قاسـم‌آباد یادگار «شـکوفه»
تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۳۸۳۷۱
همشهری آنلاین_پریسا نوری: این محله در طهران قدیم جزوآبادی‌های شمیران به حساب می‌آمد و قدمتش به دوره قاجار می‌رسد. می‌گویند سرتاسرش باغ‌های انار، انگور و گندمزار بوده و به دلیل حاتم بخشی زمین‌هایش توسط «ناصرالدین شاه» به نوه‌اش «قاسم»، به این نام خوانده شده است. هر چند با گذشت یک سده، باغ‌ها و انارستان‌ها جایشان را به ساختمان‌های قد و نیم قد داده‌اند، اما هنوز این محله به لطف همسایگی با ارتفاعات لویزان، آب و هوای مساعدی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قاسم‌آباد دو خیابان اصلی دارد. بلوار استقلال و خیابان شکوفه. بعد از بلوار استقلال، خیابان شکوفه اصلی‌ترین و بلندترین خیابان محله است.
این خیابان نامش را از مالک زمین‌های قاسم‌آباد یعنی حاج «محسن شکوفه» عاریه گرفته است. گفته می‌شود که حاج محسن شکوفه مرد زیرکی بوده که ارتباط خوبی با دربار پهلوی داشته و از این طریق توانسته بخش زیادی از زمین‌های شمال شرق تهران را صاحب شود.
«عبدالله میرزایی» یکی از ساکنان قدیمی محله به نقل از پدر مرحومش می‌گوید: «تا قبل از انقلاب این محله گندمزار بود و یکی دو باغ اناری بزرگ داشت که درشتی و طعم انارهایش زبانزد بود.
تقریباً همه‌اش جزو املاک آقای شکوفه بود. چند خانواده در محله زندگی می‌کردند اما از بعد انقلاب کم‌کم اینجا شلوغ شد. عده‌ای آمدند و از شکوفه قطعه زمین خریدند و عده‌ای هم زمین‌ها را مفتی تصاحب کردند. شکوفه بچه نداشت و پس از مرگ اموالش به برادرزاده‌هایش که ساکن آمریکا هستند، رسید. یک وکیل به نام اسماعیلی که بنگاهدار بود، به نمایندگی از برادرزاده‌های شکوفه، باقی زمین‌ها را قطعه‌بندی کرد و به مردم فروخت.»
مردم دور حوض ظرف و لباس می‌شستند
اهالی می‌گویند «شکوفه» یک باغبان و سرایدار به اسم «امامعلی فرهادی» داشته که مرد زحمتکش و مورد اعتماد او بود. «ناصر عباسی» دامادِ پسر «امامعلی فرهادی» و از قدیمی‌های محله است. او به نقل از پدرِ همسرش می‌گوید: «امامعلی فرهادی وقتی ۱۹ ساله بوده از روستایشان به تهران می‌آید و باغبان آقای شکوفه می‌شود.
چون خیلی زبر و زرنگ وکاری بوده، وقتی می‌خواهد ازدواج کند آقای شکوفه یک تکه زمین به او هدیه می‌دهد که خانه بسازد و سروسامان بگیرد.» عباسی ما را به کوچه ۱۰۴ و جلو باغ اناری که فرهادی سرایدارش بوده، می‌برد. هیچ ردی از باغ نمانده و یکسری آپارتمان‌های نوساز و یک شکل جای آن را گرفته. چند قدم دورتر، در وسط کوچه چاهی است که رویش با یک قطعه بزرگ بتنی پوشیده شده.
او به چاه اشاره کرده و می‌گوید: «این چاه را آقای شکوفه برای آبیاری باغ حفر کرده، حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰متر عمق داشته و آبش از قناتی که از محله می‌گذشته تأمین می‌شده. آب چاه علاوه بر باغ انار، گندمزارها را هم سیراب می‌کرده.» او ادامه می‌دهد: «باغ دیوار و حصاری نداشته. برای همین وقتی امام علی موتور چاه را روشن می‌کرده آب می‌آمده و در حوضی وسط باغ جمع می‌شده اهل محله هم ظرف و ظروف نشسته و لباس‌ها را می‌آوردند و کنار حوض می‌شستند.»
شکل‌گیری محلهگشت وگذارمان در محله قاسم‌آباد ما را به «شمس‌علی حامدی» یکی دیگر از ساکنان قدیمی محله می‌رساند. او که ازدهه ۶۰ در محله ساکن شده می‌گوید: «از آنجا که این زمین‌ها بایر بود و هیچ علامت و نشانه‌ای نداشت که نشان بدهد زمین ملک شخصی است، این ذهنیت به وجود آمد که این زمین‌ها بی‌صاحب است و می‌شود در آن خانه ساخت؛ لذا زمین‌ها تصرف و ساختمان‌سازی شد.
