زندگی با اسماعیل سعادت، یک سال پس از مرگ
تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۰۶۵۵۷
معاون و همکار اسماعیل سعادت، عضو فقید فرهنگستان زبان و ادب فارسی با یادی از او، گزارشی را از عملکرد یک سال اخیر همکاران این چهره فقید فرهنگی ارائه کرده است.
به گزارش ایسنا، فرهنگستان زبان و ادب فارسی به مناسبت نخستین سالگرد درگذشت اسماعیل سعادت، نویسنده و مترجم فقید آن‌چه را در ادامه می‌خوانیم، منتشر کرده است: دوازدهم شهریورماه ۱۴۰۰ مصادف است با نخستین سالروز درگذشت استاد اسماعیل سعادت، عضو فقید پیوسته و مدیر گروه دانشنامه تحقیقات ادبی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«به نام خدا
سیزدهم شهریور ۱۳۹۹، در فضای سرد سرایت ویروسی ناشناخته، در کمال ناباوری، در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا(س)، برای خاک‌سپاری استاد اسماعیل سعادت، ادیب، زبان‌شناس، مترجم و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گرد هم آمدیم. آنکه بدین‌سان آرمیده بود، با چشمانی که برای همیشه بر روی دنیا بسته بود و صورتی نحیف و سپیدتر از دیروز و روزهای پیش و موهایی برهم‌ریخته، دیگر سعادت عزیز ما نبود، بلکه کالبد چهره ماندگار فرهنگی ایران بود. تصویری از وداع با او را در ذهن خود حکّ کرده‌ام تا هماره به زیستن چند صباحی از عمر خود با او ببالم.
در ایام فراق استاد همواره به این اندیشیده‌ام که او چرا چنین بزرگ بود و بزرگ ماند. با خواندن یادداشتی از استاد مصطفی ملکیان دریافتم که در حیات انسان اندیشمند همواره دو سؤال اساسی مطرح است: من در کدام جهان زندگی می‌کنم و من چگونه باید زندگی کنم؟ پاسخ ضمنی این دو سؤال را در رساله اندیشیدن و ملاحظات اخلاقی، اثر هانا آرنت یافتم. گویی که استاد سعادت در همه ساحات زندگی با در نظر گرفتن این دو سؤال به شکل نظری و عملی و بر اساس عقل، راه خود را پیدا کرده بود: در ساحات وجودی عقیدتی و معرفتی، عاطفی و احساسی، خواسته‌ها و اراده‌ها و گفتار و کردار. سعادت در قلمرو اندیشه زیست و در ساحت اخلاق به سر برد. او توانا بود در اندیشیدن، و دانا بود در تشخیص وظیفه خود، و از لحاظ اجتماعی نشان داد که اندیشه نمی‌تواند جز زیبایی، حکمت، عدالت و… باشد و جز با اندیشیدن نمی‌توان اخلاقی زیست.
اکنون و در غیاب استاد سعادت، بیشتر به این نکته پی می‌برم که در حدود دو دهه افتخار دستیاری انسانی را داشتم که تعلق خاطر او به اندیشه و فرهنگ و التزام او به اخلاق و ادب، از او شخصیتی بی‌نظیر ساخته بود. به اذعان همه استادان و همکاران فرهنگستان زبان و ادب فارسی و گروه دانشنامه، استاد سعادت نمونه یک انسان فرهیخته و اندیشمند بود که فضایل اخلاقی در او متجلی بود. روانش شاد.
اکنون وظیفه خود می‌دانم گزارش کوتاهی ارائه کنم از عملکرد یک سال اخیر همکاران مرحوم استاد در گروه دانشنامه تحقیقات ادبی، و فرایند انتقال کتابخانه شخصی ایشان به کتابخانه فرهنگستان زبان و ادب فارسی و روند انتشار آخرین اثر ایشان با عنوان ترجمه فیزیک ارسطو، که در روزهای پایانی عمر خود آن را به اتمام رسانده بودند.
از سال ۱۳۹۸، پس از انتشار دوره ۱۲جلدی دانشنامه، با مشارکت انتشارات سخن، برنامه گروه به دو فعالیت تدوین مجموعه‌های برگزیده مقالات دانشنامه و تدوین جلد ذیل دوم (جلد نهایی) دانشنامه اختصاص یافت.
با توجه به تنوع موضوعات مفید دانشنامه و به‌منظور تخصصی کردن مقالات منتشرشده در دانشنامه زبان و ادب فارسی، بیش از چهارده عنوان بلند و تعدادی عنوان کوتاه از دانشنامه استخراج شد. اولین مجموعه بلند دانشنامه با عنوان فردوسی و شاهنامه‌سرایی در ۱۳۹۰، در هزاره شاهنامه فردوسی، رونمایی شده بود.
شش مجموعه بلند دیگر با عنوان‌های انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی، پنج شاعر بزرگ ایران، ادبیات معاصر ایران، ایران‌شناسی و ایران‌شناسان، بلاغت و عروض و قافیه در ادب فارسی، و فرهنگ‌ها و لغت‌نامه‌ها در زمان حیات استاد آماده و به‌همراه ویراست دوم مجموعه فردوسی و شاهنامه‌سرایی برای انتشارات سخن ارسال شد. شش مجموعه کوتاه نیز در احوال و آثار ابوریحان بیرونی، ناصر خسرو، خواجه عبدالله انصاری، عبید زاکانی، محمد غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی، با نظارت مستقیم ایشان تنظیم شد. هیچ‌یک از این آثار در زمان حیات ایشان منتشر نشد.
شش مجموعه بلند مذکور، که عملأ در زمان حیات استاد تدوین شده بود، با کوشش همکاران گروه در سال ۱۳۹۹ منتشر شد.
در زمان حیات استاد، به‌منظور تکمیل نهایی مداخل دانشنامه، تدوین جلد ذیل دوم دانشنامه آغاز و در حدود ۱۱۰ مدخل سفارش داده شد. اکنون فهرست جلد مذکور، با افزایش مدخل‌ها، به حدود ۲۷۰ عنوان، تکمیل شده است. همه مداخل به مؤلفان دانشنامه سفارش داده شده و اکنون در حدود نیمی از مقالات در مرحله ویرایش است.
آرزوی استاد اتمام طرح تدوین دانشنامه زبان و ادب فارسی بود. این امر با مساعدت ریاست محترم، معاون محترم علمی و دبیر محترم فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مدیریت دکتر جعفری جزی و همت همکاران گروه در سال جاری محقق خواهد شد. همه همکاران استاد در گروه دانشنامه مسرورند از اینکه وقفه‌ای در کار دانشنامه پیش نیامده است و آرزوی ایشان به عمل نزدیک می‌شود.
خانواده استاد سعادت، بنا به وصیت ایشان، کتابخانه، اسناد، هدایا و وسایل دفتر کارشان را به کتابخانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی اهدا کردند. این مجموعه نفیس اکنون در مکان مناسبی نگهداری می‌شود تا پس از ایجاد موزه‌ای برای نگهداری آثار و هدایای استادان فرهنگستان به آنجا منتقل شود. کتابخانه اهدایی ایشان مشتمل است بر ۱۶۰ عنوان کتاب فارسی، ۶۳۶ عنوان کتاب لاتین، حدود ۳۰ عنوان از آثار ایشان (۱۷۰ مجلد) و ۲۲۰ عنوان نشریه، و در حدود صد مجلد از چهار دفتر شعر دختر ایشان، مرحوم دکتر فریبا سعادت.
دست‌نویس ترجمه فیزیک ارسطو، آخرین اثر مرحوم استاد سعادت، به درخواست خانواده ایشان، با وکالت جناب آقای دکتر حداد عادل، به انتشارات هرمس واگذار شده است. این اثر که در مرحله تنظیم نمایه‌هاست، پس از تأیید دکتر حسین معصومی همدانی، منتشر خواهد شد. بی‌شک این ترجمه دقیق از فیزیک ارسطو با مقدّمه عالمانه مرحوم استاد سعادت، همچون دیگر ترجمه‌های ایشان اثری بی‌بدیل و درخور تحسین خواهد بود.
این یادداشت را با این بیت از حافظ که بر روی سنگ مزار مرحوم استاد سعادت حک شده است به اتمام می‌رسانم:
«دولتِ صحبتِ آن شمعِ سعادت‌پرتو/ بازپرسید خدا را که به پروانه کیست»»
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: اسماعیل سعادت فرهنگستان زبان و ادب فارسی اسماعیل سعادت گروه دانشنامه زمان حیات استاد سعادت مرحوم استاد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۰۶۵۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«شیخ اجلّ» یکی از چهار عنصر ادبی ایران است
آیین اختتامیه هفته بزرگداشت «سعدی شیرازی» روز پنجشنبه ششم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ در تالار اجتماعات شهید مطهری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزارشد. در این مراسم حسن انوری مصحح گلستان سعدی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، بلرام شکلا ریاست مرکز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران و جمعی از ادیبان و دوستداران زبان و ادب فارسی حضور داشتند.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با تاکید بر اینکه سعدی از بزرگترین و شاخص‌ترین ادیبان جهان به شمار می‌آید، در این باره توضیح داد: شعر سعدی با وسعت اطلاعات او در حوزه‌های مختلف به خصوص تجربیات او در امر گردشگری از او شخصیت خاصی ساخته بود، شعر سعدی در موضوعات مختلف سروده شده است، کمتر موضوعی می‌توان پیدا کرد که سعدی درباره آن سخن نگفته باشد.
محمود شالویی با بیان اینکه سعدی آثار مهم زمان خود را هم مورد بررسی قرار داده است، ادامه داد: ابوالحسن سَریّ بن المُغَلَّسی السَقَطی معروف به سری سقطی یکی از عرفای بزرگ جهان اسلام است که یکی از اتفاق‌های زندگی او در کتاب تذکرة الاولیای عطار نیشابوری هم ذکر شده است.
وی افزود: سعدی با بغداد و مردم آنجا آشنایی کامل دارد، زیرا ۵۰ سال در شهر بغداد زندگی کرده است. سقطی در بازار بغداد مغازه داشت. یک روز خبردادند که بازار بغداد گرفتار شعله و آتش شده است. سقطی پرسید آیا دکان من هم دچار آتش شد؟ گفتند نه دکان تو آسیب ندید و سقطی گفت «الحمدلله» و ۳۰ سال برای این لفظ استغفار کرد. زیرا او فقط به خود اندیشیده بود و به دیگران که زندگی خود را از دست داده بودند، اهمیت نداده بود.
شالویی با تاکید بر اینکه جشنواره‌ها و توجه به بزرگان در دوره جدید در مدت زمان یک هفته تا ۱۰ روز انجام می‌شود، ادامه داد: آغاز برنامه‌های سعدی در روز جمعه ۳۰ فروردین در آرامگاه سعدی بوده است، تا امروز که اختتامیه آن برگزار می‌شود. به کوشش انجمن آثار و مفاخر فرهنگی از اول اردیبهشت ماه جاری مصادف با روز بزرگداشت سعدی، به مدت یک هفته، رویداد‌های مختلف و متنوعی با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجموعه سعدیه شیراز، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، موسسه فرهنگی اکو و سفارت هندوستان در ایران، در پاسداشت مقام فرهنگی، ادبی و حکمی این شاعر بلندآوازه ایرانی برگزار شده است.
مصحح گلستان سعدی که نسخه‌های متعدد سعدی را مورد بررسی قرار داده نیز در این آئین در این باره توضیح داد: در بررسی نسخه‌های خطی که در اختیار غلامحسین یوسفی بود و خانواده ایشان به دست من رساندند، بخش بزرگی از تحقیقاتم را انجام دادم.
به گفته حسن انوری، فارسی، انگلیسی، یونانی و ایتالیایی را می‌توان بزرگترین چهار زبان آن زمان دانست، هرچند امروزه کارکرد قبلی را ندارند، اما هنوز هم جز چهارزبان اصلی بشر هستند.
ریاست مرکز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران نیز با بیان اینکه هندوستان یکی از مهد‌های زبان فارسی بوده است، ادامه داد: فارسی در هندوستان ۷۰۰ سال زبان رسمی بود. در این میان سعدی مطرح‌ترین شاعر در هندوستان بود. هنوز هم بسیاری یادگیری زبان فارسی را با استفاده از گلستان و بوستان سعدی شروع می‌کنند.
بلرام شکلا با اشاره به کتاب یکی از نویسندگان بزرگ هندوستان، گفت: او در کتابش از سعدی با عنوان «مهاتما شیخ سعدی» نام می‌برد. مهاتما صفتی به معنی بزرگ است که معمولا همراه گاندی نوشته می‌شود.
وی ادامه داد: برخی می‌گویند سعدی به هندوستان سفر نکرده است، در حالی که در بوستان حکایتی داریم که سعدی در هندوستان به عنوان برهمن بخشی از زندگی را گذرانده است و درباره گجرات، شمشیر و فلفل هند سخنانی بیان کرده است.
شکلا با اشاره به اهمیت شاعران برای ایرانیان، بیان کرد: به عنوان یک خارجی وقتی به ایران می‌آیم و می‌بینم که چقدر به شاعران خود احترام می‌گذارند، شگفت زده می‌شودم. ایرانیان همیشه بهانه‌ای می‌آورند تا به یاد شاعران باشند، خیابان و مترو را به نام شاعران نامگذاری می‌کنند و برنامه‌هایی درباره شاعران برگزار می‌کنند. ما باید این اقدامات ایرانیان درباره شاعران را یاد بگیریم. این دلیل بزرگی برای دوست داشتن ایران است.
بلرام شکلا ریاست مرکز سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران
در پایان این مراسم از حسن انوری و همسر غلامحسین یوسفی قدردانی شد.
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد