Web Analytics Made Easy - Statcounter

نایب رئیس اتاق بازگانی ایران و روسیه در بیست و ششمین نشست اقتصادی بازارنیوز به موضوع  روابط اقتصادی ایران و روسیه و زوایا مختلف آن پرداخت.

گروه بازرگانی بازارنیوز-سعید ترکاشوند؛ «کامبیز میرکریمی» نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در بیست و ششمین نشست بازار نیوز با عنوان «روابط اقتصادی ایران و روسیه» به تشریح این موضوع پرداخت و گفت: ایران و روسیه اشتراکات تاریخی و جغرافیایی متعددی با یکدیگر دارند و اکنون می‌توان گفت که تا قبل از به اجرا درآمدن رژیم حقوقی خزر، ایران و روسیه از طریق دریاچه خزر بایکدیگر مرز ابی مشترک دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!


نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه افزود: این دو کشور روابط سیاسی و امنیتی طولانی داشته اند، اما این گونه تعاملات در آمار و ارقام تجاری ایران و روسیه تاثیر بسزایی نداشته و در این سال‌ها حجم روابط تجاری این دو کشور کاملا ناچیز بوده است؛ واردات ایران به روسیه روند ثباتی را  طی کرده و ریشه تاریخی روابط اقتصادی مسکو – تهران به دوران شوروی سابق و ایران پهلوی باز می‌گردد.

 وی یادآور شد: در زمان گذشته کار صادرکننده ایرانی کاملا راحت بود به طوری که محصول صادراتی خود را بدون هیچ زحمتی به یک شرکت مرکزی که تحت مدیریت حکومت مرکزی  شوروی صادر و پس از انجام معامله، دریافتی خود را از بانک مرکزی ایران دریافت می‌کرد؛ در حقیقت ماهیت روابط ایران و روسیه در زمان شوروی به نوعی ماهیت تهاترگونه داشت.

 این فعال اقتصادی اذعان کرد: اتاق بازرگانی ایران و شوروی ۱ سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی یعنی در سال ۱۳۵۶ به ثبت رسید؛ فعالیت این اتاق تجاری تا زمان فروپاشی شوروی با همین روند ادامه داشت تا این شوروی در سال ۱۹۹۱ فروپاشید و به ۱۵ جمهوری متفاوت تبدیل شد که هریک راه توسعه اقتصادی مد نظر خود را در پیش گرفتند. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

شرایط اقتصادی روسیه پس از شوروی، از تجزیه جماهیر تا همگرایی اقتصادی

میرکریمی در ادامه به شرایط اقتصادی روسیه پس از فروپاشی شوروی اشاره کرد و گفت: پس از  فرایند تغییر نظام سیاسی در این کشور، بسیاری از مناطق تجزیه شده و هر یک به یک جمهوری متفاوت تبدیل شد؛ پس از  گذشت چند سال به پیشنهاد کشور‌های بلاروس و روسیه یک مجمع کشور‌های مشترک المنافع را تشکیل شد.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه خاطر نشان کرد: در آن مقطع بازار این کشور‌های تازه استقلال یافته فرصت اقتصادی خوبی برای ایران محسوب می‌شد چرا که در این سال‌ها ایران برخلاف شوروی روی صنایع سبک و کالا‌های مصرفی تاکید داشته و به همین دلیل می‌توانست نیاز این کشور‌های تازه تاسیس را به خوبی پاسخ دهد.

وی مذکر شد: اکنون و پس از گذشت چندین سال از فروپاشی شوروی اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ابتکار روسیه بنا نهاده شده است و بر حسب اساسنامه این سازمان بین الملل کشور‌های عضو این اتحادیه با اتخاذ سیاست‌های مشترک گمرکی و مالی، به رشد و توسعه اقتصاد و صنایع خود مشغول هستند

برای افزایش حجم صادرات باید زیر ساخت‌های تجاری ارتقاء یابد

میرکریمی در ادامه در پاسخ به این سوال که افزایش حجم صادرات ایران به روسیه بستگی به چه عاملی دارد گفت:در مورد پاسخ این سوال باید خاطر نشان کرد که زیر ساخت‌های اقتصادی ایران برای تجارت با روسیه مناسب نیست وموافت نامه تجاری که بین ایران و روسیه امضا رسیده به میزان موافقتنامه‌های روسیه با دیگر کشور‌ها کاملا ابتدای و حداقلی است؛  قبلا چندین کشور با روسیه تفاهم نامه و سند‌های همکاری‌های متعددی را در زمینه هیا مختلف منعقد کرده اندو اکنون می‌توان ادعا کرد ایرا نسبت به این کشور‌ها چندین قدم عقب است.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه تاکیدکرد: حجم تجاری ایران و روسیه وابسته به چند متغیر مختلف است؛ نخست به دلیل راحتی و سهولت رفت وآمد تجار و همجواری دو کشور، مبادلات بین ایران و روسیه می‌تواند رونق خوبی را تجربه کند، اما از سوی دیگر است متاسفانه  تاکنون سیاست اقتصادی ایران صادرات محور نبوده ودر برخی مواقع این موضوع به سرکوب روند صادراتی بخش خصوصی نیز انجامیده است، به طور مثال مسئله ارز نیمایی یکی از چالش‌هایی بود که در پیش روی صادرکننده قرار گرفته است.

