پیشخوان خزان‌زده مطبوعات در استان‌ها
تاریخ انتشار: ۸ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۹۵۸۷۳۶
همشهری آنلاین-گروه استانی:
از گذشته‌های دور یکی از مراکز توزیع و ارائه نشریات کشور، دکه‌های مطبوعاتی هستند. دکه‌داران ازجمله فعالان عرصه مطبوعات به‌شمار می‌روند که تاکنون کم‌تر موردتوجه قرارگرفته‌اند و البته با مشکلات زیادی هم دست و پنجه نرم می‌کنند و معمولا گلایه‌هایشان در مطبوعاتی که خودشان توزیع‌کننده‌اش به‌حساب می‌آیند، منعکس نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چهارمحال وبختیاری
فضای‌مجازی در رکود فعالیت دکه‌های روزنامه‌فروشی چهارمحال‌وبختیاری تأثیر به‌سزایی داشته است، به‌طوری‌که از 13دکه روزنامه‌فروشی در مرکز این استان، برخی با رکود شدید مواجه‌اند و با چندمنظوره‌کردن این دکه‌ها ازجمله با فروش برخی مواد خوراکی کسب روزی می‌کنند. به‌گفته رئیس سازمان مشاغل شهرداری شهرکرد، بسیاری از دکه‌داران در سال‌های اخیر درخواست جابه‌جایی یا چندمنظوره کردن دکه‌ها را داشته‌اند، چراکه درآمد آنها از روزنامه‌فروشی بسیار ناچیز است و جوابگوی کرایه این دکه‌ها نیست. «حسن رییسی» یکی از دکه‌داران باسابقه شهرکرد است که اعتقاد دارد پیش از همه‌گیری ویروس کرونا کار بسیاری از دکه‌های روزنامه‌فروشی تمام شده بود، چراکه فضای‌مجازی نقش زیادی در کاهش فروش روزنامه‌ها و مجله‌ها داشت و بسیاری از دکه‌داران نمی‌توانستند کرایه خود را پرداخت کنند و به تعطیلی کشیده شدند یا اینکه در کنار روزنامه به فروش دیگر محصولات پرداختند.
کرمان
دکه‌های روزنامه‌فروشی کرمان که روزگاری صف مشتریان اول صبح را به خود دیده بود، حالا با وجود کرونا مشتریان انگشت‌شماری دارند و باید مجله‌های پرمخاطب که ماه‌ها یا سال‌ها در دکه‌ها خاک خورده‌اند را باعنوان «مجله باطله سه عددی» با یک‌دهم قیمت به فروش برسانند. اما دراین میان برخی سودجویان کاسبی پر رونقی به‌راه انداخته‌اند و بازار خرید و فروش کاغذ باطله داغ است. تیراژ بالایی از روزنامه‌ها قبل از نشستن روی گیشه‌ها و پیش از اینکه خطی از آنها خوانده شود، به دست دلالان کاغذ باطله می‌رسد و با قیمت‌های بالا به مغازه‌داران مرغ و ماهی‌فروشی، سبزی فروشی‌ها، کارواش، رنگرزی‌ها و ... فروخته می‌شود.
آذربایجان‌غربی
آذربایجان‌غربی یکی از استان‌های برتر در زمینه تعداد دکه‌های مطبوعاتی به نسبت جمعیت است، اما تعداد این دکه‌ها مرتبا درحال کاهش است؛ درحالی‌که در سال۱۳۹۵ تعداد دکه‌های مطبوعاتی استان درحدود۲۱۰دکه بود، اکنون این رقم درحال‌حاضر با تعطیلی تعدادی از این دکه‌ها، به‌حدود 180مورد رسیده که حدود ۶۰دکه در ارومیه فعال است. قدیمی‌ترین دکه‌های مطبوعاتی این شهر در میدان شهرداری و اطراف بازار قدیمی ارومیه فعالیت می‌کنند که در سال‌های گذشته بیشتر به فروش نشریات مشغول بودند، اما اکنون بخش زیادی از درآمد این دکه‌ها از فروش سیگار و تنقلات تأمین می‌شود. به‌گفته برخی دکه‌داران، فروش روزنامه و نشریه برای آنان هیچ سودی ندارد و حتی کفاف اجاره پایین دکه را هم نمی‌دهد. این درحالی‌است که با گسترش نشریات الکترونیک، فروش رسانه‌های مکتوب کاهش چشمگیری داشته و اداره‌ها بیشترین خریداران نشریات هستند. همچنین با کاهش آگهی‌ها که منبع اصلی درآمد نشریات محلی را تشکیل می‌دهند، انتشار منظم این نشریات و همچنین تیراژشان به یک‌سوم ۱۰سال گذشته رسیده‌است.
هرمزگان
درحال‌حاضر کم‌تر از 30دکه مطبوعاتی در هرمزگان فعالند که همه آنها در بندرعباس قرار دارند و شهرستان‌های دیگر استان فاقد کیوسک مطبوعاتی هستند. علاوه بر کم‌توجهی و همراهی نکردن مسئولان مربوط در توزیع محصولات مطبوعاتی، می‌توان گرانی کاغذ و همه‌گیری ویروس کرونا را نیز در رکود فعالیت دکه‌داران در استان موثر دانست. «عباس لاری‌زاده» یکی از روزنامه‌فروشان باسابقه بندرعباس است که روزنامه‌فروشی را از مغازه‌ای در میدان قدس این شهر آغاز کرد و در روزگاری که مردم تنها ازطریق روزنامه اخبار جهان را دریافت می‌کردند، این مغازه پایگاهی برای جوانان و افراد سالمند بود تا روزنامه‌ها و مجلات را تهیه کنند. وی 30سال دراین مکان جوانی خود را صرف فروش روزنامه، مجله و اقلام فرهنگی کرد و به‌دلیل علاقه‌اش در رشته ارتباطات به تحصیل پرداخت و اکنون مدرک کارشناسی این رشته را دارد. همچنین بیش‌از 80درصد از نشریات کشوری در بندرعباس ازسوی لاری‌زاده توزیع می‌شود.
آذربایجان‌شرقی
نخستین دکه‌های مطبوعاتی آذربایجان‌شرقی 2دکه در بازار و خیابان فردوسی تقاطع «تربیت» تبریز بودند که در اوایل دهه ۱۳۱۰شمسی راه‌اندازی شدند. از آن پس تعداد دکه‌ها بیشتر شد و در دیگر شهرهای استان نیز فروش مطبوعات رونق گرفت. در اوایل دهه۷۰شمسی این دکه‌ها در استان به بیش‌از۳۰۰مورد رسید، اما با گسترش فضای‌مجازی، هر روز از آنها کاسته شد و حالا به ۲۰۵دکه رسیده که ۷۵مورد آن در تبریز فعال است. این دکه‌ها معمولا ۳۰تا۵۰عنوان نشریه و روزنامه می‌فروشند، اما باتوجه به تیراژ پایین روزنامه‌های محلی، فروش این دکه‌ها نیز بسیار کم و به‌طور میانگین، روزانه ۲۰۰تا۳۰۰جلد است. دراین میان برخی دکه‌داران اقدام به توزیع نشریات با موتور یا دوچرخه هم می‌کنند، اما با کاهش تعداد مشتریان مشترک شده، کار آنان هم از سکه افتاده‌است. بیشتر دکه‌داران تبریزی درآمد ثابتی ندارند و مجبور به فروش چای، سیگار و تنقلات هستند و بخش زیادی از نشریه‌ها برگشت داده می‌شود.
کردستان
در استان کردستان سنندج 39دکه، سقز 5دکه، دیواندره 2دکه و بیجار هم 2دکه مطبوعاتی فعال دارند و تعداد این دکه‌ها در کامیاران به 4دکه، در مریوان به 7دکه، درقروه به 4دکه و در دهگلان به4دکه می‌رسد و بانه و موچش هرکدام، یک دکه مطبوعاتی دارند. در سروآباد هم 10سالی می‌شود که دکه روزنامه‌فروشی ندارد. این درحالی‌است که ساماندهی دکه‌های مطبوعاتی به‌تنهایی از عهده اداره فرهنگ و ارشاداسلامی خارج است و دکه‌داران کردستانی معتقدند دیگر دستگاه‌های متولی ازجمله مدیریت‌شهری نیز باید آنها را دراین مسیر همراهی کنند. درچنین شرایطی اما وجود متولیان متعدد در اداره دکه‌های مطبوعاتی، به مشکلی اساسی برای ساماندهی آنها تبدیل شده‌است، چراکه بسیاری از دکه‌داران، صاحبان اصلی نیستند و با اجاره این دکه‌ها به امرارمعاش می‌پردازند. نداشتن بیمه و استقبال نکردن مردم از مطبوعات، مهمترین دلیل تغییر رویه دکه‌های مطبوعاتی است و دکه‌داران در کنار مطبوعات و روزنامه‌ها، موادغذایی، سیگار و تنقلات نیز می‌فروشند. همچنین قدیمی‌ترین دکه‌های مطبوعاتی کردستان در خیابان فردوسی، آزادی و آبیدر واقع شده‌اند.
خراسان‌رضوی
درحال‌حاضر 200دکه مطبوعاتی در مشهد وجود دارد، اما این آمار در سایر شهرهای استان بسیار کم است و درمجموع تعداد دکه‌های مطبوعاتی خراسان‌رضوی از 300 تا 350عدد بیشتر نمی‌شود. این درحالی‌است که تیراژ روزنامه‌ها نسبت به سال‌گذشته حدود 60 یا 70درصد کاهش یافته و گرانی نشریات و مشکلات اقتصادی هم سبب کاهش رغبت مردم برای خرید نشریات شده‌است.ازسوی دیگر بیشتر مردم ازطریق فضای‌مجازی به مطبوعات دسترسی دارند و کم‌تر به سراغ نشریات کاغذی می‌روند. «محمود و احمد یادگاری» دو برادر مشهدی هستند که از سن 15سالگی و به‌مدت 55سال است که به فروش جراید مشغول هستند. در گذشته در مشهد 2مغازه مطبوعات‌فروشی وجود داشت و بقیه به‌صورت دکه‌هایی سر چهارراه‌ها نشریات را عرضه می‌کردند.
همدان
استان همدان 32دکه مطبوعاتی دارد وهیچ‌یک از شهرستان‌هایش بدون دکه نیستند. اگرچه گسترش فضای‌مجازی از میزان خرید نشریات کاسته، اما باید به تعداد این دکه‌ها، که به نسبت جمعیت همدان کم است، اضافه کرد تا دسترسی به نشریات مکتوب و رغبت به مطالعه بیشتر شود. درچنین شرایطی هنوز برخی نشریات علاقه‌مندان خاص خود را دارند و شهروندان هنوز به دریافت اشتراک روزنامه‌ها پایبند هستند. براساس مطالعه پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد، در سال‌گذشته حدود 25درصد از شهروندان همدانی اعلام کرده‌اند روزنامه و مجله می‌خوانند. 42درصد گروه اول نشریات را به‌صورت الکترونیک می‌خوانند و 58درصد نیز ترجیح می‌دهند روزنامه کاغذی مطالعه کنند. از آن‌جاکه مجوز برپایی دکه مطبوعاتی ازسوی شهرداری صادر می‌شود و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد صرفا مجوز توزیع صادر می‌کند، طی‌کردن مراحل اداری برای دریافت مجوزها دشوار است و درصورت تسهیل صدور مجوزها، می‌توان به افزایش تعداد دکه‌های مطبوعاتی امیدوار بود. «پورانجلاسی»، «یزدانی» و «نراقی» از قدیمی‌ترین دکه‌داران همدان هستند، اما «عزیزآقا طریقت‌یاب» به‌عنوان قدیمی‌ترین روزنامه‌فروش همدان محسوب می‌شود که بزرگداشت او در هفته خبرنگار امسال توسط یکی از نشریات خصوصی برگزار شد.
قم
چند سال قبل 21دکه مطبوعاتی فعال در شهر قم وجود داشت و برای 40دکه دیگر نیز جانمایی شده بود، اما نه‌تنها هیچ دکه‌ای دراین شهر اضافه نشده، بلکه دکه‌های موجود نیز هرسال کم‌تر شده اند. درحال‌حاضر 2شهرستان کهک و جعفرآباد و شهرهای سفلچگان، قنوات و دستجرد کیوسک مطبوعاتی ندارند و تنها شهر قم است که کم‌تر از 10کیوسک مطبوعاتی دارد و البته تعدادی از آنها هم فعال نیستند. یکی از دلایل این موضوع، به مزایده گذاشتن دکه‌ها ازسوی شهرداری است. دکه‌های موجود در ورودی شهر و مکان‌های پرتردد هم به‌دلیل بالابودن اجاره‌ها، به سوپرمارکت‌های کوچک تبدیل شده‌اند. هیچ‌یک از دکه‌های مطبوعاتی در قم تنها به عرضه نشریات اختصاص ندارند، چراکه کاهش اقبال شهروندان به روزنامه‌خوانی و افت تیراژ رسانه‌های چاپی، سبب شده درآمد دکه‌داران کاهش یابد، به‌گونه‌ای که اگر سیگار و اقلام خوراکی دراین دکه‌ها عرضه نشود، درآمد ناشی از فروش مطبوعات هزینه اجاره آنها را تأمین نمی‌کند. همچنین دکه‌داران قمی بیمه نیستند و ازاینکه حرفه آنها درحال تغییر کاربری است، نگرانند. روزنامه‌های محلی نیز تولیدات چاپی خود را به‌صورت رایگان در اداره‌ها و مجموعه‌های مختلف توزیع می‌کنند و فروش مطبوعات در دکه‌ها نزدیک به صفر شده‌است.
مازندران
مازندران با ۱۷روزنامه محلی، پس از تهران دومین استان کشور در تعداد روزنامه‌های استانی است و حدود ۶۰هفته‌نامه نیز مجوز فعالیت دارند که این استان را در زمره پرنشریه‌ترین استان‌های کشور قرار می‌دهد. در چنین شرایطی انتظار می‌رود دکه‌های مطبوعات استان پویا باشند، اما واقعیت، جور دیگری است. طی سال‌های اخیر به‌دلیل کاهش فروش و مشکلات شغلی مانند نداشتن بیمه و زیان ناشی از فروش نرفتن نشریات، برخی دکه‌ها تعطیل شده‌اند و بسیاری نیز عملا کاربری خود را به سمت فروش موادغذایی، سیگار، کتاب و ارائه خدماتی مانند فتوکپی تغییر داده‌اند تا درآمدزا شوند. مازندران حدود 50دکه مطبوعاتی دارد که بیشترین آنها به ترتیب در ساری، بابل و قائمشهر قرار دارند. دکه‌های میدان شهدا، میدان امام‌خمینی(ره) خیابان مازیار، بلوار تبرستان و خیابان فردوسی در ساری از شاخص‌ترین دکه‌های مطبوعاتی مرکز استان هستند. در قائمشهر نیز برخی باجه‌ها مانند باجه بازارعلی، از مراجع اصلی تهیه نشریات هستند. همچنین میزان فروش نشریات دراین باجه‌ها در چند سال اخیر به‌شدت کاهش یافته و حتی در برخی موارد به صفر رسیده است. فروش نشریات محلی نیز در دکه‌های این استان عملا جایگاهی ندارد.
فارس
همه‌گیری ویروس کرونا و پایین آمدن تیراژ روزنامه‌ها و نشریات تأثیر زیادی بر کسب‌وکار دکه‌داران مطبوعاتی درچند سال اخیر داشته‌است. در شیراز اما شرایط برای دکه‌داران چندان مناسب نیست و بیشتر آنان که مستأجر هستند، معتقدند چندسالی است ازپس هزینه‌ها برنمی‌آیند. مستأجران این دکه‌ها توان پرداخت هزینه‌ها و اجاره‌بهارا ندارند؛ اجاره‌بهایی که کم هم نیست و باید با واسطه به مالک اصلی پرداخت شود و جدا از هزینه ناچیزی است که با عنوان خدمات شهری از مالکان این دکه‌ها گرفته می‌شود. بیشتر فعالان این صنف به‌دلیل نداشتن پس‌انداز، بیمه نیستند و آن دسته‌ای هم که بیمه بودند، به‌دلیل پرداخت‌نشدن بیمه‌شان به‌زودی با مشکلات جدیدی روبه‌رو خواهند شد. یکی از دکه‌داران قدیمی شیراز با گلایه از وضعیت فعلی می‌گوید که با گران‌شدن روزنامه‌ها و کاغذ و کم‌شدن اشتیاق مردم به خرید روزنامه، درآمد ما سال به سال کم‌تر شد، اما بازهم حسرت همان روزها را می‌خوریم. اگر کرونا نکشد، استرس اجاره دکه، اجاره خانه و چندین قسط و وام دیگر ما را خواهد کشت، چون با تعرفه 10درصدی از فروش نشریاتی که تعداد صفحات و تیراژ و فروش‌شان روزبه‌روز کم‌تر می‌شود، نمی‌شود چرخ زندگی را چرخاند.
اردبیل
در استان اردبیل 57دکه مطبوعاتی وجود دارد که از این تعداد، 12دکه در شهرستان‌ها و 45دکه نیز در مرکز استان فعال است. البته از دکه‌های مرکز استان 5دکه دایر مقابل بیمارستان‌ها، تنها اقلام بیمارستانی عرضه می‌کنند. برخی شهرستان‌ها مانند کوثر، نیر، انگوت و سرعین هم دکه مطبوعاتی ندارند و شهروندان برای مطالعه مطبوعات به کتابخانه‌ها مراجعه می‌کنند. در چند سال اخیر میزان خرید مطبوعات دراستان کم‌تر شده و با اینکه مطبوعات محلی و سراسری کاهش تیراژ داشته‌اند، اما حدود 50درصد از همین تعداد هم به فروش نمی‌رود. دکه‌داران اردبیلی از نبود متولی و حامی گلایه دارند و می‌گویند که در سخت‌ترین شرایط و با کم‌ترین درآمد، به‌عنوان آخرین حلقه ارتباط مطبوعات به مردم انجام وظیفه می‌کنند، اما نه خانه مطبوعات و نه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، خود را موظف به بیمه و حمایت از این قشر نمی‌دانند. سال‌هاست که دکه‌داران اردبیلی برای کسب درآمد مجبورند غیر از اقلام مطبوعاتی، به فروش انواع مواد خوراکی، سیگار و... نیز بپردازند. از «اروج باغبان رحیمی» در منطقه سرچشمه و «سیدهاشم فتوحی» به‌عنوان قدیمی‌ترین توزیع‌کنندگان و دکه‌داران اردبیلی یاد می‌شود.
سمنان
استان سمنان ازنظر تعداد دکه‌های مطبوعاتی شرایط مطلوبی ندارد. این موضوع طی 2دهه اخیر بارها به‌عنوان یکی از چالش‌های فعالیت مطبوعات و توزیع نشریات سراسری دراین استان ازسوی فعالان حوزه رسانه و همچنین برخی مسئولان مرتبط با این حوزه مطرح شده‌است، اما کماکان تعداد دکه‌ها دراین استان محدود و به همین دلیل ضریب نفوذ نشریات در سمنان پایین است. درحال‌حاضر حدود 30دکه مطبوعاتی در استان سمنان وجود دارد که سهم مرکز استان ازاین تعداد ناچیز است. روزنامه‌خوان‌های سمنان در روزها و سال‌های پرتیراژ مطبوعات کشور، مانند دهه 80 نیز برای تهیه نشریات دراین استان با مشکل مواجه بودند و اکنون که تیراژ نشریات پایین آمده و گرایش به سمت فضای‌مجازی بیشتر شده‌است، این رکود بیشتر به‌چشم می‌آید. کمبود دکه‌های مطبوعاتی در سمنان سبب شده توزیع نشریات در این شهر بزرگ با مشکل مواجه شود.
گلستان
ازمجموع ۱۴شهرستان استان‌گلستان ۲شهرستان «مراوه‌تپه» و «گمیشان» حتی یک دکه مطبوعاتی هم ندارند و حتی فروش روزنامه همشهری در مراکز این 2شهرستان طی 2سال گذشته در 2نانوایی انجام می‌شد. در دیگر مراکز شهرستان‌ها نیز، به‌جز گرگان و گنبدکاووس، یک تا 2دکه مطبوعاتی وجود دارد. درچنین شرایطی توزیع برخی نشریات سراسری با ۳هزارتیراژ در استان طی 3سال گذشته به کم‌تر از حدود هزارنسخه در روز رسیده‌است که این رقم تنها سهم گرگان و گنبدکاووس می‌شود. به‌دلیل اجاره بالای دکه‌ها که معمولا در مالکیت شهرداری هستند، عموما دکه‌داران مجبور به فروش محصولات جانبی مانند تنقلات، دخانیات یا تایپ و تکثیر می‌شوند. دکه «علی نقیبی» که دور میدان شهرداری گرگان قرار داشت، تنها دکه استان بود که تا آخرین روز کاری، کالایی جز مطبوعات در پیشخوانش جا نداشت که سرانجام به‌دلیل مشکل مالی گسترده، مجبور به تعطیلی آن شد. همچنین در دکه‌ای قدیمی دور میدان «شهید قندهاری» یا میدان ترمینال سابق هم «فروزان اصف نخعی» روزنامه‌نگار باسابقه گلستانی حضور داشت که این دکه هم حالا تعطیل است.
البرز
حدود 420کیوسک مطبوعاتی در مناطق مختلف کرج، فردیس، کمالشهر، محدوده آسارا و محمدشهر فعالند و با وجود اینکه از سال 1380 تاکنون مجوز فعالیت به هیچ دکه‌ای داده نشده، اما این تعداد بیش‌از 3برابر میانگین دکه‌های مطبوعاتی در سایر کلانشهرهای کشور است. هدف از فعالیت دکه‌ها عرضه محصولات فرهنگی است، اما آنها بیشتر در حوزه فروش اقلام خوراکی و سیگار فعالیت می‌کنند. سد معبر، مشکل رفت‌وآمد مردم در پیاده‌روهای مناطق مرکزی شهر و خیابان‌ها از معضلات جانمایی دکه‌های کرج است، برای اصلاح این وضعیت قرار بود از دکه‌هایی که به مغازه تبدیل شده‌اند، عوارض چندبرابری دریافت شود تا کم کم شاهد بازگشت ماهیت واقعی دکه‌های مطبوعاتی باشیم، اما به‌دلیل مقاومت دکه‌داران، هنوز شهرداری نتوانسته با آنها مقابله کند. کاهش درآمد ناشی از افت تیراژ و فروش نشریات سراسری و محلی، افزایش کرایه چندبرابری ازسوی سازمان ساماندهی مشاغل شهری و عدم انعقاد قرارداد اجاره ازسوی این سازمان، جابه‌جایی کیوسک‌ها و جانمایی جدید برای آنها بدون درنظرگرفتن دسترسی‌های لازم و ... ازجمله معضلات فعالان این صنف است.
مرکزی
در استان مرکزی آمار دقیقی از تعداد دکه‌های مطبوعاتی در دست نیست، چراکه در بسیاری از شهرستان‌ها دکه مطبوعاتی وجود ندارد و نشریات در مغازه‌ها توزیع می‌شوند، اما در کلانشهر اراک 32کیوسک مطبوعاتی وجود دارد که تعدادی از آنها به‌دلیل کاهش تیراژ نشریات، فعال نیستند. فعال‌ترین کیوسک‌های مطبوعاتی اراک در باغ ملی، میدان دارایی، ابتدای الهیه، میدان حافظیه، میدان نماز، خیابان امام‌خمینی(ره)، خیابان شهید رجایی و خیابان شهید بهشتی حضور دارند و وضعیت دکه‌های مطبوعاتی اراک درحال تغییر است، چرا که شهرداری در تلاش برای ساماندهی آنهاست. یکی از پیشکسوتان کیوسک‌های مطبوعاتی در اراک آقای «بیات» است که از سال1368 در دکه‌اش مقابل پاساژ ساسان در خیابان شهید بهشتی مشغول فعالیت است. دکه‌های زیر پل خیبر در خیابان محسنی با مدیریت آقایان «رضایی»، «حقدادی» و «کشمیری» از دیگر کیوسک‌های قدیمی شهر اراک محسوب می‌شوند. به‌دلیل کاهش فروش روزنامه‌ها و نشریات، درآمد دکه‌داران به‌شدت افت کرده، عرضه مطبوعات از اولویت نخست این افراد خارج شده و فروش سیگار، شارژ تلفن همراه و اغذیه به اولویت آنها تبدیل شده‌است.
قزوین
در قزوین77کیوسک مطبوعاتی فعالند که از این تعداد، 15دکه در داخل این شهر فعال بوده و صرفا به فروش روزنامه و مجله‌ها می‌پردازند. از اواسط سال1393 سازمان میادین و تره‌بار اقدام به یکسان‌سازی دکه‌های مطبوعاتی در شهر متناسب با مبلمان شهری کرد، با این حال بسیاری از نبود انشعاب آب در دکه خود گلایه‌مندند. برخی هم از بالارفتن قیمت روزنامه‌ها و مجلات و نیز سود کم حاصل از فروش نشریات گلایه دارند. برخی هم می‌گویند بسیاری از روزنامه‌ها به‌دلیل عدم فروش برگشت می‌خورد و همچنین در گذشته روزنامه‌ها صبح زود به دست‌شان می‌رسید، اما اکنون دیرتر به دست‌شان می‌رسد. در قزوین بیشتر دکه‌داران بین ۱۰۰ تا ۳۰۰هزارتومان به شهرداری اجاره می‌دهند، اما هزینه اجاره‌ای که به مالکان می‌دهند، بیش‌از اینهاست و حتی به ماهی 2تا3میلیون تومان نیز می‌رسد. از سال‌گذشته دکه‌داران توزیع‌کننده مطبوعات در شهر قزوین از تخفیف۲۰درصدی در پرداخت اجاره‌بها به شهرداری برخوردار شدند.
گیلان
در سال‌های گذشته گیلان ۳۵۰دکه مطبوعاتی فعال داشت که اکنون به حدود ۸۰دکه فعال رسیده‌است. ازاین میان،۴۰دکه تغییر کاربری داده‌اند و دیگر نشریه نمی‌فروشند، بقیه نیز به فروش انواع بیسکوئیت، تنقلات، سیگار، چای و روزنامه مشغولند. در گذشته دکه‌داران بابت این تغییر کاربری جریمه می‌شدند، اما اکنون با توجه به وضعیت نامطلوب اقتصادی، این فشار از روی آنها برداشته شده‌است. با این وجود دکه‌داران رشت از بیمه نبودن گلایه‌مندند و با وجود فعالیت چند ساله دراین حرفه، بیشتر آنان بیمه خویش‌فرما هستند. گران بودن اجاره دکه‌ها به‌ویژه در مرکز شهر هم قابل‌توجه است. برخی از دکه‌داران ماهانه۳ تا ۵میلیون تومان اجاره می‌دهند و بیشترین درآمدشان هم از فروش اقلام سوپرمارکتی است، اما متوسط اجاره دکه‌ها در مناطق پایین شهر بین ۳۰۰تا ۵۰۰هزارتومان در ماه است. به‌گفته دکه‌داران، بیشتر مجلات و نشریات، مشترک خانگی دارند یا در کتابفروشی‌ها بهتر فروخته می‌شوند. ازسوی دیگر گسترش استفاده از فضای‌مجازی و گرانی کاغذ بر کاهش فروش نشریات اثر نامطلوبی برجا گذاشته است.
کرمانشاه
در استان کرمانشاه ۵۰۵دکه مطبوعاتی وجود دارد که۶۰دکه تنها روزنامه می‌فروشند، اما بقیه در کنار روزنامه، اقلام دیگری هم عرضه می‌کنند و مجوز فروش آبمیوه در بسته، نوشت‌افزار، آب معدنی و سیگار را هم دارند. کرونا و تعطیلات متعدد تأثیر زیادی بر کاهش فروش روزنامه‌ها داشته و نداشتن بیمه از دیگر مشکلات دکه‌داران استان کرمانشاه است. برخی از این دکه‌ها اجاره‌ای هستند و باید به شهرداری کرایه زیادی بدهند. ازسوی دیگر هیچ‌یک از افرادی که در دکه‌های مطبوعاتی کار می‌کنند بیمه نیستند، درحالی‌که برخی 20 تا 30سال هم سابقه کار دارند. درآمد برخی خوب است، اما دکه‌هایی که در کمربندی‌ها و خیابان‌های فرعی قرار دارند، از درآمد چندانی برخوردار نیستند. باسابقه‌ترین دکه‌های مطبوعاتی کرمانشاه نیز در خیابان مدرس و میدان آزادی فعالیت می‌کنند. به‌عنوان مثال «مهدی فرسادفر» 44سال است در دکه مطبوعاتی‌اش در خیابان مدرس فعال است. همچنین «حسن ترابی»37سال، «مجتبی ولیپور»37سال، «خدامراد سوری»35سال، «اصغر سوری»34سال، «شاه عباس رضایی» و «فریبرز ترابی» هریک 32سال است که دراین عرصه فعالیت می‌کنند و از دکه‌داران قدیمی کرمانشاه هستند.
ایلام
تعداد دکه‌های مطبوعاتی استان ایلام اکنون بیش‌از 60عدد است، اما به‌دلیل اینکه این روزها حال‌وهوای مطبوعات مکتوب خوب نیست، دکه‌داران حوزه جنوب استان که فقط روزنامه می‌فروختند و از این محل ارتزاق می‌کردند، بساط بیکاری پهن کرده و در دکه‌های خود هیچ نشریه‌ای برای فروش ندارند. کرونا هم سبب شد بسیاری از روزهای سال کارشان تعطیل شود و با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه شوند. استقبال مردم نیز از نشریات و روزنامه‌های مکتوب در ایلام به‌شدت کاهش پیدا کرده و عمق این فاجعه تاحدی است که برخی از دکه‌داران استان، به‌ویژه حوزه جنوب استان، کار خود را تعطیل کرده‌اند و اندک نفس‌های باقی مانده هم به‌زودی به شماره می‌افتند. دکه‌های مطبوعاتی دیگر شهرستان‌ها نیز به سیگارفروشی و فروش لوازم‌التحریر تبدیل شده‌اند. «ایرج کرمی»، از دکه‌داران قدیمی آبدانانی معتقد است که فروش آدامس، پفک، کارت شارژ و سیگار در کنار مطبوعات، نوعی بی‌احترامی به اصحاب قلم و رسانه است.
خراسان‌شمالی
بالا بودن اجاره دکه‌های مطبوعاتی یکی از مشکلات بزرگ دکه‌داران در استان خراسان‌شمالی است. دراین‌استان حدود 21دکه عرضه مطبوعات وجود دارد و در شهرستان بجنورد، مرکز استان، تعداد دکه‌های مطبوعاتی انگشت‌شمار است و افراد نیز برای ایجاد آن رغبت ندارند، چراکه برای تأسیس یک دکه مطبوعاتی باید مراحل زیادی طی شود و از شهرداری، نیروی‌انتظامی، مرکزبهداشت، اداره‌فرهنگ وارشاداسلامی و ... مجوز گرفته شود و درنهایت به‌دلیل فروش کم روزنامه و نشریه، سود چندانی عاید دکه‌دار نمی‌شود. مسئول یکی از دکه‌های مطبوعاتی بجنورد می‌گوید که روزنامه‌ها هنوز از مشهد می‌آید و این موضوع سبب می‌شود از فروش روزنامه سود کمی برای دکه‌های مطبوعاتی شهرستان باقی بماند. مسئولان دکه‌های مطبوعاتی از هیچ تسهیلات و حق و حقوقی برخوردار نیستند و اجاره‌های گزافی هم برای این دکه‌ها پرداخت می‌شود
اصفهان
در شهر اصفهان هنوز38 دکه مطبوعاتی فعال هستند، آن‌هم به‌دلیل اینکه شهرداری قراردادهای دکه‌داران را به‌صورت تنقلاتی و مطبوعاتی منعقد می‌کند تا راه فروش اقلام دیگر برایشان باز باشد؛ درغیراین‌صورت باید کسب‌وکار خود را تعطیل کنند. این روزها مردم به‌دلیل دریافت اخبار و اطلاعات موردنیاز خود از فضای‌مجازی، دیگر تمایلی به خرید روزنامه ندارند. از گرانی کاغذ و اوضاع نامطلوب اقتصادی مردم و ناشران گرفته تا همه‌گیری ویروس کرونا، همگی سبب شدند فروش مطبوعات در دکه‌ها تا 70درصد کاهش یابد. در سال1393 شهرداری اصفهان 15دکه جدید را جانمایی کرد تا در مناطقی که نیاز است، دکه‌های مطبوعاتی ایجاد شود، اما با عدم‌استقبال مردم، 5دکه جمع‌آوری شد. از قدیمی‌ترین دکه‌داران اصفهانی می‌توان از «علیرضا اسکندری» دکه‌دار خیابان چهارباغ عباسی و «اکبر کاظمی» دکه‌دار خیابان آمادگاه نام برد که اصلی‌ترین مشکل امروزشان را فروش نرفتن روزنامه‌ها و سختی امرارمعاش دراین حرفه می‌دانند و معتقدند حتی فروش تنقلات نیز جوابگوی هزینه‌های آنها نیست.
خراسان‌جنوبی
در خراسان‌جنوبی حدود 50دکه روزنامه‌فروشی فعالیت می‌کنند و بیرجند، به‌عنوان مرکز این استان، تنها 2دکه روزنامه‌فروشی دارد که از قدیمی‌ترین کیوسک‌های مطبوعاتی استان هستند. دراین میان کیوسک اصلی روزنامه‌فروشی که در میدان اصلی شهر بیرجند فعالیت می‌کرد نیز به‌دلیل بالا بودن اجاره دکه، به گل‌فروشی تغییر کاربری داده‌است. وضعیت اقتصادی موجود، گران شدن کاغذ، کم‌شدن تیراژ نشریات، گسترش استفاده از فضای‌مجازی و همه‌گیری ویروس کرونا تأثیر زیادی بر وضعیت نامناسب اقتصادی کیوسک‌داران داشته و درآمد این قشر در استان خراسان‌جنوبی را به حداقل رسانده‌است. یکی دیگر از دلایل کم‌رونق بودن کیوسک‌ها، فروش نشریات توسط مغازه‌ها و سوپرمارکت‌هاست، به‌طوری‌که می‌توان گفت فروشگاه‌های موادغذایی جای کیوسک‌ها را در فروش مطبوعات گرفته‌اند. در خراسان‌جنوبی قانون ممنوعیت فروش موادغذایی، سیگار و... در کیوسک‌ها با جدیت اجرا می‌شود و همین موضوع سبب شده تا از این کار استقبال نشود. یکی دیگر از معضلات فعالان این عرصه، لغو شدن یا نبود پروازهای روزانه به استان است. دراین شرایط نشریات به‌موقع به استان نمی‌رسند و با وجود فضای‌مجازی و اخبار اینترنتی، دیگر کسی از روزنامه تاریخ گذشته استقبال نمی‌کند.
زنجان
در استان زنجان 8دکه مطبوعاتی وجود دارد که 4دکه در شهر زنجان فعال است و به‌دلیل تعداد کم آنها، مطبوعات در سوپرمارکت‌های این شهر نیز عرضه می‌شود. فعالان توزیع نشریات و دکه‌داری زنجان معتقدند این روزها با این وضعیت تیراژ و قیمت و همچنین نبود استقبال ازسوی شهروندان، دکه‌داری صرفه اقتصادی ندارد. همچنین دکه‌داران از بلاتکلیفی میان شهرداری و اداره فرهنگ و ارشاداسلامی هم گلایه‌مندند، چراکه هیچ حمایتی از دکه‌داران انجام نمی‌شود. مشکل دیگر، انتقال دکه‌ها از خیابان‌های پرتردد به مکان‌هایی است که کم‌تر در دید عموم قرار دارد و به این ترتیب مطبوعات حتی از نگاه سطحی رهگذران نیز محرومند. دکه‌داران معتقدند رسانه‌ها و مسئولان مربوط، هنوز فعالان عرصه توزیع نشریات را به‌عنوان مهمترین حلقه ارتباطی رسانه‌ها با مردم قبول نکرده‌اند که نمونه آن را می‌توان در شرایط همه‌گیری ویروس کرونا و اختصاص واکسن به خبرنگاران و بی‌توجهی به دکه‌داران مشاهده کرد. دکه‌داری در شهر زنجان غالبا شغلی ارثی به‌حساب و «جعفر پیرجانی» از قدیمی‌ترین‌های عرصه دکه‌داری در زنجان بود که اکنون «مرتضی پیرجانی» فرزند وی، این شغل را ادامه می‌دهد.
کهگیلویه‌وبویراحمد
استان کهگیلویه‌وبویراحمد حدود 70دکه مطبوعاتی دارد که از این تعداد 60 مورد در یاسوج، مرکز استان، فعال هستند و 5مورد در گچساران، 2مورد دهدشت و یک مورد نیز در چرام فعالیت می‌کنند که البته همه‌شان هم مطبوعاتی نیستند. ازحدود 60دکه مطبوعاتی یاسوج 7مورد به توزیع نشریات مشغولند و بقیه به فروش تنقلات و سیگار می‌پردازند، چراکه فروش روزنامه دیگر برایشان سودی ندارد و به‌ویژه در یک‌سال اخیر و بعد از همه‌گیری ویروس کرونا، شرایط سخت‌تر شده‌است. روزهای نخست همه‌گیری ویروس کرونا، مردم می‌ترسیدند به روزنامه دست بزنند و ازسوی دیگر با گسترش فضای‌مجازی و انتشار اخبار در این فضا، کار روزنامه‌ها کساد شده و به تبع آن، دکه‌داران نیز بیکار شدند. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد کیوسک‌های مطبوعاتی که فقط به توزیع نشریات اشتغال دارند، به‌صورت میانگین روزی 100هزارتومان هم درآمد ندارند. «علی علیزاده»، سرپرست روزنامه همشهری در یاسوج، از قدیمی‌ترین دکه‌داران مطبوعاتی در استان کهگیلویه‌وبویراحمد هم محسوب می‌شود که دکه وی در میدان هفتم تیر یاسوج قرار دارد.
سیستان‌وبلوچستان
در سیستان‌وبلوچستان به‌دلیل نبود درآمد کافی، کالای فرهنگی جای چندانی در سبد خانوار ندارد. این استان 13شهرستان دارد و به غیر از زاهدان، در هریک از شهرستان‌ها فقط یک دکه‌دار در زمینه عرضه مطبوعات فعالیت می‌کند. در بیشتر این دکه‌ها روزانه به تعداد انگشت‌شمار روزنامه‌های کثیرالانتشار کشور عرضه می‌شود که همین تعداد هم به سختی به‌فروش می‌رسد. در شهر زاهدان هم 8دکه مطبوعاتی وجود دارد که ازاین میان، 5کیوسک فعالیت بهتری دارند، اما آنها نیز به نسبت، شرایط سختی را سپری می‌کنند، چراکه استقبال از روزنامه به‌شدت کاهش یافته‌است و پرتیراژترین روزنامه‌های کشور با کم‌ترین تعداد روی پیشخوان این دکه‌ها عرضه می‌شوند. کیوسک‌داران زاهدانی معتقدند گسترش شبکه‌های اجتماعی، کمبود کاغذ و متعاقبا گران شدن روزنامه‌ها وهمه‌گیری ویروس کرونا در یکی دوسال گذشته، به‌شدت به اقتصاد عرضه‌کنندگان مطبوعات استان آسیب زده‌است و اگر فعالیت‌های اقتصادی ناچیز جانبی نباشد، دیگر نمی‌توان با فروش مطبوعات روزگار گذراند.
لرستان
شهرستان خرم‌آباد 24دکه دارد که 17دکه، فعالیت مطبوعاتی انجام می‌دهند. سایر شهرستان‌های لرستان نیز از یک تا چند دکه دارند و هیچ شهرستانی بدون دکه مطبوعاتی نیست. درست است که فضای‌مجازی میزان استقبال از نشریات کاغذی را کاهش داده، اما قیمت بالای کاغذ و در ادامه، افزایش قیمت نشریات نیز در کاهش میزان استقبال از نشریات کاغذی موثر بوده‌است. یکی دیگر از عوامل موثر در کاهش تیراژ و خرید نشریات کاغذی دراین استان، تولید محتوای ضعیف ازسوی نشریات محلی است. لرستان 120نشریه محلی دارد که بیشتر آنها به انتشار اخبار اداره‌ها و نهادهای دولتی می‌پردازند و شاید بتوان گفت تنها 10تا 15نشریه به تولید محتوای حرفه‌ای می‌پردازند. اگر نشریات به لحاظ مالی حمایت شوند و به تولید محتوای قوی بپردازند، شهروندان نیز از آنها استقبال می‌کنند. دراین میان باید اشاره کرد که خرم‌آباد یک دکه مطبوعاتی قدیمی در میدان مرکزی شهر دارد که سال‌هاست به عرضه نشریات کاغذی دراین شهر می‌پردازد.
یزد
استان یزد پایین‌ترین سرانه فروش روزنامه را نسبت به استان‌های همجوار خود دارد و تعداد دکه‌های مطبوعاتی در کل استان هم بیش از انگشتان یک دست نیست. تا سال‌گذشته ۵دکه روزنامه‌فروشی در مرکز استان فعالیت می‌کردند، اما یکی از آنها به‌دلیل توسعه بوستان باغ ملی تعطیل شد و بقیه هم به‌جزعرضه روزنامه، در حوزه توزیع موادغذایی و سیگار نیز فعالیت می‌کنند. درباره سایر شهرهای استان نیز باید گفت تنها در مرکز شهرستان‌های اردکان و مهریز یک دکه فروش روزنامه وجود دارد و در سایر مراکز شهرستان‌ها روزنامه‌ها به تعداد محدود تنها در کتابفروشی‌ها عرضه می‌شود. با همه‌گیری ویروس کرونا، میزان فروش روزنامه‌ها در استان یزد به‌صورت چشمگیری کاهش یافته‌است و روزنامه‌های پرتیراژ تا ۵۰درصد و سایر روزنامه‌ها نیز تا ۹۰درصد کاهش تیراژ داشته‌اند. یکی دیگر از دلایل کاهش تیراژ، افزایش قیمت روزنامه‌ها به‌دلیل افزایش قیمت کاغذ و درنتیجه عدم‌استقبال مردم از خرید نشریات است.
خوزستان
استان خوزستان درمجموع ۴۸۵دکه مطبوعاتی دارد که به‌گفته دکه‌داران کار و کاسبی‌شان در سال‌های اخیر و به‌ویژه طی یک سال‌گذشته کساد شده‌است. شهر اهواز، به‌عنوان مرکز استان، 200دکه مطبوعاتی دارد که در گذشته همه‌شان به توزیع مطبوعات سرگرم بودند و حالا از کل آنها حدود 60-70دکه توزیع نشریات را انجام می‌دهند. در آبادان هم 15-16دکه مطبوعاتی فعال بود که حالا از این تعداد 4مورد کار توزیع نشریات را انجام می‌دهند. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد بیشتر دکه‌داران، عرضه مطبوعات را رها کرده‌اند، چراکه با درنظرگرفتن اجاره ماهانه 4-5میلیون‌تومانی، فروش نشریات کفاف هزینه‌هایشان را نمی‌دهد و به‌جای آن با فروش سیگار و تنقلات درآمد بهتری دارند. «خونباز محمدحسینی» در چهارراه نادری و «رحیم محمدحسینی» در میدان شهدای اهواز از قدیمی‌ترین کیوسک‌داران خوزستان به‌حساب می‌آیند و درحالی به فعالیت مشغولند که سایر دکه‌داران به‌دلیل درآمد پایین، انگیزه خود را از دست داده‌اند.
بوشهر
استان بوشهر در شرایط کنونی 138رسانه فعال دارد که ازجمله آنها می‌توان به 3روزنامه، 29هفته‌نامه و 2ماهنامه اشاره کرد. در سال‌های اخیر که شاهد گرایش عموم مردم به شبکه‌های اجتماعی هستیم، جایگاه‌های عرضه مطبوعات در استان بوشهر هم به محاق رفته‌اند و اکنون از 10شهرستان استان فقط در 3شهرستان، کیوسک فعال مطبوعاتی وجود دارد. از این تعداد، 4کیوسک در شهر بوشهر،3کیوسک در برازجان مرکز شهرستان دشتستان و یک کیوسک هم در بندر گناوه فعالیت دارند. متأسفانه چراغ روزنامه‌فروشی‌ها در 7شهرستان دیگر خاموش است و شهروندان این نقاط عملا به مجلات و نشریات روز کشور دسترسی ندارند. در شهر بوشهر«چراغچی» ،«هلال بحر» و «آرامی»، در برازجان «خالقی» از دکه‌داران باسابقه محسوب می‌شوند. استقبال‌نکردن مردم از نشریات، هزینه بالای اجاره‌بها، نبود اشتراک روزنامه‌ها، هزینه بالای برق، ضعف پوشش بیمه‌ای و نبود پشتوانه شغلی، کسادی کسب‌وکار فرهنگی و نداشتن درآمد متناسب با هزینه جاری زندگی، از مهمترین دغدغه‌های این روزهای دکه‌داران بوشهری است.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: نمایشگاه مطبوعات روزنامه مطبوعاتی وجود همه گیری ویروس کرونا دکه های مطبوعاتی کیوسک های مطبوعاتی دکه روزنامه فروشی روزنامه فروشی فروش روزنامه ها کیوسک مطبوعاتی سال های اخیر فعالیت می کنند اداره فرهنگ قدیمی ترین خراسان جنوبی عرضه مطبوعات نشریات کاغذی فروش مطبوعات توزیع نشریات تغییر کاربری فضای مجازی دکه داران دکه داران روزنامه ها تعداد دکه ها دراین استان فروش نشریات خرید نشریات یکی دیگر شهرستان ها درحال حاضر بودن اجاره دراین میان مرکز استان کاهش تیراژ کاهش یافته ازسوی دیگر دکه ها کاهش فروش تبدیل شده اجاره دکه سال گذشته دکه ها دکه ها دکه ها رسانه ها سال اخیر کیوسک ها هزینه ها استان ها فروشی ها شده اند چند سال سبب شد تر شده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۹۵۸۷۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رصد مطبوعات و خبرگزاری‌های فارس، ۹ اردیبهشت
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز فارس، مهمترین مطالبی که مطبوعات و خبرگزاری‌های استان فارس، امروز نهم اردیبهشت در رسانه‌های خود مطرح کردند.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»