اصلاحطلبان «دولت در سایه» میشوند /مقابله با تکرار دورانِ احمدی نژاد
تاریخ انتشار: ۱۵ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۷۳۸۳۹۳
محمود میرلوحی در گفتوگو با خبرآنلاین در تحلیل خود از وضعیت اصلاح طلبان در سال های پیش رو و در شرایطی که شاهد یکدستی حاکمیت در قوای سه گانه هستیم، اظهار کرد: واقعیت این است که در قانون اساسی مصوب جمهوری اسلامی، آرا مردم و مراجعه به آرا عمومی و حق تعیین سرنوشت به خصوص در اصل ۵۶ تاکید شده است؛ حضرت امام هم فرمودند میزان رأی ملت است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
>>> بیشتر بخوانید؛
خباز: تندروها هم پول دارند هم قدرت /راه برای اصلاحطلبان بسته نیست
وی افزود: زمانی که به مرور این تصور و تفکرات در اواخر دهه اول انقلاب شکل می گرفت و جامعه روحانیت تهران می خواست برای کل کشور لیست دهد حضرت امام مخالفت کردند و گفتند شما فقط جامعه روحانیت تهران هستید و بعد هم نهیب زدند که اگر قرار شود فقط روحانیت بخواهد همه چیز را قبضه کند و تصمیم گیر شود، درست نیست حتی تمثیل کردند و گفتند بدتر از زمان قبل از انقلاب می شود و مخالفت کردند و پذیرفتند که وقتی جامعه روحانیت به همین مرحله رسید، دو قسمت شوند و مجمع روحانیون را عملا حضرت امام تایید کردند و مبلغی هم در مرحله اول و آغاز کارشان کمک کردند.
تک صدایی نمیتواند قابل تصور و تحقق باشداین فعال سیاسی اصلاح طلب تاکید کرد: دلیلش این بود که تک صدایی نمی تواند در یک جامعه دموکراتیک و مردم سالار قابل تصور و تحقق باشد مگر اینکه متاسفانه به سمتی برویم که بگوییم رأی زینتی و تزئینی است که بعضی از این جریان های اصولگرا متاسفانه گفتند و در تریبون نماز جمعه تهران هم آمدند و در مدتی سعی کردند این نظریه را تئوریزه کنند که اساسا انتخابات و رأی جایگاهی ندارد و یک الزام و تشریفات است.
میرلوحی ادامه داد: این یک نظریه ای است و بعد هم متاسفانه همین نظریه را با نظارت استصوابی در مقام عمل دنبال می کنند و کار را به جایی رساندند که تقریبا دیگر هر نظری الا یک نظریه را برنمی تابد و آن نظریه هم، نظریه ای است که باز آن هم در درون خودش الزاما به سمت تنوع و تکثیر می رود.
صدای تعارض در حاکمیت از همین حالا به گوش میرسدوی خاطر نشان کرد: اصولگرایان در دولت آقای احمدی نژاد تا اواسط دولت اولش یعنی دو سال تقریبا هم صدا بودند ولی بعد از آن دیدید که کم کم این تنوع دیده و ضدیت ها و مناقشه ها آغاز شد. الان هم همینطور خواهد بود علی القاعده الان مجلس، دولت، قوه قضاییه، صدا و سیما، مجمع تشخیص مصلحت نظام و... همه یکدست هستند اما برآورد بنده این است که اگر در آن دولت اصولگرا دو سال طول کشید تا تعارض ها و تفاوت ها عیان شود، اینجا علی القاعده شرایط گونه ای است که سه ماه یا شش ماه بلکه از همین الان هم می شود تعارض ها را شنید یعنی صدای این تفاوت ها و تعارض ها در تعیین شهردار تهران یا برای تعیین دولت سیزدهم، الان هم به گوش می رسد.
این عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران گفت: گرچه ساختار این جریان تقریبا به گونه ای است که تصمیماتش به دور از چشم مردم است و از این جهت تجربه دارند ولی با این وصف اخبارش به بیرون نشت می کند و می شود شنید. به هر حال اینکه بقیه جریان ها چه وضعیتی پیدا خواهند کرد به این برمی گردد که بالاخره دولت سیزدهم و این یکدستی و هماهنگی که دارند، با رقبایشان و با سایرین و با اکثریت ۵۲ درصدی که شرکت نکردند -یا آن درصد رأی سفید و باطله هم ضمیمه کنیم و بگوییم عملا ۵۷ الی ۵۸ درصد کسانی که به جد همراهی اعلام نکردند و بخشی از آنها ساکت هستند- چگونه رفتار خواهند کرد؟
میرلوحی تصریح کرد: آیا میدان و فضا را باز خواهند کرد؟ آیا کاری که آقای رئیسی و آقای اژه ای کردند، تماس تلفنی با بعضی از اشخاص برقرار کردند و اظهار کردند که ما بنا داریم فقط متکی به افرادی که اطراف ما و در ستادهای ما بودند، نباشیم، بخشی مربوط به این است. بخش دوم این است که افکار عمومی چه رفتار و چه موضعی را اتخاذ کند، به نظر می آید که با فضای مجازی و با ارتباطاتی که امروز در جامعه است، با شکل گیری گروه ها و دیدگاه های مختلف بعید است که جریان برنده انتخابات حتی بتواند مثل ۸۴ آن کاری را که آنجا و آن یکنواختی که در آنجا توانستند برای یک مدت محدودی داشته باشند در مقابل با رقبای خود داشته باشند.
جامعه مقابل تکرارِ دوران احمدینژاد ساکت نمیماندوی افزود: دیدیم که آخر و عاقبت آن جریان به قطعنامه های متعدد شورای امنیت، تحریم های گسترده، تحریم نفت، تورم ۴۰ درصدی آخر دولت آقای احمدی نژاد و رشد منفی ۶.۸ درصدی رسید و وضع کشور آن شد. آیا اکنون دوباره جامعه آمادگی دارد که ساکت بماند تا دولت سیزدهم و مجلس یازدهم و مجموعه اصولگرایی آن روش را در پیش گیرند؟ من فکر نمی کنم. چه اصلاح طلبان و چه سایر نیروهای فعال در جامعه و چه مردم که الان شما ملاحظه می کنید فضای جامعه اگر در دولت آقای روحانی در سال ۹۶، ۶ ماه صبر کردند و حوادث دی ماه ۹۶ پیش آمد بعید است که این دفعه حتی جامعه منتظر بماند و ببیند که آیا اتفاقی می افتد یا نمی افتد.
دولت سیزدهم نمیتواند برجام را کنار بگذارداین فعال سیاسی اصلاح طلب بیان کرد: به نظر می آید دولت سیزدهم باید اولویت هایی را که اعلام کرده مثل مسئله معیشت، تورم و مسائل از این دست حل و فصل کند و نمی تواند دومرتبه برجام را کنار بگذارد یا بخواهد دوباره شعارهای تند بدهد و تنش زایی کند؛ به نظر می آید اتفاقاتی از این دست علی القاعده باید بیفتد و جامعه انتظار دارد، توسط جریان اصولگرا دریافته شده باشد و بالاخره باید تکلیف برجام و FATF روشن شود و کمی تحریم ها کنار رود تا جامعه نفسی بکشد و مقداری تورم مهار شود و هر روز دغدغه گرانی دلار و سکه و .. از ذهن جامعه برداشته شود.
فضای گفتوگو در کشور شکل میگیرد، اگر...میرلوحی یادآور شد: اگر چنین شود فضا، فضای آرامتری می شود و فضای گفتگو شکل می گیرد و دیگر نمی شود مطبوعات را بست، دیگر نمی شود فضای مجازی را تعطیل کرد، دیگر نمی شود مانع نقد و اظهار نظرها شد. اصلاح طلبان هم همانطور که در این دو دهه یعنی از ۷۶ تا کنون (در این ۲۵ سال اخیر) حضور داشتند طبیعی است که به عنوان یک جمعی که همواره سعی کردند کنار مردم باشند و بازتاب دهنده آرا و خواسته ها و مطالبات مردم باشند سعی خواهند کرد که مطالبات مردم را دسته بندی کنند البته با ملاحظاتی که وجود دارد، می بینید که شرایط سخت است، می بینید که مسئله آب در خوزستان چه پیامدهایی دارد و می تواند هر گوشه کشور آبستن حوادثی از آب، خشکسالی، کمبودها، مسئله تورم و گرانی نان و گرانی بنزین و هرچه از این حوادث است.
امیدواریم تندروها میداندار نشوندوی تاکید کرد: شما امسال با حدود ۵۰ درصد کسری درآمد کشور و دولت مواجه هستید، با خشکسالی مواجه هستید، در نیمه دوم سال با کمبود مواد غذایی ممکن است مواجه باشد گرچه آقای احمدی نژاد با آن همه دلارهایی که داشت متاسفانه وقتی که دولت را تحویل آقای روحانی داد سیلوهایش خالی بود. لذا امیدواریم تندروها خیلی میدان دار نشوند و عقلانیت و اعتدال اصولگرایی در واقع آن بخش معتدل ترها و عقلانی تر آنها در کابینه قرار بگیرند اگر چنان شود طبیعی است که فضای داخل هم در سطح بین المللی می تواند مواضع تنش زدایی و تفاهم داشته باشد، به سوی حل و فصل مسائل رود، کاهش تحریم ها پیش آید و در داخل می تواند کم کم مراجعه به افکار عمومی و دریافت نظرات مختلف اهل فن و نظر و کارشناسان و جامعه مدنی را شاهد باشیم و در نهایت باعث می شود به سمتی نرویم که تندی، تنش، صحبت های بلند از تریبون ها و .. ایجاد شود.
این فعال سیاسی اصلاح طلب همچنین گفت: چه بسا یک بخشی از گره های کشور باز شود البته تک صدایی درمان مسائل هیچ کشوری نیست، حتی کشورهایی که دیدیم مثل بلوک شرق و شوروی سابق را یادمان است و الان در دنیا هیچ کشوری نمی تواند به تک صدایی اتکا کند و به خصوص اگر آن صدای یکه صدای اکثریت نباشد، مستحضر هستید در کشورهایی که دموکراسی دارند در واقع دیکتاتوری اکثریت را هم نفی می کنند و می گویند باید حقوق اقلیت به رسمیت شناخته شود و دولت سایه تشکیل می دهند، اقلیت در کشورهای توسعه یافته، اقلیت ولو ۲۵ درصد رأی و حق اظهار نظر دارد و همه جا نظراتش دیده می شود.
تکصدایی در کشور محصول نظارت استصوابی استبه گفته میرلوحی، امروز این تک صدایی محصول نظارت استصوابی است و اکثریت در کنارشان نیست طبیعتا اینجا لازم است که نظر و دیدگاه اکثریت را بشنوند؛ اصلاح طلبان نشان هم دادند افراد نجیبی هستند و با همه تلخی ها و نامهربانی ها در این دوره ها باز هم اصل نظام، اصل کشور، اصل منافع و رفاه مردم، اصل رضایت و لبخند مردم را دنبال می کنند و اگر ببینند اوضاع بهتر می شود، گرانی ها برطرف می شود، مشکلی پیش نمی آید، حوادث درست مدیریت می شود و تلخی نیست طبیعی است که به دولت سیزدهم و این جریانی که فعلا همه چیز را در اختیار گرفته است، کمک خواهند کرد.
اصلاحطلبان دولت در سایه میشوندوی در پاسخ به این پرسش که آیا اصلاح طلبان می توانند یک دولت در سایه تشکیل دهند یا خیر، اظهار کرد: بله، طبیعی است. اکنون بنیاد باران، آقای خاتمی و دولت اوهستند و مجلس ششمی ها و وزرا هر ماهه جلسات بسیار مؤثر و خوبی پیش از شیوع کرونا داشتند و عملا کنار قضایا هستند و الان هم باز دولت آقای روحانی و به قول بعضی از دوستان حلقه نیاوران از قبل حزب اعتدال و توسعه را داشتند و می توانند با دوستانشان باشند و احزابی که هستند اطرافیان مرحوم آقای هاشمی و حزب کارگزاران و عملا نیروهای اطراف آقای کروبی و حزب اعتماد ملی نیروهای فعالی در کشور هستند، پس چرا نشود؟ باید بشود و می شود.
این عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران ادامه داد: مگر می شود نسبت به مسائل بی تفاوت بود؟ بالاخره منطق دنیا و روش و شاخص هایی که در دموکراسی در کشورهایی که مردم سالاری و دموکراسی مطرح هست اساسا تک صدایی امکان ندارد و یک مفهوم غریبه و خیلی عجیبی است ولی در کشور ما همه شعار مردم سالاری می دهیم و در کنار آن متاسفانه نظارت استصوابی را می گوییم و نظارت استصوابی هم تا جایی دامنه اش را گسترش می دهند که آقای لاریجانی هم در آن قرار نمی گیرد و آقای جهانگیری و ده ها چهره دیگر مثل آقای پزشکیان در مجلس و آقای شریعتمداری و .. را رد می کنند.
وی تاکید کرد: معلوم است که است که نمی توانیم بپذیریم این تک صدایی مطلوب است یعنی همه جامعه و همه دیدگاه ها و همه اقوام و همه اصناف بپذیرند، مگر چنین چیزی میسر است؟ چه کسی می تواند چنین ادعایی را در فضای دنیای کنونی داشته باشد؟ این فضا انقدر گزاف و باور ناپذیر است که هرکسی بگوید به او می خندند. مگر می شود تک صدایی را پذیرفت؟ حتی اگر این مشارکت ۷۰ درصد هم بود نباید یک چنین ادعا و کار غیر مدبرانه ای را کسی تصور کند.
این فعال سیاسی خاطرنشان کرد: طبیعی است که باید نظرات و حقوق همه شنیده شود خصوصا که این روزها صداها خیلی بلند است و نمی شود صداها را پوشاند، با فضای مجازی و امکاناتی که امروزه وجود دارد مگر می شود صدا را پوشاند؟ در گذشته تنها رسانه صدا و سیما بود و ده نفر در میدان فلسطین جمع می شدند و چهارتا مقوا جلوی نمازگزارانی که از دانشگاه تهران خارج می شدند می گرفتند و شب هم صدا و سیما می گفت مردم تهران با این مساله موافقت یا مخالفت کردند اما الان اینگونه نیست.
میرلوحی یادآور شد: وقتی می گوییم «مردم» نظرات آنها معلوم است و بالافاصله آن صنف یا آن شهر یا آن جنس همه نظراتشان را اعلام می کنند و مواضع و بیانیه هایشان منتشر می شود و در دسترس همه قرار می گیرد. بنابراین الان تک صدایی عملا نه تنها راه حل نیست بلکه معجزه هم نمی کند، بعضی از دوستان فکر می کنند می شود با این شیوه معجزه کرد و نارسایی هایی که دولت آقای روحانی داشت را الان می شود بعد از یکی دو هفته حل کرد. بله! درست است متاسفانه در کشور ما مقداری اختیارات و توزیع قدرت طوری شده است که می بینید بخش های انتصابی و صدا و سیما و شورای نگهبان تا الان به گونه ای عمل کرده اند که همانطور یک FATF را مجمع تشخیص الان دو سال است در دست انداز انداخته در حالی که نباید اینطور باشد و در هر کدام از این ساختارها اگر قانون اساسی درست رعایت شود FATF اینگونه در دست انداز نمی افتد؟
اجماع ملی و اجماع سیاسی کار سختی شده استوی تصریح کرد: اصلا چرا باید برجام در دست انداز بیفتد؟ چرا مسائل اقتصادی ما امروز اینگونه است؟ متاسفانه اجماع ملی و اجماع سیاسی کار سختی شده است. شاید برای مدتی از این جهت اشکال نداشته باشد و امیدواریم این اجماع باعث شود گره ها باز شوند. چیزی که الان می بینیم متاسفانه این است که انگار عجله دارند تا ده گره اضافه کنند و می خواهند فضای مجازی را تعطیل کنند و می خواهند قوانین انتخاباتی را به سمت و سویی ببرند یعنی آن چیزی که از قبل گفته می شد که ما(مجلس و دولت) می خواهیم اجماع داشته باشیم تا مسکن و معیشت را حل کنیم و تورم را مهار کنیم و تحریمها را از بین ببریم، الان در عمل دیده می شود که گویا اولویتها چیز دیگری است و عجله آنها این است که چراغها را خاموش کنند و نورافکن ها را ببندند بلکه تاریک شود و مسائل دیده نشود.
این عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران تاکید کرد: ما فکر می کنیم شرایط دنیا اجازه نمی دهد که تک صدایی بخواهد اعمال سیاستهای خاص خودش را به خصوص آنهایی که جامعه قبول ندارد و همراهی نمی کند یا بعضا مخالف است و مواضعش را از قبل اعلام کرده است، انجام دهد چون نمی شود. همه اینها فقط از بخش مثبت هم صدایی ممکن می شود نه از تک صدایی.
اصلاح طلبان مجموعه دارای تخصص هستندمیرلوحی در پایان گفت: اصلاح طلبان به عنوان مجموعه ای که دارای تخصص هستند و عملا در دولتهای مختلف حضور و در وزارت خانه ها در سطوح مدیریتی و در جنگ مقدم بوده و هستند چون ما معتقدیم اصلاح طلبان در جنگ خط مقدم جنگ بودند هرچند اینها این را انکار می کنند اما واقعیت این است که در دو دهه اول همین ها بودند که کشور و جنگ را اداره کردند لذا به راحتی می توانند دولت سایه تشکیل دهند و نقد کنند و یک جاهایی راه حل ها و طرح هایی به دولت و مجلس دهند و اگر آنها جایی اشتباه کردند اشتباهاتشان را به آنها تذکر دهند و مخالفت کنند و افکار عمومی را در مسائل مختلف تجهیز کنند، حتی اگر جایی لازم است افکار عمومی را برای حل مسائل به کمک بگیرند. بنابراین می شود این کار را انجام داد.
2727
کد خبر 1540560منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: اصلاح طلبان سیدابراهیم رئیسی دولت سیزدهم مجلس یازدهم اصولگرایان نظارت استصوابی فعال سیاسی افکار عمومی دولت سیزدهم اصلاح طلبان آقای روحانی احمدی نژاد فضای مجازی صدا و سیما اصلاح طلب دولت آقای تک صدایی الان هم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۷۳۸۳۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اصلاحطلبان درباره روند بررسی صلاحیتها چه گفتند؟
«نماینده»/ علیرضا رحمانی: عدم احراز عدم تأیید یا رد صلاحیت واژههای پرتکرار روزهای انتخاباتی کشورند که اگرچه میان هر کدام از آنها تفاوت وجود دارد اما همچنان در میان افکار عمومی یک معنا دارد رد صلاحیت دلایل رد صلاحیت نیز میتواند متفاوت باشد.
اما نکتهای که همواره و در هر انتخابات موردتوجه قرار میگیرد گمانهزنیهایی است که برای بیان علت رد صلاحیتها در رسانهها منتشر میشود. اظهاراتی که در فقدان اظهارنظر دقیق از جانب نهادهای انتخاباتی و تحت تأثیر اظهارنظر و برداشت شخصی نمایندگان یا گمانهزنی رسانهها مطرح میشود.
این بار نیز نتایج احراز صلاحیت کاندیداهای مجلس شورای اسلامی نیز منتشر شد و دوباره بحث اماواگرهای همیشگی بر سر چرایی رد صلاحیتها در محافل رسانهای و حتی شبکههای اجتماعی داغ شد. بهخصوص آنکه بحث مشارکت در انتخابات یکی از مسائل مهم انتخابات پیش رو است. در این میان جریان اصلاحات با تداوم تولید محتوا به موضوع یادشده پرداخته و در این میان به مسئله انتخابات مجلس خبرگان نیز گریزی زده است.
با توجه به نکات یادشده به بررسی برخی از کدهای رصدی مهم که نقطه آغاز برخی تحلیلها بوده خواهیم پرداخت:
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت: بسیاری این رد صلاحیتها یا به قولی عدم احراز صلاحیتها را ناشی از برخی تلاشها برای خالصسازی میدانند.
روزنامه هممیهن نوشت اگرچه جریان اعتدالگرا و اصلاحطلب همچون بقیه انتخاباتهای سالهای اخیر از این مجلس هم بهره چندانی نبردهاند و نوع نگاه غالب بر شورای نگهبان و روندی که برای حذف دگراندیشان سیاسی از رقابت در انتخابات و تنوع جریانی در کاندیداهای انتخابات مجلس و ریاست جمهوری موجب شده است که چشمانداز رقابت آزاد و مجلسی با محوریت نمایندگی اکثر مردم و نگاههای متنوع آنان بسیار مبهم باشد اما با همه این رکود و ناامیدی ایجاد شده.
روزنامه آرمان ملی برخلاف گفتهها آنچه در عمل ثابت شد این مهم بوده که برای برخی نهتنها مشارکت مهم نیست بلکه صرفاً به دنبال اهدافی هستند که از پیش تعیین شده است. درست مثل انتخابات مجلس یازدهم اما با یک تفاوت آن هم اینکه در مجلس یازدهم کاندیداها با فیلتر شورای نگهبان روبرو بودند و حذف شدند؛ اما در این دوره نگذاشتند که کار به مرحله دوم برسد و به عبارت بهتر هیئتهای اجرایی شورای نگهبان را خسته نکردند و در همان مرحله نخست برخی از کاندیداها را رد کردند تا به نحوی کار را برای شورای نگهبان در جهت احراز صلاحیتها راحتتر کنند. برخلاف خوشبینیهای مرسوم که گفته میشد مجموعه حاکمیت فضای را به نحوی باز خواهند کرد که همه جریانهای سیاسی و افکار بتوانند در انتخابات به رقابت بپردازند و تنور انتخابات را داغ کنند؛ شرایط عملکردی هیئتهای اجرایی بهگونهای بوده که حتی عدهای از مجلس انقلابی یازدهم را نیز رد کردهاند تا نشان دهند در مجلس آینده حتی نباید یک نماینده منتقد وجود داشته باشد و همه باید از دولت حمایت کنند.
غلامرضا نوریقزلجه نماینده بستانآباد و یکی از افراد رد صلاحیت شده از سوی هیئت اجرایی در گفتگویی مدعی شد: به نظر بنده انگیزه رد صلاحیتها همین است و نمیخواهند در مجلس منتقدانی برای دولت یا برای این جریان خالصساز وجود داشته باشد که در حقیقت دولت لوکوموتیو این جریان خالصساز است و زحمت آن را تقبل میکند و نمیخواهند برای این جریان مشکلی به وجود آید. این جریان اصلاً حرف مشارکت حداکثری را هم نمیزند و برعکس حرف آن را مطرح میکند و میگوید هر چه مشارکت مردم در انتخابات کمتر باشد ریسک ما پایینتر است همچنین کار برایمان کمهزینهتر است و انتخابهایمان نیز دقیقتر و راحتتر است درواقع اینها به دنبال همین هستند اما همه امور کشور در دست این جریان فکری نیست و هستند کسانی که برای مصالح نظام و کشور هم دغدغه دارند و همفکر میکنند.
ابوالفضل فاتح، روزنامهنگار و فعال سیاسی اصلاحطلب در نامهای خطاب به مسعود پزشکیان آورده است: جامعه متکثر را با حکومت یکدست نمیتوان اداره کرد و دیر یا زود سرکنگبین صفرا خواهد فزود بر این مصیبت امر خیانت به دین و میهن را هم باید افزود نه مردم علفاند و نه قانون ماشین چمنزنی که هر کس قدش بلندتر است بریده شود و آنکه میماند کوتاه بشود یا یکدست شود. قانون که شیوه اجرا یا خروجیاش محروم کردن دلسوزترین و صالحترین و توانمندترین مردمان این سرزمین از حضور در امر سیاست و قدرت باشد یا ابزاری برای اعمال سلایق تنگ سیاسی و محروم کردن رقیب و برپایی نمایشهای یکطرفه ناکارآمدی و انحرافش از روز روشنتر است.
عبدالواحد موسوی لاری از اعضای مجمع روحانیون مبارز درباره تحلیل خود نسبت به نتیجه بررسی صلاحیتهای داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: از مجموعه مقدماتی که برای انتخابات فراهم شده بود معلوم بود کار به اینجا منتهی میشود. وقتی مجلس اصلاح قانون انتخابات را تصویب کرد و بعد از آن بحث پیش ثبتنام و احراز صلاحیتها مطرح شد و وقتی در آن قانون آمد که شورای نگهبان میتواند حتی منتخب مردم را بعد از رأی آوری کنار بزند معلوم است که نتیجه چه میشود با این مقدمات زمینهای نبود که ثبتنام کنند. آنهایی هم که ثبتنام کردند نتیجهاش مانند آقای پزشکیان و امثال آنها شد.
عبدالحمید در سخنرانی روز جمعه خود بار دیگر از جمهوری اسلامی خواست که به تبعیضها پایان دهد و منافع ملی را در نظر بگیرد. او همچنین از رد صلاحیتها برای انتخابات مجلس پیش رو انتقاد کرد و گفت که نباید جلو نمایندگان معترض و منتقد گرفته شود.
یکی از سایتهای اصلاحطلب در حمایت از پزشکیان نوشت: او علاوه بر زندگی سالم و ترجیح حقوق نمایندگی بر درآمد بسیار بالاتر از محل طبابت طی قریب ۱۶ سال نمایندگی و یک دوره وزارت بهداشت در دولت اصلاحات ملاحظات موردنظر محافظهکاران را رعایت کرده و ادبیاتی شبیه اصلاحطلبانی نداشته که از نظر نواصولگرایان تندرو بودند و هستند. انگارنهانگار که با رأی مردم تبریز چهار دوره نماینده مجلس بوده است. انگارنهانگار که رد صلاحیت یک نماینده بیش از اهانت به او توهین به مردمی است که او را انتخاب کردهاند و از این حیث تفاوتی نیست بین این نماینده تبریز با آن دیگری که نه اصلاحطلب بلکه احمدینژادی است و اتفاقاً در قضیه آقای علیرضا بیگی به خاطر ماجرای افشاگری خودروهای شاسیبلند حساسیت افکار عمومی بیشتر است. هرچند درباره او به حکم دادگاه استناد میشود درحالیکه پزشکیان جایی محکومیت ندارد.
تحلیل و نظریه
پس از تکمیل شدن نسبی پازل رد صلاحیتها بسیاری از تحلیلگران به دنبال رمزگشایی از آینده روند احراز صلاحیتها هستند. احتمالات مختلفی از سوی تحلیلگران در خصوص روند کلی بررسی صلاحیتها مطرح میشود.
برخی پیشبینی میکنند رویکردهای سلبی در روند بررسی صلاحیتها در هیئتهای نظارت هم ادامه خواهد داشت و شورای نگهبان و هیئتهای نظارت رد صلاحیتها را متوجه معدود چهرههای باقیمانده در طیفهای اصلاحطلب و میانهرو خواهند کرد.
درعینحال برخی افراد متقاضی کسب کرسی نمایندگی از احزاب اصولگرا و جناح راست هم رد صلاحیت میشوند تا درنهایت نهادهای نظارتی اعلام کنند، مسئله رد صلاحیتها همه جناحهای کشور را در بر گرفته است.
دسته دیگری از تحلیلها هم مبتنی بر این استدلال کلی است که شورای نگهبان تلاش میکند دیدگاه هیئتهای اجرایی را تأیید کرده و جز برخی موارد خاص دیدگاه هیئتهای اجرایی در خصوص صلاحیتها را تأیید کرده و تغییری در استعلامات پنجگانه نمیدهد.
اما یکی دیگر از پیشبینیها مبتنی بر نظریۀ ادعایی پلیس خوب پلیس بد مطرح میشوند. گروهی از تحلیلگران اصلاحطلب معتقدند در این انتخابات شورای نگهبان تلاش خواهد کرد لباس پلیس خوب را به تن کرده و با دیدگاهی ایجابی روند بازگشت برخی رد صلاحیت شدگان به عرصه انتخابات را فراهم سازد.
مبتنی بر این مدل تحلیلی شورای نگهبان زمینه بازگشت برخی اسامی برجسته به انتخابات را فراهم میکند تا درنهایت افکار عمومی با این ذهنیت که گشایشی نسبی در روند احراز صلاحیتها ایجاد شده مهیای حضور در انتخابات شوند. هرچند این تحلیل به اعتقاد بسیاری از فعالان سیاسی خوشبینانه است اما برای خود طرفدارانی دارند اما اغلب تحلیلها حاکی از تداوم پیاده کردن فعالان سیاسی اصلاحطلب و میانهرو از قطار انتخابات است.
اغلب رد صلاحیتها مبتنی بر ماده ۳۳ و ۳۱ قانون جدید انتخابات است؛ قانونی که در زمان تصویب با انتقادات و اعتراضات فراوانی مواجه شد و بسیاری از رسانههای اصلاحطلب اجرای آن را باعث شکلگیری مناقشات بسیاری دانستند؛ اما ماده ۳۳ قانون جدید انتخابات که محور بسیاری از رد صلاحیتهاست شامل ۱۳ بند کلی و یک تبصره است. اغلب رد صلاحیتها ذیل این بندها اجرایی شده است. بهعنوان نمونه در بند ۴ ماده ۳۳ آمده کسانی که به جرم اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران محکوم شدهاند نمیتوانند در انتخابات شرکت کنند و صلاحیت آنها احراز نخواهد شد.
در ماده ۳۱ قانون جدید انتخابات هم به شرایط انتخاب شوندگان اشاره شده است. این ماده شامل ۱۰ بند است؛ بند ۱ این ماده اعتقاد و التزام عملی به اسلام است. در بند ۲ التزام عملی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و بند ۴ ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه است. اغلب رد صلاحیتها مبتنی بر این مواد و بندهای ذیل آن صورت گرفته است.
یکی از خطوطی که پیش از اعلام نتایج اولیه تعیین صلاحیت نامزدها بهصورت مستمر از سوی رسانههای جریان اصلاحات و حامی اعتدال مطرحشده مسئله فشار سیاسی روی هیئتهای اجرایی انتخابات بوده است.
اصلاحطلبان در رسانههای خود مدعی بودند که در بعضی شهرستانها چینشهای هیئت نظارت و اجرایی کاملاً یکطرفه است و شائبه مهندسی انتخابات در بعضی حوزهها مطرح است البته شائبه است و بهیقین نرسیده ولی باعث میشود که مشارکت پایین بیاید نتایج اعلام شده از سوی هیئتهای اجرایی این فرضیه را باطل کرده و نشان داد که جریان اصلاحات با تمرکز روی کلیدواژگان خالصسازی تلاش کرد تا با حداکثر اطمینان خاطر از مرحله بررسی صلاحیتها در هیئتهای اجرایی عبور کند.