 وی خاطر نشان کرد:در این سال‌ها بخشنامه‌های متعددی در خصوص روند صادراتی ایران اعلام شده و هریک از این بخشنامه‌ها چالش‌های متعددی ایجاد کرده است؛ درحال حاضر اعتراض اصلی صادرکنندگان این است که چطور برخی از تجار غیر واقعی به راحتی صادرات می‌کنند و ارز  حاصله را در بازار آزاد می‌فروشند، اما صادر کننده اصلی مجبور است  که ارز خود را با نرخ ارزان‌تر درسامانه نیما بفروشد.

میرکریمی اذعان کرد: علاوه بر این  اکنون بسیاری از کشور‌های اروپایی برای حمایت و متقاعد کردن شرکت‌ها و بخش خصوصی خود برای ورود به بازار روسیه «سوبسید»‌هایی را به عنوان مشوق اقتصادی قائل می‌شوند تا بتوانند فعالان بخش خصوص را مجاب به سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی در روسیه کنند.

 این فعال اقتصادی  بخش خصوصی ادامه داد:  دولت ایران به مانند برخی از دولت‌های اروپایی نیز برای بازاریابی در بازار روسیه باید سوبسید و امتیاز‌های ویژه‌ای را برای فعالان بخش خصوصی قائل شود چرا که با موفقیت ایران در ثبیت موقعیت خود در بازار روسیه آثار مثبتی در حوزه تجارت خارجی برای کشور به ارمغان خواهد آمد.

 وی تاکید کرد: موافقت نامه‌های تجاری اولین قدمی است که می‌تواند در تحقق زیر ساخت‌های مهم اقتصادی موثر واقع شود چرا که در گذشته به دلیل عدم وجود زیر ساخت‌های اقتصادی  وضعیت تجارت ایران و روسیه در شرایط مطلوبی قرار نداشت.

 عضو اتاق بازرگانی ایران و روسیه اذعان کرد:هنگامی که فعال اقتصادی ثبات و نظم منسجمی را در ساختار قانونگذاری و سلسله مراتب دو کشور را مشاهده کنند،  می‌توانند به راحتی و با تمرکز بالا به فکر برنامه ریزی حضور خود در در بازار‌های خارجی باشند؛ کشور روسیه یک کشور بروکراتیک است و  در مواقع متعددی بخشنامه‌های را صادر می‌کند، اما هنگامی که دولت‌ها متعهد به یک موافقنامه منطقه‌ای یا بین المللی می‌شوند ناگزیر مجبور هستند قوانین جامعی را به نفع شرکای اقتصادی خود نیز وضع کنند.    
 روند مبادلات ایران وروسیه یکنواخت است

 میرکریمی در ادامه به وضعیت کلی روابط تجاری ایران و روسیه اشاره کرد و گفت:وضعیت صادرات ایران به روسیه کماکان همان روندثبات خود را دارد، ولی باید خاطر نشان کرد پیک صادراتی ایران به روسیه در فصل زمستان و بوده برسی‌های نهایی ازشرایط صادراتی دو کشور در آخرین ماه‌های سال ماه انجام می‌شود.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه افزود: در حال حاضر نگرانی‌های زیادی در خصوص وضعیت نرخ ارز وجود دارد چرا در گذشته تقریبا همین نرخ ارز را داشتیم، اما نرخ کالا کمتر از قیمت‌های امروز بود؛ طبق آخرین برآورد‌ها نرخ بسیاری از کالا‌های صادراتی ما  دو برابر شده و این در حالی است که نرخ این کالا‌ها هنوز در سامانه نیما ثابت است.

 وی تاکید کرد: امیدوارم با رفع محدودیت‌های کرونایی همان وضعیت تجاری با تراز تجاری ۵۰۰ میلیون دلار را حفظ میکنیم؛ البته در این بین دولت باید تکلیف سامانه نیما را مشخص شود چرا که این تفاوت نرخ در بازار آزاد می‌تواند آثار منفی به ارمغان بیاورد و به نظر می‌رسد سرکوب نرخ ارز نسبت به شرایط تورمی اقتصاد یکی از نتایج این سیاست است.

 میرکریمی در تشریح میزان واردات ایران از روسیه گفت: متاسفانه واردات کالا از روسیه کاملا روند کاهشی را طی کرده چرا که میزان واردات ایران از روسیه از رقم ۱.۳۱ میلیون دلار در سال ۹۷، به ۱.۱۵ میلیون دلار در سال ۹۸ رسیده و اکنون طبق آخرین برآورده‌ها رقم واردات ایران از روسیه به ۱.۰۷ رسیده است که البته این روند نزولی مورد انتقاد طرف روس نیز است.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه اذعان کرد: در خصوص همکاری‌های ایران و روسیه در تسهیل تجارت، اقدامات مهمی انجام شده واکنون بین سازمان دامپزشکی ایران و روسیه موافقت نامه‌هایی به امضا رسیده است؛ طبق آخرین برسی‌ها موانع ما در صادرات مواد غذایی برداشته شده چرا که در برخی اوقات به دلیل برخی از مسائل سلسله مراتبی تعدادی از محموله‌های مواد غذایی به دلیل معطلی در مرز روسیه فساد شده و از بین می‌رفت

وی عنوان کرد: اکنون شرایط به شکل قابل توجه‌ای تسهیل شده و با همکاری دو کشور محموله‌های صادراتی  لبنیات و مواد غذایی  به راحتی وارد می‌شود  وتقریبا حداکثر معطلی محموله‌ها ۳۶ ساعت است.

 میرکریمی در خصوص بازار محوصلات لبنی  توضیح داد: در حال حاضراستاندارد «گوست» روسیه  برای بازدید از شرکت‌هایی ایرانی که صادرات مستمر به روسیه دارد اعلام آمادگی کرده ودر صورت تحقق چنین شرایطی گواهی استاندار  گوست روسیه را به تولید کنندگان و صادرکنندگان محصولات لبنی اعطا می‌کند.

 این فعال اقتصادی افزود: عمده‌ترین مشکل صادرکنندگان، صف طولانی در گمرکات است که با ارتقاء سطح زیر ساخت‌های اقتصادی این مشکل قابل حل خواهد بود؛ الته در خصوص صادرات  محصولات ایرانی انحرافاتی مانند کم اظهاری و یا اشتباه در بارگیری و ارسال کالا وجود دارد است که تقریبا روند ارسال محموله به روسیه را دچار اشتباهاتی می‌کند.

 وی تشریح کرد: دامنه اقلام صادراتی ما به روسیه بسیار گسترده است و عمده  کالا‌های صادراتی ما به روسیه شامل موارد نظیر:مواد غذایی، محصولات کشاورزی وسیفیجات، پلیمر‌ها است؛ البته در حال حاضر روسیه به دلیل دارا بودن از منابع سرشار نفت و گاز در صنایع بالا دستی پتروشیمی در حال پیشرفت است و ایران باید در بخش صنایع پایین دستی  نیاز‌های روسیه را برآورده سازد.

عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا منتفی است

میرکریمی در در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا امکان ایران در زمان دولت سیزدهم  در اتحادیه اقتصادی اوراسیا عضو شود گفت: به قاطعیت خیر، چرا که ایران عضو هیچ پیمان منطقه‌ای نخواهد شد، زیرا که در حال حاضر شرایط اقتصادی ایران به گونه‌ای است که نمی‌تواند سیاست‌های اقتصادی خود را با دیگر کشور‌های همسایه و همجوار  هماهنگ و یکسان کند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه  افزود: اکنون بسیاری از برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور نیز به طور مرتب و هماهنگ اجرا نمی‌شود  ودر حال حاضر ایران در اجرای برخی از سیاست‌های اقتصادی خود با چالش‌های متعددی رو به رو  است؛ اکنون ما در  شرایط تجارت آزاد نیستیم و  به تجارت ترجیحی مشغول هستیم.

 وی در خصوص عدم پذیرش لوایح ۳ گانه اف‌ای تی اف وتاثیر ان بر روابط اقتصادی ایران و روسیه گفت: روسیه سیاست‌های اقتصادی مستقلی دارد، اما با این وجود بانک‌های بزرگ  این کشور سطح تعامل بالایی با بانک‌های دیگر در جهان دارد، به تبع به دلیل  این تعاملات اجرا پروتکل‌های لوایح اف‌ای تی اف در دستور کار بانک‌های روسی قرار دارد.

 این فعال اقتصادی متذکر شد: در حال حاضر اولویت نخست فعالان اقتصادی ایران در روسیه این مسئله نیست و باید به زیر ساخت‌های اقتصادی توجه کرد، اما با این وجود با تحقق زیر ساخت‌های اقتصادی عدم تصویب لوایح اف‌ای تی اف می‌تواند روابط اقتصادی ایران و روسیه را تحت الشعاع قرار دهد.  
بازاریابی و نظارت ضعیف از جمله موانع روابط اقتصای ایران و روسیه

 میرکریمی ضمن اشاره به موانع مهم روابط ایران و روسیه گفت: متاسفانه موانع متعددی در روابط اقتصادی ایران و روسیه وجود دارد؛ مانع نخست دیوار بی اعتمادی است که میان تجار روس و ایرانی وجود دارد؛ این بی اعتمادی‌ها حاصل اختلافات و برخی از خلف وعده ایی است که بعضی از تجار نسبت به قرار داد‌های خود داشتندو به همین دلیل دو طرف مرجع قانونی را برای حل اختلاف خود نمی‌بیننند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه افزود: در ایران نظارت‌های دقیقی برر روی عملکرد شرکت‌ها وجود دارد، اما برعکس در روسیه برخی از شرکت‌های کاغذی با مدیرعاملان سوری به راحتی فعالیت می‌کنند و همین موضوع لطمات متعددی بر پیکره روابط اقتصادی دو کشور وارد کرده است.

 وی خاطر نشان کرد: دومین  مانع روابط ایران و روسیه مباحث ارزی است که چالش‌های متعددی را به ارمغان مغان آورده است؛ متاسفانه بازار ارز دوکشور نوسانات متعددی دارد و هر دو کشور مایل هستند قرارداد‌های خود را براساس روبل منعقد کنند.

 میرکریمی در ادامه اضافه کرد: هزینه بازاریابی از دیگر موانعی است که در میان روابط تجاری ایران و روسیه به شدت قابل ملموس است  ودر این خصوص شهروندان و حتی برخی از فعالان اقتصادی روسی نگاهی سنتی نسبت به ایران دارند و اطلاعاتشان همان داده‌هایی است که در رسانه‌ها مطرح می‌شود.

 این فعال اقتصادی تاکید کرد:لازمه تغییر این دیدگاه این است که بازاریابی‌هایی گسترده و تعاملات بیشتر میان فعالان اقتصادی صورت بپذیرد تا بتوانند جایگاه کالا و برند‌های ایرانی را در بازار‌های روسیه احیا کرده تا از این طریق حضور ایران در روسیه ثبات یابد.

رشد صادرات ایران به روسیه پس از جنگ با ترکیه

میرکریمی در ادامه به موضوع جنگ روسیه با ترکیه و تاثیر آن بر افزایش روند صادرات ایران بر روسیه  اشاره کرد و گفت: با شروع جنگ سرد بین ترکیه و روسیه، ایران رشد تجاری خوبی را در بازار روسیه تجربه کرد و در این مقطع  خیلی از موانع نیز رفع شد و در همان مقطع کالا‌های ایرانی جای کالای ترک را بازار‌های روسیه گرفت.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه  تاکید کرد: نکته حائز اهمیت این است که ترک‌ها از زیر ساخت‌های تجاری نهایت استفاده را می‌کنند؛ اکنون آن‌ها پس از کاهش تنش‌ها مسیر سبز گمرکی میان ترکیه و روسیه را احیا کردن، طی این مسیر سبز گمرکی، گمرک دو کشور ترکیه و روسیه با یکدیگر متصل هستند، اما تاکنون ایران از  چنین رویکردی استقبالی به عمل نیاورده است.  
خلف وعده روس‌ها در تحویل واکسن

میرکریمی در ادامه به  وعده ارسال ۶ میلیون دوز واکسن از روسیه به ایران شاره کرد و گفت: بخشی از این مسئله به دلیل عدم موفقیت روسیه در تولید انبوه واکسن بازمی گردد؛ در حال حاضر صادراتی توسط روسیه انجام می‌شود تعهدات قبلی است که این کشور در خصوص دیگر کشور‌ها داشته است.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه  ادامه داد: علاوه بر این روس‌ها آماده هسستند که با بخش خصوصی ایران در مورد صادرات واکسن وارد مذاکره شوند؛ در حال حاضر سازمان غذا و دارو مجوز چنین کاری را داده و باید دید که علیرغم چنین مجوزی وصحبت‌هایی که رئیس جمهوری در مورد واردات واکسن توسط بخش خصوصی زده اند، چرا هنوز این امر انجام نشده است.

 وی تاکید کرد:دولت اگر بودجه لازم را ندارد حداقل بخش خصوصی می‌تواند با استفاده از بودجه خود با واردات واکسن کرونا بخشی از سنگینی این بار را از روی دوش دولت کاهش دهد چرا که اکنون «تور‌های سلامت» در حال شکل گرفتن است که متاسفانه در این تور‌ها تعداد قابل توجه‌ای از هموطنان برای دریافت واکسن به برخی از کشور‌ها همسایه سفر می‌کنند.

 میرکریمی تاکید کرد: در حال حاضر ارمنستان به عنوان یکی از مقصد‌های این تورهاست و به همین دلیل بلیط رفت و برگشت هواپیما به این کشور ۲۵ تا ۳۵ برآورد شده است؛ علاه بر ارمنستان این اتفاق در آینده نه چندان دور در ترکیه نیز محقق می‌شود و همین روند را در خصوص کشور ترکیه مشاهده خواهیم کرد.

 این فعال اقتصادی در ادامه به صحبت‌هایی که در مورد کمبود منابع ارزی بربای خرید واکسن وجود دارد واکنش نشان داد و گفت:بحث کمبود ارز برای خرید واکسن ذیل تعیین اولویت‌های مهم کشور محسوب می‌شود؛ در حال حاضر ما برای برخی از اقلام مانند نهاد‌های دامی ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص می‌دهیم؛ متاسفانه برخی از افراد معتقدند که عدم واردات واکسن از روسیه به دلیل کمبود منابع ارز صورت پذیرفته که باید خاطر نشان کردکه این ادعا کاملا بی اساس است.

 وی توضیح داد: اکنون خیلی از کشور‌ها با کمبود منابع ارزی مواجه هستند و ارمنستانی که به دلیل کرونا تبدیل به یکی از قطب‌های تور سلامت تبدیل  شده طی جنگ قره باغ بسیاری از منابع ارزی خود را از دست داده، اما با این حال با واردات واکسن تور‌های سلامت تشکیل داده و از این طریق برای خود درآمد ارزی کسب می‌کند پس در نتیجه نمی‌توان گفت مشکل ارزی برای واردات واکسن وجود دارد.

ایران و روسیه می‌توانند تعاملات متنوعی داشته باشند

 میرکریمی در ادامه به سطوح دیگر روابط اقتصادی ایران و روسیه اشاره کرد وگفت:دامنه تجارت بسیار گسترده است و بر همین اساس ایران و روسیه می‌توانند در زمینه‌های متعددی با یکدیگر به تعامل بپردازند؛ در مرحله نخست باید به ظرفیت‌های محصولات کشاورزی اشاره و خاطر نشان کرد  که ایران اکنون با مشکل کم آبی مواجه است و در مقابل روسیه از اقلیم مناسب تری نسبت به ایران برخوردار است و عین حال مشکل آبی ندارد پس در نتیجه روسیه می تواند نیاز‌های ایران در محصولات کشاورزی را در فصول گرمسیر را تامین کند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه ادامه داد: در حوزه‌های دیگر سرمایه گذاری روسیه در حوزه صنایع سنگین و بالا دستی قابل توجه بوده و از سوی دیگر ایران نیز در بخش صنعت پایین دستی سرمایه گذاری‌های مهم و کارآمدی را انجام داده است.

وی تاکید کرد: اگر تعرفه‌ها صفر شود تولیدکننده می‌تواند سلیقه مصرف کننده روس را سنجیده و با استفاده از اصول بازاریابی به جذب مشتری و در نهایت انعقاد قرار داد‌های مستحکم به سمت منافع اقتصادی متوعی حرکت کنید که این موضوع خود باعث رشد و رونق ظرفیت‌های اقتصادی  دو طرف می‌شود.

میرکریمی یادآور شد: ایران منطقه بسیار مهم استراتژیکی است و طرف روس علاقه شدیدی برای سرمایه گذاری در این جا دارند چرا که همواره روس‌ها به فکر دست یابی به آب‌های گرم خلیج فارس هستند و حتی در این خصوص آرزو‌های زیادی را از گذشته تا به امروز داشته اند، به همین دلیل ایران  می‌توان از این مولفه حداکثر استفاده را کرده و با انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد با روسیه ظرفیت‌های تجاری خود را افزایش دهد.

این فعال اقتصادی در ادامه به برخی برابری‌های نسبی ایران و روسیه در مورد برخی از کالا‌ها اشاره کرد و گفت: در خوصوص چنین شرایطی  دو کشور می‌توانند با انعقاد قرارداد‌های «سوآپ» درمورد اقلامی که  هر دو تولید می‌کنند به یک جمع بندی کامل برسند چرا که از لحاظ اقتصادی تولید کالایی که توسط شریک اقتصادی انجام شود به صرفه نیست و به بیان ساده این موضوع بیانگرهزینه فرصتی است که در علم اقتصاد همه بر روی آن اجماع نظر کلی دارند.

وی خاطر نشان کرد: در تجارت آزاد شرایطی محقق می‌یابد که برخی از صنایع از  رشدکمتری برخوردار و برخی دیگر جهش قابل توجهی را تجربه می‌کنند و این امر یکی از  اصول اصلی تجارت آزاد محسوب می‌شود؛ در سال گذشته روسیه ۲۷۰ میلیارد دلار  واردات داشته ودر مقابل تنها ما ۵۰۰ میلیون دلار به این کشور صادرات داشتیم.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه متذکر شد: اکنون ایران اگر بتواند به عنوان یک کشور همسایه تنها ۱ درصد از کل  بازار روسیه را دراختیار بگیرد حجم صادراتی بالغ بر به ۳ میلیارد دلار برایش محقق می‌شود که البته تحقق چنین هدفی با احیای زیر ساخت‌های اقتصادی ایران میسر می‌شود.

میرکریمی در آخر تاکید کرد: در حال حاضر سفارت خانه و کنسولگری ایران با استفاده از رایزن‌های اقتصادی آماده کمک و مشاوره به کسانی است که مایل به سرمایه گذاری و ورود به بازار روسیه هستند؛ درهمین حال اتاق بازرگانی ایران و روسیه شورای بازرگانی را در شهر مسکو و سرای تجارت ایران در آستارا خان با مدیریت رئیس اتاق و با استفاده و پرسنل بومی برای مشاوره و هدایت سرمایه گذران بنا نهاده و امیدواریم این اقدامات تاثیر مهمی در ارتقاء روابط اقتصادی دو کشور باشد.

