به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

آیین سنتی عمه کبار، تجسم رشادت علمدار کربلا در صفاشهر

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۵۵۸۳۷

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، مراسم سنتی، مذهبی استمرار یک خاطره اند و در حقیقت نوعی سنت برگزیده که با برخورداری از قالب مذهبی، فکری و هنری، به عنوان یک تفکر زاینده و پیش برنده از تمام ظرفیت های لازم برای اعتلای جامعه برخوردار هستند و به دلیل تولد بومی در خرده فرهنگ ها و بهره مندی از جوهره ناب اصالت، اسیر کهنگی نمی شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هر ساله در شب دهم ماه محرم مراسم سنتی، مذهبی عمه کبار در بخشی از شهر صفاشهر با حضور و حال و هوای خاص عزاداران حسینی، در رسای مقام و رشادت های حضرت اباالفضل العباس (ع) علمدار کربلا برگزار می گردد.

حضرت عباس محور آیین بومی عمه کبار

نسیم فرهمند کارشناس تاریخ اسلام شهرستان صفا شهر با معرفی شخصیت حضرت ابوالفضل (ع) به عنوان محور اصلی مراسم گفت:  عباس ابن علی ابی ابی‌طالب (سال ۲۶ قمری- سال ۶۱ قمری) مشهور به ابوالفضل پنجمین پسر امام علی(ع) و اولین فرزند ام‌البنین و مهمترین فراز زندگی او حضور در واقعه کربلا و شهادت در روز عاشورا است.

او در واقعه کربلا فرمانده و پرچمدار سپاه امام حسین(ع) بود و کشته‌ شدن قهرمانانه عباس در نبرد کربلا باعث ایجاد شخصیتی مورد احترام در میان شیعه و سنی گشته است.

او بیان کرد: شیخ مفید در کتاب الاختصاص عباس ابن علی را با صفت سقا به معنی آب‌دهنده توصیف می‌کند. گفته‌ شده‌ است که عباس ابن علی شجاعت و شهامت را از پدرش علی ابن ابی طالب به ارث برده بود و در جنگ‌ها همیشه او علم را با خود حمل می‌کرد و به همین دلیل به علمدار مشهور بود.

فرهمند تصریح کرد: در واقع به پاس رشادت ها و دلاوری های آن حضرت و بزرگداشت شهادت او، مراسم مذهبی عمه کبار با  قدمت  ۱۵۰  تا ۲۰۰ ساله  دارد که در بعضی از روستاها و بخش هایی از شهر صفاشهر  و شهرستان خرم بید برگزار می شود.

کارشناس تاریخ اسلام شهرستان صفا شهر ادامه داد: این مراسم مذهبی ، یکی از دوازده مراسم عزاداری در استان فارس بوده که سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار معنوی ایران به ثبت رسیده که این مراسم شب عاشورا در ناحیه دو صفاشهر و با حضور عزاداران حسینی و نغمه‌های خاص و  منحصر به فرد، در مقابل مسجد جامع برگزار می‌شود.

او افزود: در این مراسم ابوالفضل عباس (ع) که علمدار نهضت حسینی بوده با علم بزرگ نشان داده می‌شود و دیگر اهل بیت با علم‌های کوچکتر در پیرامون قرار داده می شوند که به مراسم عباس خوانی شهرت دارد.

فرهمند اضافه کرد: کسانی که این  مراسم را اجرا می‌کنند، عمه کبار خوان می‌گویند این نام از بیت  عمه کو یارم عباس، ای شهریارم عباس گرفته شده که در واقع  ابتدا  عمه کو یار بوده و در نهایت به شکل عمه کبار درآمده است.

کارشناس تاریخ اسلام  شهرستان صفا شهر اظهار کرد: این مراسم در ردیف هنرهای نمایشی قرار  دارد و  مردم با علم‌هایی در دست، گرداگرد قدیمی‌ترین علم منطقه در حالی که کمر یکدیگر را می گیرند حلقه می‌زنند و در این حلقه‌ها ترتیب سنی رعایت می‌شود که این حلقه‌ها نباید گسسته شود و همه با عزاداری در مقابل علم بزرگ تعظیم می‌کنند و در واقع این تعظیم نماد احترام دیگر اهل بیت به حضرت عباس  بوده که علمدار بزرگ کربلا است.

او  گفت: عمه کبار خوان در کنار علم می‌ایستد و به خواندن اشعاری در مدح و رثای حضرت عباس(ع) و دیگر اهل بیت می‌پردازد و ده‌ها حلقه‌ای که دور تا دور علم شکل گرفته با حرکات دست و پاسخ دادن به خواننده و چرخش به دور علم حرکات زیبایی را ایجاد می‌کنند.

فرهمند بیان کرد: زمانی که عمه کبار به شهادت حضرت عباس(ع) می‌رسد و علم بزرگ می‌افتد ، دیگر علم‌ها به شکل تعظیم در می‌آیند، در واقع در این حرکت نمادین نشان داده می‌شود که با شهادت حضرت عباس(ع) عمود خیمه قیام امام حسین(ع) به زمین می‌افتد و امام تنها می‌شوند.

کارشناس تاریخ اسلام  شهرستان صفا شهر تصریح کرد: شعر این مراسم که به صورت ترجیع بند  بوده که آخوند ملافتحعلی در اواخر دوران زندیه آن را سروده و پس از آن شیخ محمد حسن مهدوی در اواخر دوران قاجار  آن را تکمیل کرده است.

نمونه‌ای از اشعار به شرح زیر است:

عمه کوارم عباس ای شهریارم عباس ای تاجدارم عباس 

بنگر سوی سکینه ای شهریار عباس 

بنگر سوی مدینه، تاج سرسکینه، رفتی که آوری آب از بهر طفل بی تاب 

مردم عمو تو دریاب، جان می‌سپارم عباس

طفل دل کبابم، مشتاق روی بابم، از هجر روی بابم، عمه در اضطرابم

جان می‌سپارم عباس

ای شیعیان بگریید، بر حال اکبر من، ای قمریان بنالید بر حال اصغر من

عمه کوارم عباس، ای شهریارم عباس، ای تاجدارم عباس

فرهمند ادامه داد: پس از اتمام مراسم پارچه‌ای را که از قبل تهیه و یک‌ بار به کربلا رفته و طواف شده ‌می‌آورند و در روز دهم در تمام هیات‌های عزاداری می‌گردانند و در آخر آن را به علم وصل می‌کنند.

این بانوی صفاشهری افزود: این علم در حدود ۱۴۰ تا  ۱۵۰ تکه پارچه دارد که نشان از قدمت این مراسم است. چون هر سال یک تکه پارچه به آن اضافه شده و پس از اتمام مراسم علم را به دست علمدارها می‌سپارند.

کارشناس تاریخ اسلام شهرستان صفا شهر اضافه کرد: علمدارها طایفه‌ای هستند که فامیل آنان علمدار بوده و از سال‌ها قبل وظیفه‌ نگهداری و صیانت از علم را بر عهده داشته اند.

او اظهار کرد: واژه عمه کوار که در واقع عمه کو یار است بنا بر اعتقاد عوام خطاب به حضرت زینب (س) و منظور از یار، یار حضرت امام حسین(ع) یعنی حضرت ابوالفضل العباس(ع) است.

منبع: فارس

انتهای پیام/ت

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: آیین سنتی کارشناس تاریخ اسلام حضرت عباس عباس ع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۵۵۸۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دشوارترین عملیات نظامی در دوران جنگ با عراق /کدام فرمانده سپاه به در روز اول به شهادت رسید؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سایت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به مناسبت سالروز انجام عملیات بیت‌المقدس در دهم اردیبهشت سال ۱۳۶۱، در گزارشی به بازنشر وقایع این عملیات پرداخت.

بنابر روایت ایرنا، پس از حدود ۲۰ روز تلاش پیگیر برای اجرای عملیات آزادسازی منطقه غرب رودخانه کارون و خرمشهر، فرماندهان ارشد سپاه و ارتش در قرارگاه مرکزی کربلا حضور دارند.

آیت‌الله مشکینی امام‌جمعه قم، آیت‌الله محمد صدوقی امام‌جمعه یزد و فخرالدین حجازی نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز با هدف تقویت روحیه رزمندگان، به جمع فرماندهان قرارگاه کربلا پیوسته‌اند. خبرنگاران هم آمده‌اند تا وقایع عملیات را از مرکز فرماندهی آن گزارش کنند.

رزمندگان سه قرارگاه عملیاتی قدس، فتح و نصر که از غروب روز گذشته به‌طرف خطوط تعیین‌شده برای آغاز عملیات عزیمت کرده بودند، با استقرار در مواضع پیش‌بینی‌شده، به انتظار نشسته بودند تا فرمان حمله صادر شود.

پس از اعلام آمادگی اغلب یگان‌ها برای درگیر شدن با دشمن و نیز تلاوت آیاتی از سوره مبارکه فتح در مرکز فرماندهی، فرمان عملیات بیت‌المقدس در ساعت ۰: ۳۰ بامداد روز دهم اردیبهشت ۱۳۶۱ با اعلام رمز بسم‌الله القاصم الجبارین، یا علی بن ابیطالب (ع)، از سوی فرماندهی مشترک قرارگاه کربلا (محسن رضایی و سرهنگ علی صیاد شیرازی) به فرماندهان سپاهی و ارتشی قرارگاه‌های عملیاتی قدس، فتح و نصر ابلاغ شد.

در خصوص علت این نام‌گذاری (بیت‌المقدس)، محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در ساعت ۲ و ۱۵ دقیقه بامداد (دهم اردیبهشت سال ۱۳۶۱) در قرارگاه کربلا در یک پیام رادیویی گفت: علت نام‌گذاری عملیات این بوده که به تمام دنیا فلسفه و خط‌مشی آینده خودمان را بعدازاین عملیات اعلام کنیم که راه ما به‌سوی بیت‌المقدس است.

صدام و صدامیان تبلیغات خواهند کرد که این‌ها قصد تجاوز دارند. اما با اسم‌گذاری عملیاتمان ثابت کردیم که به‌هیچ‌وجه قصد تجاوز به هیچ کشوری را نداریم و قصد ما راندن اجنبی‌ها و مزدورانی است که وارد خاک کشورمان شده‌اند و هدف اساسی ما هم درنهایت بیت‌المقدس و آزادی خانه خداست که باید این خانه را از لوث صهیونیست‌های بین‌الملل و امپریالیست‌های جهان خوار آزاد بکنیم.

اما پس از صدور حمله، رزمندگان بسیجی، سپاهی و ارتشی که از قبل در نقطه رهایی به انتظار نشسته بودند، حرکت خود را در سکوت و تاریکی شب به سمت مواضع دشمن آغاز کردند.

در نتیجه عملکرد سه قرارگاه عملیاتی در اولین روز عملیات، فقط قرارگاه فتح موفق شد تقریباً به همه اهداف خود دست یابد و منطقه حدفاصل کارون (رحمانی تا دارخوین) و جاده اهواز - خرمشهر (از کیلومتر ۷۰ تا ۸۸) را به‌عنوان سرپل تصرف کرده، خط پدافندی خود را در شانه شرقی جاده برقرار کند و تا ساعت ۵ بعدازظهر، ۱۰۰۲ نفر را نیز به اسارت بگیرد.

قرارگاه نصر اگرچه توانست منطقه حدفاصل کارون (دارخوین تا نزدیکی سلیمانیه) تا قسمتی از جاده در محدوده ایستگاه ۱۰۰ (گرمدشت) را به‌عنوان سرپل تصرف و بخشی از قوای زرهی لشکر ۳ عراق را منهدم کند، لیکن از ادامه عملیات تا نهر عرایض بازماند. نیروهای این قرارگاه تا ساعت ۵ بعدازظهر، توانستند ۱۵۹۲ نفر را به اسارت در آورند.

شهادت محسن وزوایی در اولین روز

در این روز محسن وزوایی از فرماندهان محور عملیاتی تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) قرارگاه نصر به همراه تنی چند از همرزمانش به شهادت رسید. احمد متوسلیان فرمانده تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله (ص)، در خصوص این حادثه گفت: وقتی این مواضع تانک دشمن در شرق جاده سقوط کرد، نیروها را برای عبور به‌طرف جنوب حرکت دادیم، یعنی طوری بود که این قسمت را به‌صورت پیاده بیاوریم که اولاً ماشین نداشتیم، درثانی می‌خواستیم تأمین باشد که بیاوریم و فکر کردیم که اینجا مواضع دشمن در جنوب شرقی گرمدشت سقوط کرده؛ یعنی نیرویی از دشمن در سر راه ما نیست. ما فکر کردیم که در اینجا خودی است؛ هم از پشت می‌خوردیم و هم از طرفین...برادر وزوایی و برادر شعف، مسئول گردان میثم را شهید دادیم، به‌اضافه ۷۰ نفر. حدود ساعت ۱۰ صبح بود.

قرارگاه قدس هم باوجودآنکه فقط سه سرپل کوچک را در جنوب کرخه کور به دست آورده بود، موفق شد با درگیر نگه‌داشتن لشکر ۵ مکانیزه و لشکر ۶ زرهی عراق، از یاری‌رساندن آن‌ها به جبهه نبرد علیه قرارگاه‌های فتح و نصر جلوگیری کند. همچنین تا ساعت ۵ بعدازظهر ۲۸۰ عراقی به اسارت نیروهای این قرارگاه درآمدند.

بدین ترتیب قرارگاه مرکزی کربلا در اطلاعیه شماره ۳ خود نتایج عملیات تا عصر (دهم اردیبهشت سال ۱۳۶۱) را چنین برشمرد: هزاران کشته و زخمی؛ تخلیه ۳۲۰۵ اسیر به پشت جبهه؛ آزادسازی ۸۰۰ کیلومتر از خاک ایران؛ انهدام صدها تانک و نفربر و خودرو؛ به غنیمت درآوردن تعداد زیادی تانک، نفربر و خودرو؛ ساقط کردن ۶ هواپیما.

۲۷۲۱۹

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901113