پنجشنبه در «دوشنبه»؛ نخستین سفر خارجی رییسی/ سازمان شانگهای و نگاه به شرق
تاریخ انتشار: ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۰۵۳۸۹
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- رییس جمهوری جدید ایران، پنجشنبۀ این هفته 25 شهریور 1400 خورشیدی در اولین سفر خارجی خود در این جایگاه، رهسپار شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان میشود تا در اجلاس «سازمان همکاری شانگهای» شرکت کند. کشوری که اگرچه همسایۀ ایران نیست ولی به سبب پارسیزبانی مردمان آن و فرهنگ و علایق مشترک در حوزۀ تمدنی «نوروز» تعریف میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این سازمان برای همکاریهای چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی و با ابتکار چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان و با هدف برقرار کردن موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه، پایهگذاری شد و محوریت در آن با چین و روسیه و در واقع شکل جدید و توسعه یافتۀ «شانگهای - ۵» است که در سال ۱۹۹۶ تأسیس شده بود و در پی عضویت ازبکستان به «سازمان همکاری شانگهای» تغییر نام داد.
علاوه بر اعضای اصلی، ابتدا مغولستان در سال ۲۰۰۴ و یک سال بعد ایران، پاکستان، هند و افغانستان در سال ۲۰۰۵ و پس از آن بلاروس به عنوان عضو ناظر به آن ملحق شدند.
در سال۲۰۱۵ عضویت هندوستان و پاکستان پذیرفته شد چرا که این دو همۀ شرایط برای عضویت کامل این سازمان را اجرا کردند.
شانگهای البته بر خلاف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و پیمان ورشو سابق، هنوز یک معاهده دفاعی چندجانبه بهشمار نمیرود.
ایران نیز همچنان عضو ناظر است و مهم ترین دستاورد در آغاز کار دولت آقای رییسی میتواند پذیرش عضویت در آن باشد که به خاطر تأکید بر نگاه به شرق و تفاهم نامۀ همکاری 25 ساله با چین اگر چه احتمال آن بالا رفته اما هنوز قطعی نیست.
اگر رییس جمهوری چین در اجلاس حاضر میشد و حمایت میکرد این احتمال فزونی میگرفت اما همچنان با قطعیت نمیتوان گفت ایران به هدف اصلی خود دست مییابد و به همین خاطر به رغم توییت دبیر شورای عالی امنیت ملی که پیشاپیش خبر از عضویت پیوسته داده بود، دولتیهای جدید مایل نیستند این امید را ایجاد کنند تا چنانچه محقق نشد به مخالفان خارجی و منتقدان داخلی بهانه یا سوژه بدهند. تا همین جا هم محور تبلیغات آنان این است که زیر بلیت شرق رفته ایم.
هر چند این اولین سفر خارجی سید ابراهیم رییسی در مقام رییس جمهوری به حساب می آید اما جالب است بدانیم اولین سفر حسن روحانی در جایگاه رییس جمهوری و در شهریور 1392 هم به قصد شرکت در اجلاس شانگهای در بیشکک بود و چنانچه این بار عضویت ایران پذیرفته شود می توانند مقایسه کنند و اگر همچنان به تعویق افتد متوجه آماده نکردن بسترها در دولت قبل بدانند.
چنان که اشاره شد افغانستان هم به عضویت ناظر پذیرفته شده ولی در «دوشنبه» غایب است چرا که وضعیت سیاسی آن دگرگون شده و طالبانِ به قدرت بازگشته را هنوز به رسمیت نشناختهاند. از این رو میتوان گفت موضوع اصلی اجلاس، افغانستان خواهد بود و پیش بینی میشود بر سر آن اختلاف درگیرد. چرا که چین و روسیه به عنوان محور اصلی به مثابۀ یک واقعیت به طالبان می نگرند و معتقدند انتظارات بینالمللی با منزوی کردن آنان محقق نخواهد شد.
تاجیکستان اما آشکارا از موضع احمد مسعود حمایت میکند و نگران سرنوشت اقلیت تاجیک است و ایران هم اعلام کرده حامی تشکیل دولت فراگیر با حضور غیر نمایشی نمایندگان همۀ اقوام است که دست کم در لفظ به موضع دوشنبه نزدیک است.
بدین ترتیب می توان گفت هدف اعلام نشدۀ سفر اعلام جدی بودن ایران در نگاه به شرق و انتظار پذیرش عضویت رسمی است و از روز شنبه که اجلاس تمام می شود و حالت دو جانبه پیدا می کند تلاش خواهد شد پارهای مشکلات میان ایران و تاجیکستان که در قالب تعطیل کردن برخی نهادهای مرتبط با جمهوری اسلامی بروز کرده بود حل شود.
کمال مطلوب برای آقای رییسی این است که ایران به عضویت پیوستۀ شانگهای درآید، یک گام بلندتر برای تفاهم نامۀ 25 ساله با چین برداشته شود، در دیدار با ولادیمیر پوتین هم سویی او با مواضع ایران در قبال احیای برجام را شاهد باشند، روابط با تاجیکستانِ همزبان بهبود یابد و دربارۀ افغانستانِ طالبان به موضع واحدی برسند.
در دولت روحانی او و جواد ظریف متهم بودند که تمام تخم مرغها را در سبد برجام و نگاه به غرب چیدهاند و از «اوراسیا» غافلاند و آنها را از ایران رنجانده و رماندهاند. بنا بر این طبیعی است که در این سفر تلاش خواهد شد ایدۀ خود را عملیاتی کنند.
چین و روسیه و شرق البته برای افکار عمومی در ایران دلچسب نیست و همین چند روز پیش بود که خبر قرارداد 27 میلیارد دلاری شرکت فرانسوی «توتال» با عراق در داخل بسیار خبرساز شد. بدیهی است که در « دوشنبه» از این دست قراردادها بسته نخواهد شد و مهم ترین اتفاق اقتصادی می تواند یک گام دیگر برای اجرایی شدن تفاهم نامۀ 25 ساله با چین باشد.
هر چند گفته شده به جز وزیر خارجه وزیران کار و ارشاد و دادگستری و احتمالا چند وزیر دیگر رییس جمهوری جید ایران را در سفر روز پنج شنبه به شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان همراهی می کنند اما دو غیبت هم به چشم خواهد آمد:
اول غیبت علی لاریجانی است که به عنوان مسؤول ارشد پی گیری تفاهم نامۀ 25 ساله با چین معرفی شده بود و قرار بود در انتخات ریاست جمهوری با ابراهیم رییسی رقابت کند ولی شورای نگهبان این مجال را از او ستاند. هر چند در سال 84 هم در حالی در اولین سفر احمدی نژاد به نیویورک او را همراهی کرد که در انتخابات رقیب هم بودند ولی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی با او رفت اگرچه بعدتر آبشان به یک جو نرفت. این بار اما علی لاریجانی هیچ حکمی از آقای رییسی دریافت نکرده است.
غیبت دوم همراه نبودن یا نبردن شماری از چهره های ادبی و فرهنگی است چرا که مهم ترین وجه مشترک میان ما و تاجیکستان وجوه فرهنگی و زبان فارسی است. هر چند پاره ای شنیده ها حاکی از این است که قرار بود چهره هایی مانند دکتر میر جلال الدین کزازی یا علی موسوی گرمارودی همراهی کنند ولی میزبان چنان درگیر مراسم جشن های سی امین سالگرد استقلال و میزبانی نشست شانگهای بوده که مجالی برای هماهنگی بیشتر در این گونه امور فراهم نیامده است.
با توضیحات بالا روشن است که ارزیابی اولین سفر خارجی آقای رییسی بر اساس این 5 موضوع خواهد بود: پذیرش عضویت رسمی یا ادامۀ عضویت ناظر، تصمیم گیری دربارۀ نوع مواجهه با طالبان در افغانستان، پیشرفت در تفاهم با چین، وعده های پوتین در اولین دیدار با رییس جمهوری جدید و حل مشکلات با تاجیکستان و ترکمنستان.
منبع: عصر ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۰۵۳۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر دفاع: حمله ایران به اسرائیل یک هشدار محدود بود /به دنبال جنگ نیستیم
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از وزارت دفاع، امیر سرتیپ آشتیانی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح روز جمعه ۷ اردیبهشت ماه در بیست و یکمین اجلاس وزرای دفاع سازمان همکاری های شانگهای در آستانه قزاقستان ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع وزرای دفاع سازمان همکاری شانگهای از برنامه ریزی و استقبال گرم دولت جمهوری قزاقستان تقدیر و تشکر و اظهار کرد: در طول چند ماه گذشته اتفاقات ناگواری در جغرافیای امنیتی سازمان همکاری شانگهای نظیر حوادث تروریستی در ایران، روسیه و پاکستان که موجب کشته و مجروح تعدادی از شهروندان و مردم بیگناه شد به وقوع پیوسته است در اینجا لازم میدانم ضمن محکوم نمودن این حوادث با خانواده های قربانیان ابراز همدردی نمایم از سوی دیگر از هفت ماه پیش، تاکنون شاهد نسل کشی ارتکاب جنایت جنگی و کشتار وسیع زنان کودکان، امدادگران و خبرنگاران و تخریب وسیع زیر ساختها و بیمارستانها توسط رژیم غاصب صهیونیستی در فلسطین هستیم که متاسفانه با حمایت و کمکهای همه جانبه حامیان این رژیم و انفعال مجامع و سازمانهای بین المللی همراه گشته است.
وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران ضمن به رسمیت شناختن حق دفاع مشروع ملت فلسطین، جنون کشتار و تروریسم دولتی رژیم صهیونیستی و حامیان آن را به شدت محکوم کرد و گفت: متاسفانه در ادامه تجاوزگری و جنگ طلبی رژیم صهیونیستی؛ اخیرا این رژیم با هدف تشدید و توسعه جنگ در منطقه و انحراف افکار عمومی از جنایات و نسل کشی خود در غزه با نقض صریح ماده ۳۱ کنوانسیون وین ساختمان کنسولی جمهوری اسلامی ایران در سوریه را هدف قرار داد که منجر به شهادت تعدادی از مستشاران نظامی کشورمان که بنا به دعوت این کشور در دمشق حضور داشتند، شد البته جمهوری اسلامی ایران بر اساس حق دفاع مشروع مندرج در ماده ۵۱ منشور ملل متحد و با توجه به عدم محکومیت این اقدام در شورای امنیت سازمان ملل متحد با تکیه بر مولفه های قدرت خود اقدام به تنبیه متجاوز کرد.
امیر سرتیپ آشتیانی با بیان اینکه پاسخ جمهوری اسلامی ایران به این تجاوزگری صرفاً یک اعلان هشدار محدود با هدف ایجاد بازدارندگی و در عین حال پرهیز از گسترش درگیری بود، افزود: باید تاکید کنم جمهوری اسلامی ایران به دنبال جنگ و افزایش تنش در منطقه نمی باشد با این وجود هر گونه جسارت تعدی و محاسبه غلط توسط دشمنان با پاسخ مقتضی و پشیمان کننده روبرو خواهد شد.
سرتیپ ستاد محمدرضا آشتیانی مواضع اصولی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در محکومیت حمله تروریستی به اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در سوریه را بسیار ارزشمند بر شمرد و گفت: ضمن تشکر از مواضع منطقی و سازنده دولتهای روسیه و چین به ویژه در نشست ۱۴ آوریل شورای امنیت سازمان ملل متحد در حمایت از حق دفاع مشروع جمهوری اسلامی ایران تاکید مینمایم دفاع جانبدارانه و بی قید و شرط برخی کشورهای غربی از اقدام رژیم صهیونیستی منجر به بی اعتباری و تضعیف نقش و کارکرد سازمانهای بین المللی در ایجاد نظم و امنیت در جهان خواهد شد.
وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه حوادث و تجربیات امروز جهان ما را به سمت ضرورت درک واقعیات جدید نظام بین الملل و چگونگی شکل گیری هندسه نظم جدید جهانی رهنمون می سازد، تصریح کرد: در نظام بین الملل در حال گذار آنچه که بیش از همه به چشم می خورد؛ تشدید رقابت قدرت ها در عرصه ها و حوزه های وسیع تر به ویژه نظامی و امنیتی، نادیده گرفتن حقوق ملت ها، به کارگیری استانداردهای دوگانه در مواجهه با مسایل بین المللی، تشدید بحرانهای ژئوپلیتیکی مانند تلاش جدید غرب و ناتو در توسعه به شرق، تزلزل در معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات، توسعه کمی و کیفی سلاحهای کشتار جمعی، سوء استفاده برخی قدرتها از گسلهای موجود و شکاف های اجتماعی و قومیتی جهت تضعیف حاکمیت ملی کشورها، استفاده از ابزار تروریسم در جنگ ها و شکل گیری تروریسم ترکیبی، بهره گیری از ابزار جنگ اقتصادی و تحریم توسط قدرت های سلطه گر و تلاش این قدرتها برای حفظ برتری و هژمونی خود در جهان می باشد.
امیر سرتیپ آشتیانی با بیان اینکه بدون تردید بسیاری از بحرانها و جنگهای چند دهه اخیر به ویژه در عراق، افغانستان، اوکراین و فلسطین نتیجه رویکردها و سیاستهای سلطه طلبانه و تمامیت خواهانه غرب و ناتو بوده است، گفت: در مقابل این جریان شاهد ظهور و افزایش تمایلات جدی در برخی کشورها و قدرت های نوظهور برای دفاع از حقوق، هنجارها و ارزشهای ملی و بین المللی نظیر عدالت، استقلال، برابری، صلح و امنیت از طریق همکاری جمعی و حرکت به سمت یک نظام مستقل و عادلانه هستیم و اگر بخواهیم واقع بینانه قضاوت نماییم؛ نقش سازمان همکاری شانگهای در شکل گیری این روند بسیار حائز اهمیت می باشد. بدون تردید سازمان همکاری شانگهای به سبب برخورداری از ظرفیتهای متنوع و گسترده اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و امنیتی با طی کردن مسیری هوشمندانه؛ اکنون به یک نهاد تأثیرگذار و نقش آفرین در روندهای جهانی و به ویژه ایجاد سازوکارهای چند جانبه گرایی و نیز به محل رجوع بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است.
وزیر دفاع با بیان اینکه پدیده تروریسم در حال حاضر به یک معضل اساسی در جهان تبدیل شده است، اظهار داشت: از آن جا که یکی از اهداف راهبردی سازمان همکاری شانگهای مقابله با تمامی مظاهر تروریسم و ریشه های آن است؛ انتظار میرود مقابله جدی و عملی با این پدیده بیش از گذشته در دستور کار سازمان قرار گیرد و در همین رابطه با توجه به وقوع اتفاقات تلخ و ناگوار ناشی از اقدامات گروه های تروریستی در جغرافیای امنیتی سازمان همکاری شانگهای به ویژه در طول یک سال گذشته؛ معتقدیم پاکسازی تروریسم از درون جغرافیای سازمان به عنوان یک اولویت جهت حفظ و توسعه بیشتر اعتماد، دوستی و حسن همجواری متقابل بین کشورهای عضو از طریق رایزنی مداوم بهره گیری از ظرفیت های مشترک و تبادل تجربیات و اطلاعات یک اصل و الزام راهبردی به شمار می رود.
سرتیپ ستاد محمدرضا آشتیانی ادامه داد: نکته حائز اهمیت در مبارزه با تروریسم؛ شناخت ریشه ها، دلایل، آموزه های فکری و معرفتی، روش ها، تاکتیک ها، حامیان و منابع مالی از جمله استفاده از رمز ارزها است. گرچه تروریسم ریشه در جهل، عقب ماندگی افراط گرایی، تبعیض و بی عدالتی دارد، لکن امروزه شاهد خروج تروریسم از وضعیت سنتی و نقش آفرینی در اشکال جدید به عنوان یک ابزار قدرتمند برای برخی از قدرت های جهانی در جنگهای نوین و ترکیبی می باشیم علاوه بر این به موازات تروریسم سخت؛ شاهد نوعی از تروریسم نرم تحت عنوان تروریسم اقتصادی هستیم که میتوان نمونه های بکارگیری آن را توسط نظام سلطه علیه برخی از اعضاء سازمان همکاری شانگهای در قالب اعمال تحریم های یک جانبه و چند جانبه مشاهده کرد.
امیر سرتیپ آشتیانی با اشاره به آموزههای دین مبین اسلام بر پرهیز از افراط گرایی و رفتارهای خشونت آمیز و همچنین توجه به حقوق بشر و رعایت اخلاق انسانی افزود: جمهوری اسلامی ایران نه تنها خود قربانی تفکرات تکفیری تروریستی مورد حمایت غرب و ناتو میباشد؛ بلکه در عرصه مقابله با این تفکرات پیشرو بوده و هزینه های مادی و معنوی زیادی در این خصوص متحمل شده و سربازان و فرماندهان عزیزی مانند سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی را تقدیم مردم، امنیت منطقه و جهان نموده است.
وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران تلاش مجدد و مستمر قدرتهای شکست خورده در افغانستان برای بازیابی و احیاء گروههای تروریستی مانند داعش را یک تهدید بزرگ برای جغرافیای امنیتی شانگهای بر شمرد و گفت: یکی از اولویت های مهم سازمان می بایست تمرکز جدی بر مسایل مختلف افغانستان باشد. بدیهی است حمایت از سازوکارهای مبتنی بر مشارکت همه اقوام، گروهها و مذاهب در تعیین سرنوشت میبایست در دستور کار قرار گیرد.
امیر سرتیپ آشتیانی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از تاریخ فرهنگ حوزه تمدنی و موقعیت راهبردی و همچنین ظرفیت های مختلف ژئوپلیتیکی خود میتواند هم راستا با سایر کشورهای عضو در تحقق اهداف سازمان به ویژه در حوزه های نظامی و امنیتی مؤثر باشد، افزود: نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران برای توسعه و تعمیق مناسبات دفاعی و نظامی با کشورهای عضو سازمان در قالب همکاریهای دو و چند جانبه امادگی کامل دارند و در همین رابطه با توجه به تجربیات ارزشمند جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم در منطقه، آمادگی داریم توانمندی، دانش و تجربیات خود در حوزه مبارزه با تروریسم را در اختیار سایر اعضاء قرار دهیم.
وزیر دفاع ایران ادامه داد: با توجه به برگزاری رزمایشهای مرکب دریایی میان جمهوری اسلامی ایران و برخی از اعضای سازمان همکاری شانگهای نظیر روسیه و چین و با مشارکت برخی دیگر از اعضای سازمان امیدواریم با توجه به جایگاه دریا در اقتصاد جهانی و نیز با مشارکت همه اعضاء شاهد ایجاد کمربند امنیت دریایی شانگهای که ضامن تبدیل اقیانوس هند به یک آبراهه امن بین المللی است، باشیم در اجلاس سال گذشته اشاره کردم که پیام ثابت و همیشگی دکترین دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران پیام صلح، ثبات، دوستی و امنیت برای کشورهای همسایه منطقه و جهان است. در این چهارچوب همکاریهای دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران و سازمان همکاری شانگهای می تواند حوزه های مختلفی مانند تبادل اطلاعات و تجربیات در مقابله موثر با تروریسم، افراط گرایی و تجزیه طلبی رزمایشهای مشترک، همکاریهای آموزشی، مبارزه با قاچاق کالا و مواد مخدر، جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی و تشدید بحران آوارگان، مقابله با تهدیدات نوظهور جنگ های اطلاعاتی و شناختی و جرایم سایبری و بسیاری دیگر را شامل گردد.
سرتیپ ستاد محمدرضا آشتیانی با اشاره به پیشنهادهای اجلاس گذشته افزود: مایلم در این اجلاس نیز پیشنهاداتی را برای تقویت ظرفیت ها و قابلیتهای سازمان مطرح نمایم که امیدوارم سازوکارها و زمینههای تحقق آن به شکل مناسبی فراهم گردد؛
۱ - تاسیس مرکز تحقیقات ضد تروریسم و برگزاری نشستهای منظم به منظور تقویت تفاهم و ایجاد گفتمان مشترک و همچنین تبادل تجربیات و دستاوردهای مشترک؛
۲- ضرورت تدوین سازوکار مناسب برای همکارهای مشترک سازمان جهت مقابله با تهدیدات نوظهور از جمله دفاع مشترک سایبری و منظومه های ماهواره ای نظیر اسپیس ایکس) مقابله با استفاده از رمزارزها در جهت تامین مالی از اقدامات تروریستی و سایر اقدامات مورد نیاز
۳- ایجاد یک سامانه مشترک امن و سریع جهت تبادل اطلاعات میان اعضاء در چهارچوب یک مرکز امنیت اطلاعات؛ در این رابطه جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را در جهت ایجاد این سامانه و مرکز اعلام می نماید.
۴- آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری رزمایش مشترک ضد تروریسم در سال ۲۰۲۵ و همچنین برگزاری یک سمینار و نشست علمی جهت بررسی ابعاد مختلف تروریسم؛
۵- تشکیل ساختار و یا کارگروه صنایع دفاعی میان اعضاء با هدف تقویت همکاری و تجمیع توانمندیها برای مقابله با تهدیدات پیش رو به ویژه مقابله با تهدیدات امنیتی و تروریستی.
۲۷۲۱۱
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899760