دولت روحانی با تحمیل شرایط بد اقتصادی تراژدی فرار نخبگان را رقم زد/ مهاجرت نیمی از نخبگان المپیادهای علمی کشور!

براساس آخرین آمارها، نزدیک به نیمی از نخبگان ایرانی المپیادهای دانش‌آموزشی و علمی کشور به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند! وخامت شرایط معیشتی و اقتصادی مردم طی ۸ سال اخیر از جمله مهمترین عوامل تشدیدکننده تمایل به مهاجرت ایرانیان بوده است. - اخبار اجتماعی -

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری تسنیم؛ موضوع مهاجرت یکی از موضوعات حساس و چالش‌برانگیز جامعه امروز ایران است، با این حال همچنان اطلاعات و آمار دقیق اندکی در این حوزه در دسترس قرار دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از سرفصل‌های داغ و پرحاشیه در این حوزه، همواره موضوع خروج و مهاجرت نخبگان تحصیلی، رتبه‌های برتر کنکور سراسری همچنین برگزیدگان المپیادهای دانش‌آموزی بوده است.

سالنامه مهاجرتی ایران 1400 توسط رصدخانه مهاجرت ایران تهیه و تدوین شده است که نمایانگر آخرین آمار و اطلاعات حوزه مهاجرت‌های بین‌المللی در ایران و جهان است که روند ماندگاری، خروج و بازگشت برگزیدگان کنکور سراسری و المپیادهای دانش‌آموزی، روند بازگشت متخصصان و نخبگان علمی به کشور و همچنین روند خروج و بازگشت پناهجویان ایرانی را برای نخستین بار بررسی کرده است.

اما این سالنامه منابع داخلی مختلفی دارد که از جمله آنها مرکز آمار ایران، مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری‌ (معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران)، موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)، مرکز آمار و اطلاعات راهبردی (وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی)، معاونت بین‌الملل و امور دانشجویان غیرایرانی دانشگاه آزاد اسلامی، دبیرخانه شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور است.

در بین داده‌های آماری به منابع خارجی همچون سازمان بین‌المللی مهاجرت، بانک جهانی، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، انستیتوی آمار یونسکو، کمیساریای عالی ملل متحد در امور پناهندگان، بخش امور اقتصادی و اجتماعی ملل متحد، سازمان بین‌المللی کار و بانک توسعه  آسیایی استناد شده است.

جمعیت مهاجران ایرانی در دنیا براساس آخرین آمار موجود قابل استناد در سال 2020 میلادی، 1.8 میلیون نفر است که که 2.23 درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد اما طبق آمار دبیرخانه شورای عالی ایرانیان، جمعیت مهاجران ایرانی خارج از کشور 4.04 میلیون نفر برآورده شده است که این آمار براساس منابع  بین‌المللی، قابل راستی‌آزمایی نیست.

جمعیت مهاجران ایرانی در دنیا در سال 1990 میلادی، بالغ بر 820 هزار نفر بوده است که این رقم در سال 2020 میلادی به 1.8 میلیون نفر رسیده است و در واقع در 30 سال گذشته جمعیت مهاجران ایرانی 2.2 برابر شده است.

براساس آمار سازمان ملل، چهار کشور آلمان، سوئد، هلند و فرانسه در اتحادیه اروپا هستند که میزبان بیشترین تعداد مهاجر متولد ایران هستند که براساس همین آمار کشور آلمان با 152 هزار و 590 مهاجر متولد ایران در جایگاه نخست قرار دارد و بعد از آن کشورهای سوئد، هلند و فرانسه به ترتیب در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

در سال 2020 بیشترین درخواست ویزای ثبت شده و ویزای شنگن صادر شده برای ایرانیان در اروپا، متعلق به کشورهای آلمان، فرانسه و ایتالیا بوده است و کشور آلمان، نخستین مقصد ایرانی‌ها برای مهاجرت به اروپاست؛ انگلستان نیز دومین مقصد مهاجرت ایرانی‌ها در خارج از اتحادیه اروپا است و در حال حاضر  حدود 83 هزار و 531 نفر ایرانی در این کشور زندگی می‌کنند.

مهاجرت‌های اقتصادی و کاری، مهم‌ترین نوع و کانال مهاجرت ایرانیان است؛ پیمایش‌های آماری نشان‌ می‌دهد بسیاری از مهاجرت‌هایی که از سایر کانال‌های تحصیلی یا پناهجویی نیز انجام می‌شود، دلایل یا انگیزه‌های اقتصادی دارد؛ میل به مهاجرت در میان گروه‌های حرفه‌ای و فعالان استارتاپی بنابراطلاعات پیمایش‌های رصدخانه مهاجرت ایران در سال‌های اخیر افزایش یافته و تحمیل شرایطبد اقتصادی در سال‌های اخیر در دولت تدبیر و امید و وخامت شرایط معیشتی و اقتصادی مردم طی 8 سال اخیر از جمله مهمترین عوامل تشدیدکننده تمایل به مهاجرت ایرانیان بوده است.

در "وضعیت ایران در خروج دانشجویان از کشور" نیز باید گفت که با افزایش جمعیت کل دانشجویان کشور، تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور نیز افزایش یافته و از تراز 19 هزار دانشجو در سال 2003 به تراز 56 هزار دانشجو در سال 2018 رسیده است.

آمریکا، ترکیه، آلمان، کانادا و ایتالیا پنج مقصد اصلی دانشجویان ایرانی در دنیا هستند؛ در سال‌های اخیر جایگاه "دانشجوفرستی" اندکی کاهش پیدا کرده است که  عواملی همچون افزایش نرخ دلار، افزایش هزینه‌های تحصیلی، محدودیت‌های ویزایی  اعمال شده از سوی دولت آمریکا برای دانشجویان ایرانی و تحریم‌ها و در نهایت شیوع ویروس کرونا موجب ثابت ماندن تراز جمعیت دانشجویان ایرانی در خارج از کشور و در طول چند سال گذشته شده است.

در گزارش اخیر، وضعیت ماندگاری، خروج و بازگشت برگزیدگان کنکور سراسری و المپیادها براساس آمار اداره گذرنامه از تردد این افراد در بازه زمانی 1380 تا اوایل دهه 1390 استخراج شده است.

تحلیل آمار دریافتی از اداره گذرنامه در بازه زمانی سال 1380 تا مرداد 1399 نشان می‌دهد که 56.6 درصد از دارندگان مدال در المپیادهای دانش‌آموزی، 69.1 درصد از مشمولان بنیاد و 78.3 درصد از افراد حائز رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری در داخل کشور هستند؛ در میان گروه‌های مورد بررسی، به ترتیب المپیادی‌ها با 37.2 درصد، مشمولان بنیاد (رتبه‌های 1 تا 150 کنکور) با 25.5 درصد و رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری با 15.4 درصد بیشترین درصد افراد مقیم خارج را به خود اختصاص داده‌اند و در این میان 4.4 درصد از المپیادی‌ها، 3.7 درصد از مشمولان تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان و 2.6 درصد از رتبه‌های برتر کنکور که بیشتر از کشور خارج شده بودند به ایران بازگشته‌اند.

       

یکی از مسائل مهم در بررسی آمار خروج المپیادی‌ها و رتبه‌های برتر کنکور، سن خروج افراد است که به عنوان 2 گروه پرطرفدار رشته ریاضی و رشته تجربی در اینجا آورده شده است.

الگوی سنی خروج رتبه‌های برتر کنکور سراسری از کشور اینگونه است که اکثر افراد از برگزیدگان کنکور ریاضی (رتبه‌های 1 تا 150) در سنین 22 تا 23 سال بعد از دریافت مدرک کارشناسی خود اقدام به خروج از کشور می‌کنند که این آمار نزدیک به 50 درصد است و در مجموع 75 درصد از خروج‌ها در این گروه بعد از اتمام دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد انجام می‌شوند و 25 درصد مابقی مربوط به خروجی‌ها در طول دوره دکتری و بعد از آن هستند.

الگوی سنی خروج رتبه‌های برتر کنکور سراسری در رشته تجربی نیز این‌گونه است که بیشتر دانشجویان برتر با رتبه 1 تا 150 در رشته‌های پزشکی با طول دوره 7 تا 8 سال تحصیل می‌کنند و عمدتاً سن خروج از کشور نیز بعد از 26 سال است که به طور معمول بعد از دوره دکتری حرفه‌ای است و در مقابل نیز بخش قابل توجهی از خروج‌ها مربوط به برگزیدگان کنکور تجربی با رتبه‌های کمتر از 1000 در سنین کمتر از 25 سالگی روی ‌می‌دهند.

سهم قابل توجهی از خروجی‌های رتبه‌های زیر هزار کنکور رشته تجربی پیش از دریافت مدرک دکترای حرفه‌ای انجام می‌شوند که این آمار حدود 50 درصد است و نکته قابل توجه اینکه سن خروج تحصیلی این افراد از 18 سالگی یعنی بلافاصله پس از دریافت نتیجه کنکور آغاز می‌شوند.

اگر برفرض نیز این آمار درست و صحیح باشد به این معناست که نزدیک به نیمی از نخبگان ایرانی المپیادهای علمی کشور به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند! یا حداقل دیگر در ایران نیستند یا در آمار مربوط به مشمولان بنیاد ملی نخبگان که شامل رتبه‌های 1 تا 150 کنکور است نزدیک به یک چهارم این افراد به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند که البته آمارهای غیررسمی و غیرقطعی از این تعداد بسیار بیشتر است.

همانطور که در این گزارش گفته شد این آمار در شرایطی است که افزایش نرخ دلار، افزایش هزینه‌های تحصیلی، محدودیت‌های ویزایی اعمال شده از سوی دولت آمریکا برای دانشجویان ایرانی و در نهایت شیوع ویروس کرونا باعث کاهش قابل توجه مهاجرت شده است و چه‌بسا اگر این مشکلات از سد راه دانشجویان برداشته شود، با افزایش آمار مهاجرت نیز روبه‌رو خواهیم شد!

برای ماندگاری این نخبگان و فرهیختگان در کشور که سرمایه‌های این سرزمین هستند، باید فکری عاجل شود.

پایان کار "معاونت علمی دولت تدبیر و امید" با سیلی از مشکلات حل نشده و بی‌تدبیر‌ی‌ها!/ لزوم تغییر جدی در حوزه‌ زیست‌بوم فناوری کشور

انتهای پیام/

 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: مهاجرت دانشجویان مهاجرت شرکت های دانش بنیان علمی علم و تکنولوژی مهاجرت دانشجویان مهاجرت شرکت های دانش بنیان علمی علم و تکنولوژی جمعیت مهاجران ایرانی رتبه های برتر کنکور دانشجویان ایرانی برگزیدگان کنکور المپیادهای دانش مهاجرت ایرانی مهاجرت ایران کنکور سراسری خارج از کشور بین المللی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۹۷۵۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کوچ پرستاران از بخش دولتی به خصوصی

همایون سامه یح، با بیان اینکه بی‌توجهی به مشکلات پرستاران سلامت کشور را به مخاطره می‌اندازد، گفت: طی چهار سال گذشته کمیسیون بهداشت و درمان مجلس چندین مرتبه جلسات مختلفی با مسئولان مربوطه در خصوص وضعیت معیشت پرستاران و مهاجرت آن ها برگزار کرد تا بتواند این مسئله را ریشه‌ای پیگیری کند.

نماینده مردم کلیمیان در مجلس یازدهم با انتقاد از تورم حاکم در جامعه، ادامه داد: امروز تنها پرستاران و کادر درمانی گلایه مند وضعیت نامناسب حقوقی خود نیستند، شرایط اقتصادی به گونه‌ای است که کارمندان، کارگران و سایر گروه‌های شغلی دیگر از کوچک شدن سفره‌های خود ناراضی هستند، امیدواریم تیم اقتصادی دولت اقدامی عاجلی برای حل مشکلات اقتصادی کشور داشته باشند تا حقوق دریافتی عموم جامعه کفاف مخارج زندگی آن ها را بدهد.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اظهار داشت: زمانی که حقوق کارمند یا کارگری ۱۰ میلیون تومان است و از این مبلغ حدود ۹ میلیون آن برای اجاره بهای منزل استیجاری پرداخت می‌کند، چاره‌ای جز انتخاب شغل دوم و سوم و حتی تخلف را ندارد، همه این گزینه‌ها منجر به ایجاد مشکلات متعدد در طولانی مدت خواهد شد.

نجف آبادی با ابزار امیدواری برای برداشته شدن تحریم‌ها خارجی بر علیه ملت ایران که معیشت آنان را تحت تأثیر قرار داده، گفت: بهترین راهکار کاهش مشکلات معیشتی گروه‌های مختلف شغلی افزایش درآمد، رشد صادرات، ورود ارز و رشد نقدینگی است که می‌تواند بسیاری از مسائل و مشکلات عنوان شده را هم پوشانی کند.

نماینده مجلس یازدهم تاکید کرد: بر اساس نیاز کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اروپایی به خدمات بهداشتی و درمانی به خصوص پرستاری، منجر به مهاجرت و یا پذیرش پرستاران ما می‌شود که آنان با مهاجرت می‌توانند امکانات و درآمد بسیار بهتری برای خود رقم بزنند.

وی در خصوص تحلیل کمبود پرستار با توجه به روند فعلی در کشور، گفت: در واقع ما چندین مرتبه به سازمان نظام پرستاری مراجعه کرده و در مورد کمبود پرستار نسبت نیاز کشور و سوءاستفاده از پرستاران در بخش خصوصی به دلیل پایین بودن حقوق آن ها تذکر داده‌ایم؛ امروز کادر درمان در بخش دولتی و خصوصی تحت فشار هستند.

این نماینده مجلس با انتقاد از افزایش پرستاران بیکار در جامعه، یادآور شد: متأسفانه دولت با مشکل تأمین بودجه برای حقوق پرستاران مواجه است و طبیعتأ زمانی که در بخش دولتی پرستاران ما با این مشکلات مواجه هستند در بخش خصوصی نیز از آنان سوءاستفاده می‌شود.

وی با تاکید بر نبود بودجه برای افزایش حقوق پرستاران، اظهار داشت: دولت، مجلس و نظام پرستاری بر این عقیده هستند که باید حقوق پرستاران افزایش یابد اما زمانی که توان دولت در این حد است چه انتظاری می‌توان داشت.

نجف آبادی در پایان با بیان اینکه مشکلات پرستاران منجر به دلسردی آنان می‌شود و سیستم درمانی کشور را دچار مخاطره می‌کند، خاطرنشان کرد: برخی از پرستاران که شرایط مهاجرت دارند استعفا داده و اقدام به خروج از کشور می‌کنند، اما برخی دیگر که شرایط و توان مهاجرت ندارند و به دلایل مختلف از جمله وابستگی به خانواده، عشق به وطن و یا نداشتن مشکلات مالی در کشور ماندگار می‌شوند، اما چنین شرایطی دلسردی و بی‌انگیزگی را برای آنان رقم می‌زند، بی تردید بی توجهی به مشکلات کادر درمان به ویژه پرستاران منجر به ایجاد مخاطراتی برای سیستم درمانی کشور خواهد شد.

منبع: خبرگزاری مهر