اروپا با تشکیل نیروهای واکنش سریع به دنبال بازگشت به افغانستان است/ دست قارهسبز در کابل خالی شد/ احتمال وقوع جنگ نیابتی
تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۰۲۲۶۶
«سیدجلال ساداتیان» کارشناس مسائل بینالملل در تشریح دلایل پیشنهاد تشکیل شورای واکنش سریع اروپا برای پاسخ احتمالی به تحولات افغانستان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از ورود طالبان به کابل بسیاری از کشورهای اروپایی نسبت به آنچه که در افغانستان اتفاق میافتاد، اعتراضهای گوناگونی داشتند. بخشی از این اعتراضها به نحوه خروج ایالات متحده از افغانستان بود؛ چراکه به نظر میرسد که طالبان تغییر رفتار نداده و حالا هم اروپاییها معتقدند این جریان در حال بازی با افکار عمومی از طریق رسانهها است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی ادامه داد: در این میان باید توجه داشته باشیم که کشورهای اروپایی نسبت به آنچه که از سال ۲۰۱۸ میلادی در قطر رخ داد و نهایتاً به امضای توافق دوحه منجر شد، خوشبین نبودند و حالا هم به شدت در مورد خروج از افغانستان با آمریکا زاویه پیدا کردهاند. معتقدم معادله در افغانستان به خصوص زمان ورود طالبان به کابل به حدی مشکوک بود که آرام آرام اروپاییها فهمیدهاند تمام این روند و خروج اشرف غنی از افغانستان، صرفاً یک نمایش طراحی شده از سوی آمریکا بود. جدیدترین اسناد منتشر شده نشان میدهد که اشرفغنی با هماهنگی ایالات متحده کشورش را به طالبان تحویل داد و اجرای ساز و کار آمریکایی در سراسر افغانستان را در ازای اخذ یک تضمین به عهده گرفت. از سوی دیگر بسیاری معتقدند مقاومت احمد مسعود در پنجشیر علیه طالبان میتواند یک سناریوی اروپایی باشد؛ چراکه طالبان از محاصره پنجشیر سخن میگوید و از سوی دیگر به نظر میرسد که اروپایی ها خواهان مقاومت احمد مسعود در مقابل طالبان هستند.
این دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد: به نظر میرسد بخشی از دلایل تشکیل نیروهای واکنش سریع اروپا به همین مسأله و به خصوص آینده افغانستان مرتبط است. آنچه که از دادهها و اسناد فعلی بر میآید این است که اوضاع و احوال فعلی افغانستان نشان میدهد که رفتار طالبان نگرانی اروپاییها را دو چندان کرده است. من معتقدم نیروهای واکنش سریع اروپا اگر هم بخواهند وارد افغانستان شوند، باید مشخص شود که آنها چگونه دست به کار خواهند شد. مشخص نیست که آیا این نیروها به دنبال منابع معدنی یا گاز افغانستان هستند یا به دنبال تامین منافع خود بر اساس حضور نظامی در افغانستان خواهد بود. آنچه که مشخص است و نمیتوان از دایره تحلیل خارج دانست، ناراحتی اتحادیه اروپا از عملکرد آمریکا در افغانستان و به خصوص در خلال تخلیه فرودگاه کابل است. توجه داشته باشید که اروپاییها در برخی از امور به آمریکا نزدیک میشوند و در برخی اوقات هم اینگونه عمل نمیکنند و حالا هم از دست واشنگتن ناراحت هستند.
ساداتیان افزود: سوال این است که آیا اروپاییها میتوانند با ورود به افغانستان اوضاع را کنترل کنند یا خیر و به نظرم این موضوع هنوز در هالهای از ابهام قرار دارد. ما به وضوح دیدیم که اتحادیه اروپا از پرونده لیبی و برجام گرفته تا پرونده افغانستان، نتوانست به صورت صددرصد به آمریکا تکیه کند و حتی در این میان تضادهای دیدگاه و منافع را شاهد بودیم. حالا هم در افغانستان همین مسأله تکرار شده و معتقدم دست اروپا در این پرونده کاملاً خالی است. اروپا به دنبال آن است تا با تشکیل ارتش اروپایی و نیروهای واکنش سریع بتوانند منافع خود را تامین کنند اما باید توجه داشت که مسأله حضور کشورهای قاره سبز در افغانستان بسیار پیچیده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم که مشخص نیست اروپاییها چگونه در افغانستان کار خواهند کرد و حتی بحث حمایت از احمد مسعود هم فعلاً ابهام دارد. این در حالی است که تمامی ذخایر ارزی افغانستان در اروپا و آمریکا مسدود شده و به همین دلیل طالبان حالا با مسأله و مشکل بودجه روبهرو است تا جایی که آنها پول برای پرداخت به کارمندان نخواهند داشت. این موضوع میتواند طالبان را ناچار به گردش به سمت عربستان سعودی کند و به همین دلیل معتقدم افغانستان به زودی میتواند به محل درگیری میان قطبهای مختلف خارجی به خصوص اروپا و آمریکا تبدیل شود اما این درگیریها مستقیم نخواهد بود و صرفاً جنگ نیابتی متصور است.
انتهای پیام/منبع: ایلنا
کلیدواژه: اتحادیه اروپا افغانستان طالبان عربستان لیبی جو بایدن برجام ارتش اروپایی نیروهای واکنش سریع اروپایی ها حالا هم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۰۲۲۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ویرانی، آوارگی و فاجعه؛ سودان یک سال پس از جنگ
ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع این کشور از اواسط آوریل ۲۰۲۳ با یکدیگر درگیر شدند؛ جنگی که موجی از خشونت را در این کشور آفریقایی به راه انداخت و ۸.۶ میلیون نفر را بیخانمان کرد.
به گزارش ایسنا، این جنگ نظم سومین کشور بزرگ آفریقا را با سرعتی خیرهکننده تغییر داده و خارطوم، پایتخت سودان را که زمانی مرکز مهم تجارت و فرهنگ در رود نیل بود، نابود کرده است. طبق آنچه ساکنان و امدادگران میگویند، محلههای متروکه این شهر اکنون مملو از اجساد مدفونشده در قبرهای کمعمق و ساختمانهای ویرانشده است.
روزنامه نیویورک تایمز با استناد به گزارش سازمان ملل متحد مینویسد: «به دلیل آنکه برداشت محصول و ارسال کمکها مختل شده است، بیش از یکسوم از جمعیت ۴۸ میلیونی سودان با سطح فاجعهباری از گرسنگی مواجه شدهاند. همچنین حدود ۲۳۰ هزار کودک از سوءتغذیه شدید رنج میبرند و زنانی که تازه مادر شدهاند در صورت عدم دریافت غذا و مراقبتهای بهداشتی با مرگ روبهرو خواهند شد. افزون بر این، امدادگران میگویند که دهها بیمارستان و کلینیک بسته شدهاند. مسئله دیگر وضعیت تحصیل است؛ به عبارتی تعطیلی مدارس و دانشگاهها این کشور را که زمانی دانشجویان خارجی زیادی جذب میکرد، با بدترین بحران تحصیلی در جهان مواجه ساخته است.»
جنایات در «دارفور» واقع در غرب سودان که توسط دو دهه خشونت نسلکشی آسیب دیده، همچنان رو به افزایش است. غیرنظامیان سلاخی و اردوگاههای امداد و خانهها سوزانده شدهاند. همچنین پناهجویانی که از خشونتهای پیشین فرار کردهاند، از مرز به چاد عبور میکنند و میگویند که «هرگز به خانههای خود برنمیگردند.»
«پروژه دادههای مربوط به مکان و رویداد درگیری مسلحانه» - یک سازمان مردمنهاد که یکی از شرح وظایف آن ثبت تلفات است – گزارش داد که تعداد کشتهشدگان درگیریهای این یک سال از ۱۵ هزار و ۶۰۰ نفر فراتر رفته و تعداد زیادی مجروح ثبت شده است. البته مقامات سازمان ملل و کارکنان وزارت بهداشت سودان معتقدند که تعداد واقعی تلفات بیشتر از این آمار میباشد.
آژانس پناهندگان سازمان ملل میگوید: «از میلیونها نفری که در اثر درگیری آواره شدهاند، بیش از ۶.۶ میلیون نفر در داخل سودان باقی ماندهاند. همچنین، تقریبا ۱.۸ میلیون نفر دیگر به کشورهای همسایه از جمله سودان جنوبی، چاد، مصر، اتیوپی و جمهوری آفریقای مرکزی فرار کردهاند.»
نیویورک تایمز در ادامه این گزارش تاکید میکند: «تداوم درگیریها میان دو جناح – ارتش و نیروهای واکنش سریع – کورسوی امیدی را از بین برده و شاید سودان به زودی حاکمیت غیرنظامی را آزاد کند.»
مردم سودانی که از درگیری در منطقه «دارفور» گریختند، در ماه اوت در حال عبور از مرز سودان و چاد هستند. وضعیت درگیری چگونه است؟نیروهای واکنش سریع همچنان در «خارطوم» مسلط هستند؛ جایی که جنگ برای اولین بار در آوریل ۲۰۲۳ آغاز شد. این گروه همچنین در نوامبر کنترل خود را بر «دارفور» جایی که متهم به ارتکاب موجی از جنایات است، مستحکم و در ماه دسامبر «ود مدنی» را تصرف کرد؛ جایی که دهها هزار نفر از آنجا گریختند.
ارتش سودان بخش زیادی از شرق کشور از جمله شهر بندر سودان در دریای سرخ را در اختیار دارد. به گفته یکی از ساکنان و امدادگران، ارتش در ماه مارس نیروهای شبهنظامی را از بخشهای بزرگ «اُمدُرمان» شهری استراتژیک در آن سوی رود نیل از خارطوم بیرون کرد.
تحلیلگران منطقهای و کارشناسان امنیتی میگویند ارتش در تلاش است از این حرکت جدید برای بسیج و بازپسگیری مناطق دیگر از گروه شبهنظامی استفاده کند.
تلاشهای مکرر برای دستیابی به آتشبس تاکنون موفقیت آمیز نبوده و درخواستهای سازمان ملل برای توقف درگیریها نادیده گرفته شده است.
ژنرالهای رقیب کیستند؟ «محمد حمدان دقلو» (تصویر سمت راست) / «عبدالفتاح البرهان» (تصویر سمت چپ)«ژنرال عبدالفتاح البرهان» رئیس شورای حاکمیتی سودان از سال ۲۰۱۹ رهبر دوفاکتو این کشور بوده است. او پس از قیام پرآشوب علیه «عمر البشیر» رئیسجمهور سابق سودان که در آوریل ۲۰۱۹ در پی اعتراضات از قدرت برکنار شد، به قدرت رسید.
پیش از آن، ژنرال البرهان یک فرمانده ارتش منطقهای در دارفور بود؛ جایی که ۳۰۰ هزار نفر در جنگ از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ آواره شدند و این مسئله محکومیت جهانی را برانگیخت.
پس از امضای توافقنامه تقسیم قدرت میان غیرنظامیان و ارتش در سال ۲۰۱۹، ژنرال البرهان رئیس شورای حاکمیت شد – نهادی که برای نظارت بر انتقال سودان به حکومت دموکراتیک ایجاد شد. اما با نزدیک شدن به تاریخ تحویل کنترل به غیرنظامیان در اواخر سال ۲۰۲۱، او نشان داد که تمایلی به واگذاری قدرت ندارد.
رقیب اصلی ژنرال البرهان، «محمد حمدان دقلو» معروف به «حمیدتی» است که نیروهای واکنش سریع را رهبری میکند.
در تاریخ اکتبر ۲۰۲۱، ژنرال البرهان و ژنرال حمدان برای به دست گرفتن قدرت در یک کودتای نظامی متحد و عملا رهبر و معاون رهبر سودان شدند اما خیلی زود با یکدیگر نساختند و میان آنها درگیری شکل گرفت.
بسیاری از دیپلماتها، از جمله دیپلماتهای ایالات متحده، تلاش کردند تا توافقی بین دو ژنرال برقرار کنند تا قدرت را به غیرنظامیان بازگردانند. با این حال، آنها نتوانستند در مورد سرعت جذب نیروهای واکنش سریع در ارتش توافق کنند. در آوریل ۲۰۲۳، پس از ماهها افزایش تنش، نیروهای آنها دست به جنگ علیه یکدیگر زدند.
هر دو رهبر در سال گذشته برای جلب حمایت سیاسی به خارج از سودان سفر کردند. ژنرال البرهان در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد در حالیکه ژنرال حمدان سفری به چندین کشور آفریقایی داشت. ژنرال البرهان در یک سخنرانی در آوریل امسال گفت که نیروهایش «تا پیروزی میجنگند.»
اردوگاه پناهجویان در نزدیکی مرز چاد - سودان در ماه نوامبر چرا بسیاری از کشورهای دیگر در این درگیری سرمایهگذاری میکنند؟روزنامه نیویورک تایمز مینویسد: «سودان در قاره آفریقا موقعیت اساسی و بنیادی دارد. این کشور دارای خط ساحلی قابل توجهی در دریای سرخ است که یکی از شلوغ ترین مسیرهای کشتیرانی جهان تلقی میشود. این کشور با هفت کشور ازجمله جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، مصر، اریتره، اتیوپی، لیبی و سودان جنوبی مرز مشترک دارد که بسیاری از آنها نیز با تهدید بیثباتی مواجه هستند.»
این روزنامه آمریکایی همچنین با اشاره به خشونت در سرتاسر دارفور میافزاید: «دارفور مقری برای گروه نظامی واگنر – متعلق به روسیه – بود که در گذشته به عملیات استخراج طلای سودآور دسترسی داشتند. اگرچه این گروه پس از مرگ رهبرشان رسما منحل شد، اما گمان میرود که نیروهایش در سودان فعالیت میکنند.»
بنابر گزارشهای منتشر شده، «نیروهای اوکراینی در کنار ارتش سودان عملیاتهایی را علیه نیروهای واکنش سریع که توسط روسیه حمایت میشوند، انجام دادهاند.»
به گفته چندین مقام آفریقایی و غربی، امارات متحده عربی همچنین به طور مخفیانه به نیروهای واکنش سریع از طریق یک پایگاه هوایی در چاد تسلیحات و درمان پزشکی ارائه میدهد. البته اماراتی ها گفتهاند که عملیات آنها «صرفا بشردوستانه» است.
انتهای پیام