به نقل از «خبرگزاری میزان»

جابه‌جایی قدرت امیدآفرین است

تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۷۴۳۲۹۲

جابه‌جایی قدرت، امیدآفرین است؛ چون کسان جدیدی وارد میدان می‌شوند که ابتکار‌های جدیدی دارند، چهره‌های جدیدی هستند، اراده‌های تازه‌ای وارد میدان می‌شوند.

خبرگزاری میزان - بنا به اعلام پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دوازدهم مردادماه ۱۴۰۰ در مراسم تنفیذ حکم سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران بیاناتی ایراد فرمودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

مراسم تنفیذ حکم سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران

  بسم الله الرّحمن الرّحیم (۱)
والحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین سیّما بقیّة الله فی الارضین.

از خداوند متعال متضرّعانه مسئلت میکنیم که این سرآغاز را برای مردم، برای کشور مبارک بفرماید؛ بخصوص که در روز‌هایی هستیم که متعلّق به اهل‌بیت (علیهم السّلام) است؛ چند روز پیش عید غدیر بود، فردا روز مباهله است، روز نزول آیه‌ی ولایت - «اِنَّما وَلِیُّکُمُ اللهُ وَرَسولُه» (۲) - است، روز نزول آیه‌ی تطهیر است؛ این ایّام متعلّق به ائمّه (علیهم السّلام) است که ان‌شاءالله به برکت همراهی آنها، دعای آنها، و شفاعت آن‌ها این روز برای ملّت ایران مبارک باشد.

اوّلاً بایستی از خداوند متعال تشکّر کنیم که این توفیق را به ملّت ایران عنایت کرد و توانستند یک بار دیگر این حرکت کاملاً پُرمعنای انتخابات را که نشانه‌ی مردم‌سالاری دینی است با موفّقیّت انجام بدهند؛ و از مردم تشکّر کنیم، و به دولت دوازدهم -رئیس‌جمهور محترم [دولت]دوازدهم و همکارانشان- خسته‌نباشید بگوییم و برای جناب آقای رئیسی و دولتشان و همکارانشان از خداوند متعال طلب توفیق و کمک و عنایت ویژه بکنیم.

این مراسم تنفیذ که متّکی است به قانون اساسی و به رسمی که امام بزرگوار در کشور بنیان‌گذاری کردند، در طول این چند دهه بار‌ها تکرار شده است و مظهری است از جابه‌جایی مسئولیّت بسیار مهمّ قوّه‌ی مجریّه که در واقع مدیریّت کشور است، به شکل عقلانی، به شکل آرام و متین که این بسیار مسئله‌ی مهمّی است. معمولاً در بسیاری از کشورها، این جابه‌جایی با کشمکش و مانند این‌ها انجام میگیرد؛ اینجا بحمدالله در طول دوره‌های مختلف این جابه‌جایی با آرامش و با امنیّت انجام میگیرد؛ به فضل الهی این دوره هم همین جور [که]، هم نشانه‌ی عقلانیّت و آرامش و سکینه و طمأنینه‌ی عمومی حاکم بر کشور و مسئولین و مردم است و هم نشانه‌ی تنوّع سیاسی است -دولت‌هایی که پی‌درپی آمده‌اند و قدرت را دست‌به‌دست کرده‌اند، گرایش‌های مختلف سیاسی داشته‌اند؛ [لذا]نشان‌دهنده‌ی تنوّع است- و طبعاً این تنوّع، نشانه‌ی آزادی انتخابات و سلامت انتخابات است؛ این‌ها خیلی چیز‌های مهمّی است. انسان بایستی این مضامین را در این حوادث ببیند.  

بحمدﷲ انتخابات در سلامت کامل، با امنیّت کامل برگزار شد. بنده تشکّر میکنم؛ هم از برگزارکنندگان انتخابات در بخش‌های مختلف، هم از تأمین‌کنندگان امنیّت انتخابات که کار بسیار مهمّی بود، و هم بخصوص از حضور مردم. از مدّتی پیش، در محافل سیاستگذاری دشمنان کشور و دشمنان جمهوری اسلامی، یک توطئه‌ی تحریم انتخابات طرّاحی شده بود که در داخل هم بعضی از روی غفلت، بعضی هم شاید از روی غرض این سیاست را دنبال میکردند؛ مردم پاسخ قاطعی دادند و شرکت کردند. شرکت مردم هم خوب بود؛ با توجّه به اوضاع و احوالی که وجود داشت، شرکت مردم، شرکت خوبی بود و نشان‌دهنده‌ی حضور مردم در عرصه بود. خدا را شکر میکنیم و از مردم هم تشکّر میکنم.

یک نکته این است که این جابه‌جایی قدرت، امیدآفرین است؛ چون کسان جدیدی وارد میدان میشوند که ابتکار‌های جدیدی دارند، چهره‌های جدیدی هستند، اراده‌های تازه‌ای وارد میدان میشوند.

این برای همه‌ی کسانی که انگیزه‌ی خدمت دارند، امیدواری ایجاد میکند؛ بخصوص برای جوان‌ها ایجاد امید میکند؛ این چیز خیلی مغتنمی است، چیز خیلی مهمّی است؛ به کسانی که صاحب نظرند، صاحب فکرند در مسائل گوناگون، فرصت میدهد که دقّت کنند در گذشته، خطا‌های گذشته را جستجو کنند، پیدا کنند، آن‌ها را تصحیح کنند، تذکّر بدهند.

خوشبختانه در بیانات رئیس‌جمهور محترم، جناب آقای رئیسی، در تبلیغات انتخابات و غیره، تکیه بر روی ارزش‌های اساسی انقلاب، مکرّر انجام گرفت -ایشان بر ارزش عدالت، مبارزه‌ی با فساد و امثال این‌ها تکیه کردند- این مسیر درستی است؛ توصیه‌ی مؤکّد ما این است که همین مسیر را دنبال کنند، که خب حالا هم در بیاناتشان بر روی این [ارزشها]تأکید کردند. آن مسیری که کشور را، ملّت را به حقوق اساسیِ خودش میرساند، کشور را در جایگاه اساسیِ خود قرار میدهد، همین تمسّک به ارزش‌های اساسی انقلاب است. این ارزش‌ها هم چیز‌های ندانسته و موهومی نیست؛ در بیانات امام که ملاحظه کنید، [می‌بینید]کاملاً واضح و روشن و جزو بیّنات فرمایشات امام (رضوان الله علیه) است؛ این‌ها را باید ملاک قرار بدهند و دنبال بکنند؛ و نفْس پیگیری این اهداف موجب این میشود که مردم هم همّت کنند و وارد میدان بشوند و مسائل را دنبال کنند؛ و مسئله‌ی اصلی، کلید اصلی، اینجا است: حضور مردم در همه‌ی مسائل، حل‌کننده‌ی مشکلات است.   هنر اصلی انقلاب این بود که جمهور مردم را از یک مجموعه و توده‌ی منفعل و مصرفی و فاقد یک نگاه ملّی و عمومی، تبدیل کرد به یک مجموعه‌ی پُرانگیزه، علاقه‌مند، همّت‌دار، هدف‌دار، آرمان‌خواه، و وارد میدان کرد   آن چیزی که حضور مردم را تأمین بکند، مردم را تشویق به حضور در عرصه و در میدان بکند -میدان‌های مختلف مورد ابتلای کشور- مغتنم است؛ و حضور مردم هیچ جایگزین دیگری ندارد؛ هنر اصلی انقلاب هم همین بود؛ هنر اصلی انقلاب این بود که جمهور مردم را از یک مجموعه و توده‌ی منفعل و مصرفی و فاقد یک نگاه ملّی و عمومی، تبدیل کرد به یک مجموعه‌ی پُرانگیزه، علاقه‌مند، همّت‌دار، هدف‌دار، آرمان‌خواه، و وارد میدان کرد؛ کار بزرگ انقلاب این بود.  
ما قبل از انقلاب زندگی کردیم، تنفّس کردیم؛ حقیقتاً همین جور بود. ملّت یک مجموعه‌ی از‌هم‌گسیخته‌ای [بود]که هر کسی به فکر خودش بود؛ امر ملّی‌ای در کشور مطرح نبود؛ مسئله‌ی عمومی در کشور مطرح نبود. گوشه‌کنار کسانی ممکن بود حرفی بزنند که مورد توجّه و اعتنای عموم مردم قرار نمیگرفت. امام بزرگوار با آن حرکت الهی و معنوی خودش توانست این توده‌ی متفرّق و پراکنده را به یک مجموعه‌ی واحد و به معنای حقیقی کلمه به یک جمع متّحد تبدیل کند و وارد میدان کند و این کار عظیم تاریخی یعنی ریشه‌کن کردن نظام مستبدّ پادشاهی را در کشور انجام بدهد. هر چیزی که بتواند ملّت را به یک جمعیّت متّحد، پُرشور، پُرانگیزه، واردِ میدان تبدیل بکند و کمک به این قضیّه بکند، چیز مغتنم و مهمّی است. به نظر ما حرکت بر اساس ارزش‌های انقلاب این خاصیّت را دارد.

یک توصیه به رئیس‌جمهور محترم این است که در شعار‌های ایشان مسئله‌ی مردمی بودن و از مردم شنیدن و در میان مردم بودن تکرار شده؛ این را از دست ندهند؛ این چیز بسیار مهمّی است. «دولت مردمی» را که شعار ایشان بود، در واقعیّت محقّق کنند و به معنای واقعی کلمه با مردم، در کنار مردم، در میان مردم باشند. مردم یعنی همه‌ی مردم؛ بدون امتیاز‌های طبقاتی و گروهی. البتّه حضور در میان مردم -که سابقه‌ی این کار را هم ایشان دارند- نباید افراد را از ارتباط با نخبگان غافل کند. ارتباط با نخبگان هم در جای خود یک حرکت بسیار لازم و مفید است؛ تبادل نظر با نخبگان، و استفاده‌ی از نظر نخبگان.   دولت باید مظهر وفاق باشد. بایستی با نگاه وفاق‌آمیز و نگاه ملاطفت به عموم مردم این توهّمات را تضعیف کرد

دولت باید مظهر وفاق باشد. بعضی از این تغایر‌های موهومی را که در بین مردم وجود دارد، بایستی با نگاه وفاق‌آمیز و نگاه ملاطفت به عموم مردم این توهّمات را تضعیف کرد. حالا ممکن است این نگاه‌ها، این اختلاف نظر‌ها بکلّی از بین نرود لکن بایستی از تأثیرگذاری آن‌ها در حرکت جامعه جلوگیری کرد.

گفتگوی صادقانه‌ی با مردم هم یکی از همین کار‌هایی است که به مردمی بودن کمک میکند؛ حرف زدن با مردم از روی صداقت، با قطع نظر از پیرایه‌های سیاسی و مانند اینها؛ صادقانه با مردم حرف بزنند، مشکلات را به مردم بگویند، راه‌حل‌ها را به مردم بگویند، توقّعات را از مردم ابراز کنند و کمک‌های لازم را به مردم تقدیم کنند. حرف زدن با مردم یکی از کار‌های مهمّی است که دولت مردمی بایستی [به آن]متعهّد باشد.

یک توصیه‌ی دیگر، نگاه به ظرفیّتها است. این روز‌ها شما در اظهارات، مقالات، نوشته‌ها، گفته‌ها نگاه میکنید که دائم از کمبود‌ها و مشکلات گفته میشود؛ خب بله، کمبود‌ها زیاد است، مشکلات هم زیاد است، [امّا]ظرفیّتها زیادتر از مشکلات است؛ ظرفیّتهای فراوانی در کشور وجود دارد. ما در بخش آب، در بخش نفت، در بخش معادن، در بازار گسترده‌ی داخلی، در مسئله‌ی همسایگان، در استعداد و آمادگی‌های حیرت‌آور جوانان ظرفیّتهای فوق‌العاده‌ای داریم؛ این‌ها ظرفیّتهای ما است. بدون تردید این ظرفیّتها میتواند بر مشکلات غلبه کند، به شرط اینکه این ظرفیّتها درست شناخته بشود، به کار گرفته بشود و به آن‌ها پرداخته بشود که تلاش شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر لازم است؛ و مطمئنّاً استفاده‌ی از این ظرفیّتها به کمبود‌های کنونی غلبه خواهد کرد.   بایستی انگیزه و همّتی که انسان برای یک کار خرج میکند و به کار میبرد، ادامه پیدا کند تا وقتی به نتیجه برسد
یک جنبه‌ی دیگر از مردمی بودن عبارت است از مبارزه‌ی با فساد. اگر ما به معنای واقعی کلمه میخواهیم در کنار مردم باشیم، باید بی‌امان با فساد و مفسد مبارزه کنیم که خب ایشان در مسئولیّت قبلی، حرکت مبارزه‌ی با فساد را شروع کردند و اقدامات خوبی انجام گرفت؛ لکن اصل قضیّه اینجا است، [یعنی]بستر‌های فساد، زمینه‌های فساد در قوّه‌ی مجریّه تشکیل میشود؛ اینجا باید با فساد مبارزه کرد. این فرار‌های مالیاتی، انحصار‌های بی‌دلیل، سوءاستفاده از ارز ترجیحی، فعّالیّتهای ناسالم سوداگرانه، قاچاق و امثال اینها؛ این‌ها آن فساد‌هایی است که باید با این‌ها به معنای واقعی کلمه مواجه شد؛ با برنامه، با پیگیری. تجربه‌ی ما در این سال‌ها نشان میدهد که گاهی یک کاری را با شوق و همّت و انگیزه شروع میکنیم، منتها در قدم دوّم، آن انگیزه‌ی قدم اوّل باقی نیست؛ این فایده‌ای ندارد. بایستی انگیزه و همّتی که انسان برای یک کار خرج میکند و به کار میبرد، ادامه پیدا کند تا وقتی به نتیجه برسد. مبارزه‌ی با فساد به این شکل [لازم است].

یک نکته‌ی مهمّ دیگر که این هم توصیه‌ی ما است، این است که در مسئله‌ی مهمّ اقتصاد کشور، که امروز مسئله‌ی اساسی است، باید با برنامه پیش رفت؛ هر اقدامی که شما میکنید، جزئی از برنامه‌ای باشد که قبلاً تنظیم کرده‌اید و آماده کرده‌اید؛ کار‌های روزمرّه و اقدامات پیش‌بینی‌نشده نمیتواند مشکلی را حل کند. بله، گاهی اوقات پیش می‌آید و گاهی در برخی از شرایط، دولت‌ها ناگزیرند یک حرکت پیش‌بینی‌نشده را در زمینه‌های اقتصادی یا غیر اقتصادی انجام بدهند -آن بحث دیگری است- لکن به طور کلّی، هر حرکت اقتصادی، هر کار اقتصادی، هر اقدام اقتصادی بایستی متّکی باشد به برنامه‌ی کلّی‌ای که تنظیم شده، و بخشی از آن برنامه را در واقع تأمین کند. البتّه حلّ مشکلات اقتصادی زمان‌بَر است؛ این را مردم عزیز ما هم میدانند و بدانند که این مشکلات را نمیشود یک‌شبه یا در مدّت کوتاه حل کرد؛ نه، زمان‌بَر است؛ بایستی همّت کرد و این زمان را هر چه ممکن است کوتاه‌تر کرد. باید ان‌شاءالله با کمک خدای متعال و هدایت الهی و دعای مستجاب ولیّ‌اللّه‌الاعظم (ارواحنا فداه) این کار‌ها پیش برود.  

البتّه در باب سیاست خارجی، در باب مسئله‌ی فرهنگ و مسائل دیگر، تذکّراتی در ذهن هست [امّا]حالا خوب است این جلسه دیگر بیشتر از این استمرار پیدا نکند؛ ان‌شاءالله در جلسات بعد اگر زنده بودیم با ایشان در میان میگذاریم.

یک توصیه‌ی لازم اینجا وجود دارد و آن این است که در تشکیل دولت ان‌شاءالله بایستی سرعت عمل به خرج داده بشود؛ یعنی شرایط کشور اقتضا نمیکند که تشکیل دولت تأخیر بیفتد. هم رئیس‌جمهور محترم در معرّفی وزرای پیشنهادی‌شان به مجلس و هم مجلس محترم در تصویب و اظهار نظر صریح در باب وزرا، ان‌شاءالله شتاب به خرج بدهند و کار را سریع پیش ببرند تا ان‌شاءالله زودتر دولت تشکیل بشود و مشغول کار بشود.

مطلب آخر هم مسئله‌ی جنگ تبلیغاتی دشمن است. امروز بیشترین تحرّک دشمنان ما علیه ما بیش از تحرّکات امنیّتی و اقتصادی، تحرّکات تبلیغاتی و جنگ نرم و تبلیغات رسانه‌ای است؛ برای اینکه بر افکار عمومی مردم مسلّط بشوند مبالغ هنگفت هزینه میکنند، کار‌های بسیار انجام میدهند؛ فکر‌های بسیاری را در مجموعه‌های فکری برای این کار استخدام میکنند تا بتوانند با جنگ روانی، با تبلیغات گوناگون، افکار عمومی کشور‌ها را -از جمله بیشتر از همه امروز کشور ما را که هدف سوء‌نیّت قدرت‌های بزرگ است- قبضه کنند و در اختیار بگیرند. وقتی افکار عمومی یک ملّت در اختیار بیگانه قرار گرفت، حرکت آن ملّت هم طبعاً طبق میل آن بیگانه پیش خواهد رفت. کار تبلیغاتی کار مهمّی است؛ ما در این زمینه ضعف داریم. حالا بگذریم از آن آدم‌های غافلی که از رسانه‌های داخلی هم به نفع دشمن استفاده میکنند -که حالا آن محلّ بحث ما نیست- لکن [درباره‌ی]آن کسانی هم که قصد خیر در این زمینه دارند، ما کم‌کاری داریم. در زمینه‌ی کار تبلیغاتی و حرکت تبلیغاتی درست و تمهیدات رسانه‌ای باید قوی‌تر و هوشمندانه‌تر عمل بکنیم.

امیدواریم ان‌شاءالله خدای متعال توفیق بدهد، مسئولین محترم، دولت محترم، جناب آقای رئیس‌جمهور جدید و همکارانشان بتوانند کار‌های لازم را به نفع کشور و به نفع ملّت انجام بدهند و خداوند متعال ان‌شاءالله کمک کند، هدایت کند و همه، صاحب‌نظران، صاحبان فکر، صاحبان نفوذ اجتماعی کمک کنند تا ان‌شاءالله کار بخوبی پیش برود؛ و درود خدا بر حضرت بقیّةالله (ارواحنا فداه) و رحمت خدا بر امام بزرگوار و بر شهدای عزیزمان که این راه را در مقابل ما باز کردند و ما توفیق پیدا کردیم در این راه حرکت کنیم.

والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته

۱) در ابتدای این دیدار، حکم تنفیذ ریاست جمهوری توسط حجّت‌الاسلام محمّدی‌گلپایگانی (رئیس دفتر رهبر معظّم انقلاب) قرائت شد و سپس حجّت‌الاسلام سیّدابراهیم رئیسی (رئیس جمهور) مطالبی بیان کرد.
۲) بخشی از سوره‌ی مائده، آیه‌ی ۵۵؛ «ولىّ شما، تنها خدا و پیامبر او است ...»   بیشتر بخوانید: گزارش وزیر کشور از روند انتخابات ۱۴۰۰ در مراسم تنفیذ

 

انتهای پیام/

برچسب ها: رهبر انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

منبع: خبرگزاری میزان

کلیدواژه: رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای رئیس جمهور محترم مبارزه ی با فساد وارد میدان خداوند متعال وارد میدان مراسم تنفیذ یک مجموعه ی ان شاءالله ی مهم ی حضور مردم جابه جایی نشانه ی مردم هم نگاه مل ارزش ها مسئله ی توصیه ی ی مردم امنی ت کار ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۷۴۳۲۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قدرت چانه‌زنی؛ عامل اصلی تخصیص بودجه

به گزارش قدس خراسان، بر اساس اعلام مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی، این استان حدود ۱۰۰ پروژه عمرانی نیمه‌تمام دارد؛ اما سهم بودجه خراسان رضوی در سال ۱۴۰۳ حدود ۷هزار و ۴۰۰ همت بوده که در مقایسه با کل بودجه عمرانی کشور ۵ درصد تعریف شده است.

آنچه شرایط خراسان رضوی را در کنار مهاجرپذیری، سرانه درآمدی کم و وسعت زیاد، استثنایی می‌کند، ورود سالانه ۳۰ میلیون زائر ایرانی و ۲میلیون زائر خارجی است؛ اما این پرسش مطرح می‌شود با توجه به نبود یا کمبود زیرساخت‌های لازم به ویژه در حوزه زیارت مانند حمل و نقل، تخصیص منابع به استان‌ها در زمان بودجه‌ریزی به چه صورت است و چه اهرمی سبب می‌شود سهم استانی مانند خراسان رضوی با وجود پروژه‌های متعدد نیمه‌کاره به خصوص در حوزه زیارت، کم باشد. 

منفعتی که کسری بودجه ایجاد می‌کند

«پاسخ به این پرسش در سیستم کلان‌تری تعریف می‌شود که بررسی آن جایگاه، سهم و میزان دریافت بودجه هر استان را مشخص می‌کند؛ یعنی این سیستم به هر سمتی حرکت کند، حرکت استان‌ها هم به همان سمت است». کارشناس بررسی بودجه در مجلس شورای اسلامی ضمن طرح این مطلب می‌گوید: برای فهم بهتر اینکه بودجه چطور تخصیص پیدا می‌کند ، بهتر است در ابتدا یک تحلیل در مورد ذی‌نفعان کسری بودجه داشته باشیم. کسری بودجه در کشور ما ۳ ذی‌نفع دارد که شامل دولت، مجلس و مردم است که هریک به نوعی از این کسری بودجه سود می‌برند.

حمیدرضا فتحی اضافه می‌کند: وجود کسری بودجه یک راه برای نشان دادن توان و قدرت چانه‌زنی چه در دولت، چه در مجلس و چه در میان این دو دستگاه با یکدیگر است. 

وی در توضیح بیشتر مطلب خود می‌گوید: وقتی انتخاب نمایندگان در مجلس برای مبنای جغرافیاست، بنابراین طبیعی است هر نماینده تلاش می‌کند منافع حوزه انتخابیه خود و تحقق وعده داده شده را دنبال کند و در این مسیر قدرت چانه‌زنی امتیاز دادن‌ها جایگزین مسیر قانونی بودجه‌ریزی می‌شود.

این کارشناس بودجه ادامه می‌دهد: قانون درستی برای تخصیص بودجه‌ها داریم؛ اما هیچ‌وقت اجرا نمی‌شود. وقتی هزینه‌ها بالا می‌رود، پروژه‌ها در سطح کلان زیاد می‌شود و شاهد یک مدل رونق اقتصادی هستیم که باعث بهبود کسب‌وکار می‌شود و اینگونه مردم در کوتاه مدت ذی‌نفع کسری بودجه هستند.  بنابراین باید گفت کسری بودجه در کوتاه‌مدت به نفع مردم، دولت و مجلس است و مقصر افراد نیستند. سیستم این رفتار را ایجاب می‌کند تا هر کسی به دنبال سهم بیشتری باشد.

قانون در تخصیص بودجه کارایی ندارد

فتحی خاطرنشان می‌کند: وقتی بودجه زیاد باشد، عملاً رقابتی برای سهم‌خواهی وجود ندارد. آنچه سبب می‌شود همه به دنبال سهم‌خواهی خود باشند، کمبود و کسری در بودجه است که گرفتن آن برای هر یک از نمایندگان مردم یا هر دستگاه اجرایی نشان‌دهنده توان آن مجموعه بوده و در نهایت رضایت مردم را به دنبال دارد.

وی با تشریح مسیر بررسی تخصیص بودجه‌ها عنوان می‌کند: لایحه بودجه توسط دولت به مجلس می‌رود و در مجلس بودجه کلی و ریزپروژه‌ها در جداول تصویب می‌شود. پس از آن با تشکیل یک شورا در دولت درباره اینکه به هر پروژه استانی چه میزان پرداخت شود، تصمیم‌گیری می‌کنند. در این شورا وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه به صورت شاخص حضور دارند؛ اما محل اصلی تأمین بودجه، خزانه دولت است که تصمیم می‌گیرد نسبت به عدد تعیین شده در مجلس و شورای گفته شده چه میزان پرداخت داشته باشد و باید تأکید کرد در تمام این مسیر لابی، چانه‌زنی و تعامل حرف اول را می‌زند. 

کارشناس مسائل بودجه با طرح پرسشی ادامه می‌دهد: عددی در مجلس برای سازمانی مشخص می‌شود؛ اما آیا همان عدد مشخص شده به آن سازمان پرداخت می‌شود؟ پاسخ به این پرسش در بیشتر مواقع مثبت نیست. طبق «قانون تخصیص» سازمان برنامه و بودجه باید بودجه‌ها را به صورت قانونی تخصیص بدهد که این اتفاق هم نمی‌افتد.

فتحی اضافه می‌کند: به طور مثال ۵۵۰ میلیارد تومان برای سازمان اداری و استخدامی در سال ۱۴۰۳ تعیین شده است اما ممکن است سازمان برنامه و بودجه این عدد را تخصیص ندهد و عددی بالاتر یا پایین‌تر مشخص و سپس به خزانه ابلاغ شود.در نهایت باز هم خزانه تصمیم می‌گیرد بالاتر یا پایین‌تر از عدد مشخص شده توسط برنامه و بودجه پرداخت کند؛ یعنی آنچه نماینده‌ها مشخص کرده‌اند، چندین بار حد می‌خورد و در این سیستم نیاز استان‌ها چندان مطرح نیست.

ضرورت به روزرسانی امکان‌سنجی پروژه‌های عمرانی

وی در تکمیل توضیحات خود می‌گوید: حالا در این سیستم این پرسش مطرح است که چرا سهم برخی استان‌ها کمتر یا بیشتر می‌شود؟ پاسخ به این پرسش در قدرت چانه‌زنی نمایندگان و استانداران، لابی آنان با دولتی‌ها و سایر نمایندگان و طرح‌های ارائه شده آنان در مجلس مشخص خواهد شد. 

فتحی خاطرنشان می‌کند: در دولت سیزدهم یک اتفاق خوب، تعریف پروژه‌های پیشران بوده که اولویت با تکمیل این پروژه‌هاست. بنابراین ممکن است افزایش بودجه یک استان به وجود تعداد پروژه‌های پیشران آن استان برگردد که موجب افزایش سهم بودجه یک استان خواهد شد.

وی رعایت قانون تخصیص، وجود و ثبت شفافیت در مراحل تعیین تخصیص بودجه، توجه و به روزرسانی مطالعات امکان‌سنجی پروژه‌های استانی و کشوری را از راهکارهای مهم حل این مشکلات عنوان می‌کند و می‌گوید: در این صورت حتی اگر گرفتن یک بودجه توسط نماینده‌ای در مسیر لابی و چانه‌زنی قرار بگیرد، راه مشخص‌تری داشته و بودجه به پروژه‌ای می‌رسد که فواید بهتری دارد نه پروژه‌ای که فقط از سوی یک نماینده درباره‌اش قول داده شده است.

طبق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از میان ۱۴۴ طرحی که مطابق قانون بودجه ۱۴۰۲ قرار بود در پایان آن سال تمام شوند، همچنان ۹۰طرح در لایحه بودجه ۱۴۰۳ پیش‌بینی شده که نشان از تعویق حداقل ۶۳درصد این طرح‌ها دارد. 

بر اساس همین اعلام میانگین عمر طرح‌هایی که توانسته‌اند در برنامه بودجه ۱۴۰۳ مطرح شوند ۱۷ سال است. با وجود این توضیحات شاید بتوان علت اینکه در این سال‌ها به طرح قطار برقی تهران-مشهد تنها یک‌میلیون تومان تخصیص داده شده، توجیه کرد.

حالا که قدرت چانه‌زنی و گفتمان، سازوکار اصلی کسب بودجه است، آیا درست است این پرسش مطرح شود که فقر زیرساخت‌ها در استان به عملکرد نمایندگانش برمی‌گردد؟ اینکه خراسان رضوی در مجموع کمتر از ۵۰ کیلومتر آزادراه دارد و سهم این استان در بودجه عمرانی ۵ درصد است، نشان از عملکرد ضعیف نمایندگان استان در این سال‌هاست؟ پاسخ به این پرسش‌ها شاید دردی را دوا نکند؛ اما آسیب‌شناسی گذشته، چراغ راه و مسیر پیش رو است.

خبرنگار: طاهره فجر داودلی 

طاهره فجرداودلی