دانایی فرد: گره روابط ایران و عربستان در ریاض است
تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۰۲۸۳۵
«حسن داناییفرد» درباره تلاش عراق برای نشستی در بغداد گفت: سیاستمداران، دیپلماتها و تحلیلگران عراقی معتقدند یکی از دلایل شرایط موجود عراق، اثرپذیری این کشور از تنشهای پیرامونی است. این تحلیل فنی و دقیقی به نظر میرسد چراکه در دنیای کنونی، تحولات منطقهای و بینالمللی بر وضعیت همه کشورها اثرگذار است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی با اشاره به نوع نگاه سیاستمداران عراقی برای حل مسائل داخلی این کشور اظهار داشت: سیاستمداران عراقی میگویند ما باید تنشهای پیرامونی عراق را مدیریت کرده و کاهش دهیم تا شرایطی را در کشور ایجاد کنیم تا به موضوعات اصلی مانند اقتدار در حکمرانی به وجود آید.
این کارشناس ارشد مسائل عراق با تاکید بر تلاش بغداد برای ارتقای جایگاه منطقهای این کشور تصریح کرد: اکثر دولتمردان و سیاستمداران عراقی علاقهمند هستند که کشورشان جایگاه ویژهای در منطقه به دست آورد. به عبارت دیگر، یکی از اهداف بغداد تلاش برای ارتقای جایگاه این کشور و تاثیرگذاری در تحولات منطقهای و بینالمللی است.
ایران برای توسعه روابط با کشورهای منطقه محدودیتی ندارد
داناییفرد با بیان اینکه تلاش برای مدیریت تنشهای پیرامونی و ارتقای جایگاه عراق موجب شده تا بغداد علاقهمند به برگزاری چنین نشستهایی و تلاش برای میانجیگری میان کشورها برای بهبود روابط آنها باشد، خاطرنشان کرد: این رویکرد در عراق هم جدید نیست چراکه از دولت دوم «نوری المالکی» اقداماتی از این دست آغاز شد و بعد از شکست داعش، تلاشهایی از سوی «برهم صالح» و «عادل عبدالمهدی» انجام شد.
به گفته سفیر پیشین ایران در عراق، در سفری هم که سردار قاسم سلیمانی به بغداد انجام داد که منجر به شهادت ایشان شد، قرار بود ایشان صبح آن روز با نخستوزیر وقت عراق دیداری به منظور دادن پاسخ تهران در جهت تلاشهای بغداد برای بهبود روابط ایران و عربستان سعودی داشته باشد.
وی با اشاره به سفر وزیر امور خارجه این کشور به تهران ابراز داشت: ایران کشور فعال، موثر و قدرتمندی در منطقه است و برای توسعه روابط با کشورهای منطقه، هیچ محدودیت و مرزی ندارد و محدودیتمان فقط برای رژیم اشغالگر قدس است. با اکثر کشورهای عربی نیز مانند عمان، قطر، عراق و سوریه روابطمان بسیار خوب است، با کشوری مانند اردن روابطمان عادی است و با برخی مانند عربستان سعودی دچار مشکلاتی هستیم.
تنشها به اندازه کافی به منافع کل کشورهای منطقه ضربه زده است
داناییفرد با تاکید بر اینکه در دولت سیزدهم نیز ایران محدودیتی برای ارتباط با این کشورها ندارد، بیان کرد: ایران در سالهای قبل طرحهایی مانند طرح صلح هرمز برای بهبود و توسط روابط با همسایگان را داده و با برخی از کشورها گفتوگوهایی را آغاز کردیم و حتی اگر میانجیگری بغداد نبود، اراده بهبود روابط با ریاض را داشتیم ولی مهم آن است که آیا طرف مقابل هم عزمی برای گفتوگوهای جدی را دارد یا آنکه منتظر زمان است تا مثلا ببیند مذاکرات وین چه میشود.
