به نقل از «ایرنا»

«مرادی کرمانی»، راوی اشک‌ها و لبخندهای کودکان ایرانی ۷۷ ساله شد

تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۴۳۸۸۹

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، مرادی کرمانی اگرچه داستان‌های بسیاری برای مخاطبان بزرگسال نوشته؛ ولی نامش با ادبیات کودک پیوند خورده است. قهرمان چندین داستان او به ویژه در آثار جدیدش بزرگسالان هستند؛ ولی داستان‌های کودکانه او بیشتر از بقیه آثارش دیده و شنیده شده‌اند.

ردپای کودکی در تار و پود قصه‌هایی که او روایت می‌کند قابل لمس است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این نویسنده در کودکی روزگار سختی را پشت سر گذاشته و با انواع سختی‌ها دست و پنجه نرم کرده است. او خاطرات این دوران را فراموش نکرده و همواره به صورت ناخودآگاه به آن مقطع زمانی رجوع کرده است. کودک درون مرادی کرمانی در ۷۷ سالگی همچنان کنجکاو و بازیگوش است. داستان‌های او از قصه‌های مجید تا «قاشق چای خوری» همگی روح کودکانه‌ای دارند و به همین دلیل جذاب و پاک و زلال به نظر می‌رسند.

درباره مرادی کرمانی بسیاری از گفتنی‌ها گفته شده است. همه می‌دانند که کتاب‌های او رکورددار بیشترین اقتباس سینمایی در ایران هستند و چندین فیلم‌ ایرانی با تکیه بر داستان‌های این نویسنده ساخته شده است.

نیازی به شرح این نکته نیست که مرادی کرمانی یک نویسنده جهانی است و آثارش به زبان‌های آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، هلندی، عربی، ارمنی و هندی ترجمه شده‌است.

کار در کارخانه نوشابه سازی برای امرار معاش

«هوشنگ دوم» و «شما که غریبه نیستید» دو کتابی هستند که به ما در مسیر شناخت روحیات و اندیشه‌های آقای نویسنده کمک می‌کنند.

در کتاب «هوشنگ دوم» یک روزنامه نگار و محقق روبروی مرادی کرمانی نشسته و با او مصاحبه کرده است. حاصل این مصاحبه یک کتاب حدودا ۵۰۰ صفحه ای شده که همه جزییات زندگی یک نویسنده مطرح به نام «هوشنگ مرادی کرمانی» را شامل می شود. مردی که خودش ده ها جلد کتاب نوشته است، این بار خودش سوژه یک کتاب شده و تصویری تمام نما از فراز و فرودهای شخصی و حرفه ای اش را در مقابل دید مخاطبان قرار داده است. فصل های کتاب «هوشنگ دوم» را می توان به دو بخش کلی دسته بندی کرد. در فصل های ابتدایی خاطرات مرادی کرمانی از زمان کودکی و نوجوانی تا دوره ورودش به دنیای نویسندگی و زمان حال مرور شده است. در فصل های پایانی مصاحبه کننده نظر مرادی کرمانی را درباره موضوعات مختلفی چون سینما، طنز، داستان نویسی و فلسفه زندگی پرسیده است.

ذهن قصه گوی مرادی کرمانی در این کتاب هم به کمک او آمده و جذابیت محتوایی کار را دوچندان کرده است. او حتی وقتی می خواهد درباره مساله ای اظهار نظر کند پیچیده ترین نظریه ها را در قالب یک داستان و یا خاطره برای مخاطب شرح می دهد.

او برای امرار معاش شغل های مختلفی چون کتاب‌فروشی، نانوایی و نوشابه‌فروشی را تجربه کرده است. در کارخانه نوشابه سازی آن قدر کتاب خوانده است که او را اخراج کرده اند. برخی از خاطرات او آنقدر تلخ است که دل خواننده کتاب را به درد می آورد. مثلا مرادی کرمانی به دوره ای اشاره می‌کند که در بیمارستان امیر اعلم تهران بستری شده و هیچ کس به ملاقاتش نیامده است. بیمار تخت کناری که ملاقات کننده زیادی داشته کمپوت هایش را می داده تا او بخورد. البته مرادی کرمانی که نمی خواهد دوستدارانش را ناراحت و افسرده کند بلافاصله پل می زند به زمان حال و وضعیت فعلی اش را با آن زمان مقایسه می کند: «این بار که در بیمارستان قلب بستری شدم، آنقدر ملاقاتی داشتم که نمی دانستم چه کار کنم! در و دیوار را پر از گل کرده بودند. از زمین و آسمان ملاقاتی ریخته بود. حتی از تلویزیون آمدند و در بیمارستان فیلم گرفتند».

کتاب گفتگو محور هوشنگ دوم توسط کریم فیضی نوشته شده و انتشارات اطلاعات آن را منتشر کرده است.

شخصی ترین اثر نویسنده

«شما که غریبه نیستید» شخصی ترین اثر هوشنگ مرادی کرمانی است. او در این کتاب زندگینامه دوران کودکی اش را در قالب داستانی بیان کرده و زوایایی گفته نشده از درون ناآرامش را ترسیم کرده است. البته این کتاب تا زمان نوجوانی نویسنده را شامل می شود. چرا که او بعد از رسیدن به دوران نوجوانی شخصیت اصلی اش یعنی «هوشو» به سرعت از این مقطع عبور و روایت ادامه ماجرا را به زمانی دیگر موکول کرده است. هوشو پسربچه ای است که بعد از به دنیا آمدن مادرش را از دست می دهد. پدرش نیز فردی مجنون بوده و نمی توانسته وظیفه پدری اش را در قبال این کودک اجرا کند. هوشو که کودکی مظلوم و گوشه گیر است به دامان طبیعت می رود و با حیوانات و درختان و ماه و آسمان دوست می‌شود. تنها تکیه گاه او در این دوران پدربزرگش است که پیرمردی بی سواد است اما اشعار و قصه های زیادی را در حافظه دارد و برای دیگران می خواند. «هوشو» هر جا می رود خرابکاری می کند و به همین خاطر حس می کند که آدم بدیمنی است.

نویسنده در کتاب «قصه های مجید» نیز همین نگاه به شخصیت اصلی را ادامه می دهد. نوعی نگاه ترحم آمیز که مخاطب را وادار می کند برای او دل بسوزاند. شخصیت اصلی به نام مجید آدمی است بسیار بدشانس و بی پناه که دائما در کوچه های بن بست زندگی گیر می‌افتد.

در کتاب های دوران اول نویسندگی مرادی کرمانی شخصیت های کودک کمابیش در چنین وضعیتی بسر می برند. شخصیت هایی مظلوم و درمانده که دستشان از زمین و آسمان کوتاه است و برای فرار از موقعیتشان راه چاره ای نمی یابند. رد پای این شخصیت ها را در کتاب هایی چون خمره، آب انبار، معصومه، من غزال ترسیده‌‏ای هستم، قصه ‏های مجید، بچه‏ های قالیبافخانه، نخل ، چکمه، داستان آن خمره، مشت بر پوست و تنور می توان مشاهده کرد. از داستان پلو خورش به بعد نویسنده وارد دوران تازه ای می شود. دورانی که شخصیت‌های کودک از روستا به شهر می آیند و خودشان را با مناسبات زندگی شهری وفق می دهند. در این داستان ها دیگری خبری از کودکان ضعیف و کنش پذیر نیست. چرا که به یکباره کودکان باهوش و آگاه می شوند و حقوق اجتماعی شان را مطالبه می کنند. به عنوان مثال داستان «مربای شیرین» را به یاد آورید که در آن کودکان یک مدرسه از کنار مشکلی چون باز نشدن در شیشه مربا سرسری گذر نمی کنند و دسته جمعی موضوع را به دفتر وزیر می کشانند.

کودکانی که معترض شدند

کتاب «پلوخورش» پر از شخصیت های جستجوگری است که برای بیشتر دانستن و فهمیدن تلاش می کنند. به عنوان مثال داستان «ابراهیم»، درباره دانش آموزان یک مدرسه راهنمایی است که برای بازدید از «باغ پرندگان» به این مکان رفته اند. قهرمان داستان نوجوانی کنجکاو و سمج است که راهنمای آنجا را سوال پیچ می کند.«ابراهیم» می خواهد از هرچه می بیند و می شنود، سردربیاورد و این موضوع، راهنما را کلافه می‌کند.

در داستان های سری دوم مثل پلو خورش، مهمان مامان، مربای شرین، لبخند انار، مثل ماه شب چهارده، نه ترو نه خشک و ناز بالش نویسنده به دنبال فضاهای مدرن شهری می‌رود. این گونه است که از مجید و هوشوی «بدیمن» به دختران و پسرانی باهوش، اجتماعی و آگاهی می رسد. بچه هایی که معادلات دنیای بزرگ ترها را به هم می ریزند و با شیطنت هایشان داستان را به پیش می‌برند.
نویسنده به خاطر دلبستگی عاطفی که به دنیای کودکان دارد همچون همیشه آن ها را مورد حمایت عاطفی خود قرار می دهد. اما در داستان های سری دوم کودکان لحنی معترض دارند و با اعتماد به نفس بالایشان همه چیز را مورد نقد قرار می‌دهند.

خداحافظی با «قاشق چای خوری»

مرادی کرمانی پس از انتشار «قاشق چای خوری» داستان جدیدی ننوشته است. مدیر انتشارات معین ناشر آثار مرادی کرمانی در زمان رونمایی از کتاب جدید مرادی کرمانی باعنوان «قاشق چای خوری» در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، این اثر را کتاب خداحافظی نویسنده با دنیای نویسندگی خواند و از قول وی گفت: این کتاب آخرین کارم است و بعد از آن می‌خواهم قلم را ببوسم و کنار بگذارم. اگرچه تشنه شنیدن و خواندن قصه‌های جدید از این نویسنده هستیم؛ ولی باید به انتخاب شخصی‌اش احترام بگذاریم. او با نوشته‌هایش دنیای زیبایی را خلق کرده که مرورش برای همه دوستداران فرهنگ و ادبیات فارسی جذاب و ارزشمند است.

برچسب‌ها ادبیات کودک و نوجوان هوشنگ مرادی کرمانی ادبیات

منبع: ایرنا

کلیدواژه: ادبیات کودک و نوجوان هوشنگ مرادی کرمانی ادبیات ادبیات کودک و نوجوان هوشنگ مرادی کرمانی ادبیات قاشق چای خوری مرادی کرمانی هوشنگ دوم داستان ها شخصیت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۴۳۸۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بدرود آقای پل استر

پل استر، نویسنده آمریکایی روز ۳۰ آوریل ۲۰۲۴ در نیویورک و بر اثر سرطان درگذشت. او متولد ۱۹۴۷ در نیوجرسی، فارغ‌التحصیل رشته ادبیات از دانشگاه کلمبیا و از نویسندگان محبوب ایرانیان بود.

محبوبیت پل استر در ایران با انتشار ترجمه رمان «سه‌گانه نیویورک» آغاز شد/ عکس: تصویر روی جلد کتاب سه‌گانه‌ی نیویورک

محبوبیت پل استر در ایران با انتشار ترجمه رمان «سه‌گانه نیویورک» آغاز شد، مخاطب فارسی‌زبان به مخاطبان نزدیک به ۴۰ کشور دیگر دنیا افزوده شد و دیری نگذشت که تب استر خوانی به کتاب‌خوان‌های ایرانی سرایت کرد. سه ناشر به طور همزمان ترجمه‌هایش را منتشر می‌کردند تا زمانی که نشر افق کپی‌رایت (حق چاپ و انتشار) آثار استر در ایران را خرید و به ناشر رسمی آثار این نویسنده در ایران بدل شد.

شخصیت استر نیز در به‌ وجود آمدن این محبوبیت دخیل بود. او از معدود نویسندگانی‌ است که در اوایل دهه هشتاد با نشریات ایرانی گفتگو کرد و از علاقه به مخاطب ایرانی خود سخن گفت.

،در آثار استر ترکیبی از تفکرات روانشناختی و رگه‌هایی از پوچ‌گرایی را می‌توان پیدا کرد/عکس: تصویر روی جلد کتاب «سفر در اتاق تحریر»

پل استر جنایی و پلیسی‌نویس نبود و سانتی‌مانتالیسم در آثارش دیده نمی‌شد. او در عین ارائه نثری منحصربه‌فرد، ردپای ژانر جنایی و کارآگاهی را به رمان پست‌مدرن گشود. نثر او همواره به تعلیق، مفاهیم فلسفی، پرسشگری در باب مسائل بی‌پاسخ انسان معاصر آغشته است.

ترکیبی از تفکرات روانشناختی و رگه‌هایی از پوچ‌گرایی را نیز می‌توان در آثارش یافت که بخشی از آنها برگرفته از زندگی واقعی خود اوست. به غیر از «بخور و نمیر» و «اختراع انزوا»، رمان پست‌مدرنیستی «سفر در اتاق تحریر» آشکارا نمونه این جنبه از سبک نوشتاری اوست که خود استر در گفتگویی اشاره می‌کند: «گویی پیرمرد داستان خود اوست که شخصیت‌های سایر کتاب‌ها و داستان‌های قبلی‌اش به سراغش آمده‌اند و درحالی‌که خود را دربرابر آنها بی‌دفاع می‌بیند، باید دربرابر سرنوشتی که برایشان رقم زده است به آنها پاسخگو باشد».

 نخستین بار سال گذشته سیری هاستودت، همسر و نویسنده همکارش اعلام کرد که پزشکان تشخیص داده‌اند استر به سرطان مبتلا شده است
عکس: سالن کنسرت نایت در ۲۱ فوریه ۲۰۱۷در میامی، فلوریدا 

استر در فیلمسازی نیز طبع آزموده و دو فیلم را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد. رسانه‌ها غالبا او را سوپراستار ادبی و از فوق‌العاده‌ترین نویسندگان آمریکایی نامیده‌اند.

از پل استر به فارسی کتاب‌های بخور و نمیر (دست به دهان)، کشور آخرین‌ها، کتاب اوهام، شهر شیشه‌ای، مون پالاس، اختراع انزوا، هیولا و… را خوانده‌ایم. هرچند برخی آثار متاخر او در ایران امکان ترجمه و انتشار پیدا نکرد اما الهام‌بخش بسیاری از نویسندگان و داستان‌نویسان بود و افراد زیادی را به سوی رمان خواندن سوق داد.

روزنامه نیویورک تایمز سه‌شنبه، ۱۱ اردیبهشت به‌ نقل از یکی از دوستان استر نوشت که او در خانه‌اش در بروکلین نیویورک درگذشت.

نخستین بار سال گذشته سیری هاستودت، همسر و نویسنده همکارش اعلام کرد که پزشکان تشخیص داده‌اند به سرطان مبتلا شده است.

او دنیای بدون قصه را باور نداشت و تخیل را بخشی از واقعیت می‌دانست، و نویسندگی را «جنونی» توصیف کرد که «در جوانی به جان بعضی‌ها می‌افتد و اگر آدم این بیماری نباشند رهایشان می‌کند».

طی دو دهه اخیر کمتر نویسنده آمریکایی در ایران به شهرت و محبوبیت استر رسیده است. می‌توانم به جرات او را نویسنده‌ای سیاسی بنامم که به غیر از موضع‌گیری‌های صریح کلامی در باب موضوعات سیاسی روز دنیا، آثار مکتوب خود را نیز از این حیث بی‌نصیب نگذاشته است.

بدرود آقای پل استر و برای تمام روایت‌هایی که برایمان ساختید، سپاسگزاریم

«سانست پارک» یکی از سیاسی‌ترین رمان‌های اوست که در آن به غیر از پرداختن به تبعات انتخاب فردی نظیر اوباما در آمریکا، به موضوع سانسور آثار نویسندگان و تهدید و حبس آنها نیز پرداخته است.

او در سال ۲۰۱۷ رهبری اپوزوسیون نویسندگان علیه «دونالد ترامپ» و مدیریت گروه دفاع از آزادی بیان را در مرکز «پن» آمریکا بر عهده گرفت.

استر در کتاب سانست پارک نوشت: «در فکر نوشتن مقاله‌ای هستم، درباره اتفاق‌هایی که نمی‌افتد، زندگی‌هایی که سر نمی‌گیرد، و دنیاهای سایه‌واری که درست به موازات دنیایی که واقعی می‌پنداریم درگذر است.»

بدرود آقای پل استر و برای تمام روایت‌هایی که برایمان ساختید، سپاسگزاریم.

نویسنده: مهسا ملک‌مرزبان؛ مترجم/ منبع: بی بی سی

کانال عصر ایران در تلگرام