به نقل از «ایرنا»

تصویر غرب در سینمای ایران چگونه است؟

تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۷۳۳۴۸

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا کتاب از فرنگ شناسی تا غرب نگاری؛ مطالعه ای در تاریخ سینمای ایران نوشته محمد سروی زرگر که به تازگی از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به بازار کتاب عرضه شده، پژوهشی است که در راستای اندیشیدن به «غرب‌شناسی» به‌عنوان «دانشی جمعی» در ایران معاصر، بر ضرورت اتخاذ رویکردی تاریخی در مطالعه غرب‌شناسی در ایران تأکید می‌کند؛ و معتقد است سینما به دلیل حضور تاریخی طولانی‌مدت در تاریخ معاصر ایران، پیچیدگی‌های رابطه میان سازوکارهای تولید و توزیع آن و همچنین امکان‌های متکثری که بازنمایی‌های بصری برای خوانش فراهم می‌آورد، محملی مهم برای پرداختن به مفاهیم و ایده‌ها در تاریخ معاصر ایران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از فرنگ‌شناسی تا غرب‌نگاری؛ مطالعه‌ای در تاریخ سینمای ایران به شکل گیری استراتژی های متفاوت بازنمایی غرب در سینمای ایران پرداخته و در قالب روایتی تاریخی، به تطورات تاریخی  سوژه های برساخته شده در سینمای ایران از «خود» و «دیگری» می پردازد.

در پیشگفتار این کتاب آمده است: در مطالعه حاضر نیز به اشکال مختلف به فضاهای غربی - مانند بازنمایی کلیشه ای شهرهای غربی و تقلیل آن ها به انگشت شمار شهر مهم مانند پاریس و نیویورک - و همچنین شخصیت های غربی بازنمایی شده در سینمای ایران اشاره شده است اما هرچه مطالعه نمونه های سینمای ایران در این مطالعه پیش رفت، اهمیت «سوژه های تولیدشده در سینمای ایران در مواجهه با غرب و غربی» بیش از پیش برجسته شدند. به بیان دیگر سینمای ایران در مواجهه با غرب سوژه های گوناگون و متکثری (نه صرفا از غربی به عنوان «دیگری» که از قضا «خود») ارائه می دهند. این وجه از بازنمایی در سینمای ایران در ادامه به حدی در فیلم های تولیدشده متداول، چندوجهی و پیچیده بود که مطالعه حاضر بخش مهمی از تمرکز خود را بر روی آن قرار داد (ص.۱۰).

در این پژوهش که در سه فصل تدوین شده است (فصل اول: فرنگ‌شناسی: دوگانۀ فرستاده سیاح در سفرنامه‌های قرن نوزدهم ایران؛ فصل دوم: از فُکلی، دندی، ممل آمریکایی تا قاسم سیاه و فصل سوم: از جاسوس و خرابکار تا رجعت به فیلمفارسی) هدف اصلی، فهمِ شرایط و امکان‌های شکل‌گیری استراتژی‌های متفاوت بازنمایی غرب در سینمای ایران است که نویسنده این مهم را با تمرکز بر سوژه‌های ساخته‌شده در این فرآیند و مقولات موضوعی یا مضمونی مرتبط با این سوژه‌ها پیش می‌برد.

استخراج این سوژه‌ها، از دل نوعی تحلیل مضمونی از بازنمایی غرب در سینمای ایران حاصل شده است که در مرحله نخست، ابتدا آن دسته از آثاری که در آن‌ها مضمونی مرتبط با غرب یا شخصیت‌های غربی مطرح شده‌ است، بررسی شده‌اند و سپس، در قالب روایتی تاریخی به ارائه تطورات تاریخی سوژه‌های برساخته‌شده در سینمای ایران از خود و دیگری، ‌پرداخته.

کتاب از فرنگ شناسی تا غرب نگاری؛ مطالعه ای در تاریخ سینمای ایران تلاش می کند به این سوالات پاسخ دهد که چه تصویری از غرب در سینمای ایران ارائه شده است؟ این تصاویر، چه صورت بندی مفهومی از غرب یا غرب نگاری به دست می دهد؟ و در نهایت، چه مولفه های کلان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در شکل گیری به غرب(های) بازنمایی شده در سینمای ایران دخیل بوده اند؟

این پژوهش، بر این ایده تأکید می‌کند که پرسش از بازنمایی «دیگری»، همزمان، پرسش از بازنمایی «خود» است، اما الزاماً این امر به معنای برساخت دوگانه «خود» در برابر «دیگری» نیست. به عبارت دیگر، این اثر یادآور می‌شود که به‌جای افتادن در دام کلیشه رایج «خود» در برابر «دیگری»، بر فهم نسبت میان این دو متمرکز شده است و «مقصد» را در کنار «مبدأ» قرار داده است؛ به‌گونه‌ای که این دو نه در مقابل هم، بلکه همراه هم فهم می‌شوند.