پایان پیام// برچسب ها: کامبیز میرکریمی ، نشست بازارنیوز ، اتاق بازرگانی ایران و روسیه ، روسیه ، تجارت ، FATF ، واکسن لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000OrD

منبع: بازار نیوز

کلیدواژه: نشست بازارنیوز اتاق بازرگانی ایران و روسیه روسیه تجارت واکسن نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه روابط اقتصادی ایران و روسیه زیر ساخت های اقتصادی میرکریمی در ادامه تجاری ایران و روسیه روابط ایران و روسیه فعال اقتصادی ایران و روسیه اشاره کرد و گفت ایران به روسیه خاطر نشان صادرات ایران واردات ایران واردات واکسن سرمایه گذاری همین دلیل میلیون دلار بازار روسیه حال حاضر تجارت آزاد مواد غذایی قابل توجه بخش خصوصی منابع ارز بخش خصوص شرکت ها کالا ها نرخ ارز دو کشور کشور ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت bazarnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بازار نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۷۴۶۰۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عضو مجمع تشخیص: برجام و FATF همچنان در اولویت است / نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود

روزنامه هم میهن نوشت: در پی درگیری نظامی اخیر میان ایران و اسرائیل، پس از هدف قرار گرفتن کنسول‌گری ایران در دمشق و پاسخ نظامی ایران به این اقدام و اقدام نظامی بعدی در اصفهان که به اسرائیل منتسب شد، به نظر می‌رسد که وضعیت درگیری مستقیم نظامی بین دو کشور پایان یافته‌است.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان پس از فاز نظامی، اکنون نوبت به فاز دیپلماسی رسیده‌است تا جمهوری اسلامی بتواند ضمن بهره‌برداری از نمایش قدرت خود در منطقه، جلوی آسیب رسیدن به منافع کشور و افزایش فشارهای بین‌المللی را بگیرد.

سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در این شرایط دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید به‌شدت فعال‌تر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، به‌دنبال خنثی کردن تلاش‌های حامیان اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد. این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شده‌است که استمرار تحریم‌های گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.

 

در ادامه متن کامل گفت‌وگوی «هم‌میهن» را با سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون پیشین وزارت امور خارجه مطالعه می‌کنید.

*به نظر می‌رسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیده‌است. فکر می‌کنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟

شرایط به‌گونه‌ای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفته‌است. الان شرایطی پدید آمده‌است که باید فعالیت‌های جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف آغاز شود. حامیان اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی می‌کنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.

این کشورها و نهادها به‌هیچ‌وجه نگران حمله اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق نبودند، اما حالا به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آنها شده‌است. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده‌ و این کشورها قصد دارند به‌دنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینه‌های مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشته‌باشیم تا بتوانیم اقدام‌هایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.

در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطل‌مانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حل‌وفصل نشود، ما از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.

*فکر می‌کنید با تحولات اخیر آیا آمریکایی‌ها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟

الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکایی‌ها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شده‌است که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیده‌نشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.

در این زمینه به نظر می‌رسد که انگیزه‌های ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقه‌ای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفت‌وگو در این مورد فرا نرسیده‌باشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.

الان اولویت‌های مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شده‌است و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرف‌های باقی‌مانده در برجام برای اجرای احکام معطل‌مانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.

برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیت‌های دیپلمات‌های باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هسته‌ای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هسته‌ای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.

*ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ غزه چیست؟

این سوال خیلی کلی است و نمی‌توان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بین‌المللی کشور را در همه حوزه‌ها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.

در عین حال باید در حوزه‌های دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانه‌تر عمل کند. مهم‌ترین مسئله این است که باید از این محدودیت‌هایی که برای سیاست خارجی ایجاد شده‌است، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.

اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرت‌های دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینه‌ها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.

*بعضی از کارشناسان معتقدند که بعد از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل ممکن است این تصور در بین کشورهای همسایه به‌خصوص کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس ایجاد شود که قدرت نظامی و قدرت موشکی و پهپادی ایران را تهدیدی برای خودشان تلقی کنند. فکر می‌کنید آیا ممکن است بتوان سازوکاری ایجاد کرد که به این کشورها نشان داد ایران تهدیدی برای کشورهای همسایه و منطقه محسوب نمی‌شود؟

بخشی از این تصورات ناشی از تبلیغات است. کشورهای منطقه به خوبی می‌دانند که تاریخ ایران نشان داده‌است که ایران هرگز در سده‌های اخیر تهاجمی وارد یک درگیری و بحران نشده‌است. ایران اگر مورد حمله نظامی واقع شده‌باشد از خود دفاع می‌کند، این موضوع را در قضیه عراق شاهد بودیم و اخیراً هم در مقابل تعرض نظامی اسرائیل به کنسول‌گری ایران در دمشق مشاهده کردیم. ولی ایران هرگز تهدیدی برای همسایگانش نبوده است. ایران همواره دعوت کرده‌است که سازوکار امنیتی مشترکی برای تضمین امنیت کشورهای همسایه ایجاد شود.

الان هم دستگاه دیپلماسی ایران باید فعال‌تر از گذشته تلاش کند تا به همسایگان نشان دهد که اگر ایران یک نیروی نظامی قوی دارد، اگر توان موشکی و پهپادی دارد، این ظرفیت‌ها می‌تواند در راستای تامین امنیت منطقه به کار رود. این تز کلی ایران که امنیت منطقه باید توسط کشورهای منطقه تامین شود، می‌شود با دیپلماسی فعال و تعامل با کشورهای همسایه و دولت‌های جنوب خلیج‌فارس، آنها را به این نتیجه برسانیم که باید سازوکار امنیت جمعی در منطقه ایجاد شود و آنها را قانع کنیم که نیازی به حضور نیروهای خارج از منطقه نیست و کشورها خودشان می‌توانند امنیت منطقه را تامین کنند.

*در منطقه غرب آسیا ایران و اسرائیل چهار دهه است که با هم خصومت دارند. این منازعه برای نخستین بار در طول هفته‌های گذشته ماهیت مستقیم و رودررو پیدا کرد. فکر می‌کنید آیا امکان تکرار این منازعه مستقیم و تبدیل شدن آن به یک جنگ تمام‌عیار وجود داشته‌باشد؟

آینده منازعه ایران و اسرائیل بستگی به عملکرد طرف مقابل دارد. ایران در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از آغاز جنگ غزه نشان داده‌بود که صبر استراتژیک در پیش گرفته‌است. اسرائیل به شیوه‌ای عمل کرد که ایران استراتژی‌اش را کنار گذاشت و وادار کرد وارد حالت تهاجمی شود. اگر اسرائیل اشتباه قبلی خود را تکرار کند، طبیعی است که مورد حمله ایران واقع خواهد شد. به اعتقاد من آینده این رویارویی کاملاً به عملکرد طرف مقابل بستگی دارد.

*عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلی‌ها نسبت به عملکردشان در آینده محتاط‌تر شوند؟

بسیار مؤثر بود. اسرائیلی‌ها باور نمی‌کردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آنها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کرده‌بود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمک‌های گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار می‌دادند.

قدرت‌های جهانی پذیرفته‌بودند که موجودیت اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویت‌های اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شده‌بود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا یاد می‌شد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشک‌های عراق به سمت اسرائیل، هیچ حمله‌ای به اسرائیل نشده‌بود و اسرائیل تصور می‌کرد که سازوکار بازدارندگی‌اش صددرصد موفق بوده‌است.

برای کل قدرت‌های جهانی، به‌ویژه آمریکا جا افتاده‌بود که اسرائیل باید از لحاظ نظامی و به‌خصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قوی‌تر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاش‌ها بی‌فایده بوده و اسرائیل ضربه‌پذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.

*مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشک‌ها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیل‌گران این موضوع را مطرح کرده‌اند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقه‌ای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیک‌تر شده‌اند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟

منازعه‌ای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیت‌های کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشک‌های ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشان‌دهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بی‌اثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.

بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.

ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمی‌توان پیش‌بینی کرد؛ به‌خصوص اینکه کشورهای منطقه هم می‌دانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آنها هم‌سرنوشت کنند. همانگونه که در سال‌های گذشته مشاهده کرده‌ایم، همه سیاست‌های آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.

*بعد از آغاز جنگ غزه گفته ‌می‌شد که عربستان از فرآیند عادی‌سازی روابط با اسرائیل دور شده‌است. با توجه به تحولاتی که در ۶ ماه گذشته رخ داده‌است، تصور می‌کنید ریاض تا چه اندازه امکان دارد به فرآیند عادی‌سازی با اسرائیل بازگردد؟

تجدید رابطه ایران با عربستان نشان‌دهنده تغییراتی در سیاست خارجی ریاض بود. از طرف دیگر برخی واکنش‌هایی که حکومت عربستان سعودی نسبت به عملکرد آمریکا نشان داد، مشخص کرد که سران این کشور دیگر مانند گذشته به صورت صددرصد پیرو آمریکا نیستند. در عربستان تصور غلطی ایجاد شده‌بود که اگر این کشور دنبال توسعه اقتصادی و فناوری است، باید با اسرائیل که یک قدرت اثرگذار در آمریکا و کشورهای غربی محسوب می‌شود، رابطه‌ای دوستانه برقرار کند. اما فکر می‌کنم ریاض اکنون به این نتیجه رسیده‌است که تحلیلی که در گذشته داشتند، درست نبوده و می‌توانند بدون رابطه با اسرائیل توسعه اقتصادی داشته‌باشند و می‌توانند مطمئن باشند که کشورهای منطقه ظرفیت کافی برای تامین امنیت منطقه دارند.

نکته بسیار مهم این است که افکار عمومی کشورهای عربی به صورت جدی با توسعه روابط با اسرائیل مخالف هستند. مردم عرب و مردم مسلمان با اسرائیل مخالف هستند و حاضر به پذیرش این رژیم نیستند. این دولت‌های عربی هستند که به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل حرکت می‌کنند. با توجه به وقایعی که در شش ماه گذشته رخ داد و جنایاتی که اسرائیل در غزه مرتکب شد، قتل‌عام بیش از ۳۴ هزار نفر که اکثریت آنها کودکان و زنان هستند، گورهای دست‌جمعی که در بیمارستان‌ها کشف می‌شوند، بمباران مدارس، بیمارستان‌ها و خانه‌های شخصی و قحطی گسترده در غزه؛ همه‌ی اینها باعث شده‌است که زمینه عادی‌سازی روابط با اسرائیل در کشورهای عربی، دست‌کم در افکار عمومی کاملاً از بین برود.

اگر دولت‌های عربی دست‌کم تا زمانی که جنگ غزه در خاطره ملت‌ها زنده است بخواهند اقدامی در راستای عادی‌سازی روابط و دوستی با اسرائیل انجام دهند، درون کشورهایشان با افکار عمومی دچار مشکل خواهند شد. احتمال اینکه فرآیند عادی‌سازی روابط با اسرائیل ادامه پیدا کند، بسیار کمتر از گذشته شده‌است.

*بعد از پاسخ ایران به اسرائیل، رئیس‌جمهور آمریکا گفت که می‌خواهد جبهه متحدی را برای فشار و تحریم علیه ایران ایجاد کند. در نشست سران گروه ۷ و وزرای خارجه اتحادیه اروپا هم شاهد بودیم که دولت‌های غربی تصمیم خود را برای توسعه دایره تحریم‌ها علیه ایران اعلام کردند. چه کاری از دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از توسعه و افزایش تحریم‌ها بر می‌آید؟

من باید یک نکته را تذکر بدهم. تمام شعارهای انسان‌دوستانه و بشردوستانه‌ای که غربی‌ها مطرح می‌کنند و آن را ناشی از ایدئولوژی لیبرالیسم می‌دانند، شعارهایی مثل آزادی، دموکراسی، حقوق‌بشر، رعایت حقوق زنان و کودکان، عدم استفاده از خشونت، حل اختلاف‌های بین‌المللی بر مبنای دیپلماسی، نظم جهانی مبتنی بر قانون و امثال اینها، همه این شعارها وقتی نوبت به اسرائیل می‌رسد، از یاد برده می‌شود.

جنایتی نمانده است که اسرائیل انجام نداده‌باشد و کشورهای غربی به‌‌رغم همه شعارهایشان به آن بی‌توجهی نکرده‌باشند. اسرائیل کل منطقه غزه را شش ماه است که مستمراً هوایی و زمینی بمباران می‌کند و نسل‌کشی گسترده‌ای را آغاز کرده‌است. در این شرایط کشورهای غربی همچنان از اسرائیل حمایت می‌کنند. یعنی تمام ادعاهایی که در مورد حقوق بشر و دموکراسی مطرح می‌کنند، دروغ است.

من فکر می‌کنم بیش از اینکه اسرائیل در این جنگ شکست خورده ‌باشد، فرهنگ و ایدئولوژی غرب شکست خورده ‌است و نشان داده‌ تمام حرف‌هایی که می‌زنند، دروغ است و واقعیت ندارد. یکی از نتایج مهم جنگ غزه و بحرانی که بین ایران و اسرائیل پدید آمد، شکست ادعاهای بشردوستانه غرب بود. وقتی اسرائیل مرکز دیپلماتیک ایران را هدف قرار داد، هیچ واکنشی نشان ندادند، اما وقتی ایران به جنایت اسرائیل عکس‌العمل نشان داد، شروع می‌کنند به محکوم کردن و افزایش فشار و تحریم.

اینها استانداردهای دوگانه‌ای است که در قبال کشورها دارند. در قبال این نوع عملکرد، ایران باید تمام تلاش‌اش را به کار بگیرد تا این رویه را متوقف کند و اجازه ندهد که میان کشورهایی که قصد دارند در همراهی با اسرائیل، ایران را تحت فشار قرار دهند، اجماع ایجاد شود. ایران باید به صورت جدی وارد فعالیت شود و با کشورهای منطقه و جهان وارد مذاکره شود. احیای برجام قطعاً یکی از بهترین راه‌های مقابله با افزایش فشار بین‌المللی است. ایران باید از منحصر کردن سیاست خارجی به چین و روسیه دست بکشد و بعد فعالیت سیاست خارجی‌اش را گسترش دهد.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: کیهان علیه برجام و FATF / این همه موفقیت را نمی بینید یا نمی خواهید ببینید؟! قوانين و محدوديت‌هاي" FATF " كاغذ پاره نيست

دیگر خبرها

  • افزایش حجم تجارت ایران و کوبا به بیش از ۲۴۳ میلیون دلار می‌رسد
  • استقبال کم‌سابقه سرمایه‌گذران ۱۰۳کشور از ایران اکسپو ۲۰۲۴
  • از پیچ و خم تصویب تا حل چالش‌ها
  • بخش‌خصوصی به‌شرط وجود زیرساخت‌ها، تجارت خارجی کشور را توسعه می‌دهد
  • رشد اقتصادی در گرو صلح جهانی است
  • ۲۰۰ میلیون یورو ارز حاصل از فعالیت کارت‌های بازرگانی در کردستان بازگردانده شد
  • گفت‌وگو پیش‌نیاز و ابتدایی‌ترین ابزار تجارت است
  • ۳۵۶ مورد کارت بازرگانی جدید در کردستان صادر شده است
  • پشت پرده فعال‌شدن دیپلماسی آفریقاییِ ایران چیست؟
  • عضو مجمع تشخیص: برجام و FATF همچنان در اولویت است / نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود