به نقل از «مشرق»

پیام انتخاب امیرعبداللهیان چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۱۰۳۲۹

عمده فعالیت‌های امیرعبداللهیان در حوزه کشورهای عربی منطقه بوده و انتظار می‌رود او با شناخت کامل از این حوزه، به بازسازی روابط با برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و تحکیم روابط با متحدان پیشین همت گمارد.

به گزارش مشرق، پس از اینکه لیست کابینه سیدابراهیم رئیسی در دولت سیزدهم به مجلس تحویل داده شد سوابق، تحصیلات و جهت‌گیری وزرای پیشنهادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این بین، بیوگرافی و پیشینه اندیشه‌ای و مدیریتی حسین امیرعبداللهیان، وزیر پیشنهادی برای تصدی وزارت امورخارجه دولت آینده، اهمیت بالایی دارد؛ این اهمیت از آن جهت است که بسیاری از تحلیلگران، لزوم تغییر جهت‌گیری سیاست خارجی دولت از توجه صرف به غرب به چرخش به سمت کشورهای همسایه را خواستار شده‌اند. عملکرد و پیشینه امیرعبداللهیان نیز در نوع خود نشان می‌دهد که او یکی از چهره‌های مناسب برای تغییر جهت‌گیری مزبور است.

بیشتر بخوانید: «امیرعبداللهیان» یک دیپلمات مسلط است

حسین امیرعبداللهیان دکترای روابط بین الملل از دانشگاه تهران دارد و استاد دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امورخارجه است. تحصیلات کارشناسی‌ارشد او نیز روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران در سال۷۵ است. رشته تحصیلی دوره کارشناسی او، روابط دیپلماتیک از دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امورخارجه است که مدرک آن را در سال۱۳۷۰ گرفته است.

امیرعبداللهیان سابقه بیش از دو دهه فعالیت، در سطوح مختلف وزارت خارجه دارد. او در سال۱۳۹۵ مشاور وزیر امورخارجه بود. تصدی معاونت عربی و آفریقایی وزارت امورخارجه از سال۱۳۹۰ تا سال۱۳۹۵ از دیگر فعالیت‌های امیرعبداللهیان بوده است. مدیرکل خلیج‌فارس و خاورمیانه وزارت امورخارجه در سال۱۳۸۹، سفیر جمهوری اسلامی ایران در منامه بحرین از سال۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹، رییس ستاد ویژه عراق وزارت امورخارجه از سال۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶، معاون نماینده ویژه وزیر خارجه در امور عراق از سال۱۳۸۲ تا۱۳۸۴، معاون مدیرکل خلیج فارس از سال۱۳۸۱ تا۱۳۸۶ و کارشناس و معاون سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد از سال۱۳۷۶ تا۱۳۸۰ از دیگر سوابق امیرعبداللهیان بوده است.

همانطور که می‌بینیم عمده فعالیت‌های امیرعبداللهیان در حوزه کشورهای عربی منطقه بوده و انتظار می‌رود او با شناخت کامل از این حوزه، به بازسازی روابط با برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و تحکیم روابط با متحدان پیشین همچون عراق، همت گمارد. این مساله‌ای است که حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه نیز به آن اذعان دارد.
 

هانی‌زاده: چرخش  از غرب به منطقه، شاکله جدید دستگاه دیپلماسی

حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه غرب آسیا در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»، با اشاره به پیام انتخاب امیرعبداللهیان به‌عنوان وزیر پیشنهادی امورخارجه در دولت سیزدهم اظهار کرد: آقای حسین امیرعبداللهیان یکی از دیپلمات‌های شناخته‌شده وزارت خارجه است که با بدنه این وزارتخانه کاملا آشنایی دارد. ایشان بیش از ٢۵سال است که به‌عنوان دیپلمات در رده‌های مختلف حتی تا رده معاون عربی و شمال آفریقا فعالیت داشته است و در تمام مسائل مربوط به گفتمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ازسوی وزارت خارجه، حضور داشته‌اند.

وی افزود: ایشان یک دیپلمات کاملا شناخته شده است که نسبت‌به مسائل دیپلماتیک، دارای نگرش کاملا اصولی و مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و ملی است؛ بنابراین انتخاب ایشان به‌عنوان وزیر پیشنهادی وزیر امورخارجه، یک انتخاب دقیق و هوشمندانه است.

هانی‌زاده با اشاره به تغییر رویکرد وزارت امورخارجه با حضور امیرعبداللهیان در رأس وزارتخانه، اضافه کرد: چرخش دستگاه دیپلماسی از نگرش به غرب به‌سمت مسائل منطقه و کشورهای همسایه و عربی، می‌تواند شاکله جدیدی به دستگاه دیپلماسی ما بدهد. نگاه وزارت امورخارجه در طول سال‌های گذشته به اروپا و آمریکا دوخته شده بود که اصلا موفقیت‌آمیز نبود. دستاورد برجام هم دستاورد قابل قبولی در زمینه اقتصادی نبود. بنابراین آقای امیرعبداللهیان اگر بتواند از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد بگیرد، قطعا با ادبیات جدیدتر و با تکیه امکانات داخلی و بومی و الگوهای اسلامی-ملی روند مذاکرات ایران با کشورهای ۱+۴ در وین را ادامه خواهد داد.

کارشناس مسائل منطقه اضافه کرد: آقای امیرعبداللهیان شناخت دقیقی از کشورهای عربی منطقه دارد. ایشان سال‌ها به‌عنوان سفیر در بحرین حضور داشت و کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس به‌خصوص ۶کشور عضو شورای همکاری و به‌ویژه عربستان سعودی را می‌شناسد و بنابراین می‌تواند روابط معقولی با آن‌ها داشته باشد.

هانی‌زاده گفت: در صورت رأی اعتماد مجلس، اولویت کاری آقای امیرعبداللهیان بهبود روابط با کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس، به‌خصوص ایران و عربستان و ایران و امارات و برخی دیگر از کشورهای منطقه خواهد بود. اولویت بعدی ایشان، مذاکره در چارچوب برجام و کشورهای اروپایی است. از طرف دیگر، نگاه ایشان به روسیه و چین هم مثبت خواهد بود.

منبع: روزنامه صبح نو

منبع: فارس

منبع: مشرق

کلیدواژه: کرونا تحولات افغانستان سید ابراهیم رئیسی روزنامه صبح نو مجلس شورای اسلامی امیرعبداللهیان وزیر پیشنهادی کشورهای همسایه سیاست خارجی نگاه به غرب دولت سیزدهم وزارت امورخارجه روابط بین الملل کشورهای عربی مسائل منطقه خلیج فارس هانی زاده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۱۰۳۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصمیم عرب‌ها درمورد تهران و تل آویو چیست؟

فارن افرز در مطلبی به قلم دالیا داسا کایه و سنم وکیل نوشت: زمانی که ایران در روز ۱۳ آوریل بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد روانه اسرائیل کرد، اردن به دفع این حمله کمک نمود. گزارش‌های رسانه‌ای اولیه نشان داد که چند دولت دیگر عربی نیز در دفاع از آسمان اسرائیل مشارکت داشته اند؛ اما این اقدامات بعدا تکذیب شد. با این وجود، شماری از رهبران اسرائیلی و برخی ناظران در واشنگتن این اقدامات را به عنوان نشانه‌ای از یک تغییر جهت مهم تعبیر کردند.

به گزارش انتخاب، استدلال آن‌ها این بود که در صورت تداوم تشدید تنش با ایران این دولت‌ها طرف اسرائیل را می‌گرفتند. سپهبد هرزی هالوی، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل اعلام کرده که حمله ایران «فرصت‌های جدیدی برای همکاری‌ها در خاورمیانه ایجاد کرده است.» انستیتوی مطالعات امنیت ملی که اندیشکده‌ای اسرائیلی است هم اعلام کرده که «ائتلاف منطقه‌ای و بین المللی که در دفع حملات ایران به اسرائیل مشارکت داشت پتانسیل ایجاد یک اتحاد منطقه‌ای علیه ایران را نشان داد.»

پس از آنکه اسرائیل به شکلی محدود به حمله ایران پاسخ داد، دیوید ایگناتیوس، ستون نویس واشنگتن پست نوشت که اسرائیل «مانند رهبر یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران عمل کرد.» وی در ادامه اظهار داشت، اسرائیل با واکنشی محدود «ظاهرا در حال بررسی منافع متحدان خود در این ائتلاف یعنی عربستان، امارات و اردن بوده است که همگی کمک‌های بی سر و صدایی در جریان حمله هفته گذشته کرده بودند.» به نظر این تحلیلگر مسائل منطقه، این اقدام نشان از یک "تغییر پارادایم برای اسرائیل" دارد که "شکل جدیدی" به خاورمیانه خواهد بخشید.

اما این ارزیابی‌ها ناشی از ذوق زدگی بیش از حد به نظر می‌رسد و نمی‌تواند پیچیدگی چالش‌های منطقه را به تصویر بکشد. مطمئنا با توجه به ماهیت بی سابقه تبادل آتش صورت گرفته بین ایران و اسرائیل در ماه آوریل، استراتژی آینده اسرائیل علیه ایران ممکن است ملاحظات منطقه‌ای را بیش از پیش مد نظر قرار دهد. اما واقعیت‌های منطقه که مانع از همکاری‌ها بین اعراب و اسرائیل می‌شود تغییر چندانی نکرده است. حتی قبل از حمله ۷ اکتبر حماس و جنگ متعاقب آن در غزه، دولت‌های عربی که توافقات ابراهیم را امضا کرده و به عادی سازی روابط با اسرائیل تن داده بودند، از حمایت‌های نتانیاهو از توسعه شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری و بی تفاوتی وی در قبال تلاش‌های وزرای دست راستی اش برای تضعیف وضعیت موجود در بیت المقدس ناامید شده بودند. مجموعه حملات شهرکت نشینان اسرائیل علیه فلسطینیان در شهر‌های کرانه باختری در بهار ۲۰۲۳ این تنش‌های منطقه‌ای را بیش از پیش شعله ور ساخت. پس از آنکه ارتش اسرائیل در ماه اکتبر عملیات نظامی خود در غزه را آغاز کرد موجب به راه افتادن موجی از اعتراضات در خاورمیانه شد، رهبران عربی بیش از پیش علاقه خود به جانبداری علنی از اسرائیل را از دست دادند، زیرا مطلع بودند که این همکاری علیه می‌تواند به مشروعیت آن‌ها در داخل لطمه بزند.

هیچ بخشی از پاسخ چند کشور عربی به این دور از منازعات بین ایران و اسرائیل نشان نمی‌دهد که این مواضع تغییر قابل توجهی را شاهد بوده است. آن گروه از دولت‌هایی که اسرائیل از آن‌ها به عنوان "اتحاد سنی" یاد می‌کند، در واقع به دنبال برقراری توازن در روابطشان با ایران و اسرائیل، صیانت از اقتصاد و امنیت خود و بیش از همه جلوگیری از بروز یک جنگ منطقه‌ای هستند. اولویت آن‌ها احتمالا همچنان پایان دادن به جنگ ویرانبار غزه و نه تقابل با ایران خواهد بود. با این حال در حالی که تنش‌ها بین ایران و اسرائیل رو به افزایش است، اشتیاق دولت‌های عربی برای سرعت بخشیدن به یکپارچگی منطقه‌ای با اسرائیل بیش از هر زمان دیگری بستگی به تمایل اسرائیل به پذیرش یک دولت فلسطینی دارد.

پیش از حمله ۱۳ آوریل اسرائیل، عربستان و امارات اطلاعاتی را در خصوص حمله‌ای قریب الوقوع با ایالات متحده تبادل کردند. مرکز فرماندهی آمریکا سپس از این اطلاعات برای هماهنگی پاسخ خود با اسرائیل و سایر شرکایش استفاده کرد. اردن به هواپیما‌های ایالات متحده و بریتانیا اجازه داد تا وارد حریم هوایی این کشور شده و پهپاد‌ها و موشک‌های ایرانی را دفع نمایند. گزارش‌های رسانه‌ای اولیه به ویژه در ایالات متحده و اسرائیل تاکید داشتند که یک تلاش گسترده منطقه‌ای موجب خنثی شدن حمله ایران گشته است.

اما خیلی زود روشن شد که نقش اعراب در دفع حمله ایران محدود بوده است. هم عربستان و هم امارات صراحتا هرگونه مشارکت نظامی مستقیم در دفاع از اسرائیل را رد کرده اند. مقام‌های اردنی نیز اظهار داشته اند که این مشارکت برای حفاظت از منافعشان ضروری بوده است. ملک عبدالله دوم تاکید کرده که کشورش برای کمک به اسرائیل اقدام نکرده است.

تلاش‌هایی که دولت‌های عربی برای مقابله با ایران انجام دادند، تقریبا مطمئنا ناشی از تمایل آن‌ها برای حفظ روابطشان با ایالات متحده بوده نه نزدیک‌تر کردن خودشان به اسرائیل. از زمانی که اسرائیل حمله به غزه را آغاز کرده، رهبران عربی از اینکه جو بایدن توفیق چندانی در محدود کردن اقدامات اسرائیل نداشته غافلگیر شده اند. اما آن‌ها همچنان به دنبال تعمیق همکاری‌های خود با واشنگتن هستند. آن‌ها منبع جایگزینی برای امنیتی که آمریکا برایشان فراهم می‌کند نمی‌بینند.

دولت‌های عربی به ویژه دولت‌های حاشیه خلیج فارس از تلاش‌های اسرائیل برای تضعیف توانمندی‌های نیرو‌های نیابتی ایران استقبال می‌کنند. اما آن‌ها به احتمال زیاد مخالف هرگونه حمله مستقیم به ایران خواهند بود که می‌تواند منطقه را که هم اکنون نیز چشم انداز اقتصادی شکننده‌ای دارد بی ثبات نماید و یا منجر به حمله متقابل ایران در منطقه شود. هرچند منقعت دولت‌های عربی در حفظ روابط دفاعی نزدیک با واشنگتن نهفته است، اما آن‌ها نمی‌خواهند به بلوکی بپیوندند که به صراحت علیه ایران و حامیان جهانی اش نظیر روسیه کار می‌کند. آن‌ها ترجیح می‌دهند موازنه‌ای بین روابط مختلف منطقه‌ای و جهانی خود برقرار نمایند، نه اینکه پل‌های پشت سرشان را خراب کنند.

اما به رغم این محدودیت ها، دولت‌های عربی می‌توانند نقشی تعیین کننده در جلوگیری از افزایش بیشتر تنش بین ایران و اسرائیل ایفا کنند. تقویت خطوط ارتباطی بین دو کشور و برقراری تماس‌هایی برای مدیریت بحران حیاتی‌تر از گذشته است. کشور‌های عربی‌ای که با هر دو طرف رابطه دارند می‌توانند از این روابط برای تشویق به خویشتن داری و کمک به ارسال پیام‌ها بین طرفین استفاده کنند و برای جلوگیری از جنگ و یا کاهش آسیب‌ها در صورت شروع منازعه تلاش نمایند. در بلندمدت برای برقراری ثبات در منطقه، کشور‌های خاورمیانه باید چهارچوب خودشان را برای گفتگو‌های منظمی که مسیر را برای مشارکت هم طرف ایرانی و هم طرف اسرائیلی باز می‌کند ایجاد نمایند. رویارویی اخیر ایران و اسرائیل که دو طرف را به آستانه یک جنگ کامل رساند، نشان دهنده میزان فوریت و ضرورت برقراری چنین دیالوگ‌هایی بود.

اما جهان باید انتظارات خود برای برقراری روابط نزدیک‌تر بین اعراب و اسرائیل را واقع بینانه‌تر کند. همکاری‌های فنی‌ای که دولت‌های عربی و اسرائیل اخیرا در حوزه‌هایی نظیر انرژی و تغییرات اقلیمی داشته اند احتمالا ادامه خواهد داشت. اما نشست‌های مهم منطقه‌ای که علنا تعاملات سیاسی دولت‌های عربی با اسرائیل را تبلیغ می‌کند، تاثیر چندانی نخواهد داشت مگر آنکه اسرائیل به جنگ در غزه خاتمه دهد. تا آن زمان تلاش‌های دولت‌های عربی برای حفظ روابط اقتصادی شان با اسرائیل نیز همچنان محدود باقی خواهد ماند. یک استراتژی کوتاه مدت واقع بینانه‌تر اولویت دهی به حمایت از تلاش‌ها برای میانجیگری وجلوگیری از تنش بیشتر بین ایران و اسرائیل خواهد بود.