به نقل از «قدس آنلاین»

۸۰۰ سال نشستن پای سفره امام رضا(ع)

تاریخ انتشار: ۱۰ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۹۷۸۱۸۶

بارها و به مناسبت‌های مختلف، در این صفحه رواق از وقف و آثار ارزشمند آن در جامعه صحبت کرده‌ایم به‌ویژه در ایام محرم و صفر، سنت حسنه وقف نقش مهمی در تداوم برنامه‌های مذهبی دارد؛ برنامه‌هایی که برخی از آن‌ها دارای قدمتی طولانی هستند و به‌درستی نمی‌توان برایشان مقیاسی تاریخی وضع کرد. از قرن‌ها پیش و به واقع از زمانی که پیکر مطهر حضرت ثامن‌الحجج(ع) در مشهد توس دفن و به زیارتگاه اهل تقوا بدل گشت، مردم نواحی اطراف این منطقه، با تأسی و اقتدا به آن امام رئوف، بنیان موقوفه‌هایی را گذاشتند که بیش از هر چیز دیگر در تاریخ این منطقه، ریشه و اصالت دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درواقع در میان تمام سنت‌ها و نشانه‌های کهنی که در خراسان قدیم ریشه دارند، وقف به‌ویژه موقوفه‌های مربوط به اطعام، سابقه‌ای پربارتر و گسترده‌تر را پیش روی اهل مطالعه و پژوهش قرار می‌دهند. در روستاهای اطراف شهر مشهد، نمونه‌های متعددی را می‌توان برای این موضوع بررسی کرد و تأثیر آن‌ها بر فرهنگ عمومی، طی قرن‌های متمادی را بررسی نمود. در رواق امروز، می‌خواهیم با هم بر یکی از این مراکز پرموقوفه در اطراف مشهد مروری داشته باشیم؛ روستای زیبا و ییلاقی ازغد به دلیل موقوفه‌های کرامند و گسترده‌اش، در ماه‌های محرم و صفر، برنامه اطعام گسترده‌ای را برای عزاداران حسینی و شیفتگان اهل‌بیت(ع) به‌ویژه دوستداران امام هشتم(ع) در دیار خود تدارک می‌بیند.

روستای کهنسال ازغد

روستای ازغد از آن روستاهای بسیار قدیمی و صاحب پیشینه در دامنه شمالی کوه‌های بینالود و نزدیک طرقبه است. برخی قدمت این روستا را به دوران پیش از اسلام می‌رسانند. حتماً اسم مسجد روستا به گوشتان خورده؛ مسجدی کهنسال که درِ فوق‌العاده زیبای آن متعلق به دوره تیموری است و تاریخ آخرین بازسازی اساسی مسجد به دوره قاجار و عهد فتحعلی‌شاه می‌رسد و این را می‌توان از کتیبه نصب شده در داخل بنا دریافت. مسجدی که به دلیل معماری خاص، ستون‌ها و میخ‌های چوبی و نحوه شکل‌دهی به بنا، جلوه خاصی دارد. در کنار مسجد، طی قرن‌های گذشته، مدرسه علمیه‌ای قرار داشت که روزگاری محل کسب علم و تجمع طلاب بود. با این حال، تأسیسات مذهبی روستا به مسجد و مدرسه علمیه خلاصه نمی‌شود. ازغدی‌ها مردمانی مذهبی و علاقه‌مند به اهل‌بیت(ع) هستند و بخش مهمی از مردم روستا، از افتخار سیادت برخوردارند. به همین دلیل، سنت وقف برای عزاداری در ماه‌های محرم و صفر در این روستا، بسیار ریشه‌دار و پرطرفدار است. تقریباً در تمام باغ‌های اطراف و حتی اراضی نسبتاً دور از روستا، می‌توان ردپای چنین وقف‌هایی را یافت؛ از یک درخت گردوی کهنسال بگیرید تا باغ بزرگ آلبالو و گیلاس که محصول اصلی این منطقه را تشکیل می‌دهند؛ درآمد همه این موقوفه‌ها عمدتاً در ماه‌های محرم و صفر، صرف اطعام ظهر و شب مردم می‌شود. خوب به یاد دارم یکی از معمرین روستا می‌گفت تا پیش از گسترش مهاجرت به شهرها و در زمانی که ازغد رونق بیشتری داشت، طی ماه‌های محرم و صفر کسی در خانه غذا درست نمی‌کرد و مردم اگر کار و شغلی در ایام عزاداری نداشتند، مثل زمانی که این ایام با زمستان تلاقی می‌کرد، همه اوقات خود را صرف عبادت و سوگواری می‌کردند و برای اطعام، سرِ سفره اهل بیت(ع) می‌نشستند. این سفره به‌ویژه در ایام شهادت حضرت ثامن‌الحجج(ع) رونق فراوانی داشت. به همین دلیل، به احتمال زیاد از دوره افشاریه یعنی حدود ۲۲۰ سال پیش، تکیه‌ای درست روبه‌روی مسجد ساخته شده ‌بود که در وسط آن، فضایی برای انجام مراسم عزاداری و شبیه‌خوانی تعبیه کرده ‌بودند و حتی بر حسب نیاز از اسب و دیگر ابزار برای رونق برنامه بهره می‌بردند. معمولاً در دهه آخر ماه صفر، تعزیه‌خوانی شهادت امام رضا(ع) برپا بود و عزاداران پس از برپایی آن و انجام سینه‌زنی، پای سفره اهل‌بیت(ع) می‌نشستند. امروزه به همت اهالی روستا، آن تکیه قدیمی جای خود را به تکیه‌ای مدرن و آشپزخانه‌ای مجهز داده ‌است تا برنامه‌های مربوط به ایام محرم و صفر با همان نظم و ترتیب قدیمی تداوم یابد.

زیبایی‌هایی جاری در نسل‌ها

یکی از جلوه‌های ماندگار سنت حسنه وقف که در موقوفه‌های ایام محرم و صفر روستای ازغد قابل مشاهده است و می‌توان آن را الگویی جذاب برای نسل‌های بعد دانست، نقش ویژه فرزندان در تداوم راه پدران است. معمولاً متولیان موقوفه‌ها، نوادگان واقفان خیرخواهی هستند که املاک خود را وقف برنامه‌های فرهنگی محرم و صفر کرده‌اند؛ این مسئله دو پیامد ویژه دارد؛ نخست اینکه این متولیان دقت و نظارت بالایی برای حفظ میراث اجدادی خود به خرج می‌دهند و به دلیل تسلط بر شرایط اقلیمی و فرهنگی منطقه، صلاحیت بالایی برای نگهداری از موقوفه‌ها دارند و دوم، همراهی و کمک در این مسیر، خود مشوق آن‌ها برای ایجاد وقف‌های جدید می‌شود و جریان سنت حسنه وقف را در روستای ازغد زنده نگه می‌دارد. این سنت جذاب که نمودهای آن در ماه‌های محرم و صفر بیش از هر زمان دیگری جلوه‌گر است، نه فقط در روستای ازغد، بلکه در بسیاری از آبادی‌های اطراف شهر مشهد وجود دارد و همگان از برکات مادی و معنوی آن برخوردار می‌شوند و جریان پویایی که قادر است از ارزش‌های اسلامی با بهترین شکل ممکن حفاظت کند، برقرار می‌ماند؛ جریانی که دست‌کم ۸۰۰ سال، زنده و تأثیرگذار، این مسیر طلایی را طی کرده است.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: عزاداری محرم و صفر روستای ازغد ماه های محرم و صفر روستای ازغد موقوفه ها اهل بیت ع

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۹۷۸۱۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۵۷۰ کیلوگرم تریاک با همکاری پلیس استان سمنان کشف شد

به گزارش خبرنگار مهر، سردار جلیل موقوفه ای صبح سه شنبه در جمع خبرنگاران به میزبانی ستاد فرماندهی انتظامی سمنان بیان کرد: با همکاری پلیس مبارزه با مواد مخدر استان سمنان و در ادامه فرایند مبارزه با قاچاق چیان با سودارگران مرگ در دو مرحله عملیات جداگانه در استان های جنوبی مقدار تقریبی ۵۷۰ کیلوگرم انواع مواد مخدر کشف شده است.

وی با بیان اینکه این محموله ها ۲۹۰ و ۲۸۰ کیلوگرم تریاک را شامل می شود، افزود: سه نفر از قاچاقچیان بعد از تعقیب و گریز و تیراندازی دستگیر شده اند.

فرمانده انتظامی استان سمنان از تجهیزات شناسایی و عملیاتی پلیس خبر داد و تاکید کرد: با قدرت و بدون مماشات با هرنوع تخلف در زمینه مواد مخدر برخورد جدی صورت می گیرد.

موقوفه ای با بیان اینکه افراد دستگیر شده در این پرونده به دستگاه قضایی ارجاع داده شدند، افزود: دستگاه قضایی با این افراد برخورد عبرت آموزی خواهد کرد.

کد خبر 6092795