فرصتهای از دست رفته «کنگ»
تاریخ انتشار: ۱ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۹۰۲۲۷
محمد بلبلی-همشهری آنلاین:
روستای پلکانی کنگ در ۱۹کیلومتری غرب طرقبه و ۲۹کیلومتری مشهد قرار دارد و آخرین روستا در دره رودخانه کنگ است که از طریق یک جاده آسفالته، به روستای «نغندر» و سپس شهر طرقبه و از آنجا به شهر مشهد مرتبط میشود.
قدمت این روستا به دوران پیشاز اسلام بازمیگردد و یکی از قدیمیترین روستاهای هدف گردشگری در خراسانرضوی بهحساب میآید که در صورت ثبت جهانی، میتواند مورد توجه گردشگران دنیا قرارگیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
یک کارشناس بومگردی دراینباره به خبرنگار همشهری میگوید: حدود 10سال بود که روستای کنگ در آرامش بهسر میبرد، تا اینکه 2سال قبل تعدادی از خانههای قدیمی روستا تخریب شد، اما شورای روستا و دهیاری با همکاری اداره میراث فرهنگی بینالود، بهموقع وارد عمل شدند و از تخریب خانههای بیشتر جلوگیری کردند.
«محمدحسن حسینپور» با بیان اینکه تخریب این خانهها به بهانه اجرای طرح هادی و ساخت جاده آن هم دقیقا از وسط روستا انجام شد، میافزاید: خوشبختانه درآن زمان رسانهها وارد عمل شدند و اداره میراث فرهنگی نیز دراین ماجرا دخالت کرد و جلوی تخریب گرفته شد. اگر این جاده ساخته میشد، روستا را به 2قسمت تبدیل میکرد که لطمه بزرگی برای کنگ بود.
ثبتملی و چالش ساختوسازها
وی ادامه میدهد: این اتفاقها سبب شد مسئولان به فکر ثبت ملی روستای کنگ بیفتند و در سالگذشته این روستای تاریخی و زیبا ثبت ملی شد. بعد از انجام این کار تغییر و تحولات و ساختوسازها باید با نظارت و هماهنگی اداره میراث فرهنگی انجام شود.
حسینپور با بیان اینکه با همه این احوال، اما اداره میراث فرهنگی هنوز آنطور که باید و شاید به این موضوع اهمیت نمیدهد، اظهار میکند: این اداره طرحهای مطالعاتی و بررسیهای مختلفی را برای اماکن تاریخی انجام میدهد که برای کنگ نیز باید انجام دهد، اما تاکنون اینگونه نبودهاست.
وی میافزاید: منطقه اورامانات کردستان بهتازگی ثبت جهانی شدهاست که اتفاق بسیار بزرگی برای این منطقه تاریخی محسوب میشود، کنگ ثبت ملی شده، اما برای ثبت جهانی راه سخت و طولانیای پیش رو دارد.
این کارشناس بومگردی ادامه میدهد: کنگ با مرکز استان خراسانرضوی، یعنی شهر مشهد که از بیشترین گردشگر از سراسرکشور برخوردار است، تنها 29کیلومتر فاصله دارد، اما روستای کنگ از این تعداد زیاد زائر و گردشگر سهم بسیار ناچیزی دارد. اگر مشکلات آب، گاز، ایمنی و... رفع شود، این روستا میتواند پذیرای گردشگران بسیاری باشد.
تأمین زیرساختها
وی اظهار میکند: تا سال1396 فقط 190خانوار در روستای کنگ از گاز برخوردار بودند که با تلاش دهیاری و اداره میراثفرهنگی، تمام روستا گازکشی شد و نخستین اقامتگاه بومگردی هم به بهرهبرداری رسید.
حسینپور ادامه میدهد: بعد از این موضوع، مشکل نداشتن اینترنت مطرح شد که با پیگیریهای مسئولان روستا و توجه ویژه مسئولان اداره مخابرات استان، روستای کنگ به اینترنت پرسرعت که جزو نیازهای اولیه و مهم گردشگران است مجهز شد، اما همچنان تجهیزات مخابراتی روستا بسیار فرسوده و نیازمند نوسازی است.
معضل آب
این کارشناس بومگردی درباره آب روستای کنگ نیز میگوید: درحالحاضر بزرگترین معضل روستا چالش آب است؛ لولهکشیها قدمتی درحدود 60سال دارد که بسیار فرسوده شده و ترمیم آنها با هزینه شخصی و توسط خود اهالی یا شواری روستا به سختی و البته خارج از اصول استاندارد انجام میشود. همچنین منبع آب کنگ نیز دچار مشکلات بوده و آبرسانی بهطور مداوم و پایدار دراین روستا عملا وجود ندارد.
وی با بیان اینکه لولهکشیها باید با نظارت و هماهنگی آبفا انجام شود، میافزاید: بهدلیل سختی خدماتدهی در روستاهای پلکانی و صعبالعبور بودن معابر، برخی ادارههای خدماترسان بهنوعی از انجام وظیفه شانه خالی میکنند. درحالحاضر شورای روستا و دهیاری کنگ مسئولیت این کار را برعهده گرفتهاند. این درحالیست که هیچ نهادی اعتباری برای اجرای لولهکشی به آنها اختصاص ندادهاست.
حسینپور تصریح میکند: تا قبل از همهگیری ویروس کرونا، بیشتر گردشگران بازدیدکننده از روستای کنگ اروپایی بودند و درحالحاضر بیشتر گردشگران، داخلی و از شهرهای مختلف کشورند. با این وجود کنگ در طول شبانهروز تنها 4ساعت آب دارد.
مهاجرت معکوس به روستا
این کارشناس بومگردی ادامه میدهد: سال1398 مهاجرت معکوس در کنگ اتفاق افتاد و 20خانوار که قبلا روستا را ترک کرده بودند، به کنگ بازگشتند، این موضوع بهدلیل ایجاد اشتغال پایدار که در زمینه گردشگری بهوجود آمده، رخ دادهاست.
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم مهاجرت معکوس به کنگ تداوم داشته باشد، باید ازسوی مسئولان به زیرساختهای گردشگری در روستا توجه ویژهای شود، میگوید: درصورتیکه معضلات مربوط به گاز و شبکههای فرسوده آب و مخابرات به شکل ریشهای رفع شود، حتی میتوان گفت روستای کنگ اقتصاد کل شهرستان را متحول خواهد کرد.
حسینپور با بیان اینکه اواخر سال1398 و قبل از آغاز همهگیری ویروس کرونا در کنگ همایش گردشگری برگزار شد، تصریح میکند: نمایندگانی از حدود 23کشور اروپایی دراین همایش حضور داشتند و معماری خاص روستا را بررسی و حتی در برخی دانشگاههای معماری اورپا معرفی کردند. این موضوع نشاندهنده اهمیت و قدمت این روستاست که به توجه ویژه مسئولان احتیاج داد، اما کنگ تاکنون از این توجه محروم بودهاست.
معضل ساختوسازهای ناهمگون
این کارشناس بومگردی همچنین میگوید: یکی دیگر از مشکلات کنگ، موضوع ساختوسازهاست که باید با نظارت اداره میراث فرهنگی انجام شود، اما طی کردن مراحل دریافت مجوز از ادارههای مختلف بسیار طولانی و پیچیده است و این موضوع سبب میشود مردم به ساختوسازهای غیرمجاز رو آورند.
وی میافزاید: در ساختوسازهای غیرمجاز قوانین مربوط به استفاده از مصالح بومی و همخوانی با بافت روستا رعایت نمیشود و خانههایی از این دست، وصله ناجوری بر تن بافت سنتی روستا هستند که هیچ همخوانیای با معماری دیگر بناهای کنگ ندارند.حسینپور با گلایه از اینکه صدور پروانه ساختوساز در کنگ تسهیل نمیشود، میافزاید: این بهدلیل نبود هماهنگی و دستورالعملهای یکسان میان بنیاد مسکن و میراثفرهنگی در حوزه ساختوسازهاست که سبب سرگردانی متقاضیان بین این دو اداره و همچنین شرکت تعاونی دهیاریها میشود.
نیاز به سامانه اطفای حریق
وی اظهار میکند: بعد از گازکشی باید سامانه اطفای حریق نیز در روستا ایجاد شود. با توجه به اینکه امکان عبور ماشینهای آتشنشانی از کوچههای روستا وجود ندارد، پیشنهاد شد با اتکا به منبع آب بالای روستا، در نقاط مختلف شیرهای آتشنشانی نصب شود.
حسینپور میافزاید: اجرای این طرح مستلزم تسهیلات و اعتباراتی است که تأمین آن از توان مالی شورای روستا خارج است و مهمتر اینکه روستای کنگ با مشکل تأمین آب روبهرو است و تا زمانی که معضل آبرسانی روستا رفع نشود، نمیتوان طرح نصب شیرهای آتشنشانی را اجرا کرد.
این کارشناس بومگردی روستای کنگ با بیان اینکه رفع همه این معضلات اعم از آبرسانی، ساختوسازهای غیرمجاز، نصب شیرهای آتشنشانی و... نیازمند توجه و همت ویژه مسئولان استانی است، اضافه میکند: اگر این مشکلات در کنگ رفع نشود، نمیتوان امیدی به ثبت جهانی این روستا داشت و این موقعیتی بسیار مناسب برای مهاجرتهای معکوس، ایجاد اشتغال پایدار، رونق گردشگری و بهبود وضعیت اقتصادی استان خراسان رضوی است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
کد خبر 621881 برچسبها سفر - گردشگری فرهنگ - میراث فرهنگی استان خراسان رضویمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: سفر گردشگری فرهنگ میراث فرهنگی استان خراسان رضوی کارشناس بوم گردی اداره میراث فرهنگی آتش نشانی ساخت وسازهای ادامه می دهد خراسان رضوی روستای کنگ ثبت جهانی حسین پور ثبت ملی خانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۹۰۲۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روستایی که سهم لک لک ها شد | لک لک هایی که روستاییان را مجبور به خانه سازی کردند
همشهری آنلاین زهرا رفیعی: رییس شورای روستای کپرجودکی در اینستاگرامش قصه لکلک جدید را منتشر میکند و از سراسر ایران دوستداران محیط زیست چند نفری هزینه ساخت خانه جدید را برعهه میگیرند و برایش به اندازه نیاز خرید مواد اولیه پول میریزند. چند روز بعد آهنگر روستا که برادر رییس شورای روستاست، سفارش جدید را تحویل میدهد او نیز فقط پول آهن آشیانه لکلک را میگیرد و دستمزدش حال خوب لکلکهاست. لکلکها خانهدار که شوند دیگر تمام سال در روستا میمانند و فقط نسل جدید راهی زیستگاههای گرمتر میشوند. لکلکها به هوای تالابی به این منطقه میآیند که سالهاست برای زنده ماندن میان پساب شهر بروجرد و زهکشهایی که روستاییان برای کشت خیار و برنج زمین را خشک میکنند، در تقلاست. اهالی روستای کپرجودکی به عشق لکلکها سهم مراتع اجدادی خود را به تالاب بخشیدند و اجازه دادهاند این زیستگاه برای سکونت لکلکها باقی بماند. جعفر کرمیپور رییس شورای روستای کپرجودکی در گفت و گو با همشهری از ترجیح عمده جوانان روستا میگوید که میخواهند «تالاب بیشه دالان برای لکلکها حفظ شود»
عکسها: زهرا رفیعی چه شد که به فکر ساختن لانه برای لکلکها افتادید؟شب سیزدهبهدر سال ۸۵ که زلزله ۶.۲ ریشتری آمد لانههای تنومند و قدیمی از روی درختها و سقف حمام روستا به زمین افتاد اما سیل ۱۳۹۸ برای روستای ما برکت آورد. تالاب پرآب شد و دو سال بعد از آن هم به لطف خدا، بارندگی خوب بود. از آن سال زادآوری لکلکها خیلی خوب شد. هر کدام سه تا جوجه را بزرگ کردند. لکلکها تمام سال اینجا ماندند و فقط بچههایشان لانه را ترک کردند. سال بعد لکلکها بالغ به روستا برگشتند. عید ۱۴۰۱ به ناگهان، تمام تیرهای برق پر از لکلک شد. نمیدانستیم چطور به لک لکها کمک کنیم. تجربهای نداشتیم. از دوستان محیط زیستی پرسیدیم آنها گفتند برخی لاستیک کهنه به سر تیر میاندازند. یک ساعت بعد از اینکه سر تیر چراغ برق لاستیک گذاشتیم لکلکها آمدند. آنها دهها بار چوب آوردند و باد زد و لانه را خراب کرد. آقای کلنگری از فعالان محیط زیست اراک پیشنهاد داد که برایشان سبد آهنی بسازیم ولی برای این کار اداره برق باید همکاری کند و سیمهای برق را از بالای دکل پایینتر بیاورد. آقای محمدعلی خسروی رییس اداره برق بروجرد با جان و دل پای کار آمد و با اینکه برایشان هزینه بر بود این کار را کردند. عید ۱۴۰۱ اولین آشیانههای آهنی را نصب کردیم. لکلکها تا ۵ روز سراغ ۷ عدد آشیانه آهنی نیامدند. فکر کردیم ایده خوبی نبوده است. اما یک روز صبح دیدم که در تمام لانهها لک لک نشسته است. اما خشکسالی همان سال باعث شد لکلکها جوجههایشان را از لانه بیرون بیندازند. بحمدالله در سال ۱۴۰۲ لکلکها ۲۳ لانه درست کردند و همه جوجههایشان را نگه داشتند. هیچ تلفاتی هم نداشتیم چون تالاب خشک نبود. از ابتدای امسال تا الان با کمک خیرین و دوستداران محیط زیست ۶ لانه ساختیم. هر لکلکی که خانه بخواهد، چند روزی روی تیر چراغ مورد نظرش مینشیند. در واقع انگار به ما خبر میدهد و ما هم دست به کار میشویم. اهالی روستا به خنده به من میگویند بابای لکلکها، ولی کار اصلی را خیرین میکنند. به زودی ۴ لانه دیگر هم نصب خواهیم کرد.
لک لک ها انتخاب میکنند که روی کدام تیر برق خانه آینده شان ساخته شود مردم چطور کمک می کنند؟وقتی در پیج اینستاگرام اعلام میکنم که میخواهیم برای کللکی آشیانه بسازیم مردم به صورت مشارکتی هزینه ساخت لانه را پرداخت میکنند. افراد با نیت خیرات برای اموات پول ساخت را به دهیاری روستا میدهند. پارسال خواهر زوجی که سه شب بعد از شب عروسیشان در اثر گازگرفتگی فوت کردند، هزینه ساخت یک لانه را به نیت آنها پرداخت کرد. از بودجه دهیاری هم برای ساخت لانه استفاده میکنیم.
قبل از این لک لک ها لانه هایشان را کجا درست می کردند؟بزرگترهای ما میگویند که دهها سال قبل این روستا لکلکهای زیادی داشت. آنها درختهای بلند صنوبر و چنار لانه میساختند. اما با خشکسالی برای دو دهه لکلکها از روستا رفتند. سال ۵۲ پدرم راهی حج شد. بهار آن سال یک جفت لکلک روی تیربرق جلوی خانه پدرم لانه ساخت. اهالی آن دو جفت را حاجی لکلک صدا میکردند. بعدها که لک لک ها دیدند کسی کارشان ندارد روی بام خانهها هم لانه ساختند.
از لانه های باقی مانده از زلزله ۱۳۸۵ لک لکها فقط بهار و تابستان ها اینجا هستند؟سال ۸۵ زلزله آمد و بسیاری از لانهها خراب شد. تا پیش از آن لکلکها با سرما لانههایشان را ترک میکردند و بهار برمیگشتند ولی چند سال بعد دیگر تمام سال اینجا هستند.
آیا لک لک ها تلفاتی هم دادند؟بزرگترین عامل تلف شدن لکلکها ترانس برقی بود که سالی ۱۲-۱۰ بال را به کشتن میداد. اداره برق همکاری کرد و ترانس نزدیک تالاب را عایقبندی کرد و الان تک و توک پرنده مرده ببینیم.
مصالح خانه لکلکها از چیست؟لکلکها با چوبهای خشکی که در بستر تالاب رشد میکند لانه میسازند. بعضی وقتها هم دیدهایم که از لانه همسایهشان چوب میدزدند. روی آسمان دعوا هم میکنند و بالهایشان را به هم میزنند. تا حالا لکلکهای زخمی را هم با کمک فعالان محیط زیست تیمار هم کردهایم.
پرندههای زیادی از طبقات پایینی لانه لک لکها به عنوان خانه خود استفاده میکننداز جمله این گونهها میتوان به گنجشک خانگی، گنجشک درختی، سار، دلیجه معمولی، جغد کوچک، سبزقبای اروپایی، دمجنبانک ابلق، دمسرخ سیاه، کلاغ گردنبور و گنجشک سینهسیاه اشاره کرد آیا گونه دیگری از پرندگان هم میآیند؟
لکلکها وقتی در دو حالت منقارشان را به هم میزنند. یکبار وقتی است که جفتشان به خانه میآیند و دیگری وقتی که احساس خطر کنند. اواسط پاییز تا اوایل زمستان چند جفت درنا به تالاب میآیند و وقتی میخواهند روی تیرهای برق بنشینند، لکلک ها با صدا آنها را دور میکنند. برای تالاب پرندههای مهاجر مثل اگرت و حواصیل و ... میآیند.
شغل اهالی روستاهای مجاور با اهالی کپرجودکی فرق میکند؟شغل ما هم دامداری و کشاورزی است. ولی ما تصمیم گرفتهایم که در اراضی تالابی روستا کشاورزی نکنیم. قسمتهایی از تالاب در فصول گرم خشک میشود در دهه ۴۰ این زمینهای بین ۶ روستای اطراف تالاب صرفا برای دامداری و حصیربافی تقسیم شد. از دهه ۸۰ روستاییان مراتع را تغییر کاربری دادند. از سال ۱۴۰۱ با بالا رفتن قیمتها، اهالی روستاهای اطراف علاوه بر برنج، خیار هم کاشتند. اما ما اهالی روستای کپرجودکی تصمیم گرفتیم که بگذاریم تالاب برای حیات وحش منطقه باقی بماند. ادعای روستاییان اطراف تالاب این است که فقیرند و به پول خیار و برنج نیاز دارند. در حالی که این زمینها از دهه ۴۰ در اختیار کسانی بوده که دامهای زیاد داشتهاند. اهالی کم بضاعت روستاهای اطراف زمینی ندارند که بخواهند بکارند و سود کنند.
لانهای که اهالی کپرجودکی برای لک لک ها با آهن میسازند سود سالیانه مثلا کاشت خیار چقدر است که شما از آن گذشتید؟ به هر حال به نظر می رسد چون این تالاب با وجود ارزشهای زیستی بالا ثبت جهانی نشده وزارت کشاورزی و نیرو با کشت محصولات آب بر مشکلی نداشته باشند.سالها قبل اهالی روستاها با دامداری و نیبری امرار معاش میکردند و سالانه ۵ تن بیشتر گندم نمیتوانستند برداشت کنند. اما از زمان تغییر کاربری اراضی تالابی اوضاع تغییر کرده است. تا آنجا که می دانم یکی از روستاها ۴-۳ میلیارد تومان با گران شدن قیمت خیار درآمد داشته است. ما اهالی روستای کپرجودکی ترجیح میدهیم درآمد روستا از گردشگرانی باشد که برای دیدن طبیعت و لکلکها به اینجا میآیند. دو سال پیش که شروع کردیم به ساختن لانه برای لکلکها با کمک چند راهنمای گردشگری از مردم خواستیم به روستا بیایند. فکر میکردیم حدود ۱۵۰-۱۰۰ نفر مهمان داشته باشیم. از همسرم خواستم کمی آش و نان بپزد. استقبال خیلی خوب بود. حدود ۵۰۰ نفر آمدند ولی ما آماده نبودیم. به نظر ما اگر سازمانهای گردشگری، محیطزیست و استانداری حمایت کند. مثلا روستایمان را سنگفرش کنند، وام بدهند روستا را برای حضور گردشگر آماده کنیم تا از طریق گردشگر اشتغالزایی کنیم و جوانهایمان از روستا نروند.
کد خبر 847871 منبع: روزنامه همشهری برچسبها وزارت میراث فرهنگی و گردشگری حیوانات - حیات وحش سفر - گردشگری حیوانات - انقراض گونهها سازمان حفاظت محیط زیست محیط زیست ایران