تداوم ترانزیت از طریق بندر چابهار به افغانستان ضرورت اصلی ایران

به‌نظر می رسد دو کشور افغانستان و پاکستان برای افزایش مراودات تجاری علی الخصوص ترانزیت، صادرات و رفع نیازهای تجاری تلاش خواهند کرد، موضوعی که می‌تواند بر فرصت‌های تجاری ایران در افغانستان تاثیر منفی داشته باشد. - اخبار اقتصادی -

خبرگزاری تسنیم- طالبان گروهی سازمان یافته متشکل از قومیت های افغانستان است که از سال 1994 میلادی با هدف  حاکم شدن برکشور افغانستان با استراتژی پیاده سازی شریعت اسلامی اعلام وجود نمودند و به عنوان یک سازمان مذهبی با ایدئولوژی رادیکالی، به دنبال حاکم شدن بر این کشور بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این گروه عمدتاً از  قومیت پشتون  بوده و پشتون ها تقریباً قومیت غالب در کشور افغانستان هستند.

خاستگاه اصلی این قوم در جنوب افغانستان شهر قندهار در همسایگی پاکستان است. سران این گروه عمدتاً داری سبقه تحصیل در مدارس مذهبی پاکستان می باشند و 40 درصد از کل جمعیت  افغانستان را این قوم تشکیل می دهند؛ همچنین در پاکستان قومیت دوم غالب، پشتون ها هستند که تقریباً 14 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند و تفکری مشابه با پشتون های افغانستان دارند. بنابراین پیش بینی می گردد که روابط ایران، پاکستان و افغانستان به عنوان سه همسایه با پیشینه های فرهنگی و اقتصادی در یک مسیر و تحول جدیدی از این مراودات قرار گیرد. 

طالبان با این پشتوانه قومیتی، غالب در کشور افغانستان و قومیت دوم در کشور پاکستان که جمعیت آن ها فقط در کشور پاکستان  به بیش از 42 میلیون نفر می رسد و همچنین تفکرات و مشترکات مذهبی که با این کشور دارند، این طور به نظر می رسد که سطح تعاملات  این دو کشور در مسیر رونق همکاریها قرار گرفته، بنحوی که این نکته حائز اهمیت است که هماهنگ و توانمند بودن دو همسایه شرقی، ازین جهت که باعث تقویت مشترکات تجاری و تلاش برای برقراری امنیت مرزهای مشترک دو کشور می شود، مطمئناً در امنیت مرزهای شرقی ایران تاثیر مثبتی خواهد داشت. البته مشروط به این که سیاست دولت های حاکم مبتنی بر تنش زدایی و منافع مشترک مرزی و اقتصادی باشد.

به‌نظر می رسد دو کشور افغانستان و پاکستان برای افزایش مراودات تجاری علی الخصوص ترانزیت، صادرات و رفع نیازهای  تجاری تلاش خواهند کرد، موضوعی که می‌تواند بر فرصتهای  تجاری ایران در افغانستان تاثیر منفی داشته و تجارت را محدود به بازارچه های مرزی کند.

علی الخصوص کاهش کالای ترانزیتی از طریق مرزهای ایران به افغانستان و کاهش صادرات که منجر به از دست دادن بازار 30 میلیون نفری  ایران در افغانستان خواهد شد. بنابراین دور از ذهن نخواهد بود که افغانستان به تجارت از طریق بنادر کراچی وگ وادر بیشتر رغبت نشان دهد ضمن اینکه حاکم شدن طالبان در امنیت سرمایه گذاری چین در گوادر موثر بوده و عملاً باعث نزدیکی دو کشور افغانستان و چین با یکدیگر می‌شود.

البته عدم استقبال ساکنین ایالت بلوچستان از سیاستهای دولت مرکزی پاکستان موضوعی است که بررسی آن در این مقال نخواهد گنجید. بنابراین کشورهای چین، پاکستان و افغانستان مطمئناً در آینده به عنوان سه کشوری خواهند بود که مبادلات  اقتصادی را از طریق بنادر پاکستان ،چین و مرزهای خشکی گسترش خواهند داد و نتیجه آن کم تحرکی  توافقنامه ایران، هند و افغانستان در ضلع افغانستان و  شاید تبدیل به توافق دو جانبه  ایران و هند شود

برای برون رفت از این بحران بهترین حالت برای کشور ما درصورتی که توافقنامه چین و پاکستان مهمان جدیدی مانند افغانستان داشته باشد ایجاد توافقنامه 5 جانبه ایران، هندوستان، پاکستان ،چین و افغانستان بر اساس یک مدل همسایگی و منطقه ای با تکیه بر مشترکات، می باشد، تا در سایه این توافقنامه اختلافات بین کشور های عضو علی الخصوص چین و هندوستان  در گام های بعدی حل و فصل گردد.

با توجه به اینکه طالبان یک گروه مذهبی و نا آشنا با مولفه های تجارت هستند، لذا حداقل در  سالهای آغازین حکومت بر افغانستان در تجارت جهانی و ترانزیتی فاقد علم اقتصاد ،تجربه و نا آشنا با دیوانسالاری، قوانین و مقرارت، واردات و صادرات خواهند بود که با توجه به مهاجرت تجار و صاحبان پول و ثروت، آینده تجارت این کشور خصوصا در تامین کالاهای اساسی و مورد نیاز در کوتاه مدت غالباً به تجار پاکستانی و چینی واگذار خواهد شد که این چسبندگی تا سالیان طولانی حاکم خواهد بود بطوری که دو نکته منفی و خسارت را برای ایران به دنبال خواهد داشت .اولاً تجارت در افغانستان به تجار پاکستان و چین سپرده می شود که مطمئناً سهم صادرات ایران به افغانستان و انتقال کالاهای ترانزیتی کاهش خواهد یافت که در نتیجه در صورت تداوم  تحریم های ظالمانه آمریکا ،محدودیت های واردات ارز از طریق افغانستان بعنوان یکی از درگاههای ارز آوری دچار اختلال  خواهد شد. ثانیاً با ممنوعیت ترکیه برای مهاجرین افغانستان ،ایران به عنوان کشور هم زبان و مسلمان برای مهاجران افغانستان، اگر استقبالی هم نشان ندهد ولی ناچاراً می بایست آن ها را پذیرش نماید که در نهایت به آمار مهاجرین  فاقد حرفه تخصصی  افزوده  و بازار اشتغال نابسامان ایران را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد .    

طالبان برای به دست آوردن جایگاه بین المللی و نشان دادن وجهه مورد قبول جامعه جهانی  مطمئناً تا زمان محدودی برای ایجاد تغییر جزئی در نگاه جهانی ،به رویه های عرف و تا حدودی قوانین جوامع بین المللی به ظاهر پایبند خواهد ماند و احتمالاً در زمانی کمتر از یک  سال تسویه حساب های قومیتی، اعمال تفکرات مذهبی و در نهایت چهره افراطی گری خود را  نشان خواهد داد که خطرناکترین حالت ممکن این است که کشورهای مخالف سیاستهای راهبردی ایران در منطقه ،که امروزه و در آینده به عنوان شرکای منطقه ای و از حامیان  طالبان خواهند بود با اعمال فشار و دامن زدن بر افتراقات ضمن خروج ایران از مراودات اقتصادی با افغانستان و ناامن نمودن تجارت با این کشور  باعث تعارض و اختلاف مشابه در حوزه های غیراقتصادی با ایران خواهند شد و دور از ذهن نخواهد بود که به دنبال ناامنی در مرزهای ایران و تسویه حساب های منطقه ای به اقدامات علیه ایران، علی الخصوص در مرزها و درگاه های تجاری مبادرت نمایند.

مطمئناً با وجود شرکای جدید طالبان که میتوان پاکستان، چین و عربستان را به عنوان اصلی ترین آنها ذکر کرد نمی توان آینده ای پررونق برای تجارت افغانستان از طریق بنادر ایران متصور شد؛ ضمن این که هند به عنوان شریک تجاری ایران در سرمایه گذاری بندر چابهار برای ایجاد و دسترسی به بازارهای منطقه ای علی الخصوص      CIS  افغانستان جایگاه مستحکمی نخواهد داشت .

بنابراین قبل از ایجاد اشکاف‌های بیشتر  در سیاست خارجی با طالبان، می بایست تامل بیشتری نموده و راهکارها و تدابیر جایگزین را بجای تعارضات از طریق تسهیلات و ارائه خدمات مطلوب در مرزهای دو کشور پاکستان و افغانستان اجرا و پیاده سازی کرد و همچنین با وابسته کردن منافع ساکنین مرزها به تجارت مرزی از این ظرفیت بهره گیری نمود. که در کارگروه های تجاری- فرهنگی قابل مذاکره خواهد بود.

بهروز آقایی-مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: سازمان بنادر سازمان بنادر کشور افغانستان علی الخصوص منطقه ای دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۹۳۱۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بار ترانزیتی افغانستان به ترکیه از تهران گذشت/ آمادگی راه‌آهن برای حمل محموله‌های بعدی

راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران با اعلام عبور محموله تجاری ریلی افغانستان به مقصد ترکیه از ایستگاه راه‌آهن تهران، برای حمل محموله تجاری بعدی پس از کسب مجوزات لازم از سوی مراجع ذی‌ربط از جمله مرزبانی و گمرک، اعلام آمادگی کرد.

به گزارش ایسنا، روابط عمومی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد:

«با وجود عدم اخذ مجوزات لازم و عدم هماهنگی با راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، ۱۰ واگن محموله صادراتی کشور افغانستان به ترکیه که لکوموتیو آن توسط مجموعه موسوم به کنسرسیوم جدا شد و در مرز شمتیغ رها شده بود، روز پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت، توسط راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و با همراهی مرزبانی کشور به سمت مرز رازی در غرب کشور حمل شد.

همچنین راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را جهت حمل قطار دوم محموله تجاری پس از انجام تشریفات گمرکی و مرزبانی توسط صاحبان بار و شرکت فورواردر اعلام می‌کند.

در پی اطلاع‌رسانی‌های گذشته تاکید می‌شود متاسفانه مجموعه موسوم به کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان، بدون طی روال قانونی اعم از اخذ مجوزات مرزبانی و گمرک و همچنین عدم اخذ مجوز از راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان متولی حمل‌ونقل ریلی کشور، اقدام به ارسال تعدادی واگن با محموله تجاری به مرز شمتیغ و سپس رها کردن این ۱۰ واگن در شمتیغ کرده و تلاش کرد با فشارهای رسانه‌ای و توسل به برخی ادعاهای بعضا کذب، نسبت به عبور این بار از مسیر ریلی جمهوری اسلامی ایران اقدام کند.

در این راستا راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به‌رغم ناپختگی و بی‌صداقتی صورت‌گرفته از سوی کنسرسیوم، با لحاظ کردن مصالح ملی و با حسن نیت، حمل بخش اول محموله تجاری را روز پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت آغاز کرد و این محموله روز گذشته (شنبه ۱۵ اردیبهشت) از تهران نیز عبور کرده و اکنون در مسیر مرز رازی واقع در شمال غرب کشور است. همچنین راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود جهت حمل محموله تجاری بعدی را پس از کسب مجوزات لازم از سوی مراجع ذی‌ربط از جمله مرزبانی و گمرک اعلام می‌دارد.

راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تاکید می‌کند برقراری خط دائمی تبادلات تجاری ریلی با کشور افغانستان به ایران مستلزم انجام اصلاحات لازم روی خطوط ریلی افغانستان جهت رسیدن به استانداردهای مورد نیاز و همچنین انجام روال اداری و تشریفات قانونی لازم شامل اخذ مجوزهای مربوطه از مرزبانی، گمرک و راه‌آهن توسط فورواردرها خواهد بود.

راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در راستای سیاست دولت سیزدهم مبنی‌بر توسعه ارتباط با همسایگان، ضمن تاکید مجدد بر تمایل خود برای گسترش هرچه بیشتر حمل ریلی محموله‌های تجاری کشور افغانستان به صورت صادرات، واردات یا ترانزیت آمادگی خود جهت کمک به بهسازی و بازسازی خطوط مربوطه و تسریع در برقراری مبادلات تجاری ریلی میان دو کشور ایران و افغانستان را اعلام می‌دارد.»

بیشتر بخوانید

اولین قطار ترانزیتی افغانستان - ترکیه از ایران عبور می‌کند

اعلام آمادگی مجدد راه‌آهن جهت حمل بار ترانزیتی افغانستان به ترکیه

دومین قطار ترانزیتی افغانستان - ترکیه آماده حرکت است

به گزارش ایسنا، در روزهای گذشته اخباری مبنی بر ورود و توقف اولین قطار ترانزیتی افغانستان ـ ترکیه به خاک ایران منتشر شد. پس از آن راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد با توجه به رویکرد توسعه‌ای در حوزه کریدورهای بین‌المللی ریلی، اقدامات لازم جهت اعزام آزمایشی اولین قطار ترانزیتی از افغانستان به ترکیه انجام گرفت.

با وجود این هفته گذشته، جواد طاهرافشار ـ معاون کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان ـ در پاسخ به اینکه در صورت رفع مشکلات و انجام شدن تشریفات گمرکی، چرا همچنان بار متوقف است، گفته بود: تا زمانی که به ما اجازه ندهند لکوموتیومان به واگن متصل شود، یعنی مشکل هنوز حل نشده است.

انتهای پیام