وی ادامه داد: اگر عربستان سعودی در حال خرید زمان و انتظار برای مشخص شدن نتایج مذاکرات وین است، دورنمای خوبی وجود ندارد اما اگر ریاض برای گفتوگو با تهران جدی باشد و گام عملی هم بردارند، آنگاه باید شاهد ترمیم روابط دو کشور باشیم. لازمه آن، این است که آنها جدی و موضوعات شفاف باشد اما اگر بخواهند تک موضوعی رایزنی کنند، مثلا بگویند فقط درباره یمن گفتوگو میکنیم، این نشان میدهد آنها برای گفتوگو جدی نیستند.
این دیپلمات پیشین با تاکید بر عزم تهران برای احیا و ترمیم روابط با ریاض یادآور شد: ایران معتقد است که همکاری میان کشورهای منطقه ضروری است و باید روابط کشورها با یکدیگر بهبود یابد چراکه تنشها به اندازه کافی به منافع کل کشورهای منطقه ضربه زده و برنده اصلی این تنشها رژیم اشغالگر قدس بوده است.
گره روابط ایران و عربستان سعودی در ریاض است
به گفته داناییفرد، اگر سعودیها نیز مانند ایران اراده بهبود روابط را داشته باشند، زمینههای توسعه روابط در تهران فراهم است اما گره روابط دو کشور، در ریاض است و این گره باید توسط سعودیها باز شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کشورهای منطقه توان دستیابی به یک توافق مشترک درخصوص مسائل منطقه از جمله عراق را دارند، عنوان کرد: اگر ارادههای سیاسی درستی در همه اطراف وجود داشته باشد، امکان توافق هم وجود دارد. در واقع، اگر ارادههای طرفین بر مدیریت تنشها باشد، علیرغم پیچیدگیها امکان دستیابی به توافق وجود دارد.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه اگر گره روابط ایران و عربستان باز شود، گرههای دیگر هم قابل باز شدن هستند، عنوان کرد: ریاض نه آنکه نخواهد گرههای دیگر برایشان باز نشود، بلکه احساس میکند روابط با ایران برای آنها دستاوردی ندارد و این دستاورد تنها برای تهران خواهد بود و موجب افزایش اقتدار و نفوذ ایران در منطقه غرب آسیا میشود.
مناسبات ایران و عراق غیرسینوسی حرکت خواهد کرد
داناییفرد در تشریح دو دیدگاه درباره ایران در عربستان سعودی گفت: یک دیدگاه آن است که رابطه با ایران، شرایط جدیدی را در منطقه ایجاد کرده، منطقه را از بنبست کنونی خارج میکند و میتواند مقدمهای برای تحولات بزرگ باشد. دیدگاه دیگر این است که در رابطه با ایران چیزی به دست نمیآوریم بلکه به رفتارها و اقدامات ایران اصالت داده و آنها را تایید میکنیم.
وی افزود: این دو دیدگاه در ریاض وجود دارد، مضاف بر آنکه مطالبات خارجی و فشارهای آمریکا هم بر آنها افزوده شده و باعث میشود سعودی در عمل خودنمایی بیشتری داشته باشد.
رییس ستاد روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه درباره آینده روابط ایران و عراق در دولت سیزدهم هم اظهار داشت: روابط دو کشور در سالهای آینده دچار حادثه چندانی نمیشود. در واقع، نمودار روابط ایران و عراق را سینوسی تصور نمیکنم بلکه مناسبات دو کشور در یک نمودار قابل پیشبینی و غیرسینوسی حرکت خواهد کرد.
منبع: فردا
کلیدواژه: عراق ریاض دانایی فرد روابط ایران و عربستان روابط ایران و عربستان کشورهای منطقه عربستان سعودی بهبود روابط دانایی فرد گره روابط منطقه ای دو کشور تنش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۰۲۸۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شکست ائتلاف ضدایرانی
زمانی که ایران۱۳آوریل بیش از۳۰۰موشک وپهپاد به سمت رژیمصهیونیستی پرتاب کرد، اردن به کمک این رژیم آمد. گزارشهای اولیه حاکی از کمک چند کشور عربی دیگر به رژیمصهیونیستی است؛ تلاشهایی که آنها بعدا تلاش کردند رد کنند. با وجود این، گروهی از سران رژیمصهیونیستی و همچنین برخی ناظران در واشنگتن، این اقدامات را نشانهای از تغییری بزرگ تفسیر کردند.
استدلال بر این بود کشورهای عربی در صورت افزایش درگیری با ایران، در کنار رژیمصهیونیستی خواهند ایستاد. هرزی هالوی، رئیس ستاد کل ارتش این رژیم مدعی شد حمله ایران فرصتهای جدیدی برای همکاری در غرب آسیا ایجاد کرده است. مؤسسه مطالعات امنیت داخلی رژیمصهیونیستی نیز ادعا کرد، ائتلاف منطقهای و بینالمللیای که در رهگیری موشکهای ایران به سمت رژیمصهیونیستی مشارکت داشتند، ظرفیت ایجاد ائتلافی منطقهای را علیه ایران نشان میدهند. دیوید ایگناتیوس، ستوننویس واشنگتنپست گفت: این تغییری بالقوه برای رژیمصهیونیستی است؛ تغییری که به منطقه شکل جدیدی میدهد. با وجود ارزیابیهای خوشبینانه، درک درستی از پیچیدگی چالشهای منطقه وجود ندارد. بدون شک، با توجه به ماهیت بیسابقه درگیریهای نظامی میان ایران و رژیمصهیونیستی در ماه آوریل، ممکن است راهبرد آینده رژیمصهیونیستی در قبال ایران، ملاحظات منطقهای بیشتر باشد، اما واقعیتهای موجود در منطقه که مانع همکاری اعراب و رژیمصهیونیستی میشود، بهطور قابلتوجهی تغییر نکرده است. حتی پیش از حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ میلادی، حماس و جنگ متعاقب رژیمصهیونیستی در غزه، کشورهای عربی امضاکننده توافقنامه ابراهیم درسال۲۰۲۰ میلادی از حمایت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیمصهیونیستی، گسترش شهرکسازیهای رژیمصهیونیستی در کرانه باختری و نیز مدارای وی نسبت به تلاشهای وزیران راستگرا برای برهمزدن وضع موجود در قدس ناامید شده بودند.
سران عرب، محتاطتر از گذشته
پس از آغاز عملیات نظامی رژیمصهیونیستی در غزه در اکتبر ۲۰۲۳ میلادی و موج اعتراضات در سراسر غرب آسیا، سران عرب با آگاهی از اینکه همکاری آشکار با رژیمصهیونیستی میتواند مشروعیت داخلی آنها را به خطر بیندازد، حتی محتاطتر از گذشته در حمایت علنی از این رژیم عمل کردند. همچنین در واکنش کشورهای عربی به دور جدید رویارویی ایران و رژیمصهیونیستی نشانهای از تغییر مواضع دیده نمیشود. کشورهای عربی همچنان بهدنبال متعادل کردن روابط خود با ایران و رژیمصهیونیستی، حفاظت از اقتصاد و امنیت خود و مهمتر از همه جلوگیری از درگیری منطقهای گستردهتر هستند. آنها همچنین پایان دادن به جنگ فاجعهبار در غزه را بر رویارویی با ایران در اولویت قرار خواهند داد. با وجود این، با افزایش تنش میان ایران و رژیمصهیونیستی، اشتیاق کشورهای عربی برای سرعت بخشیدن در ادغام منطقهای رژیمصهیونیستی بیش از هر زمان دیگری به تمایل صهیونیستها برای پذیرش تشکیل کشور فلسطین بستگی دارد.
وابستگی به آمریکا؛ بلای دولتهای عربی
تلاشهای کشورهای عربی برای مقابله و دفع حملات موشکی و پهپادی ایران بهطور قطع ناشی از تمایل آنها برای حفظ روابط با آمریکا و نه نزدیکتر شدن به رژیمصهیونیستی است. از زمان آغاز عملیات رژیمصهیونیستی در غزه، سران عرب از ناکامی جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در مهار نسلکشی رژیمصهیونیستی شگفتزده شدهاند. با وجود این، همچنان به دنبال گسترش همکاری با واشنگتن هستند، زیرا هیچ جایگزینی برای نوع امنیتی که آمریکا حفظ میکند، نمیبینند. کشورهای عربی به این نتیجه دست یافتهاند نزدیکی، بهترین راه تعامل با ایران است. جنگ غزه همچنان موضوع و اولویت فوری منطقهای است و کشورهای عربی در تلاش برای دستیابی به توافق صلح با کمک دولت بایدن هستند. در هر صورت کشورهای عربی حوزه خلیجفارس تعامل نزدیکتری با تهران دارند و بهخوبی آگاه هستند نزدیکی و همسایگی آنها با ایران در معرض نفوذ تهران قرارشان میدهد. در ماههای آینده به احتمال زیاد کشورهای عربی تلاش خواهند کرد سیاست متوازنسازی را حفظ کنند و خود را از اقدامات تهاجمی بیشتر رژیمصهیونیستی دور نگه دارند. در صورت ادامه افزایش تنش میان ایران و رژیمصهیونیستی، احتمالا آنها تمایل کمتری به حمایت از عملیات رژیمصهیونیستی داشته باشند. بهمرور زمان هزینههای داخلی حمایت آشکار از رژیمصهیونیستی برای آنها احتمالا افزایش خواهد یافت، بهویژه اگر نیروهای صهیونیستی وارد رفح شوند.
الگوی کشورهای عرب برای حفاظت از منافع خود
کشورهای عربی حوزه خلیجفارس بر این باورند برقراری گفتگوهای دیپلماتیک مستقیم، ارائه مشوقهای اقتصادی و دیپلماسی پشتپرده با تهران امنترین راههای حفاظت از منافعشان و جلوگیری از سرایت درگیری است. صرفنظر از شدت درگیری ایران و رژیمصهیونیستی، بهنظر نمیآید کشورهای عربی از این اشکال تعامل عقبنشینی کنند. تلاش آنها برای توسعه روابط با ایران از زمان آغاز جنگ غزه بیشتر شده، درحالیکه تلاشها برای عادی سازی روابط با رژیمصهیونیستی متوقف شده است. کشورهای عربی همچنان درزمینه دفاع موشکی با واشنگتن همکاری خواهند کرد، اما این همکاری مستلزم هماهنگی مستقیم قابلتوجهی با رژیمصهیونیستی نیست. همچنین بهزودی به سطح اتحاد دفاعی رسمی نخواهدرسید؛ این موضوع نیازمند همسویی بهتر سامانههای دفاعی کشورهای عربی و همچنین اعتماد بسیار بیشتر است که هر دوی این موارد درغرب آسیا وجود ندارد و ایجاد آن زمانبر است.
ضرورت تعدیل دیدگاه جهانی
در صورت ادامه افزایش تنش میان ایران و رژیمصهیونیستی، کشورهای عربی تمایل کمتری به حمایت از رژیمصهیونیستی خواهند داشت. کشورهای عربی بهویژه حوزه خلیجفارس به احتمال بسیار زیاد با هرگونه حمله مستقیم به ایران که میتواند چشمانداز اقتصادی شکننده منطقه را بیثبات کند یا به ضدحمله ایران در خلیجفارس منجر شود، مخالفت خواهند کرد. کشورهایی عربی گرچه علاقهمند به حفظ روابط دفاعی نزدیک با واشنگتن هستند، اما نمیخواهند به بلوکی بپیوندند که آشکارا علیه ایران و حامیان جهانی آن، مانند روسیه کار میکند. آنها ترجیح میدهند روابط متعدد منطقهای و جهانی را متوازن، نه اینکه پلها را خراب کنند. جهان باید انتظارات خود را در زمینه همکاری نزدیکتر میان کشورهای عربی و رژیمصهیونیستی تعدیل کند. برگزاری گردهماییهای منطقهای با سطح اهمیت بالا که آشکارا نشاندهنده تعامل سیاسی کشورهای عرب با رژیمصهیونیستی باشد، تا زمانی که صهیونیستها جنگ علیه غزه را خاتمه ندهند، محتمل نیست. تا آن زمان، تلاش کشورهای عربی برای حفظ روابط اقتصادی با رژیمصهیونیستی نیز محدود خواهد بود.
منبع: روزنامه جام جم
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی