در جستوجوی بیمار صفر کرونا
تاریخ انتشار: ۱۰ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۹۸۵۹۹۳
با گذشت قریب به ۱۸ ماه از عالمگیری بیماری کووید-۱۹، سازمان جهانی بهداشت ۵ سناریوی احتمالی برای منشا ویروس سارس-کوو-۲ را مطرح کرده است.
به گزارش ایسنا، روزنامه جام جم نوشت: «در حالی که ویروس عامل بیماری کرونا همچنان در جهان میتازد و قربانی میگیرد، جستوجوها برای یافتن ریشه ویروس عامل کووید-۱۹ ادامه دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آنجلا راسموسن، ویروسشناس مرکز علوم و امنیت جهانی دانشگاه جورجتاون میگوید: «با توجه به این که ریشهیابی ویروس - اگر محققان موفق به انجام آن شوند - معمولا سالها طول میکشد، ارائه پاسخهای سریع و قطعی غیر ممکن است اما فکر میکنم در این مورد شواهد کافی داریم که بگوییم برخی از پاسخها محتملتر از بقیه هستند.»
گزارش سازمان جهانی بهداشت نشان میدهد ویروس به احتمال زیاد قبل از این که به بدن انسان راه یابد، از یک حیوان به حیوان دیگر منتقل شده است. محققان همچنین شواهدی را بررسی کردند که نشان میداد ویروس مستقیما از یک حیوان به عنوان میزبان اصلی به انسان منتقل شده یا از زنجیره تأمین مواد غذایی منجمد و سرد عبور کرده است. افزون بر این، محققان احتمال نشت تصادفی ویروس از آزمایشگاه ووهان را نیز بررسی و در نهایت آن را سناریویی «بسیار بعید» دانستند.
گزارش سازمان جهانی بهداشت با تأکید بر شواهد قانعکننده مبنی بر ظهور ویروس سارس-کوو-۲ در طبیعت و «مهندسیشده» نبودن آن، بر احتمال طبیعیبودن ریشه ویروس تأکید میکند. بسیاری از دانشمندان از جمله آنتونی فائوچی، مدیر انستیتوی ملی آلرژی و بیماریهای عفونی ایالات متحده، مدتهاست احتمال مهندسیشده بودن ویروس را رد کردهاند.
در ادامه شواهدی را بررسی میکنیم که گزارش سازمان جهانی بهداشت برای فرضیههای مختلف ارائه میدهد و استفادههایی که کارشناسان از این شواهد برای شناخت ریشه احتمالی ویروس عامل کووید-۱۹ کردهاند.
انتقال مستقیم از حیوانات به انسان
ارزیابی سازمان جهانی بهداشت: ممکن تا محتمل
اولین داستان منشأ سارس-کوو-۲ ساده است و حتما شنیدهاید. در این فرضیه داستان زندگی ویروس از یک حیوان - احتمالا یک خفاش - که با یک انسان تماس داشته، شروع شده و ویروس بلافاصله از فرد آلوده به سایر انسانها سرایت کرده است. گزارش سازمان جهانی بهداشت با استناد به شواهد محکم نشان میدهد بیشتر کروناویروسهایی که انسانها را آلوده کردهاند، از جمله ویروس عامل شیوع سارس در سال ۱۳۸۲/ ۲۰۰۳، از حیوانات به انسان منتقل شدهاند. بر اساس این فرضیه، خفاش مقصر اصلی در انتقال ویروس کروناست، زیرا این حیوان میزبان ویروسی است که از نظر ژنتیکی با سارس-کوو-۲ مرتبط است. این گزارش احتمال شیوع ویروس از پانگولینها یا راسوها به انسان را تأیید میکند. اما دیوید رابرتسون، رئیس ژنومیک ویروسی و بیوانفورماتیک دانشگاه گلاسکو، میگوید: «تیم مشترک سازمان جهانی بهداشت بسیاری از گونههای جانوری غیر از خفاش را برای گزارش نمونهبرداری کرده اما به خفاش به عنوان گونه منبع اشاره کرده است.»
رابرتسون میافزاید: «بنابراین، آن چه شما باید در این مرحله نگرانش باشید، این است که ویروس چگونه از خفاش به انسان رسیده است؟ آیا فردی در منطقهای آلوده شده و سپس با قطار به ووهان رفته است؟»
انتقال مستقیم از خفاش به انسان امکانپذیر است: مطالعات نشان داده افرادی که در نزدیکی غارهای خفاش در استان یوننان چین جنوبی زندگی میکنند، دارای آنتیبادی ویروسهای خفاش هستند اما بیشتر انسانها معمولا زمان زیادی را در نزدیکی خفاشها نمیگذرانند؛ مگر این که کارشان تحقیق درباره این حیوان باشد (که در این صورت نیز معمولا از تجهیزات محافظتی استفاده میکنند). بنابراین مشخص نیست اگر ویروس به طور مستقیم از خفاش به انسان منتقل شده است، چرا اولین مورد آلودگی در ووهان، حدود ۱۵۰۰ کیلومتر دورتر از غارهای خفاش در یوننان اتفاق افتاده است. افزون بر این، این گزارش خاطرنشان میکند حتی مرتبطترین ویروس با خفاش هم برای تکامل و تبدیلشدن به سارس-کوو-۲ به دههها زمان نیاز دارد. از آنجا که دانشمندان ویروسی را در خفاش پیدا نکردهاند که بتواند حلقه گمشده باشد، تیم سازمان جهانی بهداشت این فرضیه را «ممکن تا محتمل» ارزیابی کرد.
انتقال از حیوانات به انسان از طریق یک میزبان واسط
ارزیابی سازمان جهانی بهداشت: محتمل تا بسیار محتمل
در غیاب مدرک قابل اثباتی که نشان دهد خفاش، ویروس را مستقیما به انسان منتقل کرده است، دانشمندان معتقدند نظریه محتمل این است که ویروس ابتدا به حیوان دیگری مانند یک راسو یا پانگولین منتقل شده است. ارتباط انسانها با این حیوان، نسبت به خفاشها بیشتر است.
انتقال ویروس از خفاش به یک حیوان دیگر میتواند چگونگی تطابقیافتن ویروس با بیماریزا بودن برای انسان را نیز توضیح دهد - هر چند رابرتسون میگوید احتمالا ویروس مجبور نبوده تغییر زیادی کند. تجزیه و تحلیل ژنومیک نشان میدهد سارس-کوو-۲ ویروسی عمومی است و نه خاص انسان. به همین دلیل میتواند بهراحتی در میان گونههای مختلف مثل پنگولینها، راسوها، گربهها و سایر گونهها منتقل شود.
گزارش سازمان جهانی بهداشت اشاره میکند کروناویروسهای قبلی نیز برای آلوده کردن انسان، همین مسیر را طی کردهاند. برای مثال تصور میشود ویروس سارس قبل از ایجاد یک بیماری همهگیر انسانی، از خفاش به پنگوئن آفریقایی منتقل شده و ویروس عامل مرس نیز در شترهای عربی سراسر خاورمیانه یافت شده است.
دانیل لوسی، استادیار بیماریهای عفونی در مرکز پزشکی دانشگاه جورجتاون میگوید: «شباهتهای بین سارس-کوو-۲ و بستگان آن یعنی سارس و مرس، دلیل قانعکنندهای برای شباهت مسیرهای طیشده توسط آنهاست.
اما اگر این نظریه درست باشد، مشخص نیست حیوان واسط برای سارس-کوو-۲ چه حیوانی بوده است. تیم سازمان جهانی بهداشت نمونههایی زیادی از حیوانات مزرعه را در سرتاسر چین مورد تجزیه و تحلیل قرار داد که آزمایش ویروس برای همه آنها منفی بود. با این حال این تیم معتقد است نمونههای کافی از حیوانات را هنوز آزمایش نکرده است.
انتقال از طریق غذاهای یخچالی یا منجمد
ارزیابی سازمان جهانی بهداشت: ممکن
فرضیه دیگر میگوید این ویروس احتمالا از طریق آن چه از آن به عنوان زنجیره سرد - زنجیره توزیع غذاهای منجمد و یخچالی - یاد میشود به انسان رسیده است. در این سناریو، ویروس ممکن است واقعا از خارج از چین منشا گرفته باشد اما در سطح بستهبندی مواد غذایی یا در خود مواد غذایی وارد این کشور شده باشد. این فرضیه از شواهدی نشأت گرفته که نشان میدهد عوامل بیماریزا میتوانند در دماهای پایین بیشتر زنده بمانند. با این حال دانشمندان میگویند اگر چه زنجیره سرد ممکن است در موجهای بعدی بیماری نقش داشته باشد اما دلایل کمی وجود دارد که نشان دهد چنین زنجیرهای منشأ همهگیری است. راسموسن خاطرنشان میکند کووید-۱۹ بهندرت از طریق سطوح منتشر میشود. وی میگوید: «یک راه قابل قبولتر برای انتقال ویروس از طریق زنجیره غذایی، انتقال آن از طریق حیواناتی است که برای مصرف انسان پرورش داده میشوند. اما این نظریه هم ما را به ایده حیوان واسط میرساند. برخی منتقدان ادعا میکنند این نظریه، نوعی دیدگاه انحرافی است که سوءظنها در مورد چین را متوجه دیگر کشورها میکند. لوسی این فرضیه را نامحتملترین فرضیه از میان چهار فرضیه ارائهشده میداند و معتقد است ویروس نمیتوانسته در مدت زمانی که برای انتقال بستهبندیهای مواد غذایی از اروپا به دیگر کشورها لازم است، روی بستهبندیها زنده بماند. وی همچنین این پرسش را مطرح میکند که چرا این عفونت باید در ووهان ظاهر شود و نه در هیچ جای دیگر؟!»
نشت از آزمایشگاه
ارزیابی سازمان جهانی بهداشت: بسیار بعید
بحثبرانگیزترین فرضیه برای پیدایش سارس-کوو-۲ این است که ویروس از آزمایشگاهی در ووهان، جایی که محققان کروناویروسهای خفاش را مطالعه میکردهاند، به بیرون نشت کرده است. دانشمندان خاطرنشان میکنند تاکنون، شواهد موافق و مخالف فرضیه نشت تصادفی از آزمایشگاهی اندک بوده است. دو ایده برای فرضیه نشت از آزمایشگاه وجود دارد: نخست این که یک محقق به طور تصادفی در آزمایشگاه آلوده شده و دوم این که محققان به طور عامدانه یک سویه کروناویروس را برای ایجاد سارس-کوو-۲ دستکاری کردهاند. محققان ایده دوم را کاملا رد میکنند زیرا شواهد ژنتیکی نشان میدهد ویروس به طور طبیعی پدید آمده است. بر این اساس سازمان جهانی بهداشت بر احتمال فرار تصادفی ویروس از آزمایشگاهی که در آن نمونههای وحشی مورد مطالعه قرار گرفته بودند، متمرکز شد.
گر چه در گذشته نیز نشت از آزمایشگاه رخ داده است اما گزارش سازمان جهانی بهداشت، به نادربودن این اتفاق اشاره میکند. بر اساس گزارش این سازمان، هیچکدام از آزمایشگاههای ووهان سابقه کار با ویروسی بسیار نزدیک به سارس-کوو-۲ را قبل از این که اولین مورد کووید-۱۹ در اواخر سال ۲۰۱۹ تشخیص داده شود، نداشتهاند. همچنین هیچکدام از کارمندان آزمایشگاه، علائمی شبیه کووید را که نشاندهنده آلودهشدن به ویروس باشد، گزارش نکرده است.
در دوم خرداد ۱۴۰۰، والاستریت ژورنال گزارش داد ایالات متحده اطلاعات خامی دارد که نشان میدهد سه محقق از مؤسسه ویروسشناسی ووهان در اواسط پاییز ۲۰۱۹ به بیمارستان مراجعه کردهاند. با این حال وزارت خارجه آمریکا اشاره کرده است علائم محققان ووهان هم با کووید-۱۹و هم با بیماریهای فصلی شایع مطابقت دارد.
لوسی در فروردین امسال، هنگام انتشار گزارش سازمان جهانی بهداشت، اظهار کرد معتقد است این فرضیه، دیدگاه قابل قبولی است. هر چند با توجه به نبود شواهد، احتمال آن از فرضیه انتقال از دام به انسان کمتر است. همزمان، راسموسن تایید کرد هیچ راهی برای اثبات یا رد نظریه نشت از آزمایشگاه بر اساس آن چه در این گزارش ارائه شده، وجود ندارد. با این حال گفت از نظر او فرضیه نشت از آزمایشگاه، گر چه غیر ممکن نیست اما احتمال این که بتواند توضیحدهنده منبع ویروس باشد، کم است. به گفته راسموسن هیچ مدرکی مبنی بر این که سارس-کوو-۲ نتیجه دستکاری ژنتیکی است یا این که به طور تصادفی ایجاد شده است، وجود ندارد. او معتقد است کشت ویروس از نمونه یافتشده در خفاش، به اندازهای که بتواند در انسان عفونت ایجاد کند، بسیار دشوار است. در همین حال، ویروسهای مشابه نیز در طبیعت وجود دارد و این احتمال منشاگرفتن ویروس از آزمایشگاه را کمتر میکند.
رابرتسون میگوید طرفداران فرضیه نشت از آزمایشگاه استدلال میکنند که گسترش سارس-کوو-۲ در جمعیت انسانی آن قدر سریع و کارآمد بوده است که نمیتوان طبیعیبودن منشأ ویروس را پذیرفت. اما اگر ویروس - آن طور که مطالعات ژنومیک نشان میدهد - یک ویروس عمومی باشد، جای تعجب نیست که در آلودهکردن انسان تا این حد موثر عمل کرده باشد.
رابرتسون میافزاید از نظر او شواهد بسیار خوبی وجود دارد که نشان میدهد ویروس برای موفقیت در آلودهکردن انسانها به تغییر زیادی نیاز نداشته است.
ترکیب سناریوی ۱ و ۴
ارزیابی سازمان جهانی بهداشت: محتمل
در روزهای اخیر یکی از مدیران سازمان جهانی بهداشت گفت: «ممکن است اولین فردی که به کووید-۱۹ آلوده شده است (بیمار صفر)، یکی از کارکنان آزمایشگاه ووهان باشد که با خفاش در تماس بوده است.»
دکتر پیتر امبارِک، که طی چهار هفته سرپرستی هیات تحقیقاتی سازمان جهانی بهداشت درباره منشا ویروس سارس-کوو-۲ را عهدهدار بود، به شبکه تیوی۲ تلویزیون دانمارک گفت: «یک فرضیه محتمل این است که یکی از کارکنان آزمایشگاه ووهان در جریان نمونهبرداری در محل آلوده شده باشد. این جایی است که ویروس مستقیم از خفاش به انسان منتقل میشود. در این صورت، بیمار صفر به جای یک روستایی یا هر فرد دیگری، یک کارمند آزمایشگاه است که مرتب با خفاشها در تماس بوده است.»
دکتر امبارک همچنین تأکید کرده است: «سازمان جهانی بهداشت هیچ شاهد و سندی مبنی بر این که همهگیری کووید-۱۹ به پژوهشهای موسسه ویروسشناسی ووهان مرتبط باشد، نیافته است.»
نقشه راه تحقیق
گرچه ممکن است گزارش سازمان جهانی بهداشت کماکان منشأ ویروس را تا حد زیادی روشن نکرده باشد اما به گفته رابرتسون این فقط سرآغاز کاری است که ممکن است روندی طولانی داشته باشد. البته او معتقد است در حال حاضر، نوعی ضرورت برای شروع مطالعات دقیقتر احساس میشود. از نظر رابرتسون این که در طبیعت ویروسی بسیار نزدیک به سارس-کوو-۲ وجود دارد، کمی ترسناک به نظر میرسد. درک چگونگی شیوع بیماری به دانشمندان و دولتها کمک خواهد کرد راه تقویت ایمنی در برابر ویروس را پیدا کنند. این تقویت میتواند از طریق نظارت دقیقتر بر عفونت در حیوانات و زنجیره غذایی باشد یا از طریق اعمال شیوهنامههای ایمنی زیستی دقیقتر در آزمایشگاهها صورت بگیرد. راسمسون میگوید تصور عمومی بر این است که ما نیازمند نوعی دادرسی یا توضیح هستیم و کسی باید پاسخگوی این همهگیری باشد اما دلیل واقعی این که ما باید ریشه ویروس را پیدا کنیم، این است که بتوانیم تلاشهای آگاهانهای برای جلوگیری از وقوع همهگیری دیگری شبیه به این، داشته باشیم.»
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: کروناویروس ارزیابی سازمان جهانی بهداشت گزارش سازمان جهانی بهداشت حیوانات به انسان ویروس از آزمایشگاه نشت از آزمایشگاه ویروس سارس کوو ۲ خفاش به انسان انسان منتقل نشان می دهد ریشه ویروس ویروس عامل مواد غذایی فرضیه نشت آلوده شده بیمار صفر منتقل شده انسان ها کووید ۱۹ یک حیوان همه گیری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۹۸۵۹۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موج بالای مهاجرت پرستاران؛ عمانیها ۶ برابر ایران حقوق میدهند | مقاومت عجیب با وجود کمبود پرستار!
سید محمد علوی، پرستار بالین و فعال صنفی حوزه پرستاران گفت: مشکلات معیشتی پرستاران و عدم اجرای تبدیل وضعیت آنها باعث شده که خیلی از آنها اقدام به مهاجرت کنند. حقوق و مزایای پرستارانی که به عمان مهاجرت کردهاند، ۶ برابر حقوق یک پرستار فعال در ایران است.
با آن که کشور با کمبود ۱۰۰ هزار پرستار مواجه است، وزارت بهداشت حاضر نیست حدود ۲۰ هزار پرستارِ طرحی را که طرح خود را گذراندهاند و در دوره کرونا نیز سنگ تمام گذاشتند، به کار گیرد.
همشهری آنلاین در گزارشی نوشت: پرستاری، یکی از مهمترین مشاغل است که مستقیما با سلامت و جان مردم سر و کار دارد اما مشکلات شغلی و معیشتی این گروه که هر سال تنها وعده بهبود آن از سوی مسئولان داده میشود، طاقت پرستاران را بریده است.
ساعتهای کاری زیاد، حجم سنگین کار، شیفتها و اضافهکاریهای اجباری و با دستمزد اندک، فرسایشی بودن این شغل، اجرا نشدن قوانین اصلاح حقوق و مزایا، تاخیرهای همیشگی در پرداخت معوقهها، کارانه های زیر یک میلیون تومان و حقوقهای ناچیز ۱۲ تا ۱۴ میلیون تومانی موجب شده که خیلی از پرستاران با وجود علاقه به حرفهشان و با این که در این زمینه تحصیلات و دانش دارند، عطای این شغل را به لقایش ببخشند.
طی سالهای اخیر شاهد چندین موج مهاجرت پرستاران از کشور و یا تغییر شغل آنها بودهایم. مشکلات شغلی پرستاران تا حدی طاقتفرسا شده که این روزها مدام خبر استعفای دسته جمعی آنها از مراکز درمانی را میخوانیم و میشنویم. هفته گذشته بود که ۴۳ نفر از پرستاران اتاق عمل و بیهوشی بیمارستان شهدای تجریش تهران استعفای دستهجمعی دادند. اواخر فروردین هم ۲۲ پرستار بیمارستان تخصصی طالقانی چالوس به صورت گروهی استعفا دادند. به این لیست باید پرستاران بیمارستان طالقانی آبادان و چند مرکز درمانی یزد را هم اضافه کرد که استعفای دستهجمعیشان در ماههای گذشته خبرساز شد. اتفاقی که در یک سال گذشته بارها در مراکز درمانی مختلف رخ داد.
۲۰ هزار پرستار طرحیِ بلاتکلیف
سوی دیگر این ماجرا پرستارانی هستند که دوره طرح خود را در دوران پاندمی کرونا گذراندند و وزارت بهداشت نیز قول جذب و استخدام آنها را داد، اما بعد از فروکش کردن کرونا به وعدههای خود عمل نکرد و آنها را به حال خود رها کرد. پرستارانی که جان خود را کف دست گرفتند و حتی تعداد زیادی از آنها به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند.
سید محمد علوی، پرستار بالین و فعال صنفی حوزه پرستاران در گفتگویی به این موضوع اشاره میکند که با وجودِ کمبود بیش از ۱۰۰ هزار پرستار در کشور، وزارت بهداشت حاضر نیست ۲۰ هزار پرستار را که طرح خود را در دوره کرونا گذراندهاند و به پرستاران طرحی شناخته میشوند، جذب کند.
علوی میگوید: این پرستاران در دوره مخوف کرونا ایثار کردند و به جامعه خدمت کردند. آنها میتوانستند طرحشان را به تعویق بیندازند اما ازخودگذشتگی کردند و طرح خود را زودهنگام شروع کردند که کارها روی زمین نماند. ما تعداد زیادی دانشجوی ترم ۸ داشتیم که درسشان تمامنشده، طرحشان را شروع کردند و در دل کرونا رفتند.
پرستارانی که با سابقه ۲۰ ساله، شرکتی هستند
در دوره کرونا تعدادی از پرستاران به تازگی طرح خود را به اتمام رسانده بودند، اما مسئولان با دادن فراخوان و بستن قرادادهای کوتاهمدت ۶ ماهه و وعده استخدام و تامین امنیت شغلی، آنها را هم نگه داشتند. چون بیمارستانها به شدت دچار کمبود نیرو بود. این را علوی میگوید و ادامه میدهد: وعدهها باعث شد که خیلی از پرستارها با وجود اتمام طرحشان ماندند و کار کردند. اما بعد از پاندمی کرونا با کملطفی و بیمهری مسئولان مواجه شدند.
این فعال صنفی پرستاران میگوید: ما الان حدود ۲۰ هزار نیروی پرستار کارکشته داریم که ۴ سال درس خواندهاند و برادری خود را هم در بحران کرونا ثابت کردند، اما وزارت بهداشت آنها را به کار نمیگیرد. در این میان پرستارانی هم داریم که بیش از ۲۰ سال سابقه کار دارند، اما هنوز شرکتی هستند و تبدیل وضعیت نشدهاند.
از تغییر شغل تا مهاجرت به کشورهای عربی
میانگین حقوق پرستاران با در نظر گرفتن سابقه فعالیت آنها بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است. این را فعال صنفی حوزه پرستاران میگوید و ادامه میدهد: پرستاران باید چند جا کار کنند تا بتوانند زندگی خود را بگذرانند. خیلی از آنها هم تغییر شغل دادهاند؛ در تاکسی اینترنتی کار میکنند، آنلاینشاپ زدهاند و ... . فقط هم معیشت پرستاران مشکل ندارد. ما همکار پزشک داریم که هنوز پروانه مطب خود را نگرفته و بعد از شیفت درمانگاه مسافرکشی میکند.
علوی میگوید: مشکلات معیشتی پرستاران و عدم اجرای تبدیل وضعیت آنها باعث شده که خیلی از آنها اقدام به مهاجرت کنند. حقوق و مزایای پرستارانی که به عمان مهاجرت کردهاند، ۶ برابر حقوق یک پرستارِ فعال در ایران است.
او میگوید: متاسفانه پرستارانِ کشورهای حاشیه خلیج فارس را ایران دارد تامین میکند. چون الان بیشترین مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ما این همه نیرو تربیت نکردیم که راحت، آنها را به حاشیه خلیج فارس و اروپا و ... بفرستیم و خودمان دچار کمبود باشیم. مساله این است که کمبود پرستار در نهایت به سلامت مردم آسیب میزند. نه به کس دیگری.
هر ساعت اضافهکاری ۱۵ هزار تومان!
قانون تعرفه خدمات پرستاری، یکی از قوانین اصلاح حقوق پرستاران بود که در سال ۱۳۸۶ به تصویب رسید اما هرگز عملیاتی نشد. تا این که در سال ۱۴۰۰ خود مقام معظم رهبری ورود کردند. با این حال این قانون هرگز به سرانجام نرسید. فعال صنفی حوزه پرستاران میگوید: این قانون که گفته میشود اجرایی شده، با چیزی که در شیوهنامه آن آمده است، خیلی تفاوت دارد. درواقع فقط دارند کارانه ادوار قبل را به اسم تعرفه خدمات پرستاری پرداخت میکنند. الان بیشترین مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس است. ما این همه نیرو تربیت نکردیم که راحت، آنها را به حاشیه خلیج فارس و اروپا و ... بفرستیم
علوی توضیح میدهد: تعرفه خدمات پرستاری، یک قانون است که دهها بار از سوی خود حاکمیت ضمانت اجرایی گرفته است. مقام معظم رهبری بارها در روزهای پرستارِ سالهای مختلف به مسئولان تاکید کردند که این قانون را اجرا کنند. با این حال این قانون هنوز اجرا نشده است. یکی از تاکیدهای رهبری این بود که: «با کادر سلامت ایام کرونا نباید مانند کارگر فصلی رفتار شود.» اما متاسفانه وزارت بهداشت دقیقا فصلی برخورد کرد و بعد رفع نیازش در دوره کرونا به آنها گفت: «به سلامت»!
به گفته علوی، هر پرستار علاوه بر ۱۷۰ تا ۱۸۰ ساعت کار موظفی در ماه، باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساعت هم اضافهکاری داشته باشد. اما مبنای پرداخت هر ساعت اضافهکاری آنها فقط ۱۵ هزار تومان است! آیا این مبلغ با این حجم از فشار کار و فرسایشی بودن این شغل عادلانه است؟ این نشان میدهد که نظام پرداخت وزارت بهداشت نیاز به بازنگری جدی دارد.
لزوم احیای قانون حمایت از مدافعان سلامتِ ایام کرونا
وزارت بهداشت به تازگی اعلام کرده که در سال ۱۴۰۳ قصد استخدام ۲۵ هزار نیرو را دارد. در این میان، تعدادی از فعالان صنفی پرستاری در نامهای به ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری از او خواستهاند که برای حل مشکل شغلی پرستاران، طرح استفساریهای به مجلس ارائه دهد و این استفساریه پس از دریافت موافقت مجلس، به وزرات بهداشت ابلاغ شود و دستور دهد که وزارت بهداشت از منابع مالی خود، پرستاران طرحی را به کارگیری کند. هر پرستار علاوه بر ۱۷۰ تا ۱۸۰ ساعت کار موظفی، ماهانه باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساعت هم اضافهکاری داشته باشد. اما مبنای پرداخت هر ساعت اضافهکاری فقط ۱۵ هزار تومان است!
علوی میگوید: وزارت بهداشت هم توان اجرایی این کار را دارد و هم پولش را. حتی اصرار داریم که این استفساریه در لایحه بودجه سالانه هم گنجانده شود. اگر این اتفاق رخ دهد، گام بزرگی در جهت کاهش مشکلات جامعه پرستاری برداشته خواهد شد.
این فعال صنفی حوزه پرستاران میگوید: درضمن ما قانونی داریم که در دوران کرونا به نام قانون "حمایت از ایثارگران و مدافعان سلامت در ایام کرونا" که در ستاد ملی کرونا وضع شد. خواسته ما احیای این قانون است. البته بدون برگزاری هیچ آزمونی برای پرستاران. آزمون این نیروها همان کرونا بود و نیاز نیست دوباره در آزمونی شرکت کنند. حتی اگر مهارت نداشتند، در دوره کرونا کاملا کارآزموده و کارشناس شدند و اتفاقا الان به درد دسیستم میخورند.