در بخشی از این کتاب با عنوان «ایسم؛ بازنمایی فُکلی‌های سه گانه در سینمای ایران» می‌خوانیم:

اما فُکلی در عین حال ابژۀ میل «مدرنیته» ایرانی است؛ مدرنیته ای که در عین اینکه خواهان اصالت است هم زمان میل به مد و امر نو دارد. اگر اصالت واجد بعدی اندیشگانی باشد، امر مدرن در اینجا واجد گوشت و پوست است. مدرنیته ایرانی زیست این تناقض است و جعفرخان محصول و نتیجه این تناقض بنیادین میان اندیشه و عمل است.

برخلاف روایت غربی از دندی که اصالت و آراستگی دو وجه اساسی اوست، فُکلی در برداشت ایرانی نفی اصالت اوست، زیرا فرهنگ ایرانی به نظر می رسد در نیمه اول قرن بیستم فاقد توانایی لازم برای ایجاد هماهنگی و تعادل میان این دو وجه شخصیتی است. (ص.۱۵۶)

نویسنده در پایان متذکر می‌شود بررسی بازنمایی غرب در سینمای ایران تا به امروز نمی‌تواند کامل شود، مگر با اشاره به فضای بازنمایی دیگر یعنی شبکه‌های اجتماعی که امروزه موازی با سینما، فهم ما از غرب را با شدت و حدّتی توصیف‌ناشدنی تحت تأثیر قرار داده است. 

وی یادآوری می‌کند، اگر سینما و تلویزیون در طول قرن بیستم نسبت میان «ما» و «غرب» را از خلال ارائه بازنمایی‌های متکثر و پیچیده‌تر از غرب متحول کردند، شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام، در حال ایجاد انقلابی در این مسیر هستند.

به استناد این پژوهش در قالب فیلم های تولید شده در ایران پیش از انقلاب، تصویری «اوتوپیایی» از غرب ارائه شده و در سینمای ایران پساانقلابی، غرب بیش از هرچیزی تصویری دیستوپیایی دارد.

کتاب از فرنگ‌شناسی تا غرب‌نگاری به قلم محمد سروی زرگر در ۲۸۳ صفحه و شمارگان ۵۰۰ نسخه از سوی انتشارات فرهنگ، هنر و ارتباطات به تازگی روانه بازار نشر شده است.

برچسب‌ها سازمان سینمایی و امور سمعی و بصری سینمای ایران پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات کتاب طرح های ترویجی کتابخوانی کتابخوانی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سازمان سینمایی و امور سمعی و بصری سینمای ایران پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات سازمان سینمایی و امور سمعی و بصری سینمای ایران پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات کتاب طرح های ترویجی کتابخوانی کتابخوانی شده در سینمای ایران سینمای ایران سوژه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۷۳۳۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«فسیل» در نمایش برخط هم رکورد زد

به گزارش خبرگزاری صد و سیما، فیلم سینمایی «فسیل» که به‌عنوان پدیده اکران سال گذشته سینماها توانست بخشی از رکوردهای تاریخ سینمای ایران را جابه‌جا کند، حالا در اکران آنلاین (برخط) هم رکورد تازه‌ای را به نام خود ثبت کرد و وارد بخش اشتراک نمایش خانگی شد.

«فسیل» به کارگردانی کریم امینی و تهیه‌کنندگی سیدابراهیم عامریان از روزهای پایانی اسفند سال گذشته اکران آنلاین خود را آغاز کرد و تا به امروز با بیش از ۴۰ میلیون دقیقه بازدید، تبدیل به پربازدیدترین فیلم‌ عرضه شده در فرآیند اکران آنلاین در سال‌های اخیر شده است.

تعداد بلیت‌های فروخته شده برای تماشای آنلاین این فیلم، به عدد ۳۵۸ هزار و ۹۴۵ قطعه و فروش ۲۸ میلیارد و ۵۶۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسید.

فیلم «فسیل» با بازی بهرام افشاری، الهه حصاری، هادی کاظمی، ایمان صفا و الناز حبیبی یکی از پرمخاطب‌ترین فیلم‌های کمدی تاریخ سینمای ایران است.

داستان این فیلم از دهه ۵۰ آغاز می‌شود و سرگذشت خواننده‌ای به نام اسماعیل و دوستانش را روایت می‌کند که در طول زمان برای هر کدام اتفاقاتی رخ می‌دهد.

این فیلم در گیشه سینماها نیز فروشی افزون بر ۳۲۴ میلیارد تومان را تجربه کرد و عنوان پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را به خود اختصاص داد و هم اکنون نیز در «فیلیمو» قابل تماشاست.