نابودی ۲۵ میلیون مترمکعب آب زیرزمینی در آتش زاگرس
تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۹۹۴۱۲
همشهری- سیدمحمد فخار: هرسال معادل یکهشتم مخزن سد کرج و منابع آب زیرزمینی در آتشسوزیهای زاگرسی از دست میرود که این معادل آب مصرفی ۳۶۵ هزار ایرانی در یکسال است. مسعودمنصور، رئیس سازمان جنگلها، زاگرس را ذخیرهگاه ۴۰ درصد آب شیرین کشور دانسته است. اما بررسی روزنامه همشهری از وضعیت حریق در جنگلهای زاگرسی کشور مشخص کرده است که چگونه ذخایر آب شیرین کشور و سفرههای آب زیرزمینی کاهش یافته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اطلاعات رسیده به همشهری از سوی سازمان جنگلها نشان میدهد در دهه اخیر، ۷۰ درصد حریقهای جنگلی ایران در ناحیه رویشی زاگرس رخ داده است. از سال ۹۰ تا ابتدای سال ۱۴۰۰ طی دوره ۱۰ ساله، بهطور متوسط هر سال ۱۸ هزار هکتار از جنگلها و مراتع ایران درگیر آتش میشوند. این یعنی طی دهه۹۰، حدود ۱۸۰ هزار هکتار از منابع طبیعی ایران درگیر آتش شده است.
سهم منطقه زاگرسی از حریق جنگلی در دهه اخیر ۱۲۶ هزار هکتار بود و براساس پیشبینیها سالانه ۱۲.۶ هزارهکتار دیگر نیز به وسعت ازدسترفته زاگرس افزوده میشود. سال ۹۹ که سنگینترین سال درگیری با حریق جنگلها در ایران بود، ۲۱ هزار هکتار از جنگلهای کشور درگیر حریق شدند که سهم منطقه زاگرس ۱۴.۷ هزار هکتار بود. همچنین بررسی آمار امسال تا نیمه مرداد نشان میدهد ۸.۵ هزار هکتار از جنگلها و مراتع کشور دچار حریق شد که ۶هزار هکتار از این رقم مختص جنگلهای زاگرسی بود.
براساس آمار سازمان جنگلها، هر هکتار جنگل زاگرسی، سالانه قادر به ذخیرهسازی ۲ هزار مترمکعب آب در خاک است. حال اگر به بررسی منابع آب ازدسترفته تنها در اثر حریق درختان زاگرسی بپردازیم، باید گفت، سالانه ۲۵ میلیون مترمکعب از منابع آب زیرزمینی در زاگرس از بین میرود. این عدد سال گذشته نزدیک به ۳۰ میلیون مترمکعب بود و امسال نیز ۱۲ میلیون مترمکعب از منابع آب زیرزمینی از دست رفته است. در ۱۰ سال اخیر نیز ۲۵۲ میلیون مترمکعب آب شیرین زیرزمینی کشور تنها در منطقه زاگرسی از دست رفته است.
وسعت رویشگاههای زاگرسی در ایران ۶ میلیون هکتار است. این مناطق جنگلی همانند یک کاتالیزور عمل میکنند که پس از هر بارندگی قطرات آب را درون خاک جذب میکنند. در این رویشگاه، هر کجا که پوشش جنگلی وجود داشته باشد، امکان نفوذ آب در سطح خاک، سرچشمهها و قنوات را افزایش میدهد. به همین دلیل زاگرس از اهمیت بسیاری حتی در برخورداری کشور از منابع آب زیرزمینی برخوردار است. افزون بر این، جنگلهای زاگرسی بهعنوان بانک خزانه ژن گیاهی و جانوری ایران شناخته میشوند و ارزش اکولوژیک بالایی دارند.
طی سالهای اخیر زاگرس بیشترین خسارت را در حریق جنگلی دیده است. وقتی سطح جنگلها از بین برود، سرعت برخورد قطرههای باران به خاک افزایش یافته و خاکدانهها از هم میپاشند، این مسئله باعث فرسایش خاک میشود. از سوی دیگر چون خلل و فرجهای خاک گرفته شده و امکان نفوذ آب به خاک از بین رفته است سیلهای ویرانگر نیز در این منطقه خودنمایی میکنند. بسیاری از مناطق جنگلی که طی سالهای گذشته آتش گرفتند نیز شاهد بیشترین خسارات ناشی از جاریشدن سیلاب بودند. وقتی یک حریق جنگلی رخ میدهد، درختان ممکن است در هر بخشی آسیب ببینند و گاه برخی پس از چند ماه، دوباره جوانه میزنند اما شرایط برای جذب آب مفید آنها تا سالها ممکن نخواهد شد.
زاگرس ذخیرهگاه ۴۰ درصد آب شیرین کشور است و از این منظر، بزرگترین ذخیرهگاه آب کشور محسوب میشود. مسعود منصور، رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، دیروز در اینباره گفت: ۴۰ درصد از آب شیرین کشور توسط پوشش گیاهی زاگرس ذخیره و بهتدریج آزاد میشود. رشتهکوههای زاگرس دیوارههایی دارد که رویشگاه گیاهان مختلف است اما ۷۰ درصد گیاه غالب این منطقه درختان بلوط هستند. برخی از این درختان ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال قدمت دارند و حتی در میان آنها درختان چندهزارساله هم به چشم میخورد. این جنگلها تأثیر مهمی در هوای کشور دارند و روی بیوسفر اثر میگذارند. ازدستدادن این رویشگاهها رطوبت هوا را پایین میآورد و هوا در کشور ما خشکتر میشود. این درختان تامینکننده سفرههای زیرزمینی هستند و از آنها حفاظت میکنند. ازبینرفتن درختان باعث میشود که روانابها کنترل نشوند و سیل و ویرانی بهوجود بیاید.
رویشگاه زاگرس بیش از همه با درختان بلوط شناخته میشود. ارزش اکولوژیک یک درخت بلوط هماکنون و براساس بررسیها و ارزیابیهای سازمان جنگلها، حدود یک میلیارد تومان برآورد شده است. هر هکتار جنگل بلوط، سالانه تا ۲ هزار مترمکعب آب را در فصل بارندگی ذخیره میکند که منبع قابلتوجهی در شرایط کمآبی کشور محسوب میشود. منطقه زاگرس ۳۰ میلیون هکتار وسعت دارد که در این وسعت، ۶ میلیون هکتار جنگل است که تیپ غالب جنگل نیز درختان بلوط هستند. درخت بلوط، گونه مقاوم و خشکیپسند است که وجود آن در ایران قدمتی بیش از ۵۵۰۰ سال دارد. فقط ۷ درصد مساحت کل کشور را پوششهای جنگلی تشکیل میدهند که ۹۳ درصد مابقی آن خشک و نیمهخشک و پوشش گیاهی آن نیز بسیار کم است؛ بنابراین وجود هر یک درخت نیز اهمیت بسزایی دارد. هر درختی که در منطقه زاگرس، به دلایل مختلف، اعم از آتشسوزیهای عمدی، غیرعمدی یا حتی قطع آنها از دست میرود، کشور به سمت بیابانیشدن سوق داده میشود.
میزان آبی که حریق درختان زاگرسی مانع از ذخیره آن در سفرههای آب زیرزمینی میشود اگر معادلسازی شود، عمق فاجعه مشخصتر میشود. برای معادلسازی از ۲ مقیاس سد کرج و سرانه مصرف روزانه استفاده میکنیم. مخزن سد امیرکبیر کرج ۲۰۵ میلیون مترمکعب ظرفیت دارد. همچنین سرانه مصرف آب هر ایرانی در سال ۶۹۰ مترمکعب است. بدینترتیب با درنظرگرفتن منابع ذخیره آب تخریبشده مشخص میشود که در آتشسوزیهای زاگرسی حدود یک هشتم حجم مخزن سد کرج منابع آبی از دست میرود که این معادل مصرف سالانه ۳۶ هزار ایرانی است. از سوی دیگر طی ۱۰ سال اخیر بیش از حجم مخزن سد کرج ، منابع ذخیره آب در کشور از دست رفته که معادل آب مصرفی ۳۶۵ هزار ایرانی در یک سال است.
کد خبر 622293 برچسبها منابع طبیعی محیط زیست ایرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: منابع طبیعی محیط زیست ایران منابع آب زیرزمینی جنگل های زاگرسی میلیون مترمکعب سازمان جنگل ها هزار هکتار آب شیرین کشور منطقه زاگرس مترمکعب آب حریق جنگل ذخیره گاه دست رفته سد کرج
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۹۹۴۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افت تراز آب های زیرزمینی در کهگیلویه/توقف کشت برنج با آب زیرزمینی
سید هادی خاضعی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: به دلیل اهمیت مسئله آب در کشور دولت سیزدهم تلاشهای زیادی را برای رفع چالشهای این بخش انجام داده است.
وی با اشاره به بخشی از این اقدامات در شهرستان کهگیلویه تصریح کرد: پروژههای آبی در شهرستان نسبت به دورههای گذشته از لحاظ تخصیص اعتبار مالی و پیشرفت فیزیکی نسبتاً خوب هستند و امیدواریم در آینده نزدیک شاهد اتمام عملیات اجرایی و بهره برداری برخی از این پروژهها در شهرستان باشیم.
خاضعی هشدار داد: در بخش آبهای زیرزمینی شهرستان متأسفانه شاهد افت تراز آب هستیم و وضعیت منابع آب زیرزمینی نسبت به فروردین ماه سال گذشته و شرایط نرمال ۶ تا ۸ درصد کاهش داشته است.
وی ادامه داد: ممنوعیت کشت برنج تحت پوشش چاههای کشاورزی یکی از درخواستهای جدی برای جلوگیری از افزایش افت آبهای زیرزمینی است.
خاضعی افزود: برداشت آب از چاهها برای انجام کشت برنج در حال آسیب زدن به سفرههای زیرزمینی است.
وی تاکید کرد: باید کشت برنج با استفاده از آبهای زیرزمینی در شهرستان متوقف گردد.
رئیس امور منابع آب شهرستان کهگیلویه گفت: نصب کنتور هوشمند بر روی چاهها افزون بر کنترل و نظارت بر میزان برداشت آبهای زیرزمینی از اضافه برداشت آبهای این منابع به شدت جلوگیری میکند.
خاضعی افزود: با نصب کنتور هوشمند کشاورزان بیشتر از پروانه بهره برداری نمیتوانند از چاهها آب برداشت کنند.
وی در این نشست با اشاره به مشکلات ایستگاههای پمپاژ و سرآب بند جوهای سنتی ابراز داشت: این موضوع یکی از دغدغههای برخی از کشاورزان شهرستان بوده که نیاز به بررسی و همکاریهای لازم نسبت به ترمیم آنها وجود دارد.
خاضعی صیانت از منابع آبهای زیرزمینی و جلوگیری از حفر چاه غیرمجاز و پرو مسلوب المنفعه نمودن چاههای محفوره غیرمجاز را با توجه به اهمیتی که در جلوگیری از تشدید افت آبهای زیرزمینی و کاهش منابع آبی و ایجاد فرو چالهها و فرونشست زمین دارد، بسیار حائز اهمیت دانست.
رئیس امور منابع آب کهگیلویه پر و مسلوب المنفعه نمودن چاههای محفوره غیرمجاز، نصب کنتور هوشمند بر روی چاهها و تمدید پروانهها را از اولویتهای کاری اداره مربوطه عنوان کرد.
کد خبر 6088552