دعاوی سال‌های آینده بشریت ؛ « آب» و «حق بر آب سالم و کافی»

حوزه جدیدی به نام «حقوق بشر زیست محیطی»، در مطالعات زیست محیط و حقوق بشر شکل گرفته است که در «دسته سوم نسل حقوق بشر» جای دارد. این حوزه در پیوند عمیق با دو «نسل اول و دوم حقوق بشر» قرار دارد؛ به طوری که رابطه حقوق بشر زیست محیطی هرگز از سایر حق‌های بشری به طور جداگانه مورد مطالعه قرار نمی‌گیرد.منظور از این حقوق آن دسته از حق‌های بشری است که به حمایت محیط زیست (هوا، آب و خاک) که به رشد مناسب تمامی جانداران و انسان است می‌پردازد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش «تابناک» بدون تردید حق برخورداری از سلامتی (روحی و جسمی) حق بر آزادی و امنیت و برخورداری از یک سطح مناسب زندگی؛ حق برخورداری از کار با شرایط مناسب و بهره‌مند شدن از بهداشت و درمان؛ داشتن خانه و سرپناه؛ دسترسی به غذای سالم و برخورداری از بیمه و درمان مناسب؛ همگی در ارتباط با محیط زیست سالم و پاک مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بتوان با دسترسی به آن به رشد و توسعه پایدار و متوازن دست یافت. این موارد مطالباتی است که می‌تواند «بنیادین» تلقی شود.

چگونه می‌توان از حقوق بشر یاد کرد بدون آن که حق اشخاص بر آب و هوای پاک و سالم و بهره‌مندی از محیط آرام را حقوق صرفا شهروندی قلمداد کرد و یا از حقوق اساسی و بنیادین افراد منفک کرده و یا به آن بی‌توجه بود؟

تغییرات اقلیمی گسترده کره زمین که در اثر برداشت‌های بی‌رویه از طبیعت و منابع طبیعی به وجود آمده در ابتدا به عنوان معضلات داخلی کشورها و بیشتر به صورت ملی مورد بررسی قرار می‌گرفت؛ اما اکنون به مبحثی فراملی تبدیل شده است.

حوزه این مبحث نه تنها موضوع «حقوق انسان» بلکه کلیه حقوقی است که مربوط به تمامی موجودات، گیاهان، آب خاک، هوا و در یک کلام جهان هستی می‌شود.

مسائل زیست محیطی، در مرحله هشدار!

مهران صفاری پژوه حقوقدان و وکیل دادگستری اظهار می دارد: اگرچه در تقسیم‌بندی کلاسیک؛ مطالبات حقوق بشری «حق برداشتن هوای پاک» و بهره‌مندی از انرژی‌های تجدید‌پذیر در «دسته سوم نسل‌های حقوق بشری» جای می‌گرفتند اما پاندمی covid-19 به جهانیان آموخت که بحث مخاطره بهداشت و محیط زیست آلوده؛ مبحثی فراملی است و می‌تواند تمامی جوامع را درگیر خود سازد. از سوی دیگر فعالیت کشورها را منفعل نموده و بر اقتصاد آن‌ها خسارت سنگینی را وارد سازد.

مسئولیت دولت‌ها

این که کشورها در مقابل اثرات منفی آلودگی ناشی از ادامه استفاده بی‌رویه «سوخت‌های فسیلی» و تولید «گازهای گلخانه‌ای» کشورهای توسعه یافته (یا کمتر توسعه یافته) منفعل عمل نمایند و وعده اصلاح الگوی مصرف خود نسبت به بازنگری در نحوه مصرف انرژی را موکول به تغییر و تدوین قوانین جدید خود در آینده‌ی دور یا نزدیک کنند که گاه چندین ساله و یا ده ساله در نظر گرفته می‌شود، پاسخگوی سرعت تخریب و آلودگی محیط زیست نیست. به ویژه که کشورهای کمتر توسعه یافته و یا در حال توسعه نیز به طور معمول نیم نگاهی به کمک‌های مجامع بین‌ًالمللی و کشورهای توسعه یافته داشته تا بتوانند با بهره‌گیری از آن‌ها، تغییراتی در الگوی مصرف خود در استفاده از سوخت‌های تجدیدناپذیر داشته باشند.

توجه به این موارد جدی است، زیرا چه بسا تا زمان حصول یک توافق و سپس اقدامی جهانی در ایفای تعهد هر کشور نسبت به حفظ محیط زیست؛ تخریب بیشتر جنگل‌ها، دریاها و افزایش دمای کره زمین تسریع پیدا کرده و بخش‌های عمده‌ای از کشورها (مانند ایران، عراق، افغانستان و….) رو به بیابانی شدن و خشکسالی بگذارد. از سوی دیگر ممکن است در بخشی دیگر موجب به زیر آب رفتن قسمت‌هایی از طبیعت، بروز طوفان‌های حاره‌ای و غیره گردد.

لزوم تغییر نگرش کشورها

به نوشته حامی عدالت اگرچه در گذشته نگرش سنتی مبنی بر کشور گشایی و تجاوز به خاک ممالک دیگر بوده است اما در حال حاضر با روند تصریح آلودگی محیط زیست، همت جهانیان در راستای حفظ خاک و در مجموع حفظ کره زمین به مثابه یک واحد جهانی و دوری آن از آلودگی است؛ تا همه بتوانند در همه کشورها به صلح و آرامش رسیده و نیازی به بروز تفکر کشورگشایی نباشد (هر چند که این کشور گشایی‌ها نیز مورد نکوهش قرار دارد).

دسته سوم از نسل‌های حقوق بشری در تعاریف سنتی خود حقی «غیر بنیادین» تلقی می‌شد و دستیابی و رعایت این دسته از حق‌های بشری در ارتباط با میزان توسعه یافتگی کشورها بررسی و مورد سنجش قرار می‌‌گرفت. امروزه ضروری است که حق برخورداری از محیط زیست سالم با هدف پایان دادن به استفاده بی‌رویه کشورهای توسعه‌یافته و یا در حال توسعه به استفاده از منابع تجدید ناپذیر و ارزان قیمت نفت و گاز (جهت سوخت روشنایی و تولید انرژی) و تخریب محیط زیست به صورت «حقی بنیادین» و فرا مرزی مورد توجه قرار گیرد و از برخورد منفعلانه و غیر مسئولانه و ملی برحذر گردد.

یادمان باشد که شواهد حاکی از آن است که دعاوی سال‌های آینده بشریت بیشتر بر حول محور « آب» و «حق بر آب سالم و کافی» و حوزه‌های مربوط به زیست محیط سالم خواهد بود.

منبع: تابناک

کلیدواژه: علیرضا زاکانی محمد مخبر محرم شب های محرم کابینه پیشنهادی رئیسی طالبان شب هفتم محرم حقوق بشر محیط زیست آب آب سالم علیرضا زاکانی محمد مخبر محرم شب های محرم کابینه پیشنهادی رئیسی طالبان شب هفتم محرم توسعه یافته زیست محیط محیط زیست حقوق بشر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۲۹۶۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راه اندازی ۵۰ خانه محیط زیست در خراسان جنوبی

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی از راه‌اندازی ۵۰ خانه محیط زیست در استان خبر داد و گفت: راه‌اندازی این خانه‌ها تجربه‌ای موفق و کارآمد در دولت سیزدهم و در کنار سازمان حفاظت محیط زیست در رسیدن به اهداف سازمان نقش بسزا و پر رنگی را ایفا می‌کند. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، اسدالله حاتمی با اعلام این خبر در جمع خبرنگاران اظهار داشت: محیط زیست در شرایط کنونی به یک موضوع پر چالش اجتماعی با ماهیت پیچیده و چند وجهی و دارای دامنه تاثیرات وسیع مبدل شده و مدیریت آن به مشارکت گسترده و همه جانبه همه اقشار و گروه‌های مختلف اجتماعی  و در نهایت به مردمی‌سازی محیط زیست نیاز دارد.  

وی افزود: قطعا بدون جلب مشارکت، همراهی و همدلی هدفمند و اثربخش مردمی، دولت‌ها امکان مدیریت مطلوب امور محیط زیستی را ندارند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی فراهم کردن بسترهای قانونی، حمایت‌های حقوقی، آموزش و توانمندسازی، تأمین حداقل امکانات کالبدی و سخت افزاری و ساماندهی فعالیتها  را از جمله الزامات اساسی برای جلب مشارکت مردم عنوان کرد و گفت: در این مسیر باید در عموم اقشار مختلف ایجاد انگیزه نمود و در یک کلام در جهت تقویت هویتهای محلی برای رسیدن به اهداف عالیه کوشید.  

وی، محیط زیست را با مفهوم محل حضور مردم به دنبال تحقق شعار متعالی، محیط زیست مردم پایه، هوشمندانه و فناورانه  عنوان کرد که می‌تواند با ایجاد فضایی فرهنگی و پرنشاط، موجبات حضور آگاهانه، داوطلبانه و موثر مردم در عرصه محیط زیست را فراهم کرده و به ایجاد زمینه مدیریت محلی حفاظت و بهسازی محیط زیست کمک کند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی اظهار داشت: سازمان حفاظت محیط زیست برای تحقق و دستیابی به این اهداف، پیشنهاد راه‌اندازی خانه‌های محیط زیست در سراسر کشور را ارائه داد که خوشبختانه استان خراسان جنوبی به عنوان اولین استان، اقدام به راه‌اندازی این خانه در محل اداره کل حفاظت محیط زیست کرد.

حاتمی گفت: خوشبختانه با بهره‌گیری و تجمیع ظرفیت‌های فرهنگی ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها و شهرستان نظیر مراکز بازدید کنندگان، بخش نمایشگاهی موزه‌های تاریخ طبیعی، کتابخانه‌ها، مراکز تشکل‌های محیط زیست و همچنین  با حضور و مشارکت سایر دستگاه‌های اجرایی، آموزش و پرورش، شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و... این مراکز گسترش یافته و به تدریج با کنشگری شهروندان، تشکل‌ها، فعالان محیط زیست و به ویژه نیروهای تسهیلگر محلی تربیت شده، مدیریت اجرایی این خانه‌ها نیز به مردم واگذار شده و درحال فعالیت در حوزه  محیط زیست است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی زمینه فعالیت این خانه‌ها را آموزش و افزایش سطح دانش محیط زیستی عمومی، اجرای فعالیت‌های مشارکت محور، جلب مشارکت خیرین و ترویج فرهنگ وقف محیط زیستی، زمینه‌سازی، ترویج و ایجاد بستر مناسب برای توسعه کمی و کیفی تشکل‌های مردم نهاد محیط زیست و ترویج مسئولیت پذیری اجتماعی محیط زیست، تشکیل کمیته‌های تخصصی حسب موضوعات و چالش‌های محیط زیستی هر منطقه و بهره گیری از مشاوره و نظرات کارشناسی فعالان و صاحبنظران عرصه محیط زیست و... عنوان و اظهار امیدواری کرد با مشارکت فعال همه دغدغه‌مندان محیط زیستی در استان به رفع و یا کاهش چالش‌های زیست محیطی استان کمک کنیم.

وی بیان کرد: از ابتدای راه‌اندازی این طرح در کشور، خوشبختانه تاکنون 50 خانه محیط زیست در استان راه‌اندازی شده و علاقمندان و دغدغه‌مندان محیط زیست می‌توانند به مراجعه به این خانه‌ها ، علاوه بر دیدار با مسئولین و کارشناسان حوزه محیط زیست به  ارائه پیشنهادات، نظرات و راهکارهای خود در جهت حفاظت هرچه بهتر از محیط زیست بپردازند.

انتهای پیام/257/