از امید می‌سرود و راوی نومیدی‌ها بود
تاریخ انتشار: ۴ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۹۲۴۱۴۵
نام شاعرانه‌اش «امید» بود اما هم از امید می‌سرود و هم راوی نومیدی‌ها بود. هم چیره‌دست در شعر کلاسیک بود و هم از ستون‌های شعر نو.
به گزارش ایسنا، در یادداشتی در عصر ایران به قلم مهرداد خدیر، روزنامه‌نگار، آمده است: «۳۱ سال پیش و در چهارم شهریور ۱۳۶۹ خورشیدی، مهدی اخوان ثالث (م. امید) تنها سه هفته پس از بازگشت از اولین و آخرین سفر خارجی خود (برای شعرخوانی) درگذشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
همان گونه که از میان صدها شاعر برجستۀ ایران طی هزار سال پنج تن شاخص‌ترند: فردوسی، مولانا، حافظ، سعدی و نظامی و اگر بخواهیم به ۶ برسانیم البته خیام (و این به معنی نادیده‌انگاشتن عطار و منوچهری و دیگران نیست) از شاعران هم‌روزگار که قالب‌ها را شکستند و مفاهیم نو را وارد شعر پارسی کردند نیز پنج تن را باید نام برد: نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرخزاد و سهراب سپهری.
امتیاز اخوان در این جمع آن است که با شعر کهن نیک آشنا بود و اگر می‌خواست می‌توانست در شعر کلاسیک هم سرآمد شود. خراسانی بود و به فردوسی وفادار و بیش از ادبیات، دغدغۀ زبان داشت؛ هر چند نمی‌دانم مانند شاملو به جداسازی ادبیات و زبان باور داشت یا نه.
مراد شاملو این بود که زبان وسیلۀ ارتباط و توسعه است و باید سرراست باشد و به همین خاطر در روزنامه‌نگاری واژه‌های مطنطن به کار نمی‌برد و مفاهیم عامیانه و فرهنگ کوچه را در ترجمه وارد می‌کرد و نمونۀ اعلای آن برگردان اوست از دُن آرام. ادبیات اما زیبایی‌های کلامی است و اخوان که بر هر دو چیره بود فردوسی‌وار به غنای زبان فارسی می‌اندیشید و برای پویایی آن می‌کوشید و چه نیکو منزلی یافت که پس از مرگ در آرامگاه توس خفت؛ همان جا که اکنون محمدرضا شجریان هم غنوده است.
برای معرفی اخوان ثالث البته اینها همه زیاده است؛ چرا که شعر او خود سخن می‌گوید که چه کرده و که بوده است؛ چندان که وقتی ۳۱ سال پیش درگذشت، محمدرضا شفیعی کدکنی، اسماعیل خویی، مرتضی کاخی و غلامحسین یوسفی این گونه پیام دادند:
«بیا با هم بگرییم، ای چو من تاریک. درگذشتِ مهدی اخوان ثالث (م. امید) را که هر عنوانی بر او بیفزاییم، از پایگاه او کاسته‌ایم، به اطلاع جامعۀ فرهنگی ایران می‌رسانیم.»
نگاهی به اسامی نشان می‌دهد چه طیف متنوعی دوستان نزدیک اخوان بوده‌اند و کافی است بدانیم با آن که به خاطر سخنرانی شاملو در دانشگاه برکلی میانشان شکراب شده و به او تاخته بود اما در سالگرد او شاملو چنین پیامی نوشت:
«باور نمی‌کنم که امروز سالگرد اخوانِ شاعر باشد، چون مرگ شاعر را باور نمی‌کنم ، اگر شاعر بمیرد، شعر می‌میرد؛ همچنان که مردن چراغ، به‌سادگی، مرگ نور است، پس اخوانِ شاعر درنگذشته است. چون او - یک کلام - درنگذشتنی است.
جانش را نفس به نفس مایه‌دست جاودانگی خود کرده، صدا به صدای ملّت خود افکنده، مشعلش گذرگاهی چهل ساله از معبر تاریخی ما را تا قرن‌ها بعد چراغان کرده، به عبارتی: ماده‌ای ناپایدار به نیرویی پر تپش مبدل شده است.
ما همه درمی‌گذریم. نه شکوه‌ای است و نه اعتراضی. امّا او داربست بلند نام و مفهوم ملّتی است که ماییم. پس به سوگش نمی‌نشینیم. گرد هم آمده‌ایم تا نام بلندش را که هم اکنون تداعی‌کننده بخش عمیقی از فرهنگ ما شده است، حرمت بگذاریم.
به او سلام می‌کنم. حضورش محسوس است. پیش پایش برمی‌خیزم.»
با این همه شاید زیباترین توصیف اخوان را در شعر سیمین بهبهانی بتوان یافت و شاید اشاره به او در این متن جبران دو نکته باشد: یکی آن که در ۲۸ مرداد به سالگرد درگذشت نیمای غزل نپرداختم و دیگری این که اگر قرار باشد ۵ تنِ بالا را به ۶ افزایش دهیم او را می‌توان و افزودن، سِزَد:
ای قهرمانِ عرصۀ شطرنجِ باخته
وز باختن، حماسۀ مردانه ساخته
بردش همین بس است و فزونش به کار نیست
مردی که پاک باخته، پاکی نباخته
اگر خرده می‌گیرید که دربارۀ شاعری نوشته‌ای و از دیگران گواه می‌آوری، حال آن که شعر خود او گواه است، حق با شماست و این هم از خود اخوان ثالث:
هر چه می‌خواهی بگو، از هر چه می‌خواهی
هر چه خواهی کن، تو خود دانی
گر عبث یا هر چه باشد چند و چون
این است و جز این نیست
مرگ گوید: هوم! چه بیهوده!
زندگی می‌گوید: اما باز باید زیست
باید زیست
باید زیست!
و چون اشاره شد که در شعر کلاسیک هم بسیار چیره‌دست بود یک نمونه از این دست اگر چه موسم عید نیست و اگر هم بود با مرگ روزانه صدها تن در پی ابتلا به کرونا نبود:
عید آمد و ما خانۀ خود را نتکاندیم
گردی نستردیم و غباری نستاندیم
دیدیم که در کسوت بخت آمده نوروز
از بیدلی وی را ز در خانه براندیم
آفاق پر از پیک و پیام است، ولی ما
پیکی ندواندیم و پیامی نرساندیم
من دانم و غمگین دلت، ای خسته کبوتر
سالی سپری گشت و ترا ما نپراندیم
صد قافله رفتند و به مقصود رسیدند
ما این خرک لنگ زجویی نجهاندیم
از نه خم گردون بگذشتند حریفان
مسکین من و دل در خم یک زاویه ماندیم
توفان بتکاند مگر «امید» که صد بار
عید آمد و ما خانه خودرا نتکاندیم»
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: مهدي اخوان ثالث اخوان ثالث
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۹۲۴۱۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
در مستند «آقای خاص»؛فرزاد حسنی راوی ناگفته‌های زندگی سرمربی تیم ملی شد
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به نقل ازروابط عمومی پروژه، قسمت جدید برنامه «کافه مستند» امشب جمعه هفتم اردیبهشت با گفت‌وگو درباره مستند «آقای خاص» از شبکه افق پخش می‌شود.
این مستند به کارگردانی سجاد ترابی تلاش دارد اطلاعات تازه ای درباره محمد بنا سرمربی اسبق تیم ملی کشتی فرنگی ملقب به آقای خاص کشتی ایران ارایه دهد و با روایت ناگفته هایی به فراز و فرودهای زندگی حرفه ای این مربی محبوب کشتی بپردازد؛ ضمن اینکه فرزاد حسنی نیز راوی این مستند است.
«آقای خاص» مستندی نیمه بلند است که در هفدهمین جشنواره مستند «سینماحقیقت» حضور داشت و قرار است برای نخستین بار از تلویزیون پخش شود.
بعد از پخش این مستند، در میز نقد «کافه مستند» داوود مرادیان و مهدی انصاری میزبان سجاد ترابی، کارگران این اثر هستند و درباره مسایل فنی این فیلم و همچنین نکات مربوط به مستندهای ورزشی گفت‌وگو می کنند.
در میز محتوایی برنامه نیز داوود مرادیان میزبان علی محمدی قهرمان کشتی فرنگی و همچنین مدیر تیم‌های ملی کشتی خواهد بود تا درباره محمد بنا و ویژگی‌های این اسطوره کشتی ایران با یکدیگر صحبت کنند. در میز مستند برنامه نیز امیر مهریزدان مدیر پیشین مرکز مستند سوره که به تازگی ماموریت دو ساله‌اش در این مرکز به اتمام رسیده مهمان برنامه است تا درباره مسایل جاری حوزه مستند و مشکلات مستندسازان گفت‌وگو کند.
«کافه مستند» به تهیه کنندگی محمدعلی محمددوست و با اجرای داوود مرادیان در گروه مستند شبکه افق تولید می شود و تلاش می کند نگاه متفاوتی به مقوله مستند داشته باشد.
«کافه مستند» هر هفته جمعه شب ها ساعت ۲۱ از این شبکه پخش می شود.
۲۲۰۵۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900032
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»