«نشان حَُسن» تلاش ادبیات برای شکست سکوت تاریخ/ فرزندان امام حسن(ع) چه نقشی در کربلا داشتند؟
تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۷۷۳۹۰۵
«نشان حُسن» از تازهترین رمانهای آیینی است که با زاویه دید بکر و تازه خود به واقعه عاشورا پرداخته است. نویسنده قلم اولی این کتاب از نقش فرزندان امام حسن(ع) که تاریخ درباره آنها سکوت کرده در کربلا سخن گفته است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،در سالهای اخیر هر چه نویسندگان کارکشته و حرفهای از دنیای ادبیات داستانی فاصله گرفته و انزوا را ترجیح دادهاند، نویسندگان جوان و تازهنفسی پا به میدان گذاشتهاند که هم در محتوا و هم در فرم آفرینشهای ادبی ویژهای را از خود بروز دادهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اغلب نویسندگان تازه پا به میدان گذاشته در سالهای اخیر تلاش کردهاند خود را از دام قید و بندهای فرم برهانند و با زاویه دید بکر و کمتر آشکارا به ادبیات آیینی خاصه واقعه عاشورا بپردازند.
یکی از این آثار «نشان حُسن» نام دارد که از سوی انتشارات کتابستان همزمان با ایام عزاداری سیدالشهدا(ع) روانه بازار نشر شده است.
«لیلا مهدوی» نویسنده جوان و قلم اولی کتاب «نشان حُسن» این بار از زاویهای تازه به واقعه عاشورا و شخصیتهای آن پرداخته است. او فرزندان امام حسن(ع) در واقعه عاشورا را محور نخستین کتاب خود قرار داده است، هر زمان سخن از فرزندان امام حسن(ع) در ادبیات داستانی و مقاتل و روضههای شفاهی به میان آمده است همه نام قاسمبن حسن(ع) را شنیدهاند، اما مهدوی به سراغ دیگر پسران و حتی دختران امام حسن(ع) که در واقعه عاشورا در کنار امام حضور داشتند و به شهادت رسیدند نیز پرداخته است.
خبرگزاری تسنیم با لیلا مهدوی درباره کتاب تازهاش «نشان حسن» گفتوگو کرده است این گفتوگو به شرح ذیل است:
* تسنیم: «نشان حسن» رمانی متفاوت درباره عاشورا است از این جهت که به سراغ شخصیتهایی رفته که کمتر نامی از آنها در تاریخ به میان آمده است، درباره محتوای رمان بفرمایید؟
«نشان حسن» در مورد فرزندان امام حسین(ع) است، معمولا مخاطب عام تنها با حضرت قاسم از میان فرزندان امام حسن(ع) آشنایی دارد، اما علاوه بر ایشان، به صورت متقن و دقیق نام چند نفر از فرزندان ذکور و مونث امام حسن(ع) نیز در تاریخ آمده است. برای نمونه در کتاب «اشراق» شیخ مفید از حسن مثنی، عبدالله اکبر یا عمر، قاسمبنحسن، عبدالله اصغر و دختر امام حسین(ع) و همسر حضرت سجاد(ع) هستند،نام برده شده است.
از بین فرزندان امام حسن که در کربلا حضور داشتند، همه میجنگند و شهید میشوند جز حسن مثنی که در هنگامی که قرار بوده سر از تنش جدا شود، داییاش که در سپاه یزید بوده اماننامه میآورد.
حضور این شخصیتها در کتاب بر اساس بستر تاریخی متقن است، حضور شخصیتها در واقعه عاشورا از حرکت امام از مدینه تا رسیدن به کربلا و پایان واقعه مطرح شده است، در برخی موارد طبق اصول ادبیات آیینی تخیل را وارد کردیم.
* تسنیم: با توجه به اینکه در تاریخ روایتهای زیادی دربار فرزندان امام حسن(ع) در قیام عاشورا وجود ندارد، شما از چه منابعی بهره بردید.
من بالغ بر 35 منبع را مطالعه کردم، البته استنادم بیشتر به ارشاد شیخ مفید، مقتلالحسین خوارزمی، مقتل ابومخنف، تاریخ طبری، منتهیالامال، دانشنامه امام حسین(ع) نوشته آیتالله ری شهری، صلح امام حسن نوشته آیتالله خامنهای و... بوده است. در حقیقت منابع دست اول ماقبل از قرن ششم هجری را بررسی کردهام.
در مورد فرم و زبان روایت نیز من اول شخص استفاده کردم و راوی مرکب. داستان از زبان حضرت قاسم، حسن مثنی و نفیله مادر حضرت قاسم(ع) روایت شده است.
*تسنیم: چرا در تاریخ تنها از حضرت قاسم سخن به میان آمده و درباره سایر فرزندان امام حسن (ع) کمتر شنیدهایم؟
در مورد فرزندان امام حسن(ع) و حضورشان در واقعه عاشورا همه ما ماجرای عروسی که در میانه راه برگزار میشود و بخشی از روایات آن را به حضرت قاسم ربط میدهند و برخی دیگر آن را به فردی به نام عبدالله شنیدهایم. عبدالله همان عمر داستان ما است.
فرزندان امام حسن(ع) در طول تاریخ شناخته شده هستند، اما حضرت قاسم به سبب ادبی که دارند و تفاوتهایی که داشتند برجستهتر شده و شب ششم محرم به نام ایشان امده است. از این رو بیشتر شناخته شده هستند.
درباره حسن مثنی تاریخ ساکت نیست، بعدها ماجراهای دیگری از او را میشنویم، در کربلا عبدالله کوچک شیرخوارهای هم داشتهایم که گاهی با عبدالله 11 ساله امام حسن(ع) جابه جا شده است، در کتابهای مقتل معروف اما از هر 4 فرزند امام حسن(ع) یاد شده است. من نیز در این کتاب شخصیتها را از منتهیآلامال و اشراق شیخ مفید که نزدیکترین و مقدمترین منبع به عاشورا بود بیرون آوردم.
* تسنیم: تنها شخصیتها تاریخی هستند یا اینکه در روایت داستانی از شخصیتها نیز به تاریخ وفادار بودهاید؟
من شخصیتها را از تاریخ گرفتم، همانطور که گفتم تاریخ درباره شخصیتها ساکت است، برخی را تازه میشناسیم با این وجود داستان را بر اساس دادههای تاریخی پیش بردم و از تخیل تا اندازهای که در فضای تاریخی قابل قبول و منطقی است، استفاده کردم.
بزرگترین میراث منثور فارسی در ادبیات عاشوراییجایگاه ادبیات عاشورایی پس از انقلاب بسیار شایستهتر شده استبه عبارت بهتر در مورد داستانها و خرده روایتها تخیل را وارد کردم اما اساس قصه را وامدار تاریخ بودم. جز یک یا دو مورد شخصیت خیالی وارد داستان نکردم و 95 دصد روایت داستانی نیز واقعی است.
* تسنیم: در ادبیات داستانی آیا نمونهای وجود دارد که به فرزندان امام حسن(ع) پرداخته باشد؟
در مورد حضرت قاسم(ع) یک کتاب سالهای خیلی دور در شهر کاشان بنام «احلی منالعسل» منتشر شده است که من هر چه کردم نتوانستم نسخهای از آن را پیدا کنم. جز این هیچ اثر داستانی و متقن و حائز اهمیت دیگری از حضرت قاسم نیست و هر چه هست در تاریخ است.
* تسنیم: از آنجا که نخستین کار شما در حوزه ادبیات داستانی محسوب میشود، سوژه چطور به دست آمد؟
درمرود امام حسن کتاب زیاد نوشته شده است من ادبیات آیینی را هنوز شروع نکرده بودم در چند و چون نویسندگی بودم که با نشر کتابستان آشنا شدم. به ویراستار داستانی اثر پیشنهاد دادم که درباره زهیربن قین بنویسم. مشغول تحقیق شدم تا اینکه پیشنهاد شد که درباره حضرت قاسم بنویس و چون در زندگی شخصیام کرامات امام حسن(ع) را درک کرده بودم نتوانستم نه بگویم و به مطالعه درباره حضرت قاسم پرداختم. دیدم منبع چندانی درباره ایشان در تاریخ نیست شاید چند صفحه، تصمیم گرفتم که به فرزندان امام حسن(ع) بپردازم و حضرت قاسم را شخصیت محوری قرار دهم.
اما در ادامه با شخصیتهای استنثایی و رجزهای استثنایی در کربلا هم چون عمربن حسن آشنا شدم.
کمکم به این رسیدم که کتاب درباره نقش فرزندان امام حسن(ع) در کربلا باشد. مطمئن هستم پشت هر داستان ادبیات ْآیینی اگر عنایت صاحب اثر باشد مسیر قصه فرق خواهد کرد.
* تسنیم: و شما در نشان حَسن این عنایت را دیدید؟
نمیتوانم بگویم که معجزه در مورد نشان خسن اتفاق افتاد و به من الهام شد، من نویسندهای نیستم که به من الهام شوداما اینکه این پیشنهاد آمد که درباره حضرت قاسم و سپس درباره فرزندان امام حسن(ع) بنویسم، لطف و عنایت خدا و امام حسن(ع) بوده است.
* تسنیم: در حوزه ادبیات داستانی بیشمار کتاب درباره تاریخ عاشورا و شخصیتهای آن منتشر شده است، داشتههای ادبیات داستانی در این زمینه را به عنوان یک نویسنده نوقلم که قاعدتا باید مخاطب حرفهای این حوزه باشید چطور ارزیابی میکنید؟
ما اثری در حوزه عاشورا بنام «آفتاب در حجاب» داریم که به لحاظ محتوا و مضمون و فرم بینظیر و بی بدیل است و هنوز در ادبیات داستانی تکرار نشده است. تنها سیدمهدی شجاعی بوده که توانسته از مخاطب دوم شخص بهره ببرد. اثر درحشان دیگر «پس از بیست سال» نوشته سلمان کدیور است، که دامنه کلمات آن بیشمار است.
همه مکاتب ادبی در دنیا به لحاظ فرم تفکیک میشوند، اما مکتب آیینی تنها مکتب ادبی در دنیا است که به لحاظ محتوا جدا شده است، این مکتب در کشور ما نوظهور است و هنوز جای رشد بسیار دارد، ما کمکم در حال آشنایی با مختصات این مکتب هستیم که هر روز رشد و توسعه بیشتری میگیرد، روایتها خلاقانهتر و بکرتر میشوند.
*تسنیم: هر گاه سخن از رمان دینی به میان آمده نویسندگان مدعی در این حوزه از سختیهای کار سخن گفتهاند، شما به عنوان یک نویسنده تازهکار چقدر با این سختیها روبرو بودید؟
منابع و کسرت زیاد منابع و کاهی اختلاف نظر بین دو محقق در قرنهای قبل کار را سخت میکرد، در برخی موارد من میدیدم هر دو گزارهای که من از تاریخ دریافت میکنم به یک میزان رای دارد. من چه اختیاری دارم که کدام را مدنظر قرار دهم؟ در موارد بسیاری نیاز به راهنمایی داشتم که آقای حقی مدیر انتشارات کمک فراوانی به من کرد.
* تسنیم: عنوان کتاب «نشان حَسن» به چه اشاره دارد؟
نشان حُسن مراتب ادب الهی را نشان میدهد، باور دارم که حضرت قاسم، عمربن حسن، عبدالله بن حسن شخصیتهای متعالی بودند که به کربلا رسیدند، کما اینکه برادر بزرگشان زید نرسید. نسب همه این برادران یکی است، اما ادب نقش رسیدن را تسریع میکند و داستان هم در چهار بخش پلههای ادب الهی را نشان میدهد.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: ادبیات داستانی ادبیات داستانی فرزندان امام حسن ع واقعه عاشورا ادبیات داستانی ادبیات آیینی میان آمده حضرت قاسم نشان ح سن شخصیت ها بن حسن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۷۷۳۹۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رسانهها چهره خبیث رژیم صهیونیستی را به جهانیان نشان میدهند
استاندار اصفهان گفت: رژیم صهیونیستی در تلاش است تا جنایاتشان را از چشم مردم دنیا مخفی نگهدارند اما رسانهها چهره خبیث این رژیم را به جهانیان نشان میدهند و این نشانه اهمیت رسانه در روشنگری و انعکاس حقایق به دنیا است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، سیدرضا مرتضوی استاندار اصفهان، نهم اردیبهشت ماه در نشست با خبرنگاران و اصحاب رسانه استان، ضمن گرامیداشت روز شوراهای اسلامی، اظهار کرد: شکل گیری شوراهای اسلامی یکی از مظاهر بروز و ظهور اراده مردم در حکمرانی و مدیریت کشور است.
وی ضمن قدردانی از اصحاب رسانه استان در انعکاس اخبار و اطلاعات، افزود: اگر از ابتدا جایگاه اطلاعرسانی به درستی دیده میشد، رسانه میتوانست در پیگیری و مطالبه حقوق مردم به خوبی نقش آفرینی کند.
استاندار اصفهان خاطرنشان کرد: جایگاه خبرنگاران متناسب با نقشی که ایفا میکنند نیست و این موضوع در جهان نیز مشهود است در صورتی که رسانه بایستی مطالبهگر حقوق مردم باشد.
مرتضوی خاطرنشان کرد: سال گذشته سال برگزاری انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی و بسیار حساس و سرنوشت ساز بود.
وی ادامه داد: تمامی رسانههای امپراتوری سلطه به خط شده بودند تا انتخابات در ایران را ضایع کنند و این هدف را با ناامیدی مردم و حاشیه سازی برای مردمی که قصد شرکت در انتخابات را داشتند پیش بردند.
استاندار اصفهان بیان کرد: در این شرایط رسانههای ما در تلاش بودند تا نگاه واقعی و متفاوتی از ایران اسلامی را به جهان مخابره کنند که از این بابت عملکرد اصحاب رسانه کشور و استان جای تقدیر و قدردانی دارد.
وی اظهار کرد: در انتخابات مردم ما به یاری روشنگری رسانه بسیار هوشمندانه عمل کردند بالاخص در شهرستانهایی که هدف دشمن بود شاهد حضور پرشور مردم پای صندوقهای رأی بودیم.
استاندار اصفهان همچنین از اصحاب رسانه استان در پوشش دستاوردهای دولت قدردانی کرد و گفت: حضور رسانه را ارج مینهیم و از زحمات و تلاشهای خبرنگاران و اصحاب رسانه استان کمال قدردانی را داریم.
مرتضوی ضمن اشاره به جنایتهای رژیم صهیونسیتی در غزه، عنوان کرد: رژیم صهیونیستی بالغ بر ۱۳ هزار کودک را در غزه به شهادت رسانده همچنین ۳۳ هزار شهید در غزه مظلوم و قهرمان گویای جنایتهای رژیم صهیونسیتی علیه مردم مسلمان فلسطین است.
وی ادامه داد: هر چند که آنها در تلاش هستند تا جنایاتشان را از چشم مردم دنیا مخفی نگهدارند اما خبرنگارانی که با رشادت و جانفشانی در آن منطقه حاضر هستند چهره خبیث رژیم صهیونسیتی را به جهانیان نشان میدهند و این نشانه اهمیت رسانه در روشنگری و انعکاس حقایق به دنیا است.
این خبر تکمیل میشود...
کد خبر 748650