به نقل از «ایمنا»

شهرسازی مشارکتی؛ از مفاهیم تا راهکارها

تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۳۷۸۷۰

شهرسازی مشارکتی از رویکردهای انسان محور و از جمله راهکارهای موثر برای رفع معضلات شهری است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، مشارکت از مهمترین رویکردهای مورد توجه برنامه ریزان در حوزه‌های مختلف از جمله در حوزه مسائل شهری است. حضور شهروندان و رضایت آنان از فرآیندهای شهری مسیر مدیران شهر را در ترسیم چشم اندازی روشن از آینده شهر هموارتر کرده و میزان موفقیت طرح‌های شهری را بالا می‌برد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کیفیت زندگی در شهری که شهروندانی مشارکت جو و مدیرانی مشارکت پذیر داشته باشد بسیار بالاتر است چرا که تعامل متناسب میان شهروندان، مدیران و برنامه ریزان موجب می‌شود برنامه‌های شهری هم در فرآیند تهیه و هم در فرآیند اجرا تحقق پذیر تر باشد. در این راستا نیاز است در ابتدا هم شهر و هم شهروندان را به درستی شناخت. شناخت وضع موجود در فرآیند برنامه ریزی شهری اهمیت زیادی دارد و چنانچه به درستی انجام نشود، در نهایت همه کسانی که به نحوی از این فرآیند متأثر می‌شوند را درگیر خواهد شد. شهر یک سیستم است لذا نگاهی که به آن می‌شود نیز باید سیستمی باشد.

رویکرد شهرسازی مشارکتی در تقابل با رویکرد مهندسی محور است

«حسن سجادزاده»، دکترای طراحی شهری با بیان اینکه شهر یک موجود زنده و شامل همه پدیده‌ها از جمله کاربران، ذی‌نفعان و ذی‌نفوذان است، می‌گوید: شهرسازی مشارکتی در تقابل با رویکرد مهندسی محور و پروژه محور نسبت به مسئله شهرسازی شکل گرفته است چرا که غالب رویکردها نسبت به برنامه‌ها، سیاست‌ها، اهداف و راهبردهای شهری مبتنی بر تصمیم گیری از بالا به پایین سیاست گذاران حوزه کلان شهری است.

وی می‌افزاید: رویکرد مشارکتی در پی آن است تا همه کنشگران، بازیگران، ذی‌نفعان و ذی‌نفوذان به خصوص کاربران شهری را مدنظر قرار دهد.

این دکترای طراحی شهری اضافه می‌کند: زمانی که یک برنامه ریز اقدام به برنامه ریزی برای شهری می‌کند، همه اقشار جامعه شهری از جمله کودکان، سالمندان و بانوان را مدنظر قرار می‌دهد.

سجادزاده تاکید می‌کند: تصمیم گیری از بالا به پایین و ناکارآمدی این نظام موجب طرح رویکرد مشارکتی شد تا از همه کاربران در حوزه شهرسازی و برنامه ریزی شهری نظرسنجی انجام، ارزیابی و سنجش انجام و تصمیم گیری بر این مبنا انجام شود.

وی ادامه می‌دهد: کشورهای توسعه یافته تجارب زیادی در حوزه شهرسازی مشارکتی، به خصوص در زمینه طرح‌های شهری دارند اما متأسفانه در کشور ما رویکرد مشارکتی هنوز جایگاه مشخصی ندارد.

نحوه طراحی فضاها در شهرسازی مشارکتی

این دکترای طراحی شهری می‌گوید: در ابتدا باید ماهیت و محور توسعه فضا مورد توجه قرار بگیرد چرا که ویژگی‌های فضاهای شهری با یکدیگر متفاوت است و هر فضایی روحیات و ظرفیت‌های مختص به خودش را دارد لذا شناخت فضا قبل از طراحی اهمیت زیادی دارد.

سجاد زاده تصریح می‌کند: برای اینکه بتوانیم مشارکت فعالانه شهروندان را در فضاهای شهری داشته باشیم، باید نگاهی مردمی به شهر و طراحی شهری داشته باشیم و در هر تصمیمی مرتبط با کیفیت بخشی به محیط‌های شهری، دیدگاه‌های کاربران را مورد ارزیابی قرار دهیم.

وی خاطرنشان می‌کند: یک طراح و برنامه ریز شهر باید به تاریخچه فضا، واقعیت‌های فضا، مالکیت‌های فضایی و پیچیدگی‌های اجتماعی و اقتصادی فضا واقف باشد که در این راستا نیاز است سال‌ها مطالعات در خصوص هرکدام از فضاهای شهری انجام شود که مسلماً مستلزم صرف زمان است.

این دکترای طراحی شهری می‌گوید: این در حالی است که فرد ساکن در آن فضای شهری با تمامی اجزا و ارکان آن فضا آشنا است و آن را درک کرده و هرچند که ممکن است از نظر کارشناسی و علمی نتواند طراحی انجام دهد اما فضا را می‌شناسد.

سجادزاده اظهار می‌کند: زمانی که یک برنامه ریز با افرادی که در یک فضای شهری ساکن هستند، با کنشگران فضای شهری، ارتباط برقرار کرده، نظرات آنان را مورد ارزیابی قرار داده و سپس تصمیم گیری می‌کنند، می‌توانند طراحی و برنامه ریزی متناسب‌تری داشته باشند.

وی اضافه می‌کند: رویکردهای مشارکتی از جمله شهرسازی مشارکتی تنها توجه به کالبد و فیزیک شهر نیست بلکه واقعیت‌های اجتماعی، واقعیت‌های اقتصادی و واقعیت‌های زیست محیطی را مورد توجه قرار می‌دهد و حتماً باید مدنظر طراح و برنامه ریز شهر باشد و در این صورت تصمیمات به درستی به مرحله اجرا در می‌آید.

این دکترای طراحی شهری تصریح می‌کند: ۹۹ درصد تصمیماتی که ما در حوزه شهرسازی داریم، تصمیمات درستی نیست و صرفاً از منظر کالبد، شهر را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ این نشان از آن دارد که سیاست گذاران و مدیران شهری تمایلی به کشف واقعیت‌ها و ظرفیت‌های فضاهای شهری نداشته‌اند و شهر را با نگاه مهندسی محور و پروژه محور مورد بررسی قرار داده‌اند.

سجادزاده تاکید می‌کند: این رویکرد نسبت به شهر موجب وارد آمدن آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی به زیرساخت‌های شهری می‌شود که تا مدت‌ها قابل جبران نیست.

شهرسازی مشارکتی باید بومی سازی شود

«الهام ناظمی»، کارشناس شهرسازی نیز با تاکید بر اینکه تهیه طرح‌های شهری باید مورد توجه قرار بگیرد، می‌گوید: آشنایی با نگرش و رویکرد شهرسازی مشارکتی از اهمیت بالایی برخوردار است و این رویکرد باید برای هر شهری بنا بر خصوصیات و ویژگی‌هایی که دارد، بومی سازی شود.

وی تصریح می‌کند: مشارکت همه گروه‌های ذی‌نفع در تحقق این رویکرد از اهمیت زیادی برخوردار است لذا در تهیه این طرح‌ها نباید جهت گیری خاصی مدنظر باشد و باید نمایندگان گروه‌های مختلف مردم با دیدگاه‌های مختلف در تهیه طرح‌های مشارکتی حضور داشته باشند.

این کارشناس شهرسازی ادامه می‌دهد: اجرای طرح‌های مشارکتی در مقیاس کوچک‌تر و به صورت آزمایشی موفقیت طرح‌های شهری را بالا می‌برد و از اتلاف هزینه و زمان جلوگیری می‌کند به علاوه این طرح‌ها باید بومی سازی شود و متناسب با شرایط هر شهر باشد.

ناظمی خاطرنشان می‌کند: حضور و جلب رضایت شهروندان در تهیه طرح‌های شهری موجب شده تا شهرسازی مشارکتی به واقع محقق شود و با طراحی مطلوب کالبدی و برنامه ریزی متناسب اجتماعی و فرهنگی زمینه برای مشارکت شهروندان بیشتر از گذشته فراهم شود.

وی اضافه می‌کند: مهمترین گام در تحقق شهرسازی مشارکتی سعی در پذیرش مشارکت است، مدیران و برنامه ریزان صرف پذیرش رویکرد شهرسازی مشارکتی نمی‌توانند به واقع آن را محقق کنند بلکه نیاز است خودشان نیز به مشارکت اعتقاد داشته باشند.

این کارشناس شهرسازی ادامه می‌دهد: پیاده سازی رویکردهای انسان محور از جمله شهرسازی مشارکتی در روند تهیه طرح‌ها و برنامه‌های شهری موجب افزایش تحقق پذیری این طرح‌ها می‌شود و در آینده شرایط بهتری را پیش روی شهر و شهروندان قرار می‌دهد.

کد خبر 515129

منبع: ایمنا

کلیدواژه: شهرهاي ايران شهر طرح شهری مشارکت شهروندان مشارکت مردمی برنامه ریزی شهری شهرسازی مشارکتی انسان محور شهر انسان محور پروژه های انسان محور مدیران شهری شهرداری بومی سازی فضای شهری طراحی فضای شهری مشارکت اجتماعي مشارکت مردم پروژه مشارکتي سیاست گذاری شهری شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق دکترای طراحی شهری شهرسازی مشارکتی برنامه ریز طرح های شهری فضاهای شهری برنامه ریزی قرار می دهد تهیه طرح ها تصمیم گیری مورد توجه واقعیت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۳۷۸۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرصت استثنایی برای واردات ناوگان اتوبوس برون‌شهری ویژه اربعین 

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: با تدابیر وزیر راه و شهرسازی و تصمیمات اتخاذ شده در ستاد اربعین، برای واردات ناوگان حمل‌ونقل عمومی اتوبوس، مبلغ ۶۰۰ میلیون یورو در نظر گرفته شد.

