به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

مخروبه ای به نام بافت تاریخی کرمان/ زلزله ای خاموش که تاریخ را در کام خود فرو برد

تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۵۶۹۸۵

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، ما همیشه از زلزله ترسیده ایم و نگران تخریب محل سکونت خود بوده ایم، اما برخی اقدامات در اطراف ما کمتر از زلزله نیستند و با خود مخروبه‌هایی دارند که شدید‌ترین زلزله‌ها آن‌ها را به وجود می‌آورند.

کرمان منطقه‌ای زلزله خیز در کشور است، اما آنچه هم اکنون در گوشه و کنار شهر تاریخی کرمان به چشم می‌خورد آثار زلزله نیست بلکه بی تفاوتی و بی توجهی بلایی به سر کرمان آورد که تاریخ در این قسمت تکان‌های شدیدی خورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نوروز سال ۹۷ طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در سفر به کرمان گفت: شهر کرمان مانند شهر یزد قابلیت جهانی شدن دارد، اما به نظر می‌رسد هر چه بر سر بافت تاریخی شهر کرمان آمده است را به درستی ندیده است.

چیزی به نام بافت تاریخی نداریم

ابراهیمی یکی از فعالان میراث فرهنگی گفت: بافت تاریخی شهر کرمان وسعت ۵۰۰ هکتاری دارد، اما متاسفانه دیگر چیزی به نام بافت تاریخی در شهر کرمان باقی نمانده است و آنچه باقی مانده جزیره مانند‌هایی است که در گوشه و کنار مرمت شده اند و به ثبت ملی رسیده اند.

او افزود:طبق قانون تخریب خانه‌های ثبت ملی جرم است و خانه‌هایی هم در این بافت قدیمی ثبت ملی نیستند که بسیار زیبا و جذاب هستند باید حفظ و نگهداری شوند که بدون هماهنگی تخریب نشوند و با سازکار بافت قدیم ساخته و مرمت شوند.

اما آنچه در کرمان اتفاق افتاده است خارج از قوانین بوده است مانند خانه تیمو که بنایی تاریخی بود که می‌توانست به ثبت برسد و حفظ شود، اما تبدیل به یک زمین خالی شد!

تخریب خانه های قدیمی در سکوت

علی اکبر قطب الدینی شهردار منطقه پنج و بافت تاریخی شهر کرمان گفت: برخی خانه‌ها مالکان به دور از چشم میراث فرهنگی و شهرداری اقدام به تخریب بنا‌ها می‌کنند و زمانی که ما متوجه می‌شویم کار از کار گذشته است.

او ادامه داد: این خانه‌ها ملک شخصی هستند و چون ثبت ملی نیستند نمی‌توان کاری انجام داد؛ و این گونه در سکوت بافت تاریخی شهر کرمان در خاموشی تخریب می‌شود و جای آن را برج‌هایی می‌گیرند که به تاریخ دهن کجی می‌کنند.

به خیابان برزو آمیغی می‌رویم جایی که خانه‌های قدیمی بسیاری را در دل خود جای داده است، اما آنچه از کوچه و خیابان مشخص است تاریخ هم در این گوشه کنار در حال مرگ است وجود برج‌هایی در کنار خانه‌های تاریخی مانند خانه کاظمی که سایه برجی چند طبقه نور حیاطش را گرفته، خود دلیلی است بر این ادعا که بی ضابطه و بدون نظارت ساخته شده است گویی قدرت و پول زورش از تاریخ بیشتر است.

کاظمی یکی از وارثان این خانه قدیمی است که این خانه را دوست دارد و دلش می‌خواد آن را مرمت کند و برای آیندگان نگه دارد نکته‌ای که کاش همه مالکان بافت قدیم به آن توجه می‌کردند و بافت تاریخی و خانه‌های دارای ارزش را زنده نگه می‌داشتند.

او گفت: برای مرمت این خانه یک و نیم میلیارد تومان بودجه نیاز است و وام‌هایی که به او برای مرمت پرداخت می‌شود باز پرداختشان بدون استراحت و سخت است و تا خانه‌ای مرمت شود و بتواند از آن استفاده و درآمد زایی کنند زمانی نیاز دارد.

