوه ی زیر نظر مقام معظم رهبری درباره آب تشکیل شود. سدسیمره موقتاً برای حل آب کرخه رها سازی شود.
مرتضی حزباوی دیگر فعال زیست محیطی خوزستان در این میزگرد بیان داشت: بحران کم آب فقط یک چالش زیست محیطی نیست بلکه عوارض اجتماعی، فرهنگی و امنیتی دارد. آب اصولا مایه حیات و شکل دهنده تمدن ها است و تمدن های مهم ایران باستان پیرامون کارون شکل گرفته است.
وی افزود: در بحران اخیر در تالاب هورالعظیم بررسی اخیر ما نشان میدهد نزدیک به 40 خانوار کشاورز که مرزنشین بودند و سالها در این منطقه زندگی می کردند، مجبور به ترک خانه شده و در حاشیه اهواز به شکل نامناسب ساکن شدند.
حزباوی گفت: پدیده مهاجرت مرزنشین ها و خالی شدن مرزها یک عارضه جدی امنیتی است. زیرا این افراد نقش مهمی در حفاظت از مرزها دارند و به طور مثال همین مرزداران نقش مهمی در دفاع از مرز داشتند. اگر مرز خالی از خانواده شود، مجبور هستیم با دادن شهید از مرز و امنیت دفاع کنیم.
وی با انتقاد از مقطعی و سطحی نگاه کردن به بحران تنش کم آبی در خوزستان گفت: این بحران ریشه چندین ساله دارد و سال 97 که در خرمشهر این بحران نمود پیدا کرد باید چاره اندیشی می شد ولی مثل امروز به تانکر و آب معدنی بسنده شد و بعد در غیزانیه و امروز در هورالعظیم. باید این مسایل ریشه ای حل شود.
این فعال زیست محیطی به پدیده خالی شدن خوزستان و مهاجرت از استان اشاره و گفت: خوزستان اکنون مهاجر فرست ترین استان در کشور است و این به دلیل بحران آب و عوارض آن است. این باعث می شود در استان های مهاجر پذیر مشکلات جدید پیش بیایید. سیاست غلط انتقال آب باعث شده ترکیب جمیعتی دراستان های کویری بهم بریزد و شاخص های اجتماعی و امنیتی به شدت تنزل پیدا کند. این درصورتی است که این مسئله در قبل از انقلاب برعکس بود و بسیاری از مردم اصفهان در حمیدیه مستقر و به کشاورزی مشغول بودند.
وی ادامه داد: باید به بومی سازی و آمایش سرزمین درتصمیمات دقت کنیم. چطور می شود که شلتوک کاری در خوزستان که مستعد این مسئله است، مضر است ولی در اصفهان مشکلی ندارد. این تصمیمات تبعیض آمیز باعث رنجش مردم خوزستان شده است. از طرفی به دلیل بافت خاک خوزستان، آب شلتوک هیچ گاه هدر نمی رود.
انتهای پیام/341/ی
منبع: تسنیم
کلیدواژه: فعال زیست محیطی زیست محیطی انتقال آب محیط زیست وزارت نیرو بحران آب برای حل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۱۷۲۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حقابه هورالعظیم چگونه تامین می‌شود؟
به گزارش صدای ایران از ایلنا،«داوود میرشکار» مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان درباره آخرین وضعیت آبگیری تالاب‌های این استان توضیح داد: خوشبختانه در طول سال آبی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ از جمله در فروردین‌ماه شاهد بارندگی‌های نسبتا مناسبی در استان خوزستان بوده‌ایم، به نحوی که تا پایان اسفندماه تالاب هورالعظیم حدود ۶۰ درصد آبگیری شده بود که بعد از بارندگی‌های فروردین، سه درصد به حجم آب موجود در تالاب اضافه شد و اکنون حجم آبگیری هورالعظیم حدود ۶۳ درصد است.
وی افزود: در حال حاضر تالاب شادگان حدود ۹۳ درصد، تالاب بام‌دژ حدود ۸۴ درصد، تالاب میانگران حدود ۸۵ درصد، تالاب شیمبار حدود ۹۳ درصد و تالاب بندون نیز حدود ۶۴ درصد آبگیری شده است و خوشبختانه اغلب تالاب‌های استان خوزستان در وضعیت مناسبی قرار دارند.
میرشکار در پاسخ به این سوال که با توجه به فرا رسیدن ماه‌های گرم سال و افزایش شدت تبخیر سطحی در منطقه، آیا عمق آب موجود در هورالعظیم به حدی است که این تالاب بتواند تا پایان تابستان وضعیت نسبتا مناسب خود را حفظ کند یا خیر، توضیح داد: با توجه به روان‌آب‌ها و زهاب‌هایی که به سمت هورالعظیم در جریان است و همچنین منابع آب سطحی که از رودخانه کرخه به این تالاب می‌ریزد، در حال حاضر پهنه گسترده‌ای از هورالعظیم بخصوص در بخش جنوبی آن که در ماه‌های گذشته خشک بود، آبگیری شده است، اما اگر در تابستان منابع آبی مناسبی برای این تالاب تامین نشود، قطعا شاهد خشک شدن بخش‌هایی از آن خواهیم بود.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان ادامه داد: با کمک همکاران محترم در سازمان آب و برق خوزستان و همچنین همکاران عزیز حوضه آبریز کرخه در وزارت نیرو، در تلاش هستیم که با برنامه‌ریزی مناسب، حقابه قابل قبولی را در فصل تابستان به تالاب هورالعظیم اختصاص دهیم تا این تالاب در ماه‌های گرم سال نیز بتوانند وضعیت نسبتا خوب خود را حفظ کند. همچنین از همین حالا، چالش‌های پیش رو در زمینه وقوع آتش‌سوزی‌های احتمالی در اراضی تالابی هورالعظیم و اطراف آن را طی مکاتباتی به استاندار محترم اعلام کرده‌ایم و امیدواریم با رایزنی مقامات ارشد دولت، بتوانیم با هماهنگی کشور عراق، به شکل موثر و به‌هنگام برای مقابله با این حریق‌ها وارد عمل شویم.
میرشکار همچنین با اشاره به میزان حقابه قانونی تعیین‌شده برای تالاب هورالعظیم گفت: براساس مطالعات انجام‌شده توسط اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان و در راستای اجرای قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌ها، سه سناریوی مختلف درباره حقابه محیط‌زیستی سالانه هورالعظیم در نظر گرفته شده است. در سناریوی اول یعنی دوره ترسالی، پیش‌بینی شده است که ۱۸۳۲ میلیون متر مکعب حقابه سالانه به تالاب اختصاص پیدا کند، در سناریوی دوم یعنی دوره بارندگی‌های نُرمال، حقابه محیط‌زیستی سالانه تالاب ۱۶۱۰ میلیون متر مکعب در نظر گرفته شده و در سناریوی سوم یعنی دوره خشکسالی نیز ۱۳۸۳ میلیون متر مکعب در سال به عنوان حقابه هورالعظیم پیش‌بینی شده است.
ارشدترین مقام محیط‌زیستی استان خوزستان با بیان این که در سال آبی گذشته (۱۴۰۱ – ۱۴۰۲)، بیش از ۹۳۱ میلیون متر مکعب حقابه برای تالاب هورالعظیم تامین شد، اظهار داشت: مطالعات انجام‌شده درباره تعیین حقابه سالانه تالاب هورالعظیم براساس سناریو‌های مختلف را در اختیار سازمان آب و برق خوزستان قرار داده‌ایم و امیدواریم با این سازمان به یک نقطه نظر مشترک برسیم تا بتوانیم میزان حقابه‌ای را که امکان تامین آن وجود دارد، تا پایان سال آبی جاری به تالاب اختصاص دهیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در حال حاضر حقابه تالاب هورالعظیم از دو منبع تامین می‌شود، به نحوی که در درجه اول منابع آب‌های سطحی رودخانه کرخه و در درجه دوم زهاب‌های کشاورزی اراضی جنوب حوضه آبریز کرخه شامل شبکه آبیاری و زه‌کشی کوثر و مجموعه کشت و صنعت نیشکر دهخدا در تامین حقابه هورالعظیم نقش دارند.
میرشکار در پاسخ به سوال دیگر ما درباره آخرین وضعیت ارزیابی زیست‌محیطی طرح توسعه میدان نفتی سهراب که براساس اعلام مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست، با اجرای آن بخش‌هایی از تالاب هورالعظیم خشک خواهد شد، توضیح داد: مطالعات کارشناسی و مکاتبات لازم بین دستگاه‌های زیرمجموعه وزارت نفت و سازمان حفاظت محیط‌زیست برای تعیین ملاحظات زیست‌محیطی طرح توسعه میدان نفتی سهراب همچنان ادامه دارد و این پروژه همچنان در دست بررسی قرار دارد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان ادامه داد: سهراب، یک میدان نفتی مشترک با کشور عراق است که از نظر استراتژیک باید از آن بهره‌برداری شود و از سوی دیگر، ممکن است در صورت اجرای این پروژه، نیاز به استحصال خشکی در مخزن شماره یک تالاب وجود داشته باشد که از حساسیت محیط‌زیستی بالایی برخوردار است؛ بنابراین تعادل‌بخشی بین این دو موضوع بسیار دشوار است، اما هم مجموعه سازمان محیط‌زیست که نگران وضعیت زیست‌محیطی تالاب است و هم وزارت نفت در این زمینه پای کار آمده تا بتوانیم به راهکاری برسیم که هم بتوان از میدان نفتی مشترک بهره‌برداری کرد و هم بتوان محیط‌زیست منطقه را به بهترین شکل حفظ کرد.
وی در پایان تصریح کرد: هنوز هیچ مجوزی به طرح توسعه میدان نفتی سهراب داده نشده است، ولی برای این که بتوانیم بهترین شکل ملاحظات محیط‌زیستی را با توجه به اکوسیستم حساس منطقه برای این پروژه در نظر بگیریم، در حال کمک گرفتن از جامعه ارزیابان زیست‌محیطی کشور و جامعه دانشگاهی هستیم و به طور خاص دانشگاه شهید بهشتی به این موضوع ورود پیدا کرده است و متخصصان امر در حال انجام پژوهش‌های لازم هستند که اگر قرار بر اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب شد، بهره‌برداری از این میدان به صورت پایدار انجام شود.
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