به گزارش ایسنا، نشست بررسی دستورالعمل واردات اتوبوس از محل بند (ص) تبصره ۷ قانون بودجه ۱۴۰۲ کل کشور به ریاست سید کمال هادیان‌فر معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی، محسن صادقی مدیرکل دفتر ارزیابی‌های اقتصادی و مدیریت بهره‌وری این معاونت، حمیدرضا شهرکی ثانوی معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای و جمعی از مدیران عامل و رؤسای شرکت‌ها و تعاونی‌های حمل‌ونقل مسافر برون‌شهری در روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت ماه برگزار شد.

در این نشست ابتدا دستورالعمل واردات اتوبوس از محل بند (ص) تبصره ۷ قانون بودجه ۱۴۰۲ کشور تشریح شد که بر این اساس؛ «اولویت با شرکت‌های حمل‌ونقلی یا کارگزارهای آنها برای واردات باشد»، «شرکت‌های حمل‌ونقل، باید تعهد بدهند پس از تأیید تخصیص ارز در زمان حداکثر یک هفته‌ای نسبت به تهیه نقدینگی نهایی اقدام کنند. بدیهی است اگر این زمان افزایش یابد شرکت در لیست سیاه قرار گرفته و حداکثر تا یک سال آینده امکان واردات نخواهند داشت.»، «هر شرکت می‌تواند حد اکثر ۲۵ دستگاه وارد کند (مگر در شرایط خاص) لیکن اگر مشکل نقدینگی دارند باید همان ابتدا تعداد دقیق را مشخص کنند. در غیر این صورت حتی اگر بخشی از نقدینگی هم تأمین نشود در لیست سیاه قرار می‌گیرند»، «شرکت‌ها تا رسیدن اتوبوس به سن ۱۰ سالگی امکان فروش آنها را ندارند»، «حداکثر پیمایش اتوبوس‌ها در سال در حوزه بین شهری باید ۱۵۰ هزار کیلومتر باشد مگر اینکه با توجه به شرایط روز (مثل کرونا...) این مقدار توسط سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کاهش یابد»، «واردکننده باید با شفاف سازی نرخ ارز تحت نظارت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، حداکثر سه ماه پس از خرید اتوبوس، آن را با سود متعارف واگذار کند. بدیهی است در صورتی که خریدار وجود نداشته باشد امکان تطویل زمان از سوی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای امکان پذیر خواهد بود.»، «شرایط تامین نقدینگی و مشخص کردن حداکثر تعداد (بند ۳)، برای شرکت‌های وارد کننده نیز برقرار خواهد بود».

به گزارش وزارت راه و شهرسازی، در ادامه این نشست، سید کمال هادیان فر - معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی - بر برگزاری عملیات جابه‌جایی زائران اباعبدالله در اربعین حسینی (ع) امسال تأکید کرد و گفت: شرکت‌ها و تعاونی‌های مسافربری در نظر داشته باشند با برنامه‌ریزی و همکاری، مشکلات و موانع برطرف می‌شود.

وی افزود: با تدابیر وزیر راه و شهرسازی و تصمیمات اتخاذ شده در ستاد اربعین برای واردات ناوگان حمل‌ونقل عمومی اتوبوس برون‌شهری مبلغ ۶۰۰ میلیون یورو و همچنین ۴۰۰۰ میلیارد تومان برای ارائه تسهیلات با سود ۹ درصد از محل منابع داخلی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای به شرکت‌ها و تعاونی‌های حمل‌ونقل مسافر برون شهری برای واردات ناوگان مورد نیاز در نظر گرفته شده است.

معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی در ادامه بیان کرد: در فاز اول؛ مبلغ ۱۵۰ میلیون یورو برای واردات اتوبوس با عمر کمتر از پنج سال (و قیمت هر دستگاه تا ۲۲۰ هزار دلار) در نظر گرفته شده است و متقاضیان واجد شرایط می‌توانند تا صبح روز شنبه (هشتم اردیبهشت ماه)، تعداد ناوگانی که امکان واردات دارند را به معاونت حمل‌ونقل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اعلام کنند.

هادیان‌فر خاطرنشان کرد: این یک فرصت استثنایی است که در اختیار بخش حمل‌ونقل عمومی برون شهری قرار گرفته که برای بهره‌مندی این بخش از فرصت پیش رو موانع از سوی وزیر راه و شهرسازی برطرف شده است و سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نهایت همکاری را به عمل می‌آورد.

انتهای پیام