مشکل صاحبان خانه‌های قدیمی همه مرمت بنا است و از همه مهمتر پول برای مرمت است وقتی که هم مالکان می‌خواهند خانه را به میراث واگذار کنند تا خود میراث ملک را مرمت کنند خانه‌ای ده‌ها قصبی را خیلی کم می‌خرند که به صرفه نیست و بگذاری تخریب شود و بعد زمینش را بفروشی میلیارد‌ها تومان سود خواهی کرد به هر حال هر ارثی باید دل خوشی برای صاحب ارث داشته باشد.

شهرداری کرمان قدمت خوبی دارد، اما برنامه ریزی مناسبی برای زیبا سازی شهر و بافت قدیم نکرده اند این را می‌شود از چهره خسته شهر فهمید گویی هر چه برای زیبایی اقدام می‌کنی فرسودگی از گوشه‌ای دیگر خودنمایی می‌کند.

تقریبا از ۲۰ سال پیش تخریب بافت تاریخی شهر کرمان شدت گرفت و تاریخ را در کام خود فرو برد خانه‌هایی که باد و باران آن‌ها را تخریب کردند و در یک چشم بر هم زدن بولدوزر از آن‌ها تلی از خاک را برجای گذاشت و تمام ،به راستی نمی‌شد در محدوده بازار کرمان از ۲۰ یا ۳۰ سال پیش برنامه‌ای طراحی کرد تا بافت قدیمی کوچکتری مرمت شود و این سمت به عنوان بافت تاریخی حفظ و بقیه موارد که صاحب ارزش بودند در گوشه و کنار شهر مرمت و ثبت ملی شوند و هر لحظه در هر قسمت به صاحبان بافت قدیم تنشی وارد نشود.

حالا دیگر آرزوی مانند یزد شدن برای کرمانی‌ها که شهری زیبا داشتند به آرزویی محال تبدیل شده است، اما در کوچه و پس کوچه‌های شهر در همین محله‌هایی که بافت قدیمی نامیده می‌شوند از زریسف تا باغملی از مطهری تا ابوحامد اینقدر بنای مخروبه وجود دارد که مامنی شده اند برای معتادان متجاهر داخل برخی از این مخروبه‌ها رفتیم چه خانه‌هایی زیبایی بودند اگر به آن‌ها رسیدگی می‌شد می‌توانستند به عنوان هتل و چایخانه و رستوران از آن‌ها استفاده کرد و حالا دیگر چیز قابل جبرانی نمانده جزء یک سردر و یک دیوار سیاه و مقداری کچ بری و چهار تا آجر نقش و نگار دار که مرمتش هزینه‌های بسیاری دارد و مطمئینا نگه داشته شده تا کامل مخروبه شوند و در نهایت بدون هیچ دردسری زمین برای ساخت و ساز به فروش برسد.

بیشتر این خانه تا زمانی که به طور کامل مخروبه شوند در دست مستاجران بیگانه با تاریخ کرمان هستند تا حداقل استفاده را از آن ببرند خانه‌هایی که در حال فروریختن هستند و مستاجرانشان بی توجه به تاریخ در آن‌ها زندگی می‌کنند و اهمیتی برایشان ندارد تاریخ در این گوشه در حال نابودی است وقتی کامل غیر قابل سکونت شدند به یک خانه دیگر می‌روند هر اتاق این خانه‌های بزرگ و اعیانی در دست یک خانواده با ۵ و ۶ بچه قد و نیم قد است که با وجود جمعیت چشمگیرشان برایشان کوچک است و بدون ترس از تخریب در آن‌ها ساکن می‌شوند نان خشک جمع می‌کنند پلاستیک و فلزات بازیافتی را در خانه‌ها تفکیک و انبار می‌کنند و باز هم نگران هیچ چیز نیستند زندگی آن‌ها جریان دارد فقط این تاریخ است که در این گوشه ذره ذره می‌میرد.

تلاش کنیم برای آنچه باقی مانده

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این باره گفت: تخریب بافت تاریخی شهر کرمان و ساخت برج‌ها و همچنین پروژه‌های بزرگ و نامتناسب با بافت تاریخی در کنار خانه‌های قدیمی در سنوات گذشته رخ داده و متاسفانه این کار باعث نابودی بخش عظیمی از این خانه‌های قدیمی شده است.

اوادامه داد: اگر بافت تاریخی یزد و شیراز رونق دارند و تخریب نشده اند منابع به آن‌ها اختصاص یافته است تا آن‌ها از بین نروند کرمان نیازمند منابع است تا از تخریب جلوگیری شود و باید سرمایه گذار ترغیب شود و در این منطقه سرمایه گذاری کند.

اما آنچه از بافت تاریخی کرمان باقی مانده تیکه تیکه در گوشه و کنار شهر پراکنده شده است و نمی‌توان دیگر یک بافت تاریخی یک تیکه و منسجم داشت، نباید تاریخ را به دست فراموشی سپرد و همین باقی مانده‌ها را نابود کرد باید با چنگ و دندان از این گذشته حمایت کرد و اختصاص بودجه برای نجات این قسمت از شهر که هر گوشه آن در حال فروریختن است ضروری است و می‌طلبد شهردار جدیدو شورای شهر تازه نفس به این قسمت از شهر نگاه ویژه‌ای داشته باشند، زیرا این قسمت در معرض دید جهانگردان قرار دارد و سرانجام بعد از کرونا باز هم گردشگری رونق خواهد گرفت و نیاز است این قسمت آماده روز‌های خوب آینده شود.

گزارش از حمیده یزدی نژاد

انتهای پیام/ی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: بافت تاریخی شهرداری کرمان بناهای فرسوده بافت تاریخی شهر کرمان خانه های قدیمی گوشه و کنار میراث فرهنگی باقی مانده بافت قدیم خانه هایی اما آنچه ثبت ملی خانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۵۶۹۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عمارت «شجاع‌السلطنه» بهار در دو قدمی تخریب

ایسنا/همدان عمارت «شجاع‌السلطنه» به وسعت ۹۳۰ مترمربع واقع در روستای پرلوک از توابع بخش صالح‌آباد شهرستان بهار یکی از بناهای زیبای تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور بوده که معماری این بنا، تاریخی به قدمت دوران قاجار دارد.

ورودی هشتی، حیاط، حوض، پستو حوض‌ خانه، ایوان، پنجره‌های ارسی، شاه‌نشین، سه دری و آشپزخانه این عمارت هر یک گویی زمان حال را برای بیننده این اثر زیبای تاریخی به عقب بازمی‌گرداند و شکوه گمشده در دل تاریخ این عمارت را در تابلویی از گذشته در ذهن مخاطب با دلبری تمام زنده می‌کند و دوباره همه آدم‌های گذشته در ذهنت جان می‌گیرند.

اینجا همان جایی است که روزی قهقهه خنده کودکان به اوج آسمان عروج می‌کرد، اینجا همان جایی است که روزی ماهی‌های قرمز کوچک حوض خانه با سیب‌های سرخی که درون حوض عمارت رها کرده‌اند، همبازی می‌شدند. اینجا همان جایی است که صدای قلقل سماور و عطر چای بهارنارنج آن در یک روز تابستانی از گذشته‌های تاریخ بر ایوان عمارت هر رهگذری را به استکانی چای دعوت می‌کرد، خلاصه اینکه اینجا روزی قشنگی‌های خاص خود را داشت و این زیبایی و شکوه عمارت در گذشته خود باقی ماند.

چند روز پیش از حال و روز ناخوش این عمارت مبنی بر در حال تخریب شدن این اثر و نیازمندی آن به مرمت و بازسازی مطلع شدیم که همین امر موجب پیگیری ما برای اوضاع و احوال این عمارت شد.

دهیار روستای پرلوک شهرستان بهار در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: روستای پرلوک با جمعیتی افزون بر ۲۰۲۰ نفر شامل ۶۵۰ خانوار یکی از روستاهایی است که تاریخ پیدایش آن به زمان حکومت سلسله ماد و پیش از آن می‌رسد. 

عمارت شجاع‌السلطنه روزگاری شکوه و ابهتی داشته

احمد کاویانی‌نیک با بیان اینکه گویش مردم پرلوک ترکی بوده و عمده اهالی روستا در امر دامداری و کشاورزی دارای فعالیت هستند، تصریح کرد: عمارت شجاع‌السلطنه روستای پرلوک و قلعه اربابی از جمله بناهای تاریخی این روستا بوده که روزگاری این بناها برای خود شکوه و ابهتی داشته‌اند.

وی با اشاره به اثر تاریخی عمارت شجاع‌السلطنه این روستا اظهار کرد: این عمارت مربوط به دوران قاجار بوده که در سال ۱۳۹۵ ثبت فهرست آثار ملی کشور شده اما با وجود ثبت آن در فهرست آثار ملی کشور، تاکنون هیچ‌گونه توجهی به مرمت و بازسازی این اثر زیبا و مهم تاریخی در این روستا نشده و بودجه و اعتباری برای مرمت و بازسازی آن توسط میراث فرهنگی اختصاص نیافته است.

کاویانی‌نیک تصریح کرد: بخشی از این عمارت دارای مالک خصوصی بوده و معمولا مالک خصوصی این بخش از عمارت با هزینه شخصی خود در حفظ و مرمت محدوده مالکیت خود اهتمام دارد بنابراین این قسمت از عمارت سالم باقی مانده اما بخش دیگر عمارت به علت فوت مالک و بی‌توجهی ورثه دچار تخریب شده است.

پیگیری ۱۰ ساله برای مرمت این بنا

وی با بیان اینکه بیش از ۱۰ سال است که برای مرمت و بازسازی این بنای تاریخی به دستگاه‌های مختلف ذیربط از جمله میراث فرهنگی رفت و آمد و پیگیری دارم تا شاید اقدامی برای حفظ و احیای این اثر تاریخی زیبای روستا داشته باشند، تصریح کرد: در بارندگی اوایل سال ۹۸ سقف و ایوان و دیوارهای این بنا دچار خسارت شد که به همین علت در اواسط همان سال میراث فرهنگی بخشی جزئی از سقف بنا را ایزوگام کرد اما پس از آن هیچ‌گونه اقدامی برای ادامه روند بازسازی و مرمت آن انجام نشده است‌.

کاویانی‌نیک با اشاره به اینکه معمولاً در ایام تعطیلات گردشگران مختلفی برای بازدید از این اثر به روستا مراجعه دارند، گفت: اگر عمارت تاریخی روستای پرلوک دوباره مرمت و بازسازی و سرپا شود، با راه‌اندازی خانه بوم‌گردی می‌توان جذب گردشگر دوچندانی برای روستا و منطقه داشت و مرمت این اثر از نقش مؤثری در جذب گردشگر برای روستا برخوردار خواهد بود.

قلعه اربابی ۲۰۰۰ سال دیگری هم در حال تخریب است

دهیار روستای پرلوک ادامه داد: علاوه بر عمارت شجاع‌السلطنه، یک قلعه اربابی ۲۰۰۰ ساله نیز در این روستا وجود دارد که متأسفانه از این قلعه تنها یک برج آن سالم باقی مانده و آن هم در حال تخریب است.

وی گفت: از سال گذشته پیگیر آن هستم که کارشناسان برای بازدید از این قلعه بیایند و تصمیمی برای آن بگیرند چراکه تخریب آن، موجب آسیب به منازل پیرامون قلعه خواهد شد اما تاکنون کارشناسان امر برای این موضوع هنوز به روستا نیامده‌اند.

کاویانی‌نیک با بیان اینکه این بناهای تاریخی به ویژه عمارت شجاع‌السلطنه را میراث فرهنگی نه خودش مرمت می‌کند و نه اجازه می‌دهد کسی آن را مرمت کند و این امر موجب سردرگمی ما شده است و نمی‌دانیم چه کنیم، افزود: اگر میراث فرهنگی مجوز مرمت لازم را به دهیاری و اهالی روستا بدهد و وضعیت مرمت آن را تعیین تکلیف کند، با پیگیری لازم دهیاری و اهالی روستا اعتبار مرمت این بنا را از جایی تأمین و جذب خواهیم و اجازه نمی‌دهیم این اثر تاریخی زیبای روستا اینگونه در مقابل چشمانمان تخریب و به سرنوشت قلعه اربابی دچار شود و از آن چیزی باقی نماند.

پیرو صحبت‌های دهیار روستای پرلوک، این موضوع را از اداره میراث فرهنگی شهرستان بهار نیز پیگیری شدیم‌.

مرمت عمارت شجاع‌السلطنه جزو برنامه امسال است

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بهار در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: عمارت شجاع‌السلطنه روستای پرلوک ثبت فهرست آثار ملی کشور بوده و مرمت و بازسازی این اثر تاریخی جزو برنامه امسال میراث فرهنگی است و به طور قطع با اختصاص و تخصیص اعتبار لازم عملیات مرمت و بازسازی بنا را شروع خواهیم کرد.

محمد حرمتی در پاسخ به این سوال که مرمت و بازسازی این بنا به چه میزان اعتبار نیاز دارد؟ یادآور شد: بنده نمی‌توانم به طور دقیق میزان اعتبار مورد نیاز برای مرمت و بازسازی این بنا را تخمین بزنم، در این رابطه کارشناس امر میزان مورد نیاز اعتبار برای مرمت بنا را برای ما برآورد خواهد کرد.

وی ادامه داد: خانه شجاع‌السلطنه در حال حاضر دارای مالک خصوصی بوده و در نیمی از عمارت مالک خصوصی سکونت دارد و نیم دیگر آن فاقد سکونت است.

حرمتی تصریح کرد: برای نیمی از عمارت که مالک شخصی در آن دارای سکونت است، از مالک درخواست کردیم که نسبت به مرمت محدوده مالکیت خود اقدام کند اما می‌گوید پول ندارم و باید خودتان برای مرمت آن اقدام کنید.

وی با بیان اینکه برای مرمت و بازسازی این بنای تاریخی پیشقدم شدن و مشارکت مالک خصوصی آن نیز از نقش مؤثری در مرمت و بازسازی این بنا برخوردار خواهد بود، افزود: نظارت لازم از این بنای تاریخی را داریم و این بنا نیازمند مرمت و بازسازی است اما اینکه گفته شده بنا دچار تخریب شده است، صحت ندارد و با جدیت پیگیر مرمت و بازسازی بنای فوق در سال‌جاری هستیم. 

مرمت بنا باید زیر نظر میراث فرهنگی انجام شود

وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان این امر وجود دارد که مجوز لازم برای مرمت را به دهیاری و اهالی روستا بدهید؟ گفت: اگر مرمت بنا را زیر نظر اداره میراث فرهنگی و با مجوز این اداره انجام دهند، به طور قطع با آغوش باز از این موضوع استقبال نیز خواهیم کرد. دهیار روستا در رابطه با این موضوع می‌تواند برای رایزنی هر چه بیشتر به اداره میراث فرهنگی شهرستان مراجعه کند.

وی در پاسخ به اینکه دهیار روستای پرلوک می‌گوید اگر میراث فرهنگی اجازه دهد آنها با پیگیری اعتبار از محل‌های مختلف نسبت به مرمت و بازسازی بنا اقدام خواهند کرد اما میراث فرهنگی این اجازه را به آنها نمی‌دهد و خودشان هم برای مرمت اثر اقدام نمی کنند، گفت: تعجب می‌کنم چرا کار خود را می‌خواهند توجیه کنند، برای ما این موضوع و مرمت بنا به شرطی که با مجوز اداره میراث فرهنگی و با نظارت کارشناسان میراث فرهنگی باشد، هیچ مانعی ندارد حتی می‌توانند اعتبار را در اختیار میراث فرهنگی بگذارند و میراث فرهنگی به صورت کارشناسی روند مرمت بنا را انجام دهد، این امر مستلزم رایزنی لازم با دهیاری و شورای روستا خواهد بود.

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان بهار، آثار تاریخی را شناسنامه و هویت فرهنگی هر جامعه دانست و گفت: حفاظت از آثار تاریخی همچون حفاظت از هویت و فرهنگ ایرانی از اهمیت بالایی برخوردار است.

به گزارش ایسنا، در رابطه با تاریخ این عمارت باید گفت، شجاع‌الملک یکی از خان‌های روستا تصمیم می‌گیرد خانه‌ای زیبا در دل روستا در کنار قلعه تاریخی بسازد بنابراین از طراحان غیربومی بهره می‌گیرد و حدود دو سال هم ساخت عمارت به طول می انجامد و پس از آن به صورت دوره‌ای شجاع‌السلطنه، محمد خان، غلامعلی‌ خان و عطاالله خان و در نهایت کریم خان در این عمارت زندگی می‌کردند که پس از مهاجرت فرزند کریم خان و خالی از سکنه بودن آن شخصی از اهالی روستا عمارت را خریداری می‌کند که در حال حاضر به علت وسعت زیاد و نگهداری آن به دو قسمت تقسیم می‌شود و هم‌اکنون دریکی از قسمت‌ها سکونت دارند و قسمت دیگر آن خالی از سکنه است.

یکی از برنامه ها برای مرمت این بنا از سال‌ها پیش استفاده از این‌ عمارت روستا به عنوان خانه بوم‌گردی بوده که به طور قطع در صورت مرمت و بازسازی، این اثر از نقش مؤثری در جذب گردشگر برای این روستا برخوردار خواهد بود.

انتهای پیام