البته برخی هم زمین‌ها را به قیمت کم خریدند. بعد هم با کمک و راهنمایی چند نفر از جمله آقای ناطقیان اینجا خیابان‌کشی شد و کم‌کم محله شکل گرفت.» حامدی ادامه می‌دهد: «برای ساخت‌وساز و شکل‌گیری محله مردم به آب احتیاج داشتند. پس به سراغ قناتی رفتند که از کوه‌های بالادست سرچشمه می‌گرفت و آب آن با شاه لوله از قاسم‌آباد می‌گذشت. آنها لوله اصلی را در بلوار استقلال پیدا کرده و با دیلم آن را سوراخ کردند و از آن یک انشعاب آب برای محله کشیدند و به همه کوچه‌ها یک لوله دادند. سر هر کوچه هم یک فلکه گذاشتند.»
قدیمی‌ترین مسجد محلهمسجد باب الحوایج، قدیمی‌ترین مسجد محله است و به قولی مسجد بزرگ و اصلی است. میرزایی درباره ساخت مسجد این‌طور می‌گوید: »پدرم اجازه ساخت مسجد را از صاحب زمین یعنی آقای شکوفه گرفت. بعد هم‌بانی شد و با کمک اهالی مسجد را ساخت. این مسجد سال ۵۸ با حضور آقای «جلالی خمینی» افتتاح شد.» او ادامه می‌دهد: «این مسجد در زمان جنگ خیلی کمک حال مردم بود. کالاهای اساسی که با دفترچه‌های بسیج می‌دادند در این مسجد توزیع می‌شد. همچنین کمک‌های مردمی اینجا جمع و بسته‌بندی شده و به جبهه فرستاده می‌شد.»
قاسم‌آباد به قلم تاریخ‌نویسان«منوچهر ستوده» در جلد دوم جغرافیای تاریخی شمیران، قاسم‌آباد را این‌گونه توصیف کرده: «قاسم‌آباد در غرب مجیدآباد و شمال شرقی نارمک معرفی کرده است که از شمال به قنات کوثر و از جنوب به تهران‌نو و از مشرق به مجیدآباد و از مغرب به جاده نارمک و قوچک محدود می‌شود. یک رشته قنات و باغ اناری دارد. جمعیت آن ۹ نفر مرد و ۹ نفز زن است و حمام و مسجد و تکیه و مدرسه‌ای ندارد.» «حسین بلاغی» هم قاسم‌آباد را این‌طور معرفی می‌کند: «قریه کوچکی در شمال شرقی تهران و دارای باغ و صحرا و ۱۰ سنگ و نیم آب (سنگ؛ واحد اندازه‌گیری آب) است و قبلاً متعلق به محمدحسن خان معروف به محقق بوده است.»
سنگی که سیل با خودش آورددر پیاده‌رو خیابان ۱۰۴ سنگ بزرگی است که گرچه برای اهالی عادی است ولی توجه رهگذران را جلب می‌کند. «عبدالله میرزایی» قصه این سنگ را برایمان می‌گوید: «سال ۶۶ که تجریش سیل آمد این سنگ را هم با خودش تا نزدیکی‌های محله آورد. پدرم آن را با لودر برداشت و گذاشت زیر سایه درخت در پیاده‌رو تا رهگذران رویش بنشینند و خستگی در کنند.» او ادامه می‌دهد: «این سنگ برای پدرم باقیات الصالحات شده، چون رهگذران وقتی خستگی‌شان در می‌رود، خدا بیامرزی می‌گویند و می‌روند.»
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: محله همشهری محله باغ و باغبانی همسایه خیابان ساکنان قدیمی ادامه می دهد قاسم آباد زمین ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۳۸۳۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برگزاری جشنواره شکوفه‌های بادام در شهر زیبای دژکرد
یکی از مناطق بسیار زیبا و بکر استان فارس شهر زیبای دژکرد در شهرستان اقلید با طبیعتی شگفت انگیز است که دل هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند.
امسال شهر زیبای دژکرد میزبان جشنواره شکوفه‌های بادام یکی از محصولات اصلی این منطقه بکر و سرسبز بود تا به این بهانه هم استانی‌ها را گرد هم آورد.
دژکرد تنها یک منطقه طبیعی با محصولات کشاورزی و باغی خاص نیست بلکه محل حضور هنرمندان و ادیبان ممتاز نیز است؛ شهری که از قدیم الایام در آن به فرهنگ و ادب و هنر اهتمام ویژه‌ای قائل بوده‌اند و این نشان از تراز بالای فرهنگی مردمان این دیار دارد.
جشنواره شکوفه‌های بادام تنها یک نشانه برای آشنایی با مردمی است که هنر و تمدن غنی ایران زمین را در کنار کار و تلاش و سخت کوشی به مخاطبان خود عرضه می‌کنند و اغراق نیست که بگوییم یک ایران کوچک در دل استان فارس به زیبایی تمام جلوه گر آداب و رسوم و فرهنگ غنی این کشور شده است.
طبیعت جادویی و سرسبز دژکرد آن هم در فصل اردیبهشت که دل هر بیننده‌ای را جذب خود می‌کند، با شکوفه‌های بادام طراوت و زیبایی منحصر به فردی پیدا کرده است؛ محصولی که در این شهر زیبا به ثمر نشسته و در حد وسع و توان نیاز مردم را به خوبی تامین می‌کند.
امسال دژکرد زیبا میزبان جشنواره شکوفه‌های بادام بود و به همین بهانه سفری به این شهر دل انگیز داشتیم. در این جشنواره که با حضور دکتر مریم جلالی معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، ثابت اقلیدی مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان فارس، صالحی نماینده شهرستان اقلید در مجلس شورای اسلامی، منصوری فرماندار اقلید و دیگر مسئولان شهرستان برگزار شد، بار دیگر به توجه بیشتر به این منطقه زرخیز تاکید شد.
جشنواره شکوفه بادام گام مثبتی برای دژکرد خواهد بود
در این مراسم ابراهیم رئیسی، شهردار دژکرد ضمن خوش آمدگویی به میهمانان با اشاره به همکاری‌ها و هم افزایی‌ها در برپایی این جشنواره به ویژه از سوی اعضای شورای اسلامی شهر دژکرد گفت: با کمک اعضای شورا فضای خوبی اماده شد و مردم دژکرد همکاری و همیاری کردند و میزبان مسئولین رده بالا هستند.
رئیسی افزود: مردم سختکوش دژکرد در انقلاب اسلامی دین خود را به نظام اسلامی ادا کردند و همچنان به این عهد پایبند هستند.
مقام عالی شهرداری دژکرد خواستار توجه جدی به دژکرد در ابعاد مختلف شد و اظهار داشت: با برگزاری این جشنواره بهره مفیدی از حضور مسئولین هم مردم و هم شهر دژکرد خواهد برد و امید است مشکلات شهر دژکرد به خوبی برطرف شود.
رئیسی عنوان کرد: خداوند دژکرد زیبا را مورد لطف خود قرار داده و هر آنچه که برای یک طبیعت زیبا نیاز هست از جمله چشمه سار‌ها و رودخانه‌ها و باغات فراوان با درختان و میوه‌های متنوع که در هر فصل زیبایی خاصی دارد، اب و هوای معتدل، کوه‌های سر به فلک کشیده که زیبایی شهر دژکرد را در منطقه بی نظیر جلوه می‌دهد را به ما عطا کرده است.
او افزود: به پاس همین نعمت‌ها از مسئولین هم تقاضا داریم که در ایجاد زیرساخت‌ها به ما کمک کنند تا این شهر را به جایگاه اصلی خود برسانیم.
رئیسی گفت: با وجود این کمبود‌ها و امکانات ضعیف و مشکلات ناشی از گذشته، در تلاش هستیم به کمک مسئولان شهرداری، مسائل و مشکلات را حل کرده و شهری در خور شهروندان خوب دژکردی بسازیم که در این راستا حمایت مسئولان استان و توجه آنها به این منطقه خاص طبیعی بسیار مهم است.
توسعه زیرساخت گردشگری در بخش سده
بخشدار بخش سده اقلید نیز در حاشیه این مراسم گفت: شهر دژکرد دارای ظرفیت گردشگری بالایی است و برگزاری چنین جشنواره‌هایی در معرفی این شهر موثر است.
ابراهیم محمدی با اشاره به اهمیت تقویت زیرساخت‌های گردشگری در بیان کرد: با رونق گردشگری در این منطقه می‌توان به مردم این منطقه کرد که ضمن شناساندن آن موجب رونق اقتصادی شود.
بخشدار سده اقلید عنوان کرد:با تفرجگاه‌ها و طبیعت زیبایی که در این منطقه شاهد هستیم و همچنین باغاتی که در تولیدات کشور رتبه خوبی دارند بایدزیرساخت‌های لازم را فراهم کنیم تا رونق گردشگری را به همراه داشته باشد.
مشکل اوقافی بودن دژکرد حل می‌شود
شهرام منصوری، فرماندار اقلید نیز با اشاره به اینکه اراضی اوقافی یکی از مشکلات بزرگ شهر دژکرد است و به انحای مختلف این موضوع پیگیری شد عنوان کرد: در واقع این معضل برای مردم است و بعد از گذشت این همه سال نباید مشکل زمین و سند وجود داشته باشد.
منصوری خاطرنشان کرد: با پیگیری‌هایی که با حضور استاندار فارس شد قرار شد از مجمع بیش از ۴۰۰ هکتار که سهم دو دانگی اوقاف است از جای دیگر و بدون اینکه مردم هزینه مالی داشته باشند جایگزین کنیم و در مجاورت همین شهر زمین ۴۰۰ هکتاری منابع طبیعی به صورت احیای اراضی اوقافی تبدیل به احسن کنیم وسهم دو دانگ دژکرد حل شود و مردم بتوانند ساخت و ساز مسکونی و اراضی کشاورزی را داشته
باشند.
به گفته او، گردشگری دژکرد و موقعیت جغرافیایی که دارد هیچکدام از شهر‌های استان ندارند و این طبیعت می‌تواند محل تفریحی، توریستی و گردشگری باشد و به جد دنبال آن هستیم که دژکرد محلی برای گردشگران باشد.
به گفته منصوری مسیر طریق الرضا نیز که نزدیک بیش از ۱۵ سال راکد بود از پارسال احداث جاده طریق الرضا از سرگرفته شد و این روند ادامه داد که مسیر یزد- اقلید به سمت یاسوج و نهایتا اهواز انجام دهیم و با ازاد راه و طریق الرضا دژکرد از بن بست خارج شود.
او افزود: همچنین جاده دسترسی دژکرد به پادنا هم مشکل داشت و در سال ۱۴۰۳ این دو مسیر به هم وصل می‌شود که مشکل مردم حل شود.
در ادامه معاون صنایع دستی و هنر‌های سنتی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی با بیان اینکه فارس، خطه همیشه سبز و سربلند است، گفت: جشن شکوفه‌های بادام بهانه زیبا برای عرض اردات انسان به طبیعت و پاسداری از فرهنگ غنی است که در شهر دژکرد شهرستان اقلید فارس وجود دارد.
مریم جلالی در جشنواره مردمی شکوفه‌های بادام در شهر دژکرد شهرستان اقلید با بیان اینکه سلام دارم به تمام خانواده ها، مردان و زنانی غیوری که با غیرت خود این سرزمین را آوازه جهان کرده‌اند، عنوان کرد: این کوه‌ها و دشت‌ها به قدم‌های شما خانواده‌ها می‌بالد که با هنر و غیرت خودتان آن را نگه داشته‌اید و امروز جهان، ایران را می‌شناسد.
معاون صنایع دستی و هنر‌های سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: من دست بوس همه مادران شهدایی هستم که با قطره قطره خونشان امروز این ابتهاج و‌شادی را به ما ارزانی داشتند و ما مدیون آنها هستیم.
جلالی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به نامگذار‌ی امسال به نام جهش تولید با مشارکت مردم، گفت: این مهم سرلوحه کار ما قرار دارد، چرا که معتقدیم صنایع دستی و گردشگری، مردمی‌ترین سهم ما در اقتصاد است که همه اقشار می‌توانند در آن نقش آفرینی کنند.
وی گفت: هنر زنان و خانواده‌های ایرانی این بوده که زندگی را نگه‌دارند و تولید عشق و عاطفه با محبت، تولید اخلاق و امنیت با تربیت، تولید مثل برای جوانی جمعیت، تربیت سربازان امام زمان (عج) و خلق ثروت کنند.
معاون صنایع دستی و هنر‌های سنتی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی افزود: هر منظره‌ای که مشاهده می‌شود، هر شکوفه‌ای که بر درخت می‌نشیند، هر نخی که بر تاری و هر کیسه‌ای که بافته می‌شود و هر هنری که خانواده ایرانی از مواد اولیه در دسترس آن استفاده به هنر تبدیل کرده و رنگ آفریده، در واقع حکمت ایرانی اسلامی و سبک زندگی را رقم زده است.
جلالی با تصریح اینکه این خانواده ایرانی است که همیشه سربلند، عزت آفرین و عزت ساز بوده است، گفت: قدردان شور و شعور اهالی شهر دژکرد هستم، دژی که هم طبیعت و هم زیبایی و فرهنگ با شاهنامه خوانی دارد و هم موسیقی، قصه، رنگ و طعم دارد و یک رویکرد کامل برای فرهنگ ما محسوب می‌شود.
او با تاکید بر اینکه فرهنگ ما مثابه یک گنج است و ما باید بتوانیم از این فرهنگ استفاده کنیم، افزود: برای حفظ این فرهنگ باید رنج ببریم، اما پشت هر رنجی، گنجی است.
معاون صنایع دستی و هنر‌های سنتی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی ادامه داد: اگه نوای شاهنامه خوانان، اگر پینه دست زنان در جاجیم و فرش و اگر عرق و پینه دست مردان در باغداری وجود داشته، همه برای حفظ ایران بزرگ و برای سربلندی فرزندانی است که در آینده بگویند ما در ایران اسلامی زندگی کردیم.
او با تاکید بر اینکه ایرانی با فرهنگ، غیرت، ایمان و آموزه‌های دینی خود نشان داده که همیشه وجود دارد، با مثبت ارزیابی کردن برگزاری جشنواره مردمی شکوفه‌های بادام اشاره و ابراز امیدواری کرد که به سرسختی دنا و به سختی بادام و طراوات و سرسبزی شکوفه‌های بادام این جشنواره همیشه برقرار باشد و بتوانیم لبخند را بر لب خانواده ایرانی بیاوریم ومعیشت عزت آفرین با دست‌ها، زمین و درختان بیافرینم.
شهرستان اقلید مانند نگینی بر کشور ایران می‌درخشد
ناصر توکلی، مشاور معاون امور باغبانی وزیر جهاد کشاورزی نیز در این جشنواره گفت: این جشنواره زیبا و با حضور مردم شریف و با اصالت دژکرد و سایر شهرستان‌ها و بویژه شهر اقلید برگزار شده است و تلاش می‌کند پتانسیل و ظرفیت‌های شهرستان را نشان دهد و یکی از جشنواره‌های خوب و زیبا بوده است که تاکنون حضور داشته ام از تلاش همکاران برای برگزاری آن قددرانی می‌کنم.
توکلی خاطرنشان کرد: شاهد حضور تولیدکنندگان و کشاورزانی هستیم که دست رنج آنها امروز زیبنده سفره‌های مردم در امنیت غذایی است وی افزود: این جشنواره دستاورد خوبی دارد و در بخش کشاورزی شهرستان اقلید مانند نگینی بر کشور ایران می‌درخشد.
به گفته توکلی، از تولید ۱۴۰ هزار تن بادام کشور ۱۰ درصد تولید مربوط به شهرستان اقلید است و محصولات آن زیبنده سفره‌های مردم است.
او با اشاره به اینکه این شهرستان جاذبه‌های گردشگری متنوعی دارد و راه اندازی بوم گردی و توریسم در این شهرستان ضروری است، تصریح کرد:در تولید حبوبات شهرستان اقلید رتبه برتر کشور و در بیشتر محصولات این شهرستان مقام اول تا سوم دارد و باید از بهره برداران حمایت ویژه‌ای شود ومی توان با کار علمی وضعیت تولید ومیزان عملکرد را در بادام با ارقام جدید و پرپتانسیل وسازگار با شهرستان اقلید افزایش داد.
توکلی ادامه داد: از اعتبارات ملی برش خوبی را برای شهرستان رقم خواهیم زد و با نگاهی به وضعیت تولید شهرستان که عمدتا بر روی بادام برنامه ریزی شده است مرکز تولید نهال گواهی شده بادام در این شهرستان خالی است و باید بر روی بسته بندی و سورت بادام کار کنیم.
به گفته او اگر بادام باکیفیت اقلید را به بازار‌های مختلف در قالب تشکل‌های مردمی و حذف واسطه‌ها داشته باشیم می‌توانیم دسترنج باغداران شهرستان را قدر بدانیم.
مشاور معاون امور باغبانی وزیر جهاد کشاورزی در پایان گفت: در بخش دژکرد اگر خوب کار شود درآمد خوبی به این شهرستان و استان می‌آورد و ظرفیت‌های این شهرستان را در سطح ملی و بین المللی به نمایش می‌گذارد.
در پایان این جشنواره مراسم تقدیر و تشکر از دو هنرمند شاهنامه خوان معروف دژکرد نیز به عمل آمد و از محمد و علی رئیسی پدر و پسر دژکردی که شاهنامه خوانی را با سبک خاص و منحصر به فرد خودشان در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسانده بودند، تقدیر و لوح تقدیر به آنان اهدا شد